| Ημερομηνία εορτής: | 11/12/2018 |  |
| Τύπος εορτής: | Σταθερή. Εορτάζει στις 11 Δεκεμβρίου εκάστου έτους. | |
| Άγιοι που εορτάζουν: Αγιος Νικηφορος Φωκας Αυτοκρατορας Του Βυζαντιου (; - 969) | ||
Βιογραφία
Η μνήμη του αναφέρεται μόνο στον Λαυριωτικό Κώδικα Β 4φ. 133, όπου υπάρχει και πλήρη Ακολουθία του με Κανόνες. Δημοσιεύθηκαν από τον L. Petit στο Byz. Zeitschrift τ. ΙΓ (1904 μ.Χ.) σελ. 398 - 420 και από τον Δημητριεύσκη στο Κίεβο το 1911 μ.Χ. Ο Νικηφόρος Φωκάς καταλαμβάνει σημαντική θέση στο στερέωμα των Βυζαντινών αυτοκρατόρων, κυρίως λόγω της στρατιωτικής πολιτικής του, πρίν και μετά τη στέψη του. Αλλά και η προσφορά του στην Εκκλησία ήταν μεγάλη. Βοήθησε τον Όσιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη (βλέπε 5 Ιουλίου) να χτίσει την πρώτη μονή του Αγίου Όρους, τη σημερινή Μεγίστη Λαύρα, θέτοντας ένα επίσημο πλαίσιο λειτουργίας της μονής και όλης της περιοχής. Λέγεται ότι κάτω από το αυτοκρατορικό ένδυμα φορούσε ράσα και είχε εκδηλώσει την επιθυμία να εγκαταλλείψει το θρόνο και να γίνει μοναχός. Αξίζει να σημειωθεί η προσπάθειά του να τιμήσει ως μάρτυρες όλους τους στρατιώτες που έπεσαν κατά τη διάρκεια των αγώνων του με τους απίστους. Η προσπάθεια αυτή όμως βρήκε αντίθετους τους Πατριάρχες και τους Επισκόπους και ως εκ τούτου ο Αυτοκράτορας αναγκάσθηκε να εγκαταλείψει το σχέδιό του. |
 Άγιος Νικηφόρος Φωκάς αυτοκράτορας του Βυζαντίου |
1 σχόλιο:
Θέλω να σχολιάσω ότι πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί προς την τιμή του Νικηφόρου Φωκά ως αγίου. Μακάρι να είναι άγιος, εντάξει, αλλά κι εμείς μην είμαστε... βιαστικοί. Ας έχουμε υπόψη ότι:
α) Υπάρχει μόνο μία ακολουθία που γράφτηκε γι' αυτόν ως άγιο από κάποιον βυζαντινό άνδρα. Ε και; Η ακολουθία δεν διαδόθηκε στο λαό του Θεού, ο Νικηφόρος δεν έδωσε στο λαό το αίσθημα ότι ήταν άγιος. Και γνωρίζουμε πολύ καλά ότι οι άγιοι αναγνωρίζονται μόνο από τον λαό, όχι από κάποιον που αποφασίζει να γράψει μια ακολουθία. Ας μην ξεχνάμε και ότι ακολουθίες και απολυτίκια γράψουν και σήμερα διάφοροι υπερβολικά ευλαβείς πιστοί για κάποιους πεθαμένους γέροντες, που όμως δεν υπάρχει περίπτωση να αγιοκαταταχθούν από την Εκκλησία, ούτε ο λαός τους θεωρεί αγίους. Για παράδειγμα, κάποιος έγραψε ακολουθία για τον άγιο (sic) Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, αλλά η Ι.Σύνοδος και οι εκκλησίες στη Σκιάθο είπαν ότι σίγουρα ήταν ευλαβής, αλλά όχι άγιος. Αλίμονο! Θέλω να πω ότι ΔΕΝ υπάρχουν σοβαρές αναφορές για τον Νικηφόρο ότι είναι άγιος.
β) Ο Νικηφόρος ήταν ασκητικός χαρακτήρας, αλλά ήταν επίσης βάρβαρος σαν χαρακτήρας. Κι αυτό μαρτυρείται από διάφορες ιστορικές πηγές, πρωτογενείς και δευτερογενείς. Δεν αναφέρομαι στους πολέμους και τις σφαγές που ηγήθηκε, το οποίο είναι ένα μεγάλο ζήτημα, αλλά στην καθημερινότητά του και τις διαπροσωπικές σχέσεις του.
γ) Ο Νικηφόρος ήταν απλά δούλος του πάθους του για μια γυναίκα. Και αυτή η γυναίκα τον κατέστρεψε, οδηγώντας στην εκτέλεσή του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε και ότι ο τότε πατριάρχης, ο άγιος Πολύευκτος Κωνσταντινουπόλεως, επιτίμησε σφοδρά τον Νικηφόρο επειδή την παντρεύτηκε παράνομα και δεν του επέτρεπε να κοινωνεί. Άγιος ήταν ο Πολύευκτος αναμφισβήτητα, και κάτι παραπάνω θα ήξερε...
δ) Ο Νικηφόρος συγκρούστηκε επίσης με τον άγιο Πολύευκτο επειδή ήθελε να αγιοκαταταχθούν σαν μάρτυρες όλοι οι Βυζαντινοί στρατιώτες που σκοτώθηκαν στις μάχες με τους αλλόπιστους. Ο άγιος Πολύευκτος, φυσικά, διαφωνούσε με αυτήν την παράλογη απαίτηση του Νικηφόρου και δεν το επέτρεψε σε καμιά περίπτωση να συμβεί. Γιατί να θεωρηθούν μάρτυρες, άλλωστε; Πού είναι η έννοια του μαρτυρίου στην περίπτωσή τους; Ο Θεός να τους αναπαύσει τους πεσόντες στη μάχη... Όμως, την επιμονή του Νικηφόρου να θεωρηθούν άγιοι τολμώ να την ερμηνεύσω σαν έλλειψη βαθιάς θεολογικής παιδείας και κατανόησης.
ε) Υπάρχει μια παλιά απεικόνιση του Νικηφόρου με φωτοστέφανο σε ένα μοναστήρι, και στο ίδιο μοναστήρι μια απεικόνιση ενός άλλου αυτοκράτορα χωρίς φωτοστέφανο. Κάποιοι αυτή τη διαφορά την ερμηνεύουν σαν δήθεν επιβεβαίωση της αγιότητας του Νικηφόρου. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι στα βυζαντινά χρόνια ήταν πολύ συνηθισμένο να παριστάνεται με φωτοστέφανο ένας αυτοκράτορας, κι ας μην ήταν άγιος. Το ότι τον άλλο αυτοκράτορα δεν τον παριστάνουν με φωτοστέφανο δεν σημαίνει τίποτα και δεν δείχνει ότι ο Νικηφόρος είναι άγιος. Ξεχνάμε ότι αυτός που ζωγράφισε τον καθένα μπορεί να είναι διαφορετικό πρόσωπο, με διαφορετικές αντιλήψεις για το αν πρέπει ένας εν ζωή αυτοκράτορας να έχει φωτοστέφανο; Γιατί δεν υπολογίζουμε ότι το φωτοστέφανο μπορεί να το ζήτησε ο ηγούμενος του μοναστηριού από προσωπική συμπάθεια προς τον Νικηφόρο; Κι αν ο ένας τον θεωρούσε άγιο, τι σημασία έχει; Αντίθετα, θα δεχόμουν την αγιότητα του Νικηφόρου αν υπήρχαν παραστάσεις του ως αγίου σε όλα τα μοναστήρια του Αγίου Ορους, σε εκκλησίες παλιές μέσα στον κόσμο, σε παλιά συναξάρια, σε παλιές βυζαντινές φορητές εικόνες και αναφορές σ' αυτόν ως άγιο από μεταγενέστερους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς αγίους. Δεν υπάρχουν όμως όλα αυτά, γι' αυτό και δύσκολα μπορώ να τον δεχθώ σαν άγιο. Το ότι έκαναν μάλιστα κάποιες καλόγριες από ένα μοναστήρι «τεκμηριωμένη» έρευνα για να υπαρασπιστούν την αγιότητά του, είναι επίσης άνευ σημασίας και ουσίας, γιατί αυτή η έρευνα δεν ήταν αντικειμενική...
Παρακαλώ να δημοσιευτεί το σχόλιο.
Ας προσευχόμαστε ο Θεός να μας φανερώσει την αλήθεια.
Ας είναι αναπαυμένη η ψυχή του αυτοκράτορα Νικηφόρου (αλλιώς, ας πρεσβεύει για μας)
Δημοσίευση σχολίου