Ας δούμε για αρχή σε τι κατάσταση ήταν ο ελληνικός κόσμος πολύ πριν την καθιέρωση του χριστιανισμού ως επίσημη θρησκεία (380). Ο Παυσανίας (2ος μ.Χ. αι.) αναφέρει πλήθος εγκαταλελειμμένων ναών της αρχαιοελληνικής θρησκείας στην ελληνική ύπαιθρο. Μόνο στην Αρκαδία, στο κέντρο της Αρχαίας Κλασσικής Ελλάδας, ο Παυσανίας (Αρκαδικά) αναφέρει πλήθος ναών ερειπωμένων, χορταριασμένων, δίχως στέγη, και εγκαταλελειμμένων: της Αφροδίτης (9,6), της Αθηνάς (14,4), της Αφροδίτης (12,6), του Απόλλωνα (15,4), του Ερμή (17,1), της Αφροδίτης (24,6), των Δώδεκα θεών (25,3), της Ήρας (26,2), της Δήμητρας (29,5), του Ερμή (32,1), του Ερμή (30,6), των Μουσών (32,2), του Άρη (32,3), της Αρτέμιδος (35,5), της Αθηνάς (36,7), της Αφροδίτης (41,10), της «Μητρός των θεών» (44,1), της Αρτέμιδος (53,11) και του Πυθίου Απόλλωνα (54,5). Προφανώς η απαξίωση των προγόνων μας για τον πολυθεισμό στην Αρκαδία δεν ηταν η εξαίρεση αλλα ο κανόνας.
Ο ελληνικός κόσμος της ύστερης ρωμαϊκης περιόδου μικρή έως ελάχιστη σχέση είχε με αυτον της κλασικής και προκλασικής, αφού η εθνική θρησκεία είχει γινει πλέον πολυεθνική. Εκτός απο το ιερό των αιγύπτιων "θεών" στη Μάκρη (του 2ου αιώνα, που ακόμα και σήμερα διατηρείται ) έχουμε μιθραίο στη Θράκη , Σεραπείο (Αλεξάνδρεια), Βααλ (Αντιόχεια) κ.α. Η ελληνική διανόηση ακολούθησε τον ίδιο δρόμο και με την "πατρώα' θρησκεία, στην (νεο)πλατωνική ακαδημία του 5ου αιώνα μελετούσαν χαλδαϊκά κείμενα (Στοιχείωσις Θεολογική -Πρόκλος) και διευθυντής της ηταν ενας εξελληνισμένος εβραίος (ονόματι Δομνίνος) . Όλα τα παραπάνω ήταν απολύτως φυσιολογικό να συμβούν ,αφου απο τις κλειστές πόλεις-κράτη περάσαμε σε πολυεθνικά βασίλεια/αυτοκρατορίες (Πτολεμαίοι, Σελευκίδες, Ρωμαϊκή κτλ), ο θρησκευτικός συγκρητισμός ηταν αναπόφευκτος.
Η απαξίωση των παγανιστών της εποχής ηταν παροιμιώδης, ο ίδιος ο Ιουλιανός μας αναφέρει το παράδειγμα των κατοίκων της Αντιόχειας να αδιαφορήσουν παντελώς για την εορτή του πολιούχου τους Απόλλωνα(4ος αιώνας ). Όσον αφορα την ηθική των παγανιστών της εποχής ο Warren Treadgold μας δίνει μια ιδέα στο Α History of the Byzantine State and Society...
Όσον αφορά τις δήθεν διώξεις παγανιστών (η γνωστή καραμέλα περι Σκυθόπολης ) απο τον Ουάλη ,ας δούμε τι λεει ο Αμμιανός Μαρκελλίνος (παγανιστης ρωμαίος ιστορικός εκείνης της εποχής ) στο Rerum Gestarum Libri 19 XII .Τα δικαστήρια της Σκυθόπολης στήθηκαν για πολιτικούς λόγους. Δεν στήθηκαν για να εξολοθρεύσουν όλους τους Εθνικούς ή όποιον ήταν Εθνικός, αλλά για να δικάσουν εκείνους τους συγκεκριμένους Εθνικούς που ζήτησαν χρησμό από κάποιο συγκεκριμένο μαντείο της Ανατολής, στέλνοντας σε αυτό γραπτές λίστες με τις επιθυμίες τους να αποκτήσουν ανώτερα κρατικά αξιώματα. Συνεπώς φάνηκαν ύποπτοι ότι συνωμοτούσαν κατά του αυτοκράτορα.
Όσον αφορά τις καταστροφές αρχαίων ιερών (αφού ειδαμε πρώτα την απαξίωση αιώνες πριν απο τους ίδιους τους έλληνες) ας δούμε τι λένε οι αυτοκράτορες στον Θεοδοσιανό Κώδικα.
Θεοδοσιανός Κώδικας, XVI.10.8, Αυτοκράτορες Γρατιανός, Βαλεντινιανός και Θεοδόσιος προς Παλλάδιο, Δούκα της Οσροηνής (30 Νοεμβρίου 382 μ.Χ.):Με την έγκριση του δημοσίου συμβουλίου διατάσσουμε ότι οι ναοί όπου προηγουμένως σύχναζαν τα πλήθη, και που βρίσκονται ακόμα σε δημόσια χρήση, θα παραμείνουν ανοικτοί. Έτσι θα μπορούν τα πλήθη γηγενών και επισκεπτών να βλέπουν το ναό. Η αξία των αγαλμάτων, που βρίσκονται μέσα στους ναούς, θα υπολογίζεται με βάση την αισθητική τους και όχι τον ιερό τους χαρακτήρα.
Αυτοκράτορες Αρκάδιος και Ονώριος προς Μακρόβιο, Βικάριο της Ισπανίας, και Προκλιανόν, Βικάριο των Πέντε Επαρχιών (29 Ιανουαρίου 399) : Όπως ακριβώς απαγορεύσαμε τις θυσίες, έτσι επιθυμούμε και να διατηρηθούν τα διακοσμητικά στοιχεία των δημοσίων κτιρίων. Αν κάποιος επιχειρήσει να καταστρέψει αυτά τα έργα, δεν θα βασίζεται σε καμία εξουσία.(Θεοδοσιανός Κώδικας XVI.10.15).
Αυτοκράτορες Αρκάδιος και Ονώριος προς Απολλόδωρο, Ανθύπατο Αφρικής (20 Αυγούστου 399): "Αν κάποιος επιχειρήσει να καταστρέψει ναούς, οι οποίοι είναι κενοί από παράνομα αντικείμενα, δεν θα έχει την αυτοκρατορική υποστήριξη. Διατάσσουμε ότι η κατάσταση των κτιρίων θα πρέπει να παραμείνει αλώβητη.(..)" ( Θεοδοσιανός Κώδικας XVI.10.18,).
Οι Ολυμπιακοί Αγώνες φυσικά εκείνης της περιόδου ειχαν καταντήσει ενα τσίρκο (όπως και τα υπόλοιπα) όπου συμμετείχαν ακόμα και μονομάχοι ! Ο Μέγας Θεοδόσιος έκοψε τις χορηγίες και τελείωσε αυτη τη παρωδία.
Η καταστροφή των αρχαίων ιερών βαραίνει εμας τους ίδιους (έλληνες) που απλά δεν ενδιαφερόμασταν πλέον για τον πολυθεϊσμό, αλλα ακόμα περισσότερο τις βαρβαρικές ορδές(κυρίως γερμανών) κελτών 279πΧ(επι Βρέννου) ερούλων και γότθων 267 , αρειανιστών (αιρετικών) βησιγότθων του Αλάριχου τέλη 4ου αιώνα και αργότερα σλάβων.Οι έρουλοι πυρπόλησαν το Παρθενώνα το 267 και οι γότθοι κατέστρεψαν τελείως το ναό της Αρτέμιδος την ιδια εποχή (Ιορδάνης ο αλάνος- Getica 107 ).Φυσικά μη ξεχνάμε τις καταστροφές κατα τη διάρκεια των μακεδονικών πολέμων(3ο-2ο αιώνα πΧ) ,μιθριδατικών πολέμων(μεγάλες καταστροφές επέφερε ο Σύλλας σε Αθήνα και Πειραιά τον 1ο αιώνα πΧ) .
Οι καταστροφές αρχαίων ιερών απο εγχώριους (έλληνες) χριστιανούς ήταν μεμονωμένα περιστατικά αποτελούν φυσικά την εξαίρεση,ΟΧΙ το κανόνα και κυρίως αφορούσαν τα "ιερά πορνεία" της Αφροδίτης..
Εν ολίγοις ο Χριστιανισμός οχι μονο δε κατέστρεψε τον Eλληνισμό (αφου είχε ήδη παρακμάσει αιώνες πριν) αλλα διέσωσε τα καλά στοιχεία του Ελληνισμού (τα Ρόδα απο τα Αγκάθια που έλεγε ο Μέγας Βασίλειος) και τον έσωσε.
Το γένος μας αναστήθηκε και μεγαλούργησε ξανά για 1000 χρόνια ακόμα (μεχρι την αποφράδα ημέρα Τρίτη 29 Μαϊου 1453).
Του Κωνσταντίνου Χατζηβασίλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου