Δεκαπέντε νοσήματα
που έχουν προσβάλει
την Κουρία
(και από τα οποία βέβαια
κανείς μας
δεν είναι απαλλαγμένος)
Του Σταύρου Ζουμπουλάκη
Oποιος αναζητήσει τη λέξη martalismo, marthalisme, marthalism ή Martha complex σε ένα ιταλικό, γαλλικό ή αγγλικό λεξικό αντίστοιχα δεν θα τη βρει. Το ίδιο βέβαια και τη λέξη μαρθισμός ή κάτι παρόμοιο σε ένα ελληνικό λεξικό. Η λέξη είναι πλάσμα του Πάπα Φραγκίσκου, από το όνομα της μαθήτριας του Χριστού Μάρθας, και τη χρησιμοποίησε στον εόρτιο, ενόψει των Χριστουγέννων, χαιρετισμό του προς τα μέλη της Κουρίας (22.12.2014). Θυμίζω το περιστατικό που μας διασώζει μόνο το Κατά Λουκάν (10, 38-42). Ο Χριστός πηγαίνει στο σπίτι της Μάρθας, η οποία από τη χαρά της τσακίζεται να τον περιποιηθεί, ενώ η αδερφή της η Μαρία δεν την βοηθάει καθόλου, παρά κάθεται και ακούει τον Επισκέπτη. Κάποια στιγμή η Μάρθα παραπονιέται στον Χριστό («Κύριε, ου μέλει σοι ότι η αδελφή μου μόνην με κατέλιπε διακονείν;») και του ζητάει να της πει να βάλει κι αυτή ένα χέρι. Ο Χριστός δεν θα συμμεριστεί το παράπονό της, μα θα την επιπλήξει κιόλας που περισπάται με πολλά, και επαινεί, αντίθετα, τη Μαρία, που προσηλώνεται στο ένα και μόνο που έχουμε ανάγκη.
Στη βαρυσήμαντη αυτή ομιλία ο Πάπας απαρίθμησε δεκαπέντε νοσήματα που έχουν προσβάλει την Κουρία (και από τα οποία βέβαια κανείς μας δεν είναι απαλλαγμένος). Σοφά ο Πάπας ξεκινάει την απαρίθμησή του με το αίσθημα των ανθρώπων της Κουρίας πως είναι αθάνατοι, απρόσβλητοι, απαραίτητοι. Μια βόλτα σε ένα νεκροταφείο, προτρέπει ο Πάπας, μπορεί να τους λυτρώσει από αυτόν τον πειρασμό. Τα νεκροταφεία είναι πράγματι γεμάτα από αναντικατάστατους. Τον πυρήνα ωστόσο της πνευματικής νοσογραφίας, όπως την αποτύπωσε ο Πάπας Φραγκίσκος, αποτελεί ο γραφειοκρατικός ακτιβισμός μέσα στην Εκκλησία. Το δεύτερο νόσημα του παπικού καταλόγου καλείται μαρθισμός, ενώ στην τέταρτη θέση τοποθετείται ο υπερβολικός προγραμματισμός και ο υπαλληλισμός. Μαρθισμός είναι η ασταμάτητη δραστηριότητα, μέρα νύχτα, γεμάτη άγχος και ταραχή. Οσοι πάσχουν από το νόσημα αυτό στριφογυρίζουν αδιάκοπα, χωρίς να κάθονται λεπτό «παρά τους πόδας του Ιησού» να ακούσουν τον λόγο του. Δεν ξεκουράζονται ποτέ, ούτε σωματικά ούτε ψυχικά, γεγονός που ήδη αποτελεί αμαρτία, αφού στον άνθρωπο έχει δοθεί, με τον Δεκάλογο, η θεϊκή εντολή να ξεκουράζεται.
Εννοείται πως ο ακτιβισμός τον οποίο καταγγέλλει ο Πάπας δεν είναι εκείνος των ανθρώπων που κοπιάζουν για τους συνανθρώπους, αλλά είναι ο υπολογιστικός ακτιβισμός του γραφειοκράτη και καριερίστα κληρικού (και κάθε άλλου καριερίστα). Πράγματι τίποτε πιο θλιβερό από ιερείς και επισκόπους που σκέφτονται και ενεργούν σαν μάνατζερ. Μάνατζερ της Χάρης του Θεού! Τρέχουν πάνω κάτω, προγραμματίζουν και οργανώνουν, οχυρωμένοι πίσω από τα ντοσιέ τους ασχολούνται με το πρωτόκολλο παρά με τον πλησίον, άφιλοι και σκληρόκαρδοι, συσσωρεύουν υλικά αγαθά, τιμές και δόξες, εμπλουτίζουν την γκαρνταρόμπα τους (τα άμφιά τους!) και πασχίζουν διαρκώς για την αύξηση της εξουσίας τους, ναρκισσεύονται, ανταγωνίζονται και διαγκωνίζονται, κυκλοφορούν στους διαδρόμους της εξουσίας φλυαρώντας και κακολογώντας, εντάσσονται σε μικρές και κλειστές ομάδες, ζουν διπλή ζωή και υποκρίνονται, λατρεύουν και κυρίως λείχουν τον εκάστοτε αρχηγό, περιφέρονται αγέλαστοι και θλιμμένοι, αδιάφοροι για όλους, με το βλέμμα σταθερά προσηλωμένο στην καριέρα τους.
Στη βαρυσήμαντη αυτή ομιλία ο Πάπας απαρίθμησε δεκαπέντε νοσήματα που έχουν προσβάλει την Κουρία (και από τα οποία βέβαια κανείς μας δεν είναι απαλλαγμένος). Σοφά ο Πάπας ξεκινάει την απαρίθμησή του με το αίσθημα των ανθρώπων της Κουρίας πως είναι αθάνατοι, απρόσβλητοι, απαραίτητοι. Μια βόλτα σε ένα νεκροταφείο, προτρέπει ο Πάπας, μπορεί να τους λυτρώσει από αυτόν τον πειρασμό. Τα νεκροταφεία είναι πράγματι γεμάτα από αναντικατάστατους. Τον πυρήνα ωστόσο της πνευματικής νοσογραφίας, όπως την αποτύπωσε ο Πάπας Φραγκίσκος, αποτελεί ο γραφειοκρατικός ακτιβισμός μέσα στην Εκκλησία. Το δεύτερο νόσημα του παπικού καταλόγου καλείται μαρθισμός, ενώ στην τέταρτη θέση τοποθετείται ο υπερβολικός προγραμματισμός και ο υπαλληλισμός. Μαρθισμός είναι η ασταμάτητη δραστηριότητα, μέρα νύχτα, γεμάτη άγχος και ταραχή. Οσοι πάσχουν από το νόσημα αυτό στριφογυρίζουν αδιάκοπα, χωρίς να κάθονται λεπτό «παρά τους πόδας του Ιησού» να ακούσουν τον λόγο του. Δεν ξεκουράζονται ποτέ, ούτε σωματικά ούτε ψυχικά, γεγονός που ήδη αποτελεί αμαρτία, αφού στον άνθρωπο έχει δοθεί, με τον Δεκάλογο, η θεϊκή εντολή να ξεκουράζεται.
Εννοείται πως ο ακτιβισμός τον οποίο καταγγέλλει ο Πάπας δεν είναι εκείνος των ανθρώπων που κοπιάζουν για τους συνανθρώπους, αλλά είναι ο υπολογιστικός ακτιβισμός του γραφειοκράτη και καριερίστα κληρικού (και κάθε άλλου καριερίστα). Πράγματι τίποτε πιο θλιβερό από ιερείς και επισκόπους που σκέφτονται και ενεργούν σαν μάνατζερ. Μάνατζερ της Χάρης του Θεού! Τρέχουν πάνω κάτω, προγραμματίζουν και οργανώνουν, οχυρωμένοι πίσω από τα ντοσιέ τους ασχολούνται με το πρωτόκολλο παρά με τον πλησίον, άφιλοι και σκληρόκαρδοι, συσσωρεύουν υλικά αγαθά, τιμές και δόξες, εμπλουτίζουν την γκαρνταρόμπα τους (τα άμφιά τους!) και πασχίζουν διαρκώς για την αύξηση της εξουσίας τους, ναρκισσεύονται, ανταγωνίζονται και διαγκωνίζονται, κυκλοφορούν στους διαδρόμους της εξουσίας φλυαρώντας και κακολογώντας, εντάσσονται σε μικρές και κλειστές ομάδες, ζουν διπλή ζωή και υποκρίνονται, λατρεύουν και κυρίως λείχουν τον εκάστοτε αρχηγό, περιφέρονται αγέλαστοι και θλιμμένοι, αδιάφοροι για όλους, με το βλέμμα σταθερά προσηλωμένο στην καριέρα τους.
Ο Πάπας είπε βαριές κουβέντες στους ανθρώπους της Κουρίας, τους αποκάλεσε ούτε λίγο ούτε πολύ «εχθρούς του σταυρού του Χριστού». Μίλησε στην Κουρία για την Κουρία, με λόγια αληθινά και όχι με εθιμοτυπικές ψευτιές. Είπε αυτά που ξέρουμε όλοι για την Κουρία και εν γένει για τις εκκλησιαστικές γραφειοκρατίες όλων των χριστιανικών Εκκλησιών. Διαβάζοντας την ομιλία του, είχα την εντύπωση ότι αναφερόταν σε επισκόπους και αρχιμανδρίτες Ορθοδόξων Εκκλησιών. Οι παρόντες καρδινάλιοι και επίσκοποι χειροκρότησαν χλιαρά, οι περισσότεροι ενοχλήθηκαν. Ο Πάπας Φραγκίσκος έχει ξεκινήσει ήδη τη μεταρρύθμιση της Κουρίας. Είναι αποφασισμένος, παρά τις αντιδράσεις, να την συνεχίσει και να την ολοκληρώσει. Είναι φανερό ότι παίζει το κεφάλι του. Το ξέρει και δεν τον νοιάζει.
Ο Πάπας είπε κάποια στιγμή στην ομιλία του ότι κάθε μέρα λέει μια προσευχή του αγίου Τόμας Μορ και ότι αυτό τον βοηθάει πολύ. Την συνέστησε μάλιστα και στους άλλους. Την μεταφράζω πρόχειρα, όπως παρατίθεται στην αγγλική μετάφραση της παπικής ομιλίας:
«Χάρισέ μου, Κύριε, καλή χώνεψη αλλά και κάτι να ’χω να χωνέψω. Χάρισέ μου σωματική υγεία και την απαραίτητη αίσθηση του χιούμορ για να την διατηρήσω. Χάρισέ μου μια απλή ψυχή, που να ξέρει να θησαυρίζει μέσα της κάθε καλό και να μην τρομάζει εύκολα στη θέα του κακού, αλλά να βρίσκει τρόπους να επανορθώνει τα πράγματα. Χάρισέ μου μια ψυχή που να μη γνωρίζει τη βαρεμάρα, την γκρίνια, τους αναστεναγμούς και τις θρηνωδίες, ούτε το υπερβολικό άγχος εξαιτίας αυτού του εμποδίου που λέγεται “εγώ”. Χάρισέ μου, Κύριε, την αίσθηση του χιούμορ. Δώσε μου τη χάρη να μπορώ να δέχομαι τα αστεία, να βρίσκω λίγη χαρά σε αυτή τη ζωή και να είμαι ικανός να την μοιράζομαι με άλλους». Αμήν! Καλή χρονιά!
http://synodoiporia.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1387:grafeiokratikos-xristianismos&catid=11&Itemid=122
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου