Posted on 14 Απριλίου, 2025
[Υπομνηματισμός των εδαφίων Ματθ.22,23-33]
Όταν άκουσαν οι Φαρισαίοι την απάντηση του Κυρίου σχετικά με την καταβολή των φόρων στον Καίσαρα και την απόδοση τιμών στον Θεό, αποστομώθηκαν και θαύμασαν την σοφία Του [βλ. Ματθ. 22,22:«Καὶ ἀκούσαντες, ἐθαύμασαν (:και όταν άκουσαν την απάντηση, θαύμασαν)»]. Βέβαια έπρεπε να πιστέψουν και να εκπλαγούν από τα λόγια Του, καθόσον τους έδωσε δείγματα της θεότητάς Του και με το ότι τους απεκάλυψε τα μυστικά σχέδιά τους και με το ότι τους αποστόμωσε με επιείκεια. Τι λοιπόν; Πίστεψαν; Καθόλου· αλλά «ἀφέντες αὐτὸν, ἀπῆλθον (:Τον άφησαν τότε κι έφυγαν)»· και μετά από αυτούς Τον πλησίασαν οι Σαδουκκαίοι.
Πόση, αλήθεια, ανοησία! Μετά την αποστόμωση των Φαρισαίων επιτίθενται εναντίον Του οι Σαδδουκαίοι, ενώ θα έπρεπε να γίνουν διστακτικότεροι. Αλλά τέτοια είναι η θρασύτητα, είναι πράγμα αναίσχυντο και γεμάτο από αυθάδεια και επιχειρείται και από τους αδύνατους ακόμη. Για τον λόγο αυτόν και ο ευαγγελιστής, γεμάτος από έκπληξη για την ανοησία τους αυτή, επισημαίνει αυτή τη θρασύτητά τους με τους λόγους ότι «᾿Εν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ, προσῆλθον αὐτῷ Σαδδουκαῖοι (:την ίδια εκείνη ημέρα Τον πλησίασαν οι Σαδδουκαίοι)». «᾿Εν ἐκείνῃ». Ποιαν δηλαδή; Την ίδια ημέρα που έλεγξε την κακουργία των Φαρισαίων και κατατρόπωσε αυτούς με την αποστομωτική απάντηση που τους έδωσε.
Και ποιοι ήταν αυτοί οι Σαδδουκαίοι; Άλλη ιουδαϊκή αίρεση, παραπλήσια των Φαρισαίων, κατά πολύ κατώτερη όμως από αυτήν, καθώς οι Σαδδουκαίοι δεν πίστευαν ούτε στην ανάσταση, ούτε στους αγγέλους, ούτε στο Άγιο πνεύμα. Διότι αυτοί ήταν περισσότερο υλιστές και ήταν προσκολλημένοι στα σωματικά πράγματα.
Πράγματι υπήρχαν πολλές αιρέσεις μεταξύ των Ιουδαίων, και για τον λόγο αυτόν ο Παύλος λέει: «προγινώσκοντές με ἄνωθεν, ἐὰν θέλωσι μαρτυρεῖν, ὅτι κατὰ τὴν ἀκριβεστάτην αἵρεσιν τῆς ἡμετέρας θρησκείας ἔζησα Φαρισαῖος (:αυτοί με γνωρίζουν από παλιά, από την αρχή της εκπαιδεύσεως και των σπουδών μου στην Ιερουσαλήμ. Κι αν θέλουν, μπορούν να μαρτυρήσουν και να βεβαιώσουν ότι έζησα και συμπεριφέρθηκα σύμφωνα με τις αρχές και τις παραδόσεις της πιο αυστηρής παρατάξεως της θρησκεία μας. Έζησα δηλαδή και πολιτεύθηκα ως Φαρισαίος)» [Πράξ.26,5].
Και δεν λένε μεν τίποτα κατευθείαν περί αναστάσεως, αλλά πλάθουν κάποια φανταστική υπόθεση και προβάλλουν, κατά την γνώμη μου, κάποιο πράγμα που δεν συνέβη, με την ελπίδα ότι θα Τον φέρουν σε αμηχανία, και επιδιώκοντας να ανατρέψουν και τα δύο και το ότι θα γίνει ανάσταση και ότι η ανάσταση θα είναι τέτοιου είδους.
Πάλι επίσης και αυτοί Τον προκαλούν με κάποια δήθεν ηπιότητα, λέγοντας: «Διδάσκαλε, Μωσῆς εἶπεν· Ἐάν τις ἀποθάνῃ μὴ ἔχων τέκνα, ἐπιγαμβρεύσει ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἀναστήσει σπέρμα τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ (:Διδάσκαλε, ο Μωυσής είπε: ‘’Αν κανείς πεθάνει χωρίς να αποκτήσει παιδιά, πρέπει ο αδελφός του να νυμφευτεί τη χήρα γυναίκα του και να κάνει απογόνους για τον νεκρό αδελφό του’’). Ἦσαν δὲ παρ᾿ ἡμῖν ἑπτὰ ἀδελφοί· καὶ ὁ πρῶτος γαμήσας ἐτελεύτησε, καὶ μὴ ἔχων σπέρμα, ἀφῆκε τὴν γυναῖκα αὐτοῦ τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ (:Ήταν λοιπόν μεταξύ μας επτά αδελφοί. Και ο πρώτος, αφού ήλθε σε γάμο, πέθανε. Και επειδή δεν είχε παιδιά, άφησε τη γυναίκα του στον αδελφό του)· ὁμοίως καὶ ὁ δεύτερος, καὶ ὁ τρίτος, ἕως τῶν ἑπτά (:Με τον ίδιο τρόπο κι ο δεύτερος κι ο τρίτος νυμφεύθηκαν την ίδια γυναίκα, μέχρι που την πήραν για σύζυγο και οι επτά).ὕστερον δὲ πάντων ἀπέθανε καὶ ἡ γυνή (:Και ύστερα απ’ όλους πέθανε και η γυναίκα). ἐν τῇ οὖν ἀναστάσει, τίνος τῶν ἑπτὰ ἔσται ἡ γυνή; πάντες γὰρ ἔσχον αὐτήν (:Κατά την ανάσταση λοιπόν σε ποιον από τους επτά άνδρες θα ανήκει ως σύζυγος η γυναίκα; Διότι όλοι την είχαν σύζυγο)» [Ματθ.22,23-28].
Πρόσεχε που τους απαντά ως Διδάσκαλος· διότι αν και Τον πλησίασαν από πονηρία, αλλά όμως η ερώτησή τους ήταν ερώτηση αγνοίας. Για τον λόγο αυτό λοιπόν δεν τους ονομάζει υποκριτές.
Στη συνέχεια, για να μην τους κατηγορήσει επειδή οι επτά αδελφοί έλαβαν μια γυναίκα, αναφέρουν και τον Μωυσή· αν και βέβαια, όπως προανέφερα ήταν, κατά τη γνώμη μου φανταστική υπόθεση. Διότι δεν θα ήταν δυνατόν να την νυμφευθεί ο τρίτος, βλέποντας τους δύο πρώτους νυμφίους να πεθαίνουν, αλλά και αν το έκανε ο τρίτος, δεν θα το έκανε ο τέταρτος, ούτε και ο πέμπτος και αν δεν το έκαναν αυτοί, κατά ένα μεγαλύτερο λόγο δεν θα την νυμφευόταν ο έκτος ή ο έβδομος, αλλά θα θεωρούσαν την γυναίκα σημαδιακή και ότι κακή τύχη έφερνε σε όποιον την νυμφευόταν. Διότι τέτοιοι είναι Ιουδαίοι. Εάν βέβαια αυτό συμβαίνει τώρα σε πολλούς, πολύ περισσότερο συνέβαινε τότε σε εκείνους, οι οποίοι πολλές φορές και χωρίς να συμβεί αυτό, απέφευγαν την συνοίκηση αυτού του είδους, και όλα αυτά την στιγμή που τους υποχρέωνε ο νόμος. Έτσι λοιπόν η Ρούθ, η Μωαβίτισσα εκείνη γυναίκα, έλαβε άντρα της τον μακρινό συγγενή της, και η Θάμαρ πάλι για τον ίδιο λόγο εξαναγκάστηκε να κλέψει σπέρμα από τον πεθερό της.
Και για ποιον λόγο δεν έπλασαν με την φαντασία τους δύο ή τρεις, αλλά επτά αδελφούς; Με σκοπό να γελοιοποιήσουν όπως νόμιζαν, σε πολύ μεγάλο βαθμό την ανάσταση. Για τον λόγο αυτόν και λέγουν ότι «όλοι τη νυμφεύτηκαν», ώστε να Τον οδηγήσουν σε αμηχανία.
Ποια απάντηση λοιπόν δίνει ο Χριστός; Δίνει απάντηση και προς τα δύο, και συγκεντρώνει την προσοχή Του όχι στα λόγιά τους, αλλά στις σκέψεις τους, και πάντοτε φέρνει στο φως τα απόκρυφα σχέδιά τους, άλλοτε με το να γελοιοποιεί αυτά, και άλλοτε με το να αφήνει τον έλεγχο στην συνείδηση αυτών που Τον ρωτούν. Πρόσεχε λοιπόν εδώ πώς αποδεικνύει και τα δύο, και ότι θα συμβεί ανάσταση και ότι δεν θα είναι η ανάσταση τέτοια όπως την φαντάζονται αυτοί.
Τι λέγει δηλαδή; «Πλανᾶσθε, μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς, μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ (: Ο Ιησούς τότε τους αποκρίθηκε: ‘’Βρίσκεστε σε πλάνη και δεν γνωρίζετε ούτε τις Γραφές, οι οποίες δεν υποστηρίζουν υλιστικές και παχυλές αντιλήψεις για την ανάσταση, όπως εσείς την φαντάζεστε, ούτε τη δύναμη του Θεού, για την οποία τίποτε δεν είναι αδύνατο ή δύσκολο)» [Ματθ.22,29].
Επειδή δηλαδή προβάλλουν τον Μωυσή και τον μωσαϊκό νόμο ως δήθεν γνώστες του, αποδεικνύει ότι το ερώτημα αυτό είναι κατεξοχήν δείγμα άγνοιας των Γραφών. Διότι εξαιτίας αυτού έφτασαν στο σημείο να Τον πειράζουν, και εκ τούτου, ότι δηλαδή δεν γνωρίζουν τις γραφές και εκ του ότι δηλαδή δεν γνωρίζουν όπως πρέπει τη δύναμη του Θεού. «Τι το αξιοθαύμαστο λοιπόν», λέγει, «εάν πειράζετε Εμένα, Τον οποίο δεν γνωρίζετε ακόμα, κατά την οποία στιγμή δεν γνωρίζετε ούτε και την δύναμη του Θεού, της οποίας τόση απόδειξη έχετε λάβει και δεν την γνωρίσατε ούτε από τις κοινές έννοιες, ούτε από τις Γραφές· μολονότι βέβαια και η κοινή λογική παρέχει αυτή την δυνατότητα γνώσεως ότι δηλαδή στον Θεό θα είναι τα πάντα δυνατά».
Και κατά πρώτον μεν απαντά στην ερώτησή τους. Επειδή δηλαδή αυτό ήταν η αιτία ότι δεν πίστευαν στην ανάσταση, το ότι νόμιζαν ότι ήταν τέτοια η κατάσταση των πραγμάτων, κατ΄αρχήν θεραπεύει την αιτία της απιστίας και έπειτα την συνέπεια αυτής (διότι από αυτό προέρχεται και το νόσημα) και δείχνει τον τρόπο της ανάστασης. Διότι λέγει «οἱ υἱοὶ τοῦ αἰῶνος τούτου γαμοῦσι καὶ ἐκγαμίζονται (:Αυτοί που ζουν στη ζωή αυτή και είναι παιδιά του πρόσκαιρου αυτού κόσμου, αυτοί παντρεύονται και έπειτα παντρεύουν και τους απογόνους τους)· οἱ δὲ καταξιωθέντες τοῦ αἰῶνος ἐκείνου τυχεῖν καὶ τῆς ἀναστάσεως τῆς ἐκ νεκρῶν οὔτε γαμοῦσιν οὔτε γαμίζονται, οὔτε γὰρ ἀποθανεῖν ἔτι δύνανται· ἰσάγγελοι γάρ εἰσι καὶ υἱοί εἰσι τοῦ Θεοῦ, τῆς ἀναστάσεως υἱοὶ ὄντες (:Όσοι όμως αξιωθούν να απολαύσουν τον μελλοντικό και ουράνιο εκείνον αιώνα και κόσμο και να αναστηθούν ένδοξα από τους νεκρούς, ούτε οι ίδιοι θα παντρεύονται, ούτε θα παντρεύουν τους απογόνους τους. Αλλά και δεν θα υπάρχει η ανάγκη του γάμου. Διότι ένας από τους σκοπούς του γάμου είναι να προλάβει την εξάλειψη του ανθρωπίνου γένους από τον θάνατο. Στην άλλη ζωή όμως δεν θα υπάρχει η ανάγκη του γάμου, διότι οι άνθρωποι εκεί πλέον δεν θα είναι δυνατόν να πεθάνουν, αφού θα έχουν φύση άφθαρτη και αθάνατη, όπως οι άγγελοι, και θα είναι υιοί του Θεού. Διότι τα σώματά τους δεν θα προέρχονται από σαρκική γέννηση, αλλά θα ξαναγεννηθούν με την ανάσταση, που θα πραγματοποιήσει η άμεση επέμβαση του Θεού και όχι η παρέμβαση σαρκικών γονέων)» [Λουκά 20,36]. Εάν λοιπόν δεν νυμφεύονται, είναι περιττή η ερώτηση. Βέβαια, είναι άγγελοι όχι επειδή δεν νυμφεύονται, αλλά επειδή ζουν ως άγγελοι, γι΄ αυτό δεν νυμφεύονται.
Με την απάντησή Του αυτή και πολλά άλλα αναίρεσε, τα οποία όλα μαζί υπαινίχθηκε ο Παύλος με ένα λόγο του ως εξής: «Παράγει γὰρ τὸ σχῆμα τοῦ κόσμου τούτου (:η εξωτερική μορφή του κόσμου αυτού περνά και χάνεται σαν σκιά)» [Α΄Κορ.7,31]. Και με αυτά που είπε ως απάντηση στους Σαδδουκαίους ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός φανέρωσε μεν τι λογής θα είναι η ανάσταση, αποδεικνύει όμως ότι υπάρχει και ανάσταση. Μολονότι βέβαια αποδεικνύεται με τους λόγους Του αυτούς και αυτό, αλλά όμως επεκτείνει τον λόγο Του και προσθέτει και στη συνέχεια και άλλα λόγια. Διότι δεν σταμάτησε μόνο στο ερώτημά τους, αλλά προχώρησε και στις απόκρυφες σκέψεις τους. Έτσι όταν δεν είναι πολύ μεγάλη η κακουργία τους, αλλά Τον ρωτούν από άγνοια, τους διδάσκει τότε εκτεταμένα, όταν όμως ρωτούν από κακία και μόνο, τότε δεν απαντά ούτε στις ερωτήσεις τους.
Και πάλι τους αποστομώνει από τα γραφόμενα του Μωυσή, επειδή και εκείνοι προέβαλαν τον Μωυσή, και λέγει «Περὶ δὲ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, οὐκ ἀνέγνωτε τὸ ῥηθὲν ὑμῖν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, λέγοντος· (:Για την ανάσταση όμως των νεκρών δεν διαβάσατε εκείνο που σας είπε ο Θεός πολλά χρόνια μετά τον θάνατο των τριών πατριαρχών): «Ἐγώ εἰμι ὁ Θεὸς ᾿Αβραὰμ, καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ισαὰκ, καὶ ὁ Θεὸς ᾿Ιακώβ;» οὐκ ἔστιν ὁ Θεὸς, Θεὸς νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων (:’’ Εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ και ο Θεός του Ισαάκ και ο Θεός του Ιακώβ’’; δεν είναι ο Θεός, Θεός νεκρών, που κατάντησαν σε ανυπαρξία, όπως φαντάζεστε εσείς, αλλά είναι Θεός ζωντανών. Και οι πατριάρχες λοιπόν, αν και είναι πεθαμένοι, ζουν)» [Έξ.3,6].
Δεν είναι Θεός ανύπαρκτων και που εξαφανίσθηκαν άπαξ δια παντός και που δεν πρόκειται να αναστηθούν. Διότι δεν είπε «Ήμουν» αλλά, «Είμαι» «είμαι Θεός αυτών που υπάρχουν και που είναι ζωντανοί». Διότι όπως ακριβώς ο Αδάμ αν και έζησε κατά την ημέρα που έφαγε από τον καρπό του απαγορευμένου δέντρου, όμως αργότερα πέθανε σύμφωνα με την απόφαση του Θεού, έτσι και αυτοί, αν και είχαν πεθάνει, ζούσαν με την υπόσχεση της ανάστασης.
Πώς λοιπόν λέγει σε άλλο σημείο «εἰς τοῦτο γὰρ Χριστὸς καὶ ἀπέθανε καὶ ἀνέστη καὶ ἔζησεν, ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων κυριεύσῃ (:είμαστε όλοι, ζωντανοί και πεθαμένοι, κτήμα του Κυρίου, επειδή γι’ αυτό τον σκοπό ο Χριστός και πέθανε και αναστήθηκε και έλαβε πάλι ως άνθρωπος τη ζωή, για να γίνει Κύριος και των νεκρών και των ζωντανών)»; [Ρωμ.14,9]. Όμως αυτό δεν αντιτίθεται σε εκείνο. Διότι εδώ ονομάζει «νεκρούς» και αυτούς που πρόκειται να ζήσουν στο μέλλον. Άλλωστε δεν είναι άλλο πράγμα το «εγώ είμαι ο Θεός του Αβραάμ» και το «για να γίνει Κύριος και των νεκρών και των ζωντανών». Γνωρίζει επίσης και άλλη νεκρότητα, περί της οποίας λέγει «ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς (:Άφησε τους συγγενείς σου, οι οποίοι φαίνονται βέβαια ζωντανοί, στην πραγματικότητα όμως λόγω της απιστίας τους είναι πνευματικά νεκροί, να θάψουν τους νεκρούς που είναι δικοί τους, διότι κι αυτοί πέθαναν μέσα στην απιστία)» [Λουκ.9,60].
«Καὶ ἀκούσαντες οἱ ὄχλοι ἐξεπλήσσοντο ἐπὶ τῇ διδαχῇ αὐτοῦ (:και τα πλήθη του λαού όταν άκουσαν αυτά, κυριεύτηκαν από έκπληξη και βαθύ θαυμασμό για τη διδαχή Του)» [Ματθ.22,33]. Ούτε συμπεριλαμβάνονται μεταξύ αυτών και οι Σαδουκκαίοι, αλλά αυτοί μεν μετά την ήττα τους αναχωρούν, το αμερόληπτο όμως πλήθος καρπούται την ωφέλεια. Επειδή λοιπόν τέτοια είναι η ανάσταση, ας κάνουμε τα πάντα, για να επιτύχουμε τα πρωτεία εκεί. Εάν επίσης θέλετε και πριν από την ανάσταση να σας δείξουμε ορισμένους που επιδιώκουν αυτά και στην ζωή εδώ και απολαμβάνουν τους καρπούς, πάλι θα μεταβούμε νοερώς στις ερήμους. Πάλι δηλαδή θα αναφέρω τους ίδιους λόγους, επειδή σας βλέπω να ακούτε με πάρα πολλή ευχαρίστηση. Ας στρέψουμε λοιπόν τους οφθαλμούς μας και σήμερα στα πνευματικά στρατόπεδα και ας εξετάσουμε την ηδονή που είναι καθαρή από τον φόβο· διότι δεν έχουν κατασκηνώσει με δόρατα, όπως ακριβώς οι στρατιώτες( διότι εδώ παλαιότερα τελείωσα τον λόγο), ούτε με ασπίδες και θώρακες, αλλά θα τους δεις γυμνούς από όλα αυτά τα παρόμοια και να πράττουν τέτοια πράγματα, τα οποία δεν μπορούν εκείνοι να τα πράξουν, ούτε με τα όπλα.
Και αν μπορείς να τους εξετάσεις μαζί μου, έλα και δώσε μου χείρα βοηθείας και ας μεταβούμε και οι δύο στον πόλεμο αυτόν και ας δούμε την παράταξη. Καθόσον και αυτοί πολεμούν καθημερινά και σφάζουν τους εχθρούς και νικούν όλες τις επιθυμίες που μας επιβουλεύονται. Και θα τις δεις να είναι πεταγμένες κάτω και να μην μπορούν ούτε να σπαράζουν, αλλά να αποδεικνύεται δια των έργων ο αποστολικός εκείνος λόγος, ότι «οἱ δὲ τοῦ Χριστοῦ τὴν σάρκα ἐσταύρωσαν σὺν τοῖς παθήμασι καὶ ταῖς ἐπιθυμίαις (:και όσοι ανήκουν πραγματικά στον Χριστό, έχουν νεκρώσει τον σαρκικό άνθρωπο με τα πάθη και τις επιθυμίες του)» [Γαλ.5,24].
Είδες πλήθος νεκρών που βρίσκονται κάτω πεταγμένοι, και έχουν σφαγεί από την μαχαίρα του πνεύματος; Για τον λόγο αυτόν δεν υπάρχει εκεί ούτε μέθη ούτε πολυφαγία. Και το αποδεικνύει αυτό η τράπεζα και το τρόπαιο που βρίσκεται πάνω σε αυτή. Διότι η μέθη και η πολυφαγία είναι νεκρές και έχουν κατατροπωθεί μέσω της υδροποσίας και έχουν νικηθεί τα πολύμορφα αυτά και πολυκέφαλα θηρία. Διότι, όπως ακριβώς στην περίπτωση της μυθικής Σκύλλας και της Ύδρας, έτσι και στην μέθη είναι δυνατό να δούμε πολλά κεφάλια, από το ένα μέρος την πορνεία, από το άλλο την οργή, από το άλλο την ανοησία, και από το άλλο να φυτρώνουν οι παράλογοι έρωτες, όλα αυτά όμως σε αυτούς έχουν εξαφανισθεί· μολονότι βέβαια όλα εκείνα τα στρατεύματα, αν και νικούν σε πάρα πολλούς πολέμους, όμως κατακυριεύονται από αυτά τα πάθη, και ούτε όπλα, ούτε δόρατα, ούτε οτιδήποτε άλλο μπορεί να αντισταθεί απέναντι σε αυτές τις φάλαγγες, αλλά αυτούς τους γίγαντες που στη μάχη αριστεύουν και επιτυγχάνουν αμέτρητα ανδραγαθήματα, είναι δυνατόν να τους βρεις χωρίς δεσμά δεμένους με τον ύπνο και την μέθη, χωρίς σφαγή και τραύματα, να είναι ξαπλωμένοι όπως ακριβώς οι τραυματισμένοι, ή μάλλον και σε πολύ χειρότερη κατάσταση. Διότι εκείνοι μεν τουλάχιστον σπαράζουν, ενώ αυτοί δεν παθαίνουν ούτε αυτό, αλλά αμέσως πέφτουν κάτω.
Βλέπεις ότι αυτό το τάγμα, το τάγμα των αναχωρητών της ερήμου είναι πολύ πιο σπουδαίο και πολύ πιο αξιοθαύμαστο; Διότι καταβάλλει τους εχθρούς που έρχονται εναντίον του απλώς και μόνο με την θέληση. Τόσο πολύ λοιπόν εξασθενούν αυτήν, που είναι μητέρα όλων των κακών, ώστε στο εξής ούτε καν να τους ενοχλεί, διότι όταν ο στρατηγός βρίσκεται κατάκοιτος και έχει συντριβεί η κεφαλή, ησυχάζει και το υπόλοιπο σώμα. Και να, τη νίκη αυτή είναι δυνατόν να την δεις να την κατορθώνει ο καθένας από αυτούς που διαμένουν εκεί. Διότι δεν συμβαίνει αυτό που συμβαίνει με τους εχθρούς, εάν δηλαδή κάποιος πληγωθεί από κάποιον, να πέφτει κάτω από μια για πάντα νεκρός, και να μη χρειάζεται στο εξής το χτύπημα από κάποιον άλλο, αλλά είναι ανάγκη όλοι να χτυπούν το θηρίο αυτό της πολυφαγίας και της μέθης, και αυτός που δεν την χτύπησε θανάσιμα και δεν την κατέβαλε οπωσδήποτε ενοχλείται από αυτήν.
ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ,
επιμέλεια κειμένου: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος
ΠΗΓΕΣ:
- http://khazarzar.skeptik.net/pgm/PG_Migne/John%20Chrysostom_PG%2047-64/In%20Matthaeum.pdf
- Ιωάννου του Χρυσοστόμου Άπαντα τα έργα, Υπόμνημα στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, ομιλία Ο΄,πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς»(ΕΠΕ), εκδ. οίκος «Το Βυζάντιον», Θεσσαλονίκη 1990, τόμος 11Α , σελίδες 441-453.
- Βιβλιοθήκη των Ελλήνων, Άπαντα των αγίων Πατέρων, Ιωάννου Χρυσοστόμου έργα, τόμος 68, σελ. 116-123.
- Π. Τρεμπέλα, Η Καινή Διαθήκη με σύντομη ερμηνεία (απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2014.
- Η Καινή Διαθήκη, Κείμενον και ερμηνευτική απόδοσις υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τριακοστή τρίτη, Αθήνα 2009.
- Η Παλαιά Διαθήκη κατά τους εβδομήκοντα, Κείμενον και σύντομος απόδοσις του νοήματος υπό Ιωάννου Κολιτσάρα, εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Η Ζωή», έκδοση τέταρτη, Αθήνα 2005.
- Π.Τρεμπέλα, Το Ψαλτήριον με σύντομη ερμηνεία(απόδοση στην κοινή νεοελληνική), εκδόσεις αδελφότητος θεολόγων «Ο Σωτήρ», έκδοση τρίτη, Αθήνα 2016
- http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/index.html
- http://users.sch.gr/aiasgr/Palaia_Diathikh/Biblia/Palaia_Diathikh.htm
- http://users.sch.gr/aiasgr/Kainh_Diathikh/Biblia/Kainh_Diathikh.htm
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου