Σάββατο 3 Φεβρουαρίου 2024

Η Ορθόδοξη Ανατολή διατήρησε την εμπειρική Θεολογία.

 

Επειδή δεν υπάρχει τέλειο έγκλημα ο θεολογικός προβληματισμός με + ή – επανέρχεται στη δημόσια σφαίρα. (ομολάτρες και ομοκλάστες…..) Jean-Claude Larchet Πανεπιστημιακός Ορθόδοξος Θεολόγος και Δρ Φιλοσοφίας: η Δύση από 13ο αι πέρασε στην φιλοσοφικοποίηση, τη θεολογίας ενώ η Ορθόδοξη Ανατολή παρά την επιρροή διατήρησε την εμπειρική Θεολογία.

Jean-Claude Larchet Γάλλος Πανεπιστημιακός Ορθόδοξος Θεολόγος, Πατρολόγος και Δρ Φιλοσοφίας: Σήμερα όντως η θεολογία θεωρείται ως ένα αφαιρετικό πεδίο όπου οι κοινοί θνητοί δεν έχουν πρόσβαση αν και πολύ νωρίς κι εξ αρχής ήταν αντιλαμβανόμενη ως ένα μέσο ενσωμάτωσης όλης της κοινότητας στη γνώση και στην ενατένιση του θείου και ήταν πολύ συνυφασμένη με τη λειτουργική ζωή και επίσης με την προσευχή και ακόμη και σήμερα πολλά κείμενα της ορθόδοξης λειτουργίας όπως είναι κείμενα μιας αρχαίας παράδοσης που μας μεταφέρθηκαν αποτελούν το όχημα μιας θεολογίας προσβάσιμης στο λαό και ξέρουμε ότι μέσα σε περιόδους όπου υπήρχαν δυσκολίες για την Εκκλησία π.χ τις κομμουνιστικές περιόδους κυρίως στις χώρες του ανατολικού μπλοκ ήταν δια μέσου της λειτουργικής ζωής που οι πιστοί μάθαιναν τη θεολογία.

Γνωρίζουμε επίσης πως η θεολογία ήταν πολύ δημοφιλής όταν αυτή αντιμετώπιζε σύνθετες διαμάχες όπως ο αρειανισμός, η εκπόρευση του Αγ. Πνεύματος κ.α θέματα τότε συζητιούνταν στις αγορές (στο δημόσιο χώρο) ..

(σσ Ο λαός έχει μπει σε αυτή τη διαβούλευση και σήμερα παντού με αρνητικό ή θετικό πρόσημο η Εκκλησία και ο θεολογικός λόγος επανέρχονται στις κουβέντες στις συζητήσεις στην κοινωνική βάση από εκεί δηλ. που δημιουργούνται πάντα οι μεγάλες δομικές αλλαγές. Είναι μια φάση αναμόχλευσης του θεολογικού γίγνεσθαι έστω κι ανεπαίσθητα έστω κι ανεπίγνωστα…

Να ένα θετικό που προκύπτει από το θέμα του γάμου ομοφυλόφιλων που διχάζει το κοινωνικό σώμα πολλές φορές κι ανεξάρτητα από θρησκευτικές ή πολιτικές πεποιθήσεις σε ομολάτρες και ομοκλάστες ότι το θεολογικό στοιχείο επανέρχεται, αναζητείται καταγγέλεται ή προβληματίζει. Και καθώς τέλειο έγκλημα δεν υπάρχει η θεολογία επανέρχεται πολεμούμενη.. )

Επιχειρήσαμε πάντα στην Ορθόδοξη Εκκλησία να διαφυλάξουμε αυτή την ένωση-διασύνδεση μεταξύ θεολογίας και πνευματικής ζωής και του λαού και του θεολόγου που κατά κάποιον τρόπο ήταν ένας πρωταρχικός παράγοντας της θεολογίας για να μορφοποιήσει και να διαδώσει..

Επίσης είναι αλήθεια ότι μέσα στην ιστορία της Δύσης και στη συνέχεια της Ανατολής επήλθαν παράγοντες αλλαγής. Μπορούμε να πούμε ότι στη Δύση μια από τις ριζικές αλλαγές ήταν η στενή συσχέτιση φιλοσοφίας-θεολογίας και κυρίως το 13ο αιώνα με το Θωμά τον Ακινάτη που από τη μια μεριά ήθελε να εισάγει τη λογική/τον ορθό λόγο ως κυρίαρχη επεμβατική ικανότητα της θεολογίας και να συνυφάνει/συνδέσει τη φιλοσοφία με τη θεολογία θέλοντας να εμπνεύσει τη θεολογία της αριστοτελικής φιλοσοφίας ήθελε να χρησιμοποιήσει μαζικά τις αντιλήψεις του.Κι επομένως αυτό έδωσε μια αντιληπτικότητα της θεολογίας τη φιλοσοφικοποίηση της.

Αυτή έγινε ένα πεδίο πολύ πιο αντιληπτικό πολύ πιο αφαιρετικό που συνέχισε να χαρακτηρίζει τη Δύση. Και προφανώς η Ανατολή για αιώνες ακολούθησε τη φωνή της αλλά καθώς οι επικοινωνίες έγιναν πιο εύκολες η Δύση από τον 17ο αι και κυρίως από τον 19ο η Δύση άρχισε να γοητεύει τις παραδοσιακά Ορθόδοξες χώρες έτσι αυτός ο συνυφασμός φιλοσοφίας-θεολογίας σημάδεψε ένα μέρος της θεολογίας της Ανατολής.

Μια άλλη σημαντική εξέλιξη ήταν η εισαγωγή των ανθρωπιστικών επιστημών στη θεολογία αρχικά στον προτεσταντισμό τον 17ο αι και το 19ο αι στον Καθολικισμό. Και με την παγκοσμιοποίηση και τις μεγάλες ανταλλαγές μεταξύ ανατολικών και δυτικών πανεπιστημίων τις ανταλλαγές των καθηγητών και τις διαλέξεις τους εκατέρωθεν τις υποτροφίες σε φοιτητές Ορθόδοξων χωρών στη Δύση η Ορθόδοξη θεολογία που είχε διατηρηθεί σε χώρες όπως η Ελλάδα κλπ η Θεολογία υποβλήθηκε σε μια επιρροή από αυτή τη μαζική μετάδοση των ανθρωπιστικών επιστημών και είχαμε την εντύπωση ότι η Θεολογία οφείλει να είναι κάτι επιστημονικό όχι μόνο η Δογματική Θεολογία αλλά σε όλες τις εφαρμογές της στις βιβλικές σπουδές στην Πατρολογία στην εικονογραφία στην Κανονολογία κλπ εισάγαμε όλο και περισσότερο αυτές τις επιστημονικές μεθόδους και επομένως σκοπός μου ήταν ν΄αναδείξω τι θετικό έφεραν αυτές οι μέθοδοι στο να είμαστε πιο αυστηροί ως προς την επαλήθευση πηγών που είναι το όριο. Αλλά παράλληλα έδειξα ότι υπάρχει ένα όριο που υπερβαίνοντάς το υπάρχουν κίνδυνοι για την Ορθόδοξη Θεολογία ν΄αποφυσικοποιηθεί χάνοντας την επαφή με την εμπειρία (μυστική)

Οι 3 διαστάσεις της Θεολογίας: Κατηχητική ( να διδάξει περί Θεού και της σχέσης ανθρώπου και θείου) , Απολογητική ( ν’ αντιμετωπίσει την παραμόρφωση της πίστης) και Δοξολογική Θεολογία..Yπάρχει μια Θεολογία θετική η Δυτική που λέει αυτό είναι ο Θεός και μια Θεολογία αποφατική της Ανατολής ( Άγ Διονύσιος Αεροπαγίτης) που λέει πάντα τι δεν είναι ο Θεός ως μια κένωση σε σχέση με αυτή την άφραστη θεολογία.

Η αρνητική θεολογία ενσωματώνεται στη μυστική γνώση μέσα στην ανάβαση προς το θείο..οφείλει να εκκενώσει τις αντιλήψεις που κινδυνεύουν να δώσουν μια λάθος οπτική του Θεού μια αφαιρετική οπτική . Ο Θεός πρέπει να είναι πάντα σεβαστός εντός των χαρακτήρων που η Ορθόδοξη Θεολογία πάντα υπογράμμισε δηλ. είναι ακατανόητος στην ουσία του μεθεκτός κι αντιληπτός από τι ενέργειες του κι επομένως υπάρχει κι αυτό το μέρος της Θεολογίας όχι μόνο η μυστική η ενατένιση της προσευχής και της αποκάλυψης της αλήθειας στην κορύφωση της από το Άγιο Πνεύμα.

Στην Απολογητική της ( άμυνα της πίστης ) -όπως ο Άγ Μάξιμος ο Ομολογητής ο Μέγας Βασίλειος ο Άγ Γρηγόριος Νύσσης –υιοθέτησε ένα σύνθετο λόγο για να αφομοιώσει ένα τρόπο έκφρασης των αντιπάλων της. Αυτοί όφειλαν κάποιες φορές να επινοήσουν νέες αντιλήψεις αλλά ποτέ δεν έγινε αντιληπτική ( εννοεί διανοητική, ορθολογιστική) αφού εκχριστιανοποίησε αυτές τις αντιλήψεις. Κι αυτό που είναι θεμελιώδες η Ορθόδοξη Θεολογία πάντα διαφύλαξε μια σύνδεση με την εμπειρία.

Jean-Claude Larchet (γεννήθηκε το 1949) είναι ένας διεθνούς φήμης Γάλλος ορθόδοξος Πατρολόγος και θεολόγος. Κρατικός Διδάκτωρ Φιλοσοφίας (1987) και Διδάκτωρ Θεολογίας από το Πανεπιστήμιο του Στρασβούργου (1994), Προσόντα για άμεση έρευνα (1996), Καθηγητής Πανεπιστημίου (2005). Πολυγραφότατος συγγραφέας, τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε δεκαεπτά γλώσσες

dimpenews.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: