20/03/2025
Η 21η Μαρτίου 1800 και το «κατάστενον» της Κωνσταντινουπόλεως
Αν και τα Επτάνησα δεν ανήκαν ποτέ στους Οθωμανούς, η Επτάνησος Πολιτεία ιδρύεται το 1800 στην Κωνσταντινούπολη.
21 Μαρτίου 1800. Ημερομηνία σημαδιακή -ως είθισται- σε τέτοιες περιπτώσεις. Αρχή της άνοιξης. Αρχή του αιώνα. Αρχή της επανασύστασης του ελληνισμού σε κρατική οντότητα.
Εν ονόματι του Παντοδυνάμου Θεού
Οι τόποι οι ανέκαθεν υποκείμενοι εις την πολιτείαν της Βενετίας, αφού μετέβησαν υπό την κυριότητα των Γάλλων, ήδη ηλευθερώθησαν εκ του τυραννικού ζυγού παρά των ηνωμένων στόλων Ρωσσίας και Υ. Πύλης. Νυν δε παρακινούμενοι δι’ ομοθύμων ευχών και προτροπών των νησιωτών, η Α. Μ. ο Αυτοκράτωρ πασών των Ρωσσιών και η Α. Μ. ο Αυτοκράτωρ των Οθωμανών, συνεφώνησαν να διατηρήσωσι τας αρχάς δικαιοσύνης, μετριότητος και αφιλοκερδείας, αρχάς, ων η εκτέλεσις πασιφανέστερον και εκδηλότερον ωρίσθη εν τη συνθήκη της αλληλεγγύου συμμαχίας και υπερασπίσεως.
Ναύαρχος Θεόδωρος Ουσακώφ
Ο ελληνισμός συγκροτεί κράτος στην Κωνσταντινούπολη, εν ονόματι του Παντοδυνάμου Θεού, υπό το βλέμμα του Σουλτάνου, με θέα στο κατάστενο. Ως σημαία του κράτους προτάθηκε ο Αναγεννώμενος Φοίνικας, τελικά επικράτησε το φτερωτό λιοντάρι του Αγίου Μάρκου. Το ελληνικό κράτος των Επτανήσων ιδρύεται όχι μόνο κατ’ αντίθεση προς την «Γαλλική Επανάσταση» αλλά υπό το σύμβολο των κατακτητών των Επτανήσων. Η σχετική τελετή θα γίνει το Νοέμβριο (δείτε εδώ τις λεπτομέρειες). Για ευνόητους λόγους, η ιστορία έχει σβήσει την ιστορία αυτή.
Ο Βόσπορος προσδιόριζε τον επαναστατικό στόχο ήδη από το 1750 και το «Ελληνικό» ή «Ανατολικό Ζήτημα» ήταν υπόθεση των Ελλήνων Ευρωπαίων. Αυτών που ασπάζονταν τις ιδέες της επανελλήνισης. Αυτών που στο 21 ονομάστηκαν «Φιλέλληνες», καθώς η υπόθεση του 21 βαφτίστηκε «εθνική». Δεν χρειάζονται ιδιαίτερες αποδείξεις ότι ο Έλληνας που διεκδικεί κράτος εις βάρος των Οθωμανών είναι υπερεθνικός και όχι ελληνόφωνος. Τα τεκμήρια περισσεύουν.
Ο Αυστριακός Momartz έγραψε την «Βοσπορομαχία» το 1752. Η Επανέκδοση αυτή συμπίπτει με την κατάρρευση του πολέμου Ρώσων & Αυστριακών κατά των Οθωμανών και την πρώτη δήλωση-διάχυση του συνθήματος «ό,τι έχουμε να κάνουμε θα το κάνουμε μόνοι μας». Ωστόσο, ο Ρήγας θα κινηθεί στο ίδιο πλαίσιο, οι Επτανήσιοι το ίδιο, ο Μπλαχάβας το ίδιο, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης το ίδιο.
Το 1782 ο τέκτων Μότσαρτ παρουσιάζει πανηγυρικά στην Βιέννη την Απαγωγή από το Σεράι. Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι Αυστριακοί το ίδιο χαρούμενοι με την απόφαση του Ιωσήφ Β΄ να πολεμήσει τους Οθωμανούς. Το ίδιο και ο «εμπνευστής της ίδρυσης ελληνικού κράτους», ο τέκτων Βολταίρος, τον οποίο ο Μότσαρτ θα στολίσει κατάλληλα μετά τον θάνατο του (σε γράμμα της 3.7.1778). Στο φιάσκο του 1770 (ορλωφικά) φαίνεται ότι έβαλε αποφασιστικά το χεράκι του.
Επιπεδογραφία της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ, του κόλπου της, του καταστένου της, της από το σταυροδρόμι θέας της, των περί αυτήν και του Σαραγίου, με τας παλαιάς και νέας ονομασίας, παρά ΡΗΓΑ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ ΘΕΤΤΑΛΟΥ, 1796
Ακόμα ένας Φαναριώτης στην υπόθεση του καταστένου. Αλέξανδρος Ιωάννου Μαυροκορδάτος (φιραρής). Η ιστορία της «Εθνικής Εταιρείας» του 1814 τον έκρυψε καλά. Δυο Αλέξανδροι Μαυροκορδάτοι δεν χωρούν στο 21.
Ο Παναγιώτης Σούτσος θα εντάξει το «κατάστενον» στο πλαίσιο της «Μεγάλης Ιδέας» (1842)
Η μάχη που ελάχιστα γνωρίζουμε από το 21 (νεωτερικοί εναντίον παραδοσιακών) σηματοδότησε και το κράτος της Επτανήσου Πολιτείας (1800-1807). Τελικά, οι διεθνείς δυνάμεις της νεωτερικότητας κατάφεραν να το καταργήσουν. Εξ αυτού προέρχεται και η τεράστια δυσκολία να ξεκινήσει και να ταυτοποιηθεί το 1821. Το ότι κατάφερε να ξεκινήσει η Επανάσταση είναι ένα θαύμα που μόνο ο αφανής Καποδίστριας μπορούσε να καταφέρει. Ο πατέρας του ήταν στους πρωταγωνιστές του α΄ κράτους το 1800.
Δυο είναι οι μεγαλύτερες παρανοήσεις:
- Το 1821 δρουν οι «Έλληνες» και συνδράμουν οι «Φιλέλληνες».
- Το 1814, μετά από λαϊκή πρωτοβουλία, ιδρύεται στην Οδησσό η Εταιρεία που αναλαμβάνει να συνενώσει τους Έλληνες σε εθνική βάση.
Στέργιος Ζυγούρας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου