ΤΙ ΗΤΑΝ ΠΧΙΑ ΑΥΤΟΙ ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ; (μια σύντομη - όσο γίνεται - απάντηση!)
Η αλήθεια είναι ότι αρκεί μια μικρή βόλτα στο διαδίκτυο για να καταλάβεις την κρίση ταυτότητας που αντιμετωπίζουν σήμερα πολλοί όταν μιλάνε για την Βυζαντινή αυτοκρατορία. Για την κρίση αυτή ευθύνεται προφανώς το εκπαιδευτικό μας σύστημα, αλλά κυρίως οι διάφοροι κύκλοι προπαγάνδας που αρέσκονται να μπερδεύουν τον σύγχρονο Έλληνα προς δικό τους όφελος.
Ήταν Ρωμαίοι τελικά;Ναι, ξεκάθαρα! Αλλά ΟΧΙ ακριβώς αυτό που φαντάζεστε. Δεν ήταν οι Ρωμαίοι που θα έκαναν επίθεση στον Αστερίξ και Οβελίξ.
Όποιος έχει διαβάσει τους βασικούς βυζαντινούς συγγραφείς: Προκόπιος, Θεοφάνης ο Ομολογητής, Λέων ο Διάκονος, Μιχαήλ Ψελλός, Βρυέννιος, Ατταλειάτης, Ζωναράς, Άννα Κομνηνή, Παχυμέρης, Ιωάννης Καντακουζηνός, Γεώργιος Σφραντζής (μεταξύ πολλών άλλων!) βλέπει ξεκάθαρα πως οι συγγραφείς αυτοί αποκαλούν εαυτούς Ρωμαίους.
Η Ρώμη μεταφέρθηκε στην πόλη του Κωνσταντίνου, η Κωνσταντινούπολη δεν είναι απλά η Νέα Ρώμη αλλά η ίδια η Ρώμη και ο βασιλιάς τους είναι ο Βασιλεύς των Ρωμαίων ο ενδοξότερος μονάρχης της οικουμένης!
Οι Βυζαντινοί υπεραμύνονται της Ρωμαικοτητας τους όταν Φράγκοι, Γερμανοί ή Βούλγαροι προσπαθούν να καπηλευτούν τον ρωμαϊκό τίτλο. Το ανατολικό κομμάτι της αρχαίας Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας απεβίωσε το 1453 ή το 1461 (η Τραπεζούντα όπως γνωρίζουν πολύ καλά οι Πόντιοι). Δεν υπάρχει καμία αμφισβήτηση ότι ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος και ο Μέγας Κωνσταντίνος βασίλεψαν το ίδιο κράτος!
Είναι λογικό να ξενίζει λίγο η λέξη Ρωμαίος στα αυτιά μας γιατί την έχουμε συνδέσει με τον Ιούλιο Καίσαρα, τον Οκταβιανό Αύγουστο, το Καπιτώλιο, ίσως και τον Gladiator και γενικά με όλη την ιστορία της Ρώμης πριν τον Κωνσταντίνο! Είναι και αυτοί οι Ιταλοί (βλέπε το κορόιδο Μουσολίνι) που θέλουν οτιδήποτε Ρωμαϊκό δικό τους! Εξάλλου όπως είπε και η Σοφία Βέμπο Ρώμη έρχεται η δικιά σου η σειρά και ο Βελισάριος θα συμφωνούσε!
Μήπως ήταν Έλληνες;Ναι. Απόλυτα. Οι λαοί, τα έθνη, έχουν κάθε δικαίωμα στην αλλαγή των ονομάτων τους στην πορεία τους στον χρόνο. Το γεγονός ότι κάποτε οι Έλληνες αυτοπροσδιοριζόταν ως Ίωνες ή Δωριείς ή Αιτωλοί δεν τούς κάνει λιγότερο Έλληνες. Μήπως θέλετε να σταματήσουμε να αποκαλούμε Έλληνες τους Μυκηναίους; Μήπως οι Αχαιοί που πήγαν στην Τροία δεν ήταν και τόσο Έλληνες τελικά; Το ίδιο ισχύει και στο Βυζάντιο.
Η ελληνική γλώσσα κυριαρχεί απόλυτα ήδη από τον 6ο αι (δεν περίμενε τον Ηράκλειο)! Στα πανεπιστήμια της Κωνσταντινούπολης διδάσκονται οι αρχαίοι συγγραφείς. Οι μορφωμένοι γνωρίζουν Όμηρο, Σωκράτη , Πλάτωνα κτλ. Κάθε βυζαντινός στρατηγός ή αριστοκράτης έχει ως πρότυπο τον Αχιλλέα, τον Έκτορα, τον Διομήδη και τα ομηρικά έπη. Στα μοναστήρια διασώζονται τα αρχαιοελληνικά κείμενα από αντιγραφείς μοναχούς. Χωρίς αυτούς δεν θα είχες Ιλιάδα σήμερα (ναι ναι πες μου για εκείνον τον Άραβα που μετάφρασε το Κάμα Σούτρα σε μια υπόγα στην Βαγδάτη). Οι Πατριάρχες όπως ο Μέγας Φώτιος (σε αντίθεση με πολλούς που ήρθαν μετέπειτα) αποτελούν λαμπρά πνεύματα μόρφωσης.
Πλούσιοι βυζαντινοί χρηματοδοτούν λόγιους για να γράψουν σχολιασμούς στον Αριστοτέλη κτλ. Να μεταφράσουν πραγματείες αστρολογικές θεολογικές κτλ. Ειδικά στα χρόνια των Κομνηνών και των Παλαιολόγων, η αρχαιομάθεια έγινε απαραίτητο στοιχείο μιας ευπρεπούς αρχοντικής οικογένειας που σέβεται τον εαυτό της!
Σιγά σιγά ειδικά προς τούς τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου, η ελληνικότητα αποκτά πιο επίσημο χαρακτήρα! Ο Ιωάννης Δούκας Βατάτζης και ο γιος του Θεόδωρος Β' Λάσκαρης θεωρούν τούς εαυτούς τους απογόνους τόσο των Ελλήνων και των Ρωμαίων. Συγγραφείς του 15ου άι όπως ο Χαλκοκονδύλης, ο Μανουήλ Χρυσολωράς, υιοθετούν τον όρο Έλληνα σαν εθνικότητα.
Οι Βυζαντινοί γράφουν για τον Μέγα Αλέξανδρο σαν να είναι δικός τους (και ήταν!). Τα ονόματα τους (Αλέξιος, Μαρία, Ανδρόνικος, Άννα) είναι τα δικά μας ονόματα. Τα λαϊκά ονόματα τους (Κωνσταντής ή Δέσπω) είναι αυτά που ακουγόντουσαν στην ελληνική ύπαιθρο μέχρι πρόσφατα. Τα επωνύματα τους επίσης είναι δικά μας (Φραγκόπουλος, Φωκάς, Κομνηνός, Αργυρόπουλος, Παλαιολόγος).
Η θρησκεία τους είναι η ορθοδοξία των Αγίων Πατέρων. Ακόμα τα διδάγματα αυτών των οικουμενικών συνόδων ακολουθούμε. Αυτή που κληρονομησαμε εμείς σήμερα. Τα δημοτικά μας τραγούδια προέρχονται από εκεί, από τα Ακριτικά ακούσματα κ τα βυζαντινά μπουλούκια (ναι δεν εμφανίστηκαν στον μεσοπόλεμο!). Τα τραγούδια της τάβλας επίσης. Το ίδιο και οι χοροί μας πχ χασάπικο ή ο πυρρίχιος. Έπειτα από την νίκη του Αλεξίου Ά Κομνηνού ενάντια στους Πετσενέγκους, οι Κωνσταντινουπολίτες αυθόρμητα γράφουν ένα δημοτικό τραγούδι στα καπηλειά.
Το έπος του Διγενή Ακρίτα. Τα πτωχοπροδρομικά ποιήματα. Το Χρονικό του Μορέως. Όλα αποτελούν την κοιτίδα της δημοτικής μας γλώσσας! Ενώ η αττική διάλεκτος που τόσο λάτρευαν οι λόγιοι όπως ο Μιχαήλ Ψελλός και η Άννα Κομνηνή, τον πρόδρομο της καθαρεύουσας.
Την ελληνική γλώσσα δεν την διέδωσαν οι Βίκινγκς του Ράγκναρ Λόθμπροκ, αλλά η Βυζαντινή ψυχή!
Μήπως ήταν Ρωμιοί μωρέ παιδάκι μου; Είναι umbrella term. Προέρχεται από την λέξη Ρωμαίος αλλά με πιο λαϊκό χαρακτήρα! Όμως είναι πιο γνωστός στον Έλληνα σήμερα, πιο οικείος, πιο δικός του, καθώς οι Μικρασιάτες, οι Πόντιοι και οι Καππαδόκες τον έφεραν μαζί τους τον 20ο άι, έπειτα από την ανταλλαγή των πληθυσμών. Είναι γνωστό πως οι Έλληνες αποκαλούσαν εαυτούς Ρωμιούς μέχρι την ίδρυση του Ελληνικού κράτους και τον ερχομό των Βαυαρών.
Αυτοί πότισαν το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα (που αυτοί έχτισαν όπως ήθελαν!) με μία ακραία αρχαιολατρία (μας ξεβλάχεψαν!) που ήθελε να ακρωτηριάσει την ελληνική ιστορία από οτιδήποτε βυζαντινό. Βέβαια η Μελίνα Μερκούρη τραγουδούσε "Είμαι Ρωμιά", ενώ την λέξη ακούμε συχνά και σε ταινίες της Finos Films.
Μήπως ήταν Γραικύλοι; Υποτιμητικό όνομα που χρησιμοποιήθηκε κυρίως από εχθρούς της Ρωμανίας στην Δύση. Τον βρίσκουμε συχνά σε "Φράγκους" συγγραφείς, Παπικούς, οι οποίοι ήρθαν σε επαφή με τους Βυζαντινούς κυρίως μέσω των Σταυροφοριών. Δεν έχει καμία αξία ιστορική. Βέβαια από αυτόν προέρχεται η λέξη Greece, που μας φόρτωσαν!
Μήπως ήταν Τούρκοι; (ναι το έχουμε ακούσει και αυτό!)Υπάρχει μια τάση των Τούρκων σήμερα να βλέπουν τον εαυτό τους ως απόγονο των Βυζαντινών (σε ένα βαθμό τους τιμούν πολύ περισσότερο από ότι εμείς σήμερα)! Η αλήθεια είναι ότι η οθωμανική κουζίνα, αρχιτεκτονική επηρεάστηκαν άμεσα από τις παραδόσεις της Ρωμανίας. Το Μπλε Τζαμί είναι απλά μια ακόμη γαλάζια Αγία Σοφία. Η Τουρκική διπλωματία σήμερα έχει μελετήσει πολύ καλά την Βυζαντινή σε αντίθεση με το μέγαρο Μαξίμου που κοιτάει μόνο προς την κλασσική Αθήνα.
Το λεγόμενο "οθωμανικό λουτρό" δεν είναι τίποτα άλλο από μια συνέχεια των Βυζαντινών λουτρών που αφθονούσαν ακόμη και στις αυτοκρατορικές επαρχίες. Το λεγόμενο Σουλτάνατο των Γυναικών δεν είναι τίποτα άλλο από μια προσπάθεια να αναγεννηθεί ο παντοδύναμος Βυζαντινος Γυναικωνίτης! Ο Σουλτάνος μάλιστα ανάμεσα στους τίτλους που έφερε, αποκαλούσε εαυτό, "Καίσαρα των Ρωμαίων".
Οι Τούρκοι μπορεί να είναι Βυζαντινοί. Ποτέ όμως το αντίθετο!
Μήπως οι Βυζαντινοί ήταν ένας λαός σαν τους Βανδάλους που δεν υπάρχει πια; Υπάρχει μια τάση σήμερα σε ορισμένους ιστορικούς να παρουσιάζουν τους Βυζαντινούς σαν κάτι το ξεχωριστό, σαν ένα λαό που ήρθε, είδε και εξαφανίστηκε στην λήθη της ιστορίας. Δηλαδή κάτι σαν τους Οστρογότθους, τους Αβάρους ή τους Χαζάρους, δηλαδή έναν λαό χαμένο στην ιστορία.
Είναι κάτι που βολεύει γιατί έτσι ο Πάπας και η Γερμανική μεσαιωνική αυτοκρατορία κρατάνε την Ρωμαϊκότητα. Συγχρόνως το μοντέρνο ελληνικό κράτος αποκομμένο από 1100+++ χρόνια ιστορίας, περιορίζεται σε ένα κράτος περιορισμένης βαλκανικής ισχύος. Ένα αποτέλεσμα ζυμώσεων αρβανιτών-σλάβων-βλάχων-τούρκων με μια μακρινή αμφισβητούμενη αρχαιοελληνική ιστορία (η θεωρία του Φαλμεράυερ δεν έχει εγκαταλειφθεί πλήρως).
Ποιος επωφελείται από αυτό;Είναι πολύπλοκο αλλά συγχρόνως απλό.
Πρώτα από όλα οι νεοπαγανιστές, οι οποίοι σήμερα είναι σε αύξηση σε όλη την Ευρώπη. Έτσι και στην χώρα μας οι Δωθεκαιστές. Αυτοί παραμένουν μια μειονότητα και συνήθως αντιμετωπίζονται ως γραφικοί από τον μέσο Έλληνα πολίτη. Ωστόσο επειδή έχουν κάνει την ψευδοιστορία επάγγελμα καταφέρνουν να τραβάνε τα βλέμματα με διάφορες δημοσιεύσεις τύπου:
"Οι χριστιανοί σκότωσαν τους Έλληνες"
Οι χριστιανοί έκαναν διωγμούς κατά των εθνικών - πολυθεϊστών όπως νωρίτερα είχαν κάνει οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες κατά των χριστιανών. Αυτά γρήγορα τελείωσαν καθώς οι ανατολικές επαρχίες είχαν διαλέξει ήδη τον χριστιανισμό. Πιστέψτε με εάν ένας λαός δεν θέλει να ενστερνιστεί μια θρησκεία δεν θα το κάνει με καμία καταπίεση. Για την ακρίβεια η λατρεία των αρχαίων θεών είχε αρχίσει να φθίνει πολύ πιο νωρίτερα από τον Μέγα Κωνσταντίνο.
"Μα ο Ιουστινιανός έκλεισε τις σχολές της Αθήνας"
Πράγματι! Γιατί στην Κωνσταντινούπολη πλέον υπήρχε πολύ ανώτερο επίπεδο μόρφωσης και σχολές. Το ίδιο και στην Αντιόχεια και στην Αλεξάνδρεια.
Δεύτερη ομάδα που έχει συμφέρον είναι οι συντηρητικοί καθολικοί συγγραφείς, που βλέπουν στο Βυζάντιο μια οικουμενική ορθόδοξη αυτοκρατορία με δικαιώματα πάνω στην Ρώμη! Δεν είναι τυχαίο που οι πάμπολλοι Έλληνες πάπες μέχρι τον 10ο άι αντιμετωπίζονται συνήθως από τους ιστορικούς ως ακατάλληλοι. Εδώ έχουν ονομάσει μια περίοδο της παπικής ιστορίας εν μέρει χάρη στην ελληνική επιρροή ως "Πορνοκρατία".
Τρίτον, όσο συζητάμε ανούσια ονοματολογικά θέματα, δεν μιλάμε για κατορθώματα, για εφευρέσεις, για δικαιώματα, πράγματα στα οποία η Ρωμανία ήταν πρωτοπόρος!
Τα ελάχιστα που θα μπορούσα να αναφέρω: γυναικεία ιδιοκτησιακά κληρονομικά δικαιώματα, δικαίωμα στο διαζύγιο, παιδική προστασία, ορφανοτροφεία, οργανωμένα νοσοκομεία, λεπροκομεία, φροντίδα απόρων στρατιωτών, μείωση της δουλείας, νόμοι προστασίας των δούλων, οργανωμένο δίκαιο, κρατικά οργανωμένη φιλανθρωπία, δημιουργία μιας πρώιμης μεσαίας τάξης, θεσμός της πρόνοιας, παρουσία του ανεξάρτητου μικροκαλλιεργητή (εκεί δημιουργήθηκε ο απλός αγρότης), πρόσβαση στην παιδεία, την γραφή και την ανάγνωση και πολλά πολλά άλλα!
Υπάρχει μια απάντηση τελικά;Τι ήταν τελικά αυτοί οι Βυζαντινοί;
Οι Βυζαντινοί ήταν οι Ρωμαίοι κάτοικοι της χριστιανικής Ορθόδοξης Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Ήταν όμως πολιτιστικά και ψυχικά Έλληνες και οργανικό κομμάτι του Ελληνισμού. Ο Ελληνισμός δεν κοιμήθηκε σε μια σπηλιά στους Δελφούς μαζί με μια ξεπεσμένη Πυθία. Ούτε η ιστοριογραφία τελείωσε με τον Θουκυδίδη, οι πρόγονοι σου συνέχισαν να συνθέτουν ιστορία και μάλιστα πολύ επική (η ιστορία του Προκοπίου, του Λέοντα Διακόνου ή η Αλεξιάδα της κυρίας Κομνηνής είναι must read). Οι Έλληνες δεν πέθαναν την εποχή της Κλεοπάτρας και αναστήθηκαν ξαφνικά με τον Κολοκοτρώνη το 1821. Εκτός και εάν θέλετε να νιώθετε υποδεέστεροι των Βουλγάρων, Σέρβων, Τούρκων ακόμη και Αλβανών γειτόνων μας, που βλέπουν τον εαυτό τους στην βυζαντινή ιστορία και διεκδικούν κομμάτια της.
Τα λόγια του Κολοκοτρώνη γνωστά για τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο, τα σχέδια της Φιλικής Εταιρείας για αναστήλωση της αυτοκρατορίας επίσης. Οι επαναστάτες το Τυπερμάχω Στρατηγώ έψαλαν και τα βυζαντινά λάβαρα σήκωσαν στα πλοία τους.
Αν ο σημερινός Γάλλος είναι απόγονος των Φράγκων του 13ου αι. Αν ο σημερινός Γερμανός των Χοενστάουφεν και των Αψβούργων. Αν ο σημερινός Ιταλός των Βενετσιάνων και Γενοβέζων εμπόρων και ο Ισπανός των Αραγόνιων και Καστιλιάνων βασιλιάδων, τότε και εμείς είμαστε των βασιλέων της Ρωμανίας.
Με λίγα λόγια, το όνομα λίγη σημασία έχει: Βυζαντινός, Έλληνας, Ρωμιός, Ρωμαίος, όταν έχεις πλήρη επίγνωση για πιο έθνος και γένος μιλάς! Πες τους όπως θες και μην το πολύ αναλύεις, γιατί όσο το περιπλέκεις, δεν κερδίζεις εσύ!
Όπως είχε πει κάποτε και ένας Άραβας χρονογράφος: "οι Ρωμαίοι κατέκτησαν τους Έλληνες και μετά έγιναν ένας λαός".
Ο Μέγας Κωνσταντίνος της ανεξιθρησκίας, ο Ιουστινιανός του Ρωμαϊκού Δικαίου, ο Ηράκλειος των Περσικών πολέμων, ο Κωνσταντίνος Δ' της Αραβικής πολιορκίας, ο Λέοντας ο Ίσαυρος, ο φιλόσοφος Θεόφιλος, ο Ρωμανός Λεκαπηνος με τούς φιλολαϊκούς νομούς, ο Νικηφόρος Φωκάς, ο τρόμος των Σαρακηνών, ο Ιωάννης Τσιμισκής, ο πιο τολμηρός ιππότης της Ρωμανίας, ο Βουλγαροκτόνος, του χρυσού αιώνα που εγκαινίασε, ο Αλέξιος Κομνηνός, που αναχαίτισε τους Σελτζούκους, ο Καλογιάννης Κομνηνός με τις φιλανθρωπίες του, ο Θεόδωρος Λάσκαρης, που μόνος νίκησε Λατίνους, Τούρκους και έχτισε μια αυτοκρατορία, ο Ιωάννης Βατάτζης που σχεδόν πήρε την Κωνσταντινούπολη, ο Ανδρόνικος Γ Παλαιολόγος που ήξερε πως να σταματήσει τους Οθωμανούς, ο Μανουήλ Παλαιολόγος, ο αγωνιστής που βασίλεψε την λάθος ώρα και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος που μαρμάρωσε, είναι όλοι πρόγονοι σου!
Για να μην αναφέρω τις σπουδαίες αυτοκρατόρισσες σαν την Θεοδώρα που αναστήλωσε τις εικόνες, ταπείνωσε τους Άραβες, την Ευδοκία Μακρεμβολίτισσα που ανακάλεσε τον Ρωμανό Διογένη, την Ειρήνη Λασκαρίνα, που έγινε πρότυπο των καιρών της, η Ειρήνη Ασενίνα που ηγήθηκε της Κωνσταντινούπολης όταν την πολιόρκησαν οι Γενοβέζοι ή η Ελένη Δραγάση, η φιλάνθρωπος αγία βασίλισσα!
Μην τους αφήσεις να σε μικραίνουν! 
...
Το βρήκα στο facebook:Τα χρονικά του Βυζαντίου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου