November 19, 2022 Καθ. Ιωάννης Ν. Χατζόπουλος/21
Τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) και ηθική*
του Ιωάννη Ν. Χατζόπουλου, ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου
Εισαγωγή
Το 1985 όντας μόνιμος καθηγητής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, στο Φρέσνο, έκανα μια δημοσίευση στο περιοδικό που εξέδιδε το πρόγραμμα σπουδών που υπηρετούσα, η περίληψη της οποίας έχει ως εξής:
Μερικοί πιστεύουν ότι η εποχή των υπολογιστών είναι μια μεταβατική περίοδος κατά την οποία οι άνθρωποι θα μεταφέρουν τη γνώση, την εμπειρία και τα ήθη τους στους υπολογιστές με άγνωστες συνέπειες. Κάποιοι άλλοι φοβούνται μήπως χάσουν τη δουλειά τους επειδή δεν μπορούν να συμμετάσχουν ή δεν τους αρέσει η διαδικασία και η χρήση ή ο προγραμματισμός των υπολογιστών. Σε κάποιους άλλους αρέσει γιατί μπορούν να βρουν πολλές θέσεις εργασίας σε αυτόν τον τομέα. Μια ρεαλιστική απάντηση σε αυτό το δίλημμα πρέπει να λάβει υπόψη την ικανότητα της μηχανής, η οποία πράγματι δεν είναι ικανή να κάνει τίποτα εκτός και αν έχει ακριβείς οδηγίες από ένα πρόγραμμα. Υπάρχουν πολλές εξελίξεις όπως η ΤΝ, αλλά ο πιο εξελιγμένος υπολογιστής εξακολουθεί να είναι λιγότερο έξυπνος από τον εγκέφαλο μιας μέλισσας. Μια πλήρης απάντηση, ωστόσο, θα ήταν ότι η εποχή των υπολογιστών αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση, προσφέροντας ένα θαυμάσιο εργαλείο για τη διεκπεραίωση των περισσότερων εργασιών ρουτίνας, την αύξηση της ποιότητας και της παραγωγικότητας και για να επιτρέψει στους ανθρώπους να περνούν το χρόνο τους με πιο δημιουργικό τρόπο. Ωστόσο, απαιτείται μεγάλη ευθύνη και κατανόηση όταν αντιμετωπίζετε άτομα που δεν τους αρέσουν οι υπολογιστές.
Αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι ότι πράγματι η περίοδος από το 1985 ή και νωρίτερα μέχρι σήμερα ήταν μια μεταβατική περίοδος και ότι σήμερα σχεδόν όλη η ανθρώπινη γνώση, ηθική, και δραστηριότητα έχει μεταφερθεί μέσα στους υπολογιστές, ή πιο ωμά μέσα στις «πέτρες» αφού οι μνήμες και τα τρανζίστορ που βασίζονται οι υπολογιστές προέρχονται από πέτρες.
Υπό την έννοια αυτή και με την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, οι υπολογιστές αποκτούν νόηση ίσως ανώτερη από αυτή του ανθρώπου επειδή έχουν τεράστια υπολογιστική ισχύ και απεριόριστο αποθηκευτικό χώρο.
Αυτό έχει σαν συνέπεια το κέντρο ενδιαφέροντος να μην είναι ο άνθρωπος αλλά π.χ., οι αγορές και οι πολιτικές αποφάσεις που παίρνονται σήμερα να στηρίζουν περισσότερο τα οικονομικά συμφέροντα μιας χούφτας ολιγαρχών [8] παρά την ποιότητα ζωής των πολιτών.
Η ραγδαία ανάπτυξη της ΤΝ με απεριόριστες δυνατότητες υπολογισμών και αποθήκευσης πάσης φύσεως δεδομένων μέσα σε αποθηκευτικούς χώρους νεφών, της έχει δώσει τη δυνατότητα να γνωρίζει την ιατρική καλύτερα από ένα γιατρό ή τα νομικά καλύτερα από ένα δικηγόρο ή τον αυτοματισμό και τους υπολογισμούς που κάνει ένας μηχανικός καλύτερα από ένα μηχανικό και πάει λέγοντας.
Δεν είναι τυχαίο που η ΤΝ κατάφερε να αποκλείσει δημοσιεύματα του τέως πλανητάρχη επειδή δεν συνέφερε τους ολιγάρχες να τα βλέπουν οι πολίτες.
Το τι πρέπει να περιμένουμε στο μέλλον από την ΤΝ μας αναλύει λεπτομερώς ο ιστορικός N. Harari [9] και είναι τρομακτικές. https://youtu.be/Bw9P_ZXWDJU καθώς και ο Ανώνυμος Mr. Masked https://www.youtube.com/watch?v=BWhuV-NhE8k
Έχουμε φθάσει στο σημείο να μη γνωρίζουμε αν οι αποφάσεις σε τοπικό ή/και παγκόσμιο επίπεδο παίρνονται από μια χούφτα ολιγαρχών ή από μια μηχανή που έχει αναπτύξει βούληση. Το πιο πιθανό είναι ένας συνδυασμός και των δύο.
*Το παραπάνω κείμενο αποτελεί την εισαγωγή της διάλεξης του Ιωάννη Ν. Χατζόπουλου, ομότιμου καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου, στο ΙΗΑ ΖΟΟΜ FORUM την Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2022. Ολόκληρη η εξαιρετική και πολύ ενδιαφέρουσα αυτή διάλεξη, εμπλουτισμένη με πολλές φωτογραφίες και πίνακες, καθώς και το στάδιο των παρατηρήσεων, ερωτήσεων και απαντήσεων αμέσως μετά την διάλεξη, αναρτήθηκε στο ΙΗΑ Youtube και βρίσκεται εδώ (Διάρκεια 1:51:16).
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα του ΙΗΑ εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς – μέλη του ΙΗΑ. Η ιστοσελίδα του ΙΗΑ δεν λογοκρίνει, ούτε επεμβαίνει σε άρθρα – κείμενα των μελών του ΙΗΑ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου