του Χρυσόστομου Τσιρίδη
«Ηρέμησε μεγάλε. Να χαίρεσαι και τις σαγιονάρες σου».
Σύσταση και… σύσταση / Συστήνω και.. συστήνω. Κι όμως πρόβλημα κανένα από τα ομόηχα αυτά, στο τυχαίο δείγμα του σημειώματος. Όπως και για χιλιάδες λέξεις. Γιατί;
.
Ας είναι καλά η «ΠΡΟΝΟΙΑ» της ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ Ελληνικής γλώσσας που απλοποίησε και απλοποιεί την ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΗ τυπικότητα (!!!) της «πρωτο-Γραμματικής» του ρήματος «ίστημι και ίσταμαι» και μας προσφέρει, ΕΤΟΙΜΗ προς άμεση χρήση, την πλούσια-πληρέστατη σοδειά των δεκάδων λέξεων από το ρήμα- πηγή.
.
Η ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗ (=το DNA της μητρικής γλώσσας), ΣΩΖΕΙ αυτόματα(!)την γλώσσα και συγχρόνως την ΔΙΑΣΦΑΛΙΖΕΙ(!!!) διατηρώντας την… άμεσα και επικαιροποιημένα δυναμικά ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ.
.
(Μερικά) ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
1) Από το παροξύτονο «Συνιστάται» (υποδεικνύεται, προτείνεται κλπ) ομόλογες εκφράσεις:
.
Συνιστάται ξεκούραση
ο γιατρός συστήνει (συνιστά) ή του σύστησε (συνέστησε) ξεκούραση
ήρθε με καλές συστάσεις (συστατική επιστολή)
Του έγιναν οι απαραίτητες συστάσεις
του συστήσαμε να προσέχει στο εξής
Μας συστήθηκε με λάθος όνομα
όπως επίσης θα πούμε «αγνόησε τις συστάσεις»
και το επίκαιρο «ισχυρή σύσταση για χρήση μάσκας»
2) Από το προπαροξύτονο «Συνίσταται» (αποτελείται,
συντίθεται, απαρτίζεται).
.
ομόλογες εκφράσεις
.
συνίσταται….από (σε) τέσσερα μέρη. Η συνήθης διατύπωση είναι «σε τί συνίσταται=οφείλεται, η καλή λειτουργία της μηχανής, αλλά δεν θα ήταν λάθος αν λέγαμε «από τί συνίσταται…».
Από την σύσταση (γέννηση-δημιουργία) του κόσμου /(από συστάσεως κόσμου).
Τα απαραίτητα συστατικά ενός καλού πρωινού ή τα απαραίτητα συστατικά ενός ευτυχισμένου γάμου, μιας πετυχημένης εκπομπής, εκδήλωσης κλπ
σύστημα, συστηματοποιώ (=οργανώνω σύμφωνα με ορισμένο τρόπο / κατά ΤΗΝ σύσταση των πραγμάτων)κλπ
συστημικός (εντός συστήματος)
συστήσανε εταιρεία /(στην παθητική φωνή=) ΣυστΗθηκε και συστΑθηκε η εταιρεία= σωστά και τα δύο
.
Τί παρατηρούμε; Ότι η ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗ γλώσσα, αφήνει
για τους ειδικούς την (περιττή) Γραμματική ΣΧΟΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ(1)
(σταίην-σταίης…. ή εστηκώς και εστώς… στάντων
στας-στάσα-σταν κλπ).
.
Θα φανεί καλύτερα ΚΑΙ με την παρακάτω ομάδα λέξεων:
3) Πλήθος δηλαδή άλλων λέξεων (από το ίστημι, σύνθετο με διάφορες προθέσεις), επίσης άμεσης εννόησης και χρήσης στην καθημερινότητα (κυριολεκτικά) του Έλληνα.
.
Ποιος Έλληνας δεν θα καταλάβει ΑΜΕΣΩΣ το νόημά τους;
.
καθεστώς / ανάσταση / έκσταση / αντίσταση / σταθμός / σταυρός
στατήρας / στήθος / κατάστημα / απόσταση / αποστασία
προϊστάμενος / και άλλες… χίλιες λέξεις
Ερώτημα: Έχει ανάγκη ο Έλληνας να ετυμολογήσει (ΕΣΤΩ και μία από)
αυτές τις λέξεις, ΓΙΑ να τις χρησιμοποιήσει; Όχι βέβαια.
.
Είναι υπεραρκετή η «σοφή» «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ»=ΠΡΟΝΟΙΑ του DNA της
ΜΗΤΡΙΚΗΣ Γλώσσας, της γλώσσας των προγόνων του. Τί σημαίνει αυτό;
.
Ο Έλληνας, το Ελληνόπουλο θα εννοήσουν απολύτως και άμεσα
την διαφορά της ίδιας (ομόηχης) «φωνής» (λέξης)
Συστήνω ξεκούραση και
συστήνω εταιρεία.
.
Γιατί και πώς συμβαίνει αυτό το γλωσσικό «θαύμα», ας το βρουν και ας το απαντήσουν, με ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ψειρίσματα, οι ειδήμονες και ας το κρατήσουν για τα ράφια τους. (Γιατί κι αυτά χρειάζονται, για άλλους λόγους όμως).
.
Ο Έλληνας πολίτης θέλει να γνωρίζει όσες περισσότερες λέξεις (λεκτικά σύνολα)γίνεται, για τις επικοινωνιακές του υποχρεώσεις. Κι εδώ έχουμε τον στοιχειακό (απαραίτητο) ρόλο της Εκπαίδευσης, του σχολείου (λέξεις- λεκτικά σύνολα και όχι κανόνες επί κανόνων και…. εξαιρέσεων).
.
Και η ΑΠΟΔΕΙΞΗ στο ίδιο το σημείωμα που αυτή την στιγμή διαβάζει ο αναγνώστης:
.
Δείτε (παραπάνω) για παράδειγμα ΠΟΣΕΣ ΛΕΞΕΙΣ (και μάλιστα λεπτών νοηματικών διακρίσεων μεταξύ τους) ΓΝΩΡΙΖΕΙ /ΕΝΝΟΕΙ και ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ο Έλληνας από το συγκεκριμένο ρήμα (ίστημι), ΧΩΡΙΣ ούτε έναν Γραμματικό κανόνα (!!!).
.
Το θείο ΔΩΡΟ της ΟΜΙΛΟΥΜΕΝΗΣ Γλώσσας.
.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ (1)Όταν λέω περιττή Γραμματική, τί εννοώ:
.
Είναι έξω από τις γλωσσικές ανάγκες του Έλληνα, εάν το «ίστημι»…δασύνεται, επειδή ήταν αρχικά «σίστημι» και το…. αποβληθέν «σ» μετατράπηκε σε δασεία.
.
Εκτός βέβαια από τους ειδικούς οι οποίοι έχουν καθήκον/ υποχρέωση να το γνωρίζουν και ΠΡΕΠΕΙ(!) να το γνωρίζουν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου