“Και δίκαιο να έχει κανείς, όταν πάει να δικαιώσει τον εαυτόν του, πάλι ανάπαυση δεν έχει, πόσο μάλλον να μην έχει δίκαιο και να δικαιολογεί την πτώση του με αναιδέστατο τρόπο.” - Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Σχολιασμός
Ο λόγος αυτός του Αγίου Παϊσίου φανερώνει με απλότητα και δύναμη πόση ταραχή φωλιάζει στην ψυχή που ζητεί διαρκώς να δικαιώσει τον εαυτό της. Ακόμη κι αν έχει δίκαιο, η επιμονή στην αυτοδικαίωση δεν της χαρίζει ανάπαυση, γιατί η ειρήνη δεν πηγάζει από το να φανεί κανείς σωστός, αλλά από το να ταπεινωθεί και να αφήσει τον Θεό να τον δικαιώσει.
Ακόμη μεγαλύτερη ταραχή γεννάται όταν ο άνθρωπος δεν έχει δίκαιο και προσπαθεί να καλύψει την πτώση του με ἀναίσχυντες δικαιολογίες. Τότε η καρδιά σκοτίζεται, η συνείδηση χάνει τη φωνή της και ο άνθρωπος απομακρύνεται από την ειρηνοπάροχη χάρη του Θεού.
Η ταπείνωση, αντίθετα, είναι το κλειδί της εσωτερικής ειρήνης. Όποιος λέει με απλότητα «ἥμαρτον» και «εὐλόγησον», αφήνοντας τον Θεό να μιλήσει, γεύεται τη γλυκύτητα της συγχώρησης και την ανάπαυση του Αγίου Πνεύματος.
Διότι —όπως μας διδάσκει ο Απόστολος Παύλος— «εἰ γὰρ δοκεῖ τις εἶναί τι, μηδὲν ὤν, ἑαυτὸν φρεναπατᾷ» (Γαλ. 6,3).
Η ιδέα που σχηματίζει ο άνθρωπος για τον εαυτό του είναι συχνά απατηλή, εξαιτίας του κρυμμένου ναρκισσισμού του. Δικαιολογεί τα σφάλματά του, για να μη γκρεμιστεί το αυτοείδωλό του. Με κάθε δικαιολογία επαναλαμβάνει εκείνη την αρχέγονη πλάνη του Αδάμ, που αντί να μετανοήσει, απέδωσε την ευθύνη αλλού: «ἡ γυνή, ἣν ἔδωκας μετ’ ἐμοῦ, αὕτη μοι ἔδωκε...» (Γεν. 3,12).
Μόνον όταν ο άνθρωπος πάψει να δικαιολογεί το σφάλμα του και αναλάβει με ταπείνωση την ευθύνη του ενώπιον του Θεού, θεραπεύει το τραύμα της πτώσης και αποκαθίσταται στις αυθεντικές διαστάσεις του εἶναί του.
Ακόμη κι αν δεν φταίξουμε σε μια συγκεκριμένη περίσταση, οι δικαιολογίες ανακόπτουν την ορμή και τη ζέση του πνεύματος της μετανοίας.
Μπορούμε να καταθέτουμε τα γεγονότα για χάρη της αληθείας, χωρίς όμως διάθεση να φανούμε σωστοί — γιατί τότε η αλήθεια υπηρετεί την ταπείνωση, όχι τον εγωισμό.
Δεν σώζει, λοιπόν, ο άνθρωπος τον εαυτό του με τα επιχειρήματά του, αλλά δικαιώνεται με την πίστη και τη μετάνοια που τον ενώνουν με τον Χριστό.
Και ο Κύριος διακηρύσσει τον πνευματικό νόμο της ταπείνωσης: «Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 18,14).
Έτσι, ο άνθρωπος που αποθέτει το «δίκιο» του στα χέρια του Θεού, βρίσκει την αλήθεια του προσώπου του και γεύεται τη δικαιοσύνη που χαρίζει η ταπείνωση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου