Κυριακή του Ασώτου, Πρεσβυτέρου Αθανασίου Μηνά.

Posted on 2 Μαρτίου, 2024

«…νεκρός ἦν καί ἀνέζησε, καί ἀπωλωλώς ἦν καί εὑρέθη». Εἶπεν ὁ Κύριος: «Ἐγώ εἰμι ἡ ὁδός, καί ἡ ἀλήθεια, καί ἡ ζωή». « Ἐγώ εἰμι τό Φῶς τοῦ κόσμου».

Φρονοῦμε, σεβαστή γερόντισσα, ὅτι ἐκεῖνος πού κοινωνεῖ μέ τόν Χριστό διά τῆς ὑπακοῆς, δέν πρόκειται νά περιπατήσει στό σκοτάδι, οὔτε νά κινεῖται χαμένος, χωρίς προορισμό στήν πορεία τῆς ζωῆς του· νεκρός πνευματικά.

Συνεπῶς ὁ Ὀρθόδοξος πιστός πού μεταλαμβάνει τό Πανάγιον Σῶμα καί Αἷμα τοῦ Θεανθρώπου, δέν θά γευθεῖ ποτέ θάνατο, ἀλλά ἔχει μεταβεῖ ἐκ τοῦ θανάτου εἰς τήν ζωήν. Ὁ Ἅγιος Ἀπόστολος Παῦλος τονίζει: «τοῖς πᾶσι τά πάντα Χριστός». Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἐπισημαίνει: «Ὁ Χριστός εἶναι τό πᾶν». Ὁ Μεσσίας ἀποκαλύπτει: «Οὐδείς ἔρχεται πρός τόν Πατέρα, εἰ μή δι’ ἐμοῦ».

Ὁ οὐράνιος Πατέρας μας, δεικνύει στόν κόσμον τόν Υἱόν· καί προτρέπει ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι: «αὐτοῦ ἀκούετε».

Συμπέρασμα: Ἡ πίστις στό Θεανδρικό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ εἶναι ἡ δύναμις ἐκείνη, ἡ νικήσασα τόν κόσμο καί ἡ σταθερά «πέτρα» πού ἀνοίγει τήν ἀγκαλιά τοῦ Θεοῦ Πατέρα σέ κάθε ἄνθρωπο πού ἐπιθυμεῖ ἐν μετανοίᾳ, τή σωτηρία του. Λέγει ὁ Κύριος Ἰησοῦς: «Μείνατε ἐν ἐμοί, κἀγώ ἐν ὑμῖν»· «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Ἀδελφοί, τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ καρπός τοῦ Πνεύματος ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πραότης, ἐγκράτεια, δωρίζεται, μέ τήν εὐδοκία τοῦ Πατρός, στούς ἀκολουθοῦντας τόν Ἰησοῦν, ἄχρι θανάτου.

Τό μυστήριο τοῦ Θεοῦ, σεβαστή γερόντισσα, ἑνώθηκε ἀχωρίστως μέ τό μυστήριο τοῦ ἀνθρώπου. Κατέστη τό πάν-μυστήριο ὅλων τῶν κόσμων (Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς). Ὁ Θεός-Πατέρας προσέφερε τόν Θεάνθρωπον Ἰησοῦν ὡς «τήν κεφαλήν ὑπέρ πᾶσα τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἥτις ἐστι τό σῶμα αὐτοῦ, τό πλήρωμα τοῦ τά πάντα ἐν πᾶσι πληρουμένου».1 Ὅλες οἱ θεῖες δυνάμεις, τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ ἔγιναν κτῆμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός «εἰκών ἐστι τοῦ Θεοῦ τοῦ ἀοράτου». Ὁ νεότερος υἱός τῆς σημερινῆς περικοπῆς, ζήτησε ἀπό τόν πατέρα, «τό ἐπιβάλλον μέρος τῆς οὐσίας»· ὁ ἀγαθός πατέρας σεβόμενος τό αὐτεξούσιον, τό ἔδωσε, τό παραχώρησε.

Ἐν τούτοις, ὁ υἱός ἐκτιμῶντας λάθος τό δῶρον, συγχέοντάς το μέ τήν ἀσυδοσία, ἐξέπεσε τῆς προνοίας καί ἀγάπης τοῦ Πατρός· «ἔφυγε εἰς χώραν μακράν». Ἔτσι «ὁ πολίτης» τῆς μακρινῆς ἐκείνης χώρας στήν ὁποία κατέληξε, τόν ἔστειλε νά βόσκει χοίρους καί νά σιτίζεται ἀπό τήν τροφή τῶν χοίρων σάν κτηνάνθρωπος. «Ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὤν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καί ὡμοιώθη αὐτοῖς». «…μάλιστα δέ τούς ὀπίσω σαρκός ἐν ἐπιθυμίᾳ μιασμοῦ πορευομένους…οὗτοι δέ, ὡς ἄλογα ζῷα φυσικά γεγεννημένα εἰς ἅλωσιν καί φθοράν,…ἐν τῇ φθορᾷ αὐτῶν καταφθαρήσονται,…σπίλοι καί μῶμοι, ἐντρυφῶντες ἐν ταῖς ἀπάταις αὐτῶν,…συμβέβηκε δέ αὐτοῖς τό τῆς ἀληθοῦς παροιμίας, κύων ἐπιστρέψας ἐπί τό ἴδιον ἐξέραμα, καί ὗς λουσαμένη εἰς κύλισμα βορβόρου».2

Στήν μακρινή ἀπό τό Θεό αὐτή πατρίδα, ὁ υἱός ἀσφυκτιοῦσε, ἐπειδή ἐκεῖ κυριαρχεῖ ἡ πνευματική πενία και εὑρέθη ἔξαφνα εἰς ἀπορία. Ἐνεθυμήθη τή ζωή στό πατρικό του σπίτι σέ σχέση μέ τήν κατάντια πού εὑρέθη καί ἐβίωνε ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἐπιλογῆς του. Ἐνώπιόν του ξετυλίχτηκαν δύο δρόμοι. Ἤ ὁδηγεῖται στήν ὁλοκληρωτική καταστροφή, ὤν αὐτοκατάκριτος, ἤ συνέρχεται καί ἐπιστρέφει ἐν μετανοίᾳ καί ἐξομολογήσει στήν θεϊκή ἀγκαλιά τοῦ Πατέρα.

Ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας: «Ἀφρόνως ἀπό σοῦ, μακρυνθεῖς πανοικτίρμον, ἀσώτως τόν ἐμόν, ἐδαπάνησα βίον, δουλεύων τοῖς πάθεσι, τοῖς ἀλόγοις ἑκάστοτε· ἀλλά δέξαι με, ταῖς τῶν Ἀγγέλων πρεσβείαις, Πάτερ εὔσπλαχνε, ὥσπερ τόν ἄσωτο παῖδα, καί σῶσόν με δέομαι».3 Ἀποτέλεσμα, δόξα τῷ Θεῷ, ἐπέλεξε τήν ἐπιστροφή στήν πατρική οἰκία.

Ἡ φιλεύσπλαχνη καρδιά τοῦ Θεοῦ δέν ἀπευθύνει καμμία μομφή, κανένα λόγον ἐνάντιον πού θά μποροῦσε νά πικράνει ἤ νά στενοχωρήσει τόν νεώτερο υἱό. Ἀντίθετα, ἡ πατρική ἀγκαλιά ἕτοιμη· τά εὐλογημένα χέρια ἀνοιχτά, δέχονται μέ λαχτάρα τόν μετανοημένον υἱόν· τόν πρίν νεκρό καί χαμένο καί νῦν εὑρεθέντα καί ἀναστημένον. Ἀκολουθεῖ πνευματικό πανηγύρι· χαρά γίνεται στόν οὐρανό ἐπί ἐνί ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι· σφαγιάζεται ὁ μόσχος ὁ σιτευτός· τό Πανάγιον αἷμά Του καί τό Πάντιμον σῶμά Του γίνεται πνευματικό σφουγγάρι πού ξεπλένει τήν ἁμαρτία καί σχίζει τό χειρόγραφο.

Νέα διαθήκη συνάπτεται μεταξύ Θεοῦ Πατρός καί ἀνθρώπου (στολή πρώτη, δακτύλιον). Ἀλήθεια, ἁγία γερόντισσα, ὕστερα ἀπό αὐτήν τήν παραβολή τοῦ Ἀσώτου καί τήν παραβολή τοῦ καλοῦ Σαμαρείτου, ὑπάρχει ἄραγε δικαιολογία σέ οἰονδήποτε ἄνθρωπο νά κινεῖται σκληρόκαρδα καί νά ἐργάζεται ἀδιάφορα, μακράν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἀδιαφορῶντας γιά τήν αἰώνιον ζωήν και ἀδικῶντας τήν ἀθάνατον ψυχήν του;

Δέν τολμῶ νά ἀπαντήσω ἀδελφοί μου. Θεωροῦμε, πώς ἀφοῦ πλησίασε σέ ἐμᾶς ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν μέ τήν συγκατάβαση ἐνώπιόν μας, τοῦ Θεοῦ Λόγου, ἄς μήν άπομακρυνθοῦμε ἀπό αὐτήν τήν ὑψίστη δωρεά ζῶντες ἀμετανόητα, ἀλλά μᾶλλον ἄς ἀποφύγουμε τήν ἀθλιότητα ἐκείνων πού, νεκροί καί χαμένοι κάθονται στό σκότος καί στήν σκιά θανάτου.4

Εἴθε, ἄς ἀποκτήσουμε τά ἔργα τῆς μετανοίας, φρόνημα ταπεινό, κατάνυξη καί πένθος πνευματικό, καρδιά πραεία, γεμάτη ἔλεος. Καρδιά ἀρεσκομένη στούς ὑπέρ τῆς ἀληθείας καί δικαιοσύνης ἀγῶνας, γιατί ἡ Βασιλεία τῶν οὐρανῶν βρίσκεται μέσα μας.5 Σ’ αὐτόν τόν Βασιλέα ὀφείλουμε πάντοτε νά προσκολλόμαστε μέ τά ἔργα τῆς μετανοίας καί τῆς ὑπομονῆς, ἀγαπῶντας ὅσον εἶναι δυνατόν, Αὐτόν πού μᾶς ἀγάπησε.

Ἰδού, σεβαστή γερόντισσα, ὁ ἄσωτος υἱός ὅσον καιρόν βρισκόταν στή χώρα τῶν παθῶν, ἄν καί ἔλεγε τά λόγια τῆς μετανοίας: «Πάτερ ἥμαρτον· δέξαι με ὡς ἕνα ἐκ τῶν μισθίων σου»· δέν πέτυχε τίποτε τό καλόν· ἕως ὅτου, ἀφήνοντας ὅλα ἐκεῖνα τά ἔργα τῆς ἁμαρτίας, ἦλθε τρέχοντας πρός τόν Πατέρα.

Ἔτσι πέτυχε τά ἀνέλπιστα καί ἔμεινε στό ἐξῆς, πλησίον τοῦ ἀγαθοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, μέ πίστη, ἐλπίδα, ἀγάπη καί ταπεινό φρόνημα, διατηρῶντας ἀκέραιη καί ἀνανεωμένη τήν Ἄκτιστον Χάριν.

Στόν Τριαδικόν Θεόν καί τόν Θεάνθρωπον Σωτῆρα Χριστόν, ἡ Δόξα, ἡ Βασιλεία, ἡ εὐγνωμοσύνη, εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.

__________________
1(Ἐφ. 1, 22-23)
2(Καθ. Β’ Ἐπιστολῆς Πέτρου, Β’, 9-22)
3(Κάθισμα κατανυκτικόν, Δευτέρα πρωΐ, γ’ στιχολογία, ἦχος α’)
4(Ψαλμ. 106, 10)
5(A’ Ἰωάν. 3, 18)