Γράφει η Χριστίνα Γρηγορέα, ψυχολόγος και συνεργάτης του doctoranytime.gr
Όλοι κάνουμε αρνητικές σκέψεις. O ψυχοθεραπευτής Russ Harris στο βιβλίο του The Happiness Trap αναφέρει ότι το 80% των σκέψεων που κάνει καθημερινά ένας άνθρωπος εμπεριέχουν ένα αρνητικό περιεχόμενο. Είναι λοιπόν φυσιολογικό να έχουμε αρνητικές σκέψεις. Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης μας που σε προγενέστερο στάδιο «έψαχνε» για προβλήματα προκειμένου να βρει τις λύσεις και να προστατευτεί από τον αφανισμό.
Ωστόσο το δύσκολο μέρος δεν είναι ότι έχουμε αρνητικές σκέψεις, αλλά το γεγονός ότι δυσκολευόμαστε τόσο να τις διαχωρίσουμε από την πραγματικότητα ώστε τελικά θεωρούμε ότι είναι αληθινές. Έτσι, έχοντας «απορροφήσει» στο σύστημα μας τις σκέψεις αυτές, αισθανόμαστε αρνητικά και έτσι λειτουργούμε αντίστοιχα. Ας πάρουμε ένα παράδειγμα.
Ο Γιώργος έχει μια σχέση εξ αποστάσεως εδώ και έναν χρόνο. Είναι ευχαριστημένος από την σχέση αλλά θα ήθελε περισσότερο χρόνο μαζί της. Σε ένα μήνα θα έρθει εκείνη επιτέλους να μείνουν μαζί. Ο Γιώργος, βιώνοντας άγχος για την μεγάλη αλλαγή καταλήγει να κάνει μια πληθώρα αρνητικών σκέψεων «προβλέποντας» το μέλλον της σχέσης και σκεφτόμενος τους καυγάδες που θα έχουν για καθημερινά ζητήματα κ.α.
Έτσι, όταν η Μαρία τον επισκέπτεται για να του κάνει έκπληξη, εκείνος είναι χωρίς εμφανή αιτία αρνητικός απέναντι της και καταλήγουν να περάσουν ένα σαββατοκύριακο όλο καυγάδες. Αυτό είναι ένα καθημερινό παράδειγμα που αποδεικνύει πως η ΣΚΕΨΗ και ΟΧΙ το πραγματικό γεγονός οδηγεί σε αρνητικά συναισθήματα και σε αντίστοιχη συμπεριφορά.
Είναι όμως επίσης γνωστό ότι όσο προσπαθούμε να διώξουμε τις αρνητικές σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα τόσο η κατάσταση χειροτερεύει. Και ενώ η λογική μας συμφωνεί και επιθυμεί διακαώς να βρει την ΕΥΤΥΧΙΑ, στην πράξη αυτό μας φαίνεται αδύνατο και κάθε φορά που ο θυμός, η θλίψη, το άγχος «μας χτυπά την πόρτα» απογοητευόμαστε ολοένα κι περισσότερο και αρχίζουμε και πάλι να σκεφτόμαστε αρνητικά. Ο φαύλος κύκλος μοιάζει να μην παίρνει τέλος.
Γιατί αν εγώ θέλω χωρίς καμία προετοιμασία και συνθήκες να τερματίσω πρώτη τον μαραθώνιο αυτό δε θα γίνει ποτέ και θα απογοητευτώ τόσο που δεν θα ξανατρέξω. Από την άλλη, αν έλεγα απλά στον εαυτό μου ότι θα πρέπει να ξεκινήσω προπονήσεις έτσι ώστε σε ένα χρονικό διάστημα να συμμετάσχω απλά σε έναν μαραθώνιο χωρίς να απαιτείται να έχω κάποια θέση γιατί απλά είμαι αρχάρια, τότε και θα απολαύσω την προετοιμασία και τον μαραθώνιο. Επίσης, θα αυξήσω κατά πολύ τις πιθανότητες μου να ξανατρέξω.
Ακολουθούν λοιπόν κάποιες μικρές συμβουλές για να ζείτε πιο καλά
✓ Οι στόχοι που βάζετε θα πρέπει να είναι πιο μικροί και περισσότερο εφικτοί (δες το παράδειγμα με τον μαραθώνιο).
✓ Θα πρέπει να καταλάβετε ότι η ΕΥΤΥΧΙΑ ΔΕΝ είναι μια μόνιμη κατάσταση. Είναι απλά ένα μέρος της ζωής. Μια ομαλή και ισορροπημένη ζωή αποτελείται από στιγμές που εμπεριέχουν ΟΛΑ τα συναισθήματα, αρνητικά και θετικά. Εννοείται ότι οι όμορφες στιγμές και τα θετικά συναισθήματα είναι απαραίτητα και μπορούμε να τα εμπλουτίσουμε. Όμως και ο θυμός, η απογοήτευση, η θλίψη είναι και αυτά χρήσιμα και απαραίτητα.
Έτσι, για να βιώνουμε ισορροπία μακροπρόθεσμα και όχι βραχυπρόθεσμα θα βοηθούσε όταν μας προκύπτουν δύσκολες καταστάσεις να μην τις βλέπουμε ως εχθρό αλλά ως ένα κομμάτι της ζωής. Δεν είναι φυσιολογικό και πραγματικά εφικτό να επιθυμούμε την διαρκή χαρά και ευτυχία αρνούμενοι τα αρνητικά μας συναισθήματα. Τα μεγαλύτερα ποσοστάκατάθλιψης εμφανίζονται σε ανθρώπους που αισθάνονται ότι μειονεκτούν επειδή βιώνουν αρνητικά συναισθήματα.
✓ Ονοματίστε τις σκέψεις σας. Στον εσωτερικό σας μονόλογο αντί να λέτε “Κανένας δεν με αγαπά” δοκιμάστε “Σκέφτομαι ότι κανένας δεν με αγαπά”. Αντί να πείτε “Θα αποτύχω” πείτε “Σκέφτομαι ότι θα αποτύχω”. Αυτό το μικρό τρικ θα βοηθήσει έτσι να συνειδητοποιήσετε ότι ΔΕΝ ΕΙΣΤΕ ΟΙ ΣΚΕΨΕΙΣ ΣΑΣ.
✓ Επιτρέψτε στον εαυτό σας να μην αισθάνεται όμορφα. Σε δύσκολες στιγμές αντί να πείτε “Δεν πρέπει να είμαι θλιμμένη, θα μου συμβεί κάτι, θα καταρρεύσω” δοκιμάστε “Το τελευταίο διάστημα περνάω δύσκολες καταστάσεις. Επιτρέπεται να μην αισθάνομαι καλά. Είναι φυσιολογικό γιατί είμαι άνθρωπος και όλοι οι άνθρωποι βιώνουν και τέτοιες στιγμές και αισθάνονται άσχημα”.
✓ Όταν έχετε συγκεκριμένες σκέψεις που είναι επίμονες και σας ταλαιπωρούν ψυχικά προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε την φαντασία σας προκειμένου να την απομακρύνετε. Μπορείτε να κλείσετε τα μάτια και να φανταστείτε ότι την ακουμπάτε πάνω σε ένα φύλλο και αυτό το φύλλο, μαζί με όλα τα άλλα φεύγει με την ροή του νερού σε ένα ποτάμι. Ή ότι την βάζετε σε ένα μπαλόνι και μετά το αφήνετε να πετάξει ψηλά ενώ το κοιτάτε.
✓ Άλλος ένας τρόπος να αντιληφθείτε πως λειτουργούν οι επίμονες αρνητικές σκέψεις είναι να φανταστείτε μια επιμονή σκέψη γραμμένη με κεφαλαία γράμματα σε χαρτί. Μετά παίρνετε αυτό το χαρτί και το κολλάτε στο μέτωπο με την φράση να σας κοιτά.Δοκιμάστε να σηκωθείτε και να περπατήσετε με το χαρτί κολλημένο. Έχετε ορατότητα; Αν αρχίσετε να απομακρύνετε το χαρτί σταδιακά από το μέτωπο τι παρατηρείτε;
Σίγουρα πια έχετε αρχίσει να βλέπετε και αλλά πράγματα γύρω σας εκτός από την φράση στο χαρτί. Αυτό γίνεται και με τις σκέψεις. Δεν χρειάζεται να πιεστούμε προκειμένου να εξαφανιστούν, μπορούμε απλά να πάρουμε μια μικρή απόσταση από εκείνες αναγνωρίζοντας ότι υπάρχουν, προκειμένου να τις επεξεργαστούμε καλύτερα έχοντας αποκτήσει «ορατότητα». Σκεφτείτε αλήθεια πόσοι άνθρωποι κυκλοφορούν γύρω σας με το χαρτί κολλημένο στο μέτωπο;
✓ Πραγματικά επιτυχημένοι δεν είναι οι άνθρωποι οι οποίοι αποζητούν να έχουν πάντα τον έλεγχο στις καταστάσεις και τα συναισθήματα τους. Εκείνοι είναι επιμέρους επιτυχημένοι αλλά και βαθύτατα ψυχικά ταλαιπωρημένοι από χρόνιο στρες και συχνές ματαιώσεις. Η πραγματική επιτυχία έρχεται μέσα από την ισορροπία. Και αυτό εμπεριέχει να έχετε κατά νου ότι υπάρχουν και περιστάσεις που επιτρέπεται να μην έχετε τον έλεγχο. Ότι η παροδική απώλεια ελέγχου δεν υπονοεί μειωμένες ικανότητες.
✓ Αναρωτηθείτε τι υπάρχει στην ζωή σας που σας παίρνει όλη την ενέργεια, που περιορίζει τις κινήσεις σας και αποβάλετε το σταδιακά. Μήπως αφιερώνετε το μεγαλύτερο ποσοστό της ενέργειας σας στους άλλους και δεν μένει τίποτα για εσάς;
✓ Πάρτε ένα χαρτί και σημειώστε όλες τις δραστηριότητες που σας βοηθούν να χαλαρώσετε και σας φτιάχνουν την διάθεση. Αυτά θα αποτελούν εφεξής τα εφόδια σας για να μπορείτε να επεξεργαστείτε με υγιή τρόπο τις δύσκολες στιγμές. Αφού το κάνετε δεσμευτείτε ότι έστω για μια φορά την εβδομάδα για μια ώρα θα ασχολείστε με ένα από αυτά. Μια τέτοια μικρή αλλαγή μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στον τρόπο που σκέφτεστε.
✓ Αποφύγετε τις ειδήσεις στα ΜΜΕ. Θα επιφορτιστείτε άσκοπα. Ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν τα γεγονότα εμπεριέχει δραματικό εφέ κ άλλες τεχνικές προκειμένου να προκαλέσει έντονα συναισθήματα στο κοινό.
✓ Ξεκαρδιστείτε είναι θεραπευτικό! Δείτε μια αστεία κωμωδία στην τηλεόραση, κάντε κάτι ανάλαφρο με τους φίλους σας, τα παιδιά σας. Το ξεκαρδιστικό γέλιο προσφέρει εκτόνωση και βοηθά στην αποφόρτιση.
✓ Όταν θυμώσετε πολύ με κάποιον αρχικά απομακρυνθείτε από εκείνον. Η παρουσία του την στιγμή εκείνη το μόνο που θα φέρει είναι επιπλέον θυμό. Επίσης μπορεί να κάνετε η να πείτε λόγια που δεν εννοείτε. Διεκδικήστε για τον εαυτό σας μόνο όταν θα είστε πάλι ήρεμοι.
✓ Γραφτείτε σε μαθήματα γιόγκα η διαλογισμού. Θα εξασκηθείτε έτσι στην διαφραγματική αναπνοή. Μαθαίνοντας να εστιάζετε στην αναπνοή σας αποσπάτε την σκέψη σας και μέσα από την χαλάρωση αλλάζει σταδιακά ο τρόπος σκέψης.
✓ Πάρτε ένα μεγάλο βάζο και κάθε φορά που το παιδί σας η κάποιος φίλος- συγγενής πει η κάνει κάτι αστείο, καταγράψτε το. Διπλώστε το και βάλτε το στο βάζο. Σε στιγμές που έχετε ανάγκη να γελάσετε πάρτε στα τυφλά ένα σημείωμα από το βάζο και θυμηθείτε παλιές αστείες στιγμές.
Ακολουθώντας τις παραπάνω συμβουλές θα συνειδητοποιήσετε πόσο αλλάζοντας τον τρόπο που ερμηνεύουμε τις καταστάσεις έχουμε επίδραση στα γεγονότα της ζωής μας. Και ναι, μπορείτε ελεύθερα να αισθανθείτε πολλά συναισθήματα γιατί έτσι είναι η ανθρώπινη ύπαρξη! Πολύχρωμη! Και όλα τα χρώματα έχουν θέση σε αυτή, ακόμα και οι αποχρώσεις του γκρι, μαύρου.
Σχόλιο
Αν εξαιρέσουμε την γιόγκα - θρησκευτική πρακτική ινδουϊσμού - και την αντικαταστήσουμε με την καρδιακή προσευχή και την αντίστοιχη αναπνοή, είναι υπέροχο το άρθρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου