Posted on 6 Απριλίου, 2024
Θα ήθελα να ευχαριστήσω την κα Ιωάννα Σκαρλάτου για την τιμητική και συνάμα ευγενική της πρόσκληση σε αυτήν την φιλόξενη εκπομπή, την οποία επιμελείται και παρουσιάζει. Από της θέσεως αυτής όμως θα ήθελα να συγχαρώ ειλικρινά και να ευχαριστήσω και τον Πανελλήνιο Σύλλογο Φίλων Πολυτέκνων για τον αγώνα που κάνει καθημερινά και είμαι σε θέση να το γνωρίζω προκειμένου να δίνει λύσεις πρακτικές και ουσιαστικές στα ποικίλα προβλήματα που αφορούν τις πολύτεκνες οικογένειες.
Το θέμα που εν συντομία θα αναπτύξουμε στην συγκεκριμένη εκπομπή αφορά την Προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού. Ήδη βρισκόμαστε στην Τρίτη Εβδομάδα των Νηστειών και η Εκκλησία σε λίγες ημέρες θα εορτάσει την Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης. Μέσα στον ετήσιο εορτολογικό κύκλο, η Εκκλησία εορτάζει τέσσερις φορές τον Τίμιο Σταυρό. Μία λοιπόν από αυτές τις τέσσερις φορές, αποτελεί και η ερχόμενη Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης.
Η Εκκλησία έχει θέσει την συγκεκριμένη εορτή στην συγκεκριμένη θέση, δηλαδή στο μέσον της Σαρακοστής, για δύο λόγους σύμφωνα με το Συναξάριο της ημέρας. Ο πρώτος λόγος αφορά και συνδέεται με τους πιστούς, και προκειμένου αυτοί να λάβουν μία αναψυχή, μία ξεκούραση, αλλά επιπρόσθετα από την θέα και την προσκύνηση του Σταυρού να λάβουν χάρη και δύναμη προκειμένου αμείωτα να συνεχίζουν τον προκείμενο αγώνα έως το τέλος αυτής της περιόδου. Ο δεύτερος λόγος αφορά το ξύλο της ζωής, το οποίο όπως μας αναφέρει η Παλαιά Διαθήκη, ήταν φυτεμένο στο μέσον του Παραδείσου. Κατ’ αντιστοιχία λοιπόν η Εκκλησία θέτει στο μέσον της Μεγάλης Σαρακοστής προσκυνητέο το Ξύλο του Σταυρού.
Το Ξύλο του Σταυρού δεν ήταν πάντοτε Τίμιο. Τίμιο κατεστάθη από την σταυρική θανάτωση του Χριστού και εντεύθεν. Στην Παλαιά Διαθήκη το ξύλο του Σταυρού αποτελεί σύμβολο κατάρας. Μάλιστα δε αναφέρεται ότι επικατάρατος πας ο κρεμάμενος επί ξύλου. Όμως η εκούσια πρόσληψη του σταυρικού θανάτου από τον Χριστό, μεταλλάσσει το ξύλο του Σταυρού από σύμβολο κατάρας σε τρόπαιο νίκης. Και τί σημαίνει τρόπαιο; Τρόπαιο είναι η απόδειξη ότι ο εχθρός νικήθηκε κατά κράτος και αποτελεί λοιπόν τρόπαιο νίκης κατά του διαβόλου, κατά του θανάτου και κατά της αμαρτίας.
Μέσα στον Παράδεισο ο διάβολος είχε χρησιμοποιήσει δύο εργαλεία, θα λέγαμε, προκειμένου να οδηγήσει τους Πρωτοπλάστους στην ανυπακοή. Τα εργαλεία αυτά ήταν ένα ξύλο και μία παρθένος, και τα εργαλεία συνάμα αποτελούσαν και τα σύμβολα της ήττας του ανθρωπίνου γένους και τον εγκλωβισμό τους μέσα στον θάνατο και στην αμαρτία. Τα ίδια εργαλεία χρησιμοποιεί και ο Θεός. Ένα ξύλο, το Ξύλο του Σταυρού, και μία Παρθένο, την Παναγία, τα οποία όμως πλέον αποτελούν σύμβολα της νίκης.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας προβαίνουν σε μία λεπτή διάκριση μεταξύ του Τιμίου Σταυρού από τη μία πλευρά, και του μυστηρίου και της ενέργειας του Σταυρού από την άλλη. Ο Τίμιος Σταυρός είναι ο Σταυρός ο οποίος σε συγκεκριμένο χρόνο και σε συγκεκριμένο τόπο σταυρώθηκε ο Χριστός, ενώ η ενέργεια και το μυστήριο του Σταυρού ενεργούν και πριν την σταυρική θανάτωση, ήδη στην Παλαιά Διαθήκη από καταβολής κόσμου. Και είναι το μυστήριο εκείνο, το οποίο αναφέρεται στην καταλλαγή των ανθρώπων με τον Τριαδικό Θεό. Όπου δηλαδή στην Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε την ύπαρξη δικαίων, εκεί ακριβώς έχουμε και την ενέργεια του Σταυρού.
Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν πάρα πολλές προτυπώσεις του Σταυρού. Οι προτυπώσεις αυτές -και μάλιστα πολλές από τις οποίες εξόφθαλμα δεν παραπέμπουν στον Σταυρό εντούτοις βλέπουμε μέσα από τις αναλύσεις των Πατερικών υπομνημάτων ότι όντως αποτελούν προτυπώσεις του Σταυρού- σ’ αυτές λοιπόν τις προτυπώσεις δεν βλέπουμε απλώς εικόνες που προ-εικονίζουν και προ-ιδεάζουν για την μετέπειτα έλευση του Σταυρού αλλά είναι ακριβώς εκείνα τα γεγονότα στα οποία εντοπίζεται η ενέργεια του Σταυρού.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς μιλάει για την διπλή ενέργεια του Σταυρού. Η μεν πρώτη ενέργεια συνδέεται με την θεραπεία του γνωμικού θελήματος, δηλαδή με άλλα λόγια με την θανάτωση της αμαρτίας. Πεθαίνουμε ως προς τον θάνατο, ως προς την αμαρτία. Γνωμικό θέλημα είναι η διαστροφή του φυσικού θελήματος. Το φυσικό θέλημα είναι αυτό το οποίο φύτεψε ο Θεός στην ανθρώπινη φύση προκειμένου ο άνθρωπος να λειτουργεί φυσιολογικά κατά τις προδιαγραφές που θέλει ο Θεός, και όχι κατά τις γνωμικές προδιαγραφές τις οποίες κατά γνώμη εισάγει ο άνθρωπος και εγκαθιστά απομακρυνόμενος από τον Θεό. Η δεύτερη ενέργεια του Σταυρού αφορά την θεοπτία, δηλαδή κατά το μέτρο που εμείς πεθαίνουμε ως προς την αμαρτία, εγγίζουμε τον Θεό και βλέπουμε τον Θεό εν τη δόξη Αυτού.
Έτσι λοιπόν παρατηρούμε ότι το ξύλο του Σταυρού συμπυκνώνει θα λέγαμε όλο το Μυστήριο της Θείας Οικονομίας. Βλέποντας τον Σταυρό εκεί βλέπουμε την Γέννηση. Εκεί βλέπουμε την θανάτωση. Εκεί βλέπουμε την Ανάσταση. Εκεί βλέπουμε την Ανάληψη του Χριστού. Μέσα δηλαδή στο ξύλο του Σταυρού υπάρχει συμπερίληψη όλης της Θείας Οικονομίας, και γι’ αυτό άλλωστε είναι πολλοί Πατέρες που ονομάζουν τον Σταυρό ώς το Σύμβολο του Χριστού. Όπου βρίσκεται ο Σταυρός εκεί βρίσκεται και ο Χριστός.
Άλλωστε, εμπειρικά γνωρίζουμε όλοι μας ότι ο Σταυρός ενυπάρχει παντού. Υπάρχει σε όλα τα Μυστήρια. Υπάρχει σε όλες τις σταυροειδείς κινήσεις, ευλογίες των ιερέων. Υπάρχει στα άμφια των ιερέων. Υπάρχει στα καλύμματα των ιερών σκευών. Και υπάρχει θα λέγαμε εν γένει σε όλη την πνευματική ζωή. Και αξίζει ίσως εδώ να αναφέρουμε και την φράση την χαρακτηριστική του Χριστού, όταν θέλησε να περιγράψει το περιεχόμενο της μαθητείας όπισθεν Αυτού λέγοντας, ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν, καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. Δηλαδή ο Χριστός με λίγα λόγια συνδέει και ταυτίζει την ιδιότητα του Χριστιανού με την άρση του Σταυρού.
Όπως είπαμε και πρωτύτερα, ο Σταυρός πέραν από συμπερίληψη γενικότερα της Θείας Οικονομίας αποτελεί τον μεγαλύτερο κήρυκα της Ανάστασης. Δηλαδή, το μεγαλύτερο αποδεικτικό στοιχείο της νίκης του θανάτου, της νέκρωσης του θανάτου. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σε έναν λόγο που έχει Εις την Αγίαν Πεντηκοστήν αναφέρει και λέει πως, τί είναι το Πάσχα; Είναι λέει η καταγγελία του θανάτου του Χριστού. Όταν καταγγέλλουμε τον θάνατο του Χριστού, αυτό εστί το Πάσχα.
Άρα λοιπόν, με δεδομένη την πρόθεση όλων των Χριστιανών που αγωνίζονται κατά το δυνατόν να πετύχουν με την χάρη του Θεού την καταλλαγή με τον Τριαδικό Θεό, μπορούμε να πούμε πως η καταλλαγή αυτή αποτελεί καρπό της ενέργειας του Σταυρού. Και για τον λόγο αυτόν θα επαναλάβουμε ότι η Εκκλησία θέτει στο μέσον αυτής της αγωνιστικής περιόδου τον Τίμιο Σταυρό, προκειμένου να υπερβαίνουμε την φθαρτότητα και την παχύτητα αυτής της ζωής, να γινόμαστε πνευματικότεροι, πράγμα το οποίο θα αντανακλάται σε όλες τις πτυχές της καθημερινότητας. Θα έχουμε εξισορρόπηση και βελτίωση στις ανθρώπινες σχέσεις. Έρχεται η καταλλαγή και ειρήνευση μεταξύ των συνανθρώπων. Έρχεται ειρήνευση μεταξύ των μελών της οικογένειας, Έρχεται ειρήνευση εκεί όπου οπουδήποτε ο κοσμικός τρόπος ζωής σπέρνει διχόνοια και ένταση. Είναι αυτό ακριβώς το οποίο αναφέρεται στο Απολυτίκιο της εορτής ως Πολίτευμα του Σταυρού.
Είναι επίσης αυτό το οποίο αναφέρουμε και ψάλλουμε μάλιστα στην εορτή, τον Σταυρόν Σου Προσκυνούμεν Δέσποτα και την Αγίαν Σου Ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν. Βλέπουμε δηλαδή την ενότητα Σταυρού και Ανάστασης. Και ίσως αυτός να είναι και ο λόγος όπου ο Σταυρός αποτελεί για τον Απόστολο Παύλο τον μόνο λόγο που καυχάται. Καυχάται λέει ο ίδιος μόνο για τον Σταυρό του Χριστού και μάλιστα όποτε αναφέρεται στον Χριστό, Τον αναφέρει και Τούτον Εσταυρωμένον. Γιατί; Διότι γνωρίζει ότι ο Σταυρός αποτελεί τον κήρυκα της Ανάστασης, αποτελεί το τρόπαιο της νίκης.
Στο πλαίσιο λοιπόν, και επί τη βάσει όλων των ανωτέρω, εύχομαι με την βοήθεια του Σταυρού να περάσουμε αγωνιστικά και θεραπευτικά όλη αυτήν την περίοδο και να έχουμε με το καλό καλή Ανάσταση και Άγιο Πάσχα.
Καλή Δύναμη και Βοήθειά μας ο Τίμιος Σταυρός.
–https://www.youtube.com/watch?v=9yQDSJoyPXA – Πεφιπ Φίλοι των Πολυτέκνων
Απομαγνητοφώνηση ΤΑΣ ΘΥΡΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου