Ὁλόκληρη ἡ ζοφερή περίοδος τῆς τουρκοκρατίας εἶναι γιά τόν ἑλληνισμό μία ἐπανάσταση.

Ἡ Βασιλεύουσα Κωνσταντινούπολη ἁλώθηκε τό 1453, καί ἡ Τραπεζούντα παραδόθηκε τό 1461, ἡ δέ τελευταία ἑστία ἀντιστάσεως στήν Πελοπόννησο, τό κάστρο τοῦ Σαλμενίκου ὑπό τόν φρούραρχο Κωνσταντῖνο Γραίτζα Παλαιολόγο ἄντεξε ἕως καί τό 1461, ὁπότε ὁ φρούραρχος, τοῦ ὁποίου τήν ἀνδρεία ἐξῆρε ἀκόμη καί ὁ ἴδιος ὁ Μωάμεθ Β΄, διέφυγε μέ τούς γενναίους του στίς ἑνετοκρατούμενες περιοχές. Ὅμως οἱ ἐπαναστάσεις ξεκινοῦν μόλις δύο χρόνια ἀργότερα, τό 1463, ὁπότε ξεσηκώνεται ὁ Μοριάς ὑπό τούς Μιχαήλ Ράλλη καί Πέτρο Μπούα. Τελευταῖες ἐπαναστατικές ἀπόπειρες πρίν τό 1821 ἦταν: α) Τά Μαῦρα Καράβια τό 1807, ὑπό τούς Νικοτσάρα καί Σταθά, στά ὁποῖα μετέχει καί πολεμᾶ ὡς ναυτικός καί ὁ μετέπειτα ἀρχιστράτηγος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, καί β) ἡ ἐπανάσταση τῶν Βλαχαβαίων τό 1808, ἡ ὁποία εἶχε ἐπί κεφαλῆς τόν π. Εὐθύμιο Βλαχάβα καί τούς ἀδελφούς του Θεόδωρο καί Δημήτριο. Λήγουν οἱ ἑλληνικές ἐπαναστάσεις τό 1897 μέ τήν τελευταία καί νικηφόρα ἐπανάσταση τῆς Κρήτης. Δέν λήγουν ὅμως καί τά ἑλληνικά ἀνταρτικά κινήματα κατά τῶν Τούρκων – τό ἀντάρτικο τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἄντεξε ἕως καί τήν ἀνταλλαγή πληθυσμῶν καί προστάτευσε τούς ἀμάχους Ἕλληνες τοῦ Πόντου ἀπό τήν ὁλοκληρωτική ἐξόντωση. Τίποτε ἀπ΄ ὅλα αὐτά δέν θά συνέβαινε, ἄν εἶχαν οἱ Ἕλληνες ἐξισλαμισθεῖ. Ἡ ἑλληνική γλώσσα δέν θά ἀνῆκε σήμερα στίς γραφόμενες ἐπίσημες γλῶσσες, ἀφοῦ ὅλοι οἱ ἀπόγονοι τῶν ὑποδούλων καί ἐξισλαμισμένων θά ὁμιλοῦσαν τήν τουρκική γλώσσα. Δέν θά ὑπῆρχαν, δέ θά εἶχαν ποτέ γεννηθεῖ, οἱ σύγχρονοι Ἕλληνες κλασικοί, πεζογράφοι καί ποιητές, δέν θά εἶχαν ὑπάρξει ποτέ οἱ δύο ποιητές μας οἱ ὁποῖοι βραβεύθηκαν μέ τό γνωστό βραβεῖο Νόμπελ. Ὡς ἄτομα ἴσως εἶχαν ὑπάρξει, ὄχι ὅμως ὡς Ἕλληνες δημιουργοί. Τίποτε ἀπ΄ ὅλα αὐτά δέν θά εἶχε συμβεῖ, δίχως τήν ὀρθόδοξη χριστιανική πίστη, καί παρ΄ ὅλα αὐτά ἀγωνίζονται κάποιοι ὥστε νά ἐπιβάλουν τό σύνθημά τους “χωρισμός τῆς Ἑκκλησίας ἀπό τήν πολιτεία”. Στήν πραγματικότητα ἡ ἀπαίτηση αὐτή, ἐάν ποτέ γίνει πραγματικότητα, θά ἔχει ὡς συνέπεια, ἀφοῦ παύσει τό ἑλληνικό κράτος νά εἶναι χριστιανικό, νά παύσει ταυτοχρόνως νά εἶναι ἑλληνικό.

Ευάγγελος Πονηρός, https://www.antibaro.gr/article/36468#_ftn1 [σημειωση 1]