Τη δεκαετία του 860 θα ξεσπάσει σοβαρή κρίση ανάμεσα στη Ρώμη και την Κωνσταντινούπολη, με αφορμή την ενθρόνιση στο θρόνο της δεύτερης του πατριάρχου Φωτίου. Ο πάπας Νικόλαος έκρινε πως η ανάρρηση του Φωτίου από τη θέση του διακόνου στον πατριαρχικό θρόνο εντός εβδομάδος ήταν αντικανονική και ζήτησε την επάνοδο του καθαιρεθέντος πατριάρχου Ιγνατίου στη θέση του. Ο Φώτιος αντέδρασε στις παπικές κατηγορίες υπερασπιζόμενος την αυτονομία του οικουμενικού πατριαρχείου και καταγγέλλοντας δυτικές καινοτομίες όπως η προσθήκη του «filioque» στο Σύμβολο της Πίστεως, η αγαμία του κλήρου και η χρήση αζύμου άρτου στη Θεία Ευχαριστία ως αιρετικές.
Το ζήτημα συνέπεσε με την έκρηξη της βυζαντινής ιεραποστολικής δραστηριότητος, η οποία έφερε το χριστιανισμό στους Σλάβους της Μοραβίας και της Βουλγαρίας. Η δυτική επιθετικότητα εκφράστηκε τόσο με την παπική απόπειρα να υφαρπαγεί η νεοσύστατη βουλγαρική Εκκλησία όσο και με την κατάκτηση της Μοραβίας από τους Βαυαρούς Φράγκους, συνοδευόμενη από τη βίαιη διάλυση της εκκλησιαστικής τάξεως που μόλις είχαν εγκαθιδρύσει οι Βυζαντινοί. Το 867 ο νέος αυτοκράτορας Βασίλειος Α’ καθαίρεσε το Φώτιο και αποκατέστησε τον Ιγνάτιο. Η κρίση τυπικώς έληξε με τη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως του 879-880 (Η’ Οικουμενική) όπου ο επιστρέψας πατριάρχης Φώτιος αναγνωρίστηκε από τη Ρώμη.
Τον επόμενο ένα και μισό αιώνα οι σχέσεις Πρεσβυτέρας και Νεοτέρας Ρώμης υπήρξαν ψυχρές. Οι δογματικές διαφορές δεν επουλώθηκαν και ουσιαστικώς οι δύο Εκκλησίες συνέχιζαν να θεωρούνται σε ένωση επειδή δεν είχε παρουσιαστεί κάποια αφορμή για επίσημη ρήξη. Το 1004 η παποσύνη επισήμως εισήγαγε το filioque στο «Πιστεύω» και έκτοτε η Κωνσταντινούπολη σταμάτησε να μνημονεύει τον πάπα στα πατριαρχικά δίπτυχα. Η μοιραία όμως σύγκρουση θα ελάμβανε χώρε πενήντα έτη αργότερα.
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ
Το Μεγάλο Σχίσμα Ανατολής και Δύσης: Τα θρησκευτικά και πολιτικά αίτια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου