Το 256 π.Χ ο Α’ Καρχηδονιακός Πόλεμος (264-241 π.Χ) βρισκόταν πλέον στο όγδοο έτος του. Οι Ρωμαίοι, αφού είχαν επικρατήσει στις μάχες στην Σικελία, διεκδίκησαν και κέρδισαν την κυριαρχία και στην θάλασσα.
Γράφει ο Μανώλης Χατζημανώλης
Μετά την ναυμαχία στο ακρωτήριο Έκνομο, όπου οι Ρωμαίοι συνέτριψαν τον καρχηδονιακό στόλο χάρη στα εξοπλισμένα με corvi πλοία τους, οι λεγεώνες της Res Publica, υπό την διοίκηση του ύπατου (consul) Marcus Atilius Regulus, αποβιβάστηκαν στην Αφρική. Μετά από μία σειρά νικών, έφτασαν στην πόλη του Τύνητα, μόλις 15χλμ από την Καρχηδόνα, και με ορμητήριο την πόλη αυτή, προσπαθούσαν να ξεσηκώσουν σε αποστασία τους υποτελείς της καρχηδονιακής ενδοχώρας.
Μετά από αποτυχημένες διαπραγματεύσεις, λόγω της αδιαλλαξίας του Ρωμαίου υπάτου και των επαχθών όρων που έθεσε, οι Καρχηδόνιοι άρχοντες, αποφασισμένοι για αγώνα μέχρις εσχάτων, ξεκίνησαν μαζική στρατολόγηση των κατοίκων της πόλης, ενώ απεσταλμένοι της φοινικικής μεγαλούπολης έφτασαν στις άκρες της Μεσογείου προκειμένου να στρατολογήσουν μισθοφόρους. Κάποιοι από αυτούς έφτασαν και στην Ελλάδα.
Τότε εμφανίστηκε στο προσκήνιο ο Ξάνθιππος ο Λακεδαιμόνιος. Αρχηγός μισθοφορικού σώματος από την Ελλάδα, μόλις έφτασε στην Καρχηδόνα και αντίκρισε την τραγική κατάσταση στην οποία είχε περιέλθει ο στρατός της πόλης, άρχισε να επικρίνει στους φίλους του τους Καρχηδόνιους στρατηγούς. Όταν, αναπόφευκτα, τα λόγια του έφτασαν στα αυτιά της Γερουσίας της πόλης, κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις. Εκεί εξέθεσε την άποψή του για τους λόγους της έως τότε προβληματικής απόδοσης του στρατεύματος και πρότεινε μια σειρά μεταρρυθμίσεων. Η Γερουσία τελικά όχι μόνο ενέκρινε τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, αλλά διόρισε και τον ίδιο τον Ξάνθιππο ως αρχιστράτηγο προκειμένου να τις εφαρμόσει. Από την θέση αυτή ο Ξάνθιππος επέβαλλε συνεχή εκγύμναση και αυστηρή πειθαρχία, ώστε το πολυεθνικό στράτευμα να αποκτήσει συνοχή και ετοιμότητα, ενώ εισήγαγε και την χρήση της σάρισας (μακρά δόρατα μήκους 4,5-7μ.) από το καρχηδονιακό πεζικό. Έτσι το 255 π.Χ ο ανανεωμένος καρχηδονιακός στρατός, υπό τις επευφημίες του πλήθους, εξήλθε της πόλης για την αντιμετώπιση των μισητών Ρωμαίων.
Διακόπτοντας την γραμμή ανεφοδιασμού του αντιπάλου του από την παραλία, ο Ξάνθιππος παρέσυρε τις ρωμαϊκές λεγεώνες σε πεδινό ευνοϊκό έδαφος, όπου θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα του στρατού του. Οι Ρωμαίοι υπερτερούσαν στο πεζικό, άριστα οργανωμένο, πειθαρχημένο και σκληραγωγημένο από έτη συνεχών εκστρατειών και οι Καρχηδόνιοι στο ιππικό, ενώ διέθεταν και 100 ελέφαντες που τοποθετήθηκαν μπροστά από την παράταξή τους.
Οι ρωμαϊκές manipuli πυκνώνοντας την διάταξή τους σε βάθος κατάφεραν να αντιμετωπίσουν και να περάσουν ανάμεσα από τους ελέφαντες, για να καθηλωθούν τελικά από τις σάρισες του καρχηδονιακού πεζικού, ενώ οι ελάχιστοι Ρωμαίοι και σύμμαχοι Ιταλοί ιππείς στα πλευρά απωθήθηκαν από τους αριθμητικά υπέρτερους Καρχηδόνιους και Αφρικανούς ομολόγους τους, με αποτέλεσμα 15.000 Ρωμαίοι και Ιταλοί, το 90% της συνολικής δύναμης, να περικυκλωθούν και να εξοντωθούν.
Με την καταστροφή του ρωμαϊκού εκστρατευτικού σώματος στην Αφρική, ο πόλεμος, που σε διαφορετική περίπτωση θα μπορούσε να είχε λήξει ήδη από το 255 π.Χ, συνεχίστηκε με διάφορες διακυμάνσεις για 14 ακόμη χρόνια μέχρι την τελική ήττα της φοινικικής πολιτείας το 241 π.Χ.
Οι μαρτυρίες για την μοίρα του θριαμβευτή Ξάνθιππου διίστανται. Άλλοι συγγραφείς υποστηρίζουν πως δολοφονήθηκε από τους πρώην εργοδότες του, άλλοι πως κατέληξε στην Αίγυπτο όπου διορίστηκε κυβερνήτης επαρχίας από τον βασιλιά Πτολεμαίο Ευεργέτη. Το μόνο βέβαιο είναι πως μετά την μεγάλη του νίκη αποχώρησε αμέσως από την Καρχηδόνα, ενέργεια που ο ιστορικός Πολύβιος χαρακήρισε «φρόνιμη», λόγω των αντιζηλιών και του φθόνου των Καρχηδονίων στρατιωτικών.
Προσωπικά προτιμώ να τον φαντάζομαι ηλικιωμένο πια να πίνει χαλαρά το κρασάκι του, αγναντεύοντας από τον εξώστη της έπαυλής του την κίνηση στον Νείλο και νοσταλγώντας τις περασμένες δόξες…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου