Σάββατο 12 Απριλίου 2025

Εγκατάλειψη της ορεινής και ημιορεινής υπαίθρου και απουσία διαχείρισης των δασών και δασικών οικοσυστημάτων

 

 on 11/04/2025  0 )

Παναγιώτης Κορισιάνος
πρώην Διευθυντής Δασών Ν. Ηλείας

Οι διαπιστώσεις είναι τραγικές. Η εγκατάλειψη της ορεινής και ημιορεινής υπαίθρου είναι γεγονός.
Η απουσία πολιτικών στήριξης αποτελεί την κύρια αιτία για τη φθίνουσα πορεία της απασχόλησης, την εγκατάλειψη της υπαίθρου και την έλλειψη ορθολογικής, αειφορικής διαχείρισης των δασών.

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καταγράφεται μείωση της απασχόλησης κατά 7,6% σε ετήσια βάση στη δασοκομία, γεωργία και αλιεία. Πολλοί ειδικοί επιστήμονες έχουν επισημάνει ότι οικονομία χωρίς πρωτογενή τομέα σημαίνει κοινωνία χωρίς μέλλον.

Η συρρίκνωση και η φθίνουσα πορεία των μικρομεσαίων επιχειρήσεων είναι μία από τις βασικές αιτίες των προβλημάτων της οικονομίας μας, καθώς και της φυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό.

Η εγκατάλειψη της διαχείρισης των δασών αποτελεί σοβαρό λόγο μείωσης της απασχόλησης, αλλά και της εγχώριας παραγωγής ξύλου, με αποτέλεσμα η ελληνική αγορά να κατακλύζεται σήμερα από εισαγόμενα προϊόντα.

Για παράδειγμα, κάποτε στην περιοχή μας — στο δάσος Κάπελης, Φολόης και Πηνείας — με εφαρμογή διαχείρισης, λειτουργούσαν πέντε δασικοί συνεταιρισμοί υλοτομίας. Απασχολούνταν πάνω από 200 άτομα και παράγαμε στρογγυλή ξυλεία για ξυλοβιοτεχνίες (όπως βαρελοποιοί), τεχνική ξυλεία για δάπεδα, κουφώματα, στέγες, ενώ σημαντική ήταν και η παραγωγή καυσόξυλων, τα οποία κάλυπταν τις τοπικές ανάγκες για θέρμανση. Τα έσοδα από αυτές τις δραστηριότητες ήταν ισοσκελισμένα, με θετικό πρόσημο για το Δημόσιο, ενώ κυρίαρχο πλεονέκτημα ήταν η απασχόληση των ανθρώπων της υπαίθρου, η ασφάλισή τους και η ιατροφαρμακευτική τους περίθαλψη.

Ένα ακόμη εμβληματικό προϊόν του δάσους ήταν η ρητίνη, εξίσου σημαντική με την κορινθιακή σταφίδα. Έθρεψε γενιές και στήριξε την εκπαίδευση επιστημόνων, καθώς η συμβολή της στο ΑΕΠ της χώρας ήταν σημαντική. Για την ιστορία, η παραγωγή ρητίνης τη δεκαετία του 1960 ξεπερνούσε τους 40.000 τόνους, ενώ σήμερα έχει περιοριστεί στους 4.000. Παρά την αύξηση των παραγώγων και των εξαγώγιμων προϊόντων ρητίνης, που αποφέρουν συνάλλαγμα, η πραγματικότητα είναι απογοητευτική.

Από τη μία οι καταστροφικές δασικές πυρκαγιές, από την άλλη η εξευτελιστική τιμή αγοράς του ρετσινιού από τη βιομηχανία και η χαμηλή επιδότηση, αποτελούν τροχοπέδη στην απόφαση νέων ανθρώπων να εγκατασταθούν στο δάσος για την παραγωγή ρητίνης, παρότι σήμερα υπάρχουν πιο εξελιγμένες και αποδοτικές τεχνικές συγκομιδής. Συγκεκριμένα, η μέθοδος των πολλαπλών οπών (διάνοιξη οπών ανά 20cm) είναι σαφώς καλύτερη σε σύγκριση με την παλαιά μέθοδο.

Τελικά, είναι αναγκαία όσο ποτέ η ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών που θα ανατρέψουν την ανύπαρκτη σήμερα δασική πολιτική και θα δώσουν ώθηση στην παραγωγική ανασυγκρότηση της υπαίθρου. Με εφαρμοσμένες επιστημονικές λύσεις — και όχι με διάφορα υβριδικά σχήματα από “μαθητευόμενους μάγους”, που επιδιώκουν μόνο τα υπερκέρδη τους — μπορεί να επιτευχθεί ορθολογική, αειφορική διαχείριση των δασών.

Τέλος, είναι σημαντικό να αποτρέψουμε τα φαραωνικά έργα με τις ανεμογεννήτριες, που εγκαθίστανται στα δάση μας εξυπηρετώντας αποκλειστικά τα συμφέροντα των ενεργειακών ολιγαρχών και όχι της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: