Επιστολή προς την Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων

Αθήνα, 26 Απριλίου 2020

Αριθμ. Πρωτ. 16

Προς:

Την Κα Νίκη Κεραμέως,

Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων

Κοιν.:

1. Προς τον Μακαριώτατον Αρχιεπίσκοπον Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμον, Πρόεδρον και άπαντες τους Ιεράρχες της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Ελλάδος
2. Κα Σοφία Ζαχαράκη,

Υφυπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων

Αρμόδια για την Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση 

                             Αξιότιμη Κα Υπουργέ,

Χριστός Ανέστη,

Παρά την επίμονη και ακατανόητη εκ μέρους σας άρνηση διαλόγου με τον θεολογικό κόσμο της χώρας, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων εκφράζεται μέσω της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων, είμαστε υποχρεωμένοι, από το θεσμικό μας ρόλο, να εκθέσουμε τις παρατηρήσεις μας αλλά και τα  αιτήματα – προτάσεις μας τόσο ως προς το υπό διαβούλευση πρόσφατο Νομοσχέδιο για την Παιδεία, σε  ό, τι αφορά στο μάθημα των Θρησκευτικών όσο και ως προς το θέμα των απαλλαγών από το μάθημα των Θρησκευτικών.

1. Με το ως άνω Νομοσχέδιο:

α) Διατηρείται η μείωση των ωρών διδασκαλίας στην Ε΄ και ΣΤ΄ Τάξεις του Δημοτικού που ισχύει από τον Σεπτέμβριο του 2016 (Νέα Προγράμματα Σπουδών για τα Θρησκευτικά).

β) Το μάθημα εξαιρείται των εξετάσεων και δεν αντιμετωπίζεται κανονικά και ισότιμα με τα υπόλοιπα μαθήματα, όπως προβλέπεται μάλιστα και από τις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ.

γ) Διατηρείται, επίσης, ο αντιπαιδαγωγικός και αντιεπιστημονικός διαχωρισμός των μαθημάτων, σε γραπτώς εξεταζόμενα και μη εξεταζόμενα μαθήματα, σύμφωνα με τις ρυθμίσεις του κ. Γαβρόγλου, παρά την αποδεδειγμένη και από διεθνείς έρευνες υποβάθμιση του μαθησιακού επιπέδου των Ελλήνων μαθητών. Ιδιαίτερα, στο Λύκειο, η εξαίρεση του μαθήματος των Θρησκευτικών, από την εφαρμογή της Τράπεζας θεμάτων, συνιστά σαφέστατη υποβάθμιση του μαθήματος μας.

δ) Δεν λαμβάνονται υπόψη οι πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), οι οποίες προβλέπουν σαφέστατα ότι η «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνειδήσεως» αποτελεί «συνταγματική υποχρέωση του Κράτους, επιτελείται δε κυρίως με τη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών, το οποίο για να υπηρετεί τον εν λόγω σκοπό, πρέπει να διδάσκεται επί ικανό αριθμό ωρών διδασκαλίας εβδομαδιαίως» (βλ. ΣτΕ 660, 926/2018 Ολομ., 2176/1998,7μ., 3356/1995), να μην υποβαθμίζεται, κατά την διδασκαλία και την εξέταση, σε σχέση με άλλα μαθήματα  και να περιλαμβάνει οπωσδήποτε, με σαφήνεια και πληρότητα, τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού, χωρίς να προκαλεί σύγχυση με τη διδασκαλία άλλων δογμάτων και θρησκειών» (ΣτΕ, απ. 1749, 16). 

Σύμφωνα με τα παραπάνω:

α. Είναι αναγκαίο να επανέλθει η δίωρη διδασκαλία των Θρησκευτικών στην Ε΄ και στην Στ΄ τάξη του Δημοτικού.

β. Να επανέλθει το δίωρο στο μάθημα της Γ’ Λυκείου

γ. Να οριστεί διδακτέα και εξεταστέα ύλη του μαθήματος και να υπάρχει εγχειρίδιο.

δ. Το μάθημα να εξετάζεται κανονικά και ισότιμα με τα υπόλοιπα μαθήματα.

2. Ως προς την έκδοση της νέας εγκυκλίου, που επίκειται, για το ζήτημα των απαλλαγών, ζητούμε να περιλαμβάνονται σε αυτήν, σύμφωνα και με τις αποφάσεις του ΣτΕ, μόνον οι κατηγορίες των μαθητών, που δικαιούνται όντως, απαλλαγή (ετερόδοξοι, αλλόθρησκοι ή άθεοι μαθητές) και να είναι συμβατή, με τη συνταγματική υποχρέωση του Κράτους για την «ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως των μαθητών εκείνων, οι οποίοι ανήκοντες στην πλειοψηφία του ελληνικού λαού ασπάζονται το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα». Με άλλα λόγια, ζητούμε να βρεθεί τρόπος, έτσι ώστε η αναμενόμενη Εγκύκλιος να εκφράζει την υποχρεωτικότητα της παρακολούθησης του μαθήματος, από όλους τους ορθόδοξους μαθητές, όπως ακριβώς διατυπώθηκε και κατοχυρώθηκε με τις πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

3. Ένα άλλο, εξίσου σημαντικό αίτημα - πρότασή μας αφορά στο έργο της εκπόνησης των νέων Προγραμμάτων Σπουδών και βιβλίων για το μάθημά μας, που θα πραγματοποιηθεί σύντομα, για όλες τις βαθμίδες του σχολείου, όπως πληροφορηθήκαμε, μετά από πρόσφατη επίσκεψή μας στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Ζητούμε την παρέμβασή σας, έτσι ώστε να μην αποκλειστούν, για άλλη μια φορά, από τις υπό σύσταση Επιτροπές των εμπειρογνωμόνων, οι ειδικοί εκπρόσωποι της ΠΕΘ, προκειμένου να συμβάλουν, με τις θεολογικοπαιδαγωγικές τους γνώσεις και εμπειρίες, στη διαμόρφωση των εν λόγω Προγραμμάτων και Βιβλίων, έτσι ώστε να είναι σύμφωνα με «τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού», όπως, άλλωστε, ορίζεται  από τις (4) τελευταίες αποφάσεις του Συμβουλίου Επικρατείας.

Κυρία Υπουργέ, δυστυχώς, με υπαιτιότητα του Υπουργείου σας, δυσχεραίνεται ο επιβαλλόμενος ουσιαστικός διάλογος, ανάμεσα σε σας και στην Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, με αποτέλεσμα να διατηρείται η αλλοίωση της θεολογικοπαιδαγωγικής ουσίας του μαθήματός μας και η δυναμική της προσφοράς του στη νέα γενιά της πατρίδας μας, όπως σας εξηγήσαμε σε προηγούμενη ανοικτή επιστολή μας. Με τα δεδομένα αυτά, η Ένωσή μας δηλώνει ότι θα συνεχίσει την προσπάθειά της για να αποκατασταθούν οι σχέσεις μας, λόγω και της αναστάσιμης περιόδου που διανύουμε, προσπαθώντας να σας πείσει για την αναγκαιότητα του μεταξύ μας διαλόγου. Παράλληλα, θα εντείνει τον αγώνα της, για την πλήρη αποκατάσταση της συνταγματικής νομιμότητας στον χώρο της χριστιανικής θρησκευτικής αγωγής. Ελπίζουμε ότι, έστω και τώρα, θα μεταβληθεί η στάση του Υπουργείου σας και ότι, αφενός, θα μεριμνήσετε για την αποκατάσταση του διαλόγου με την Ένωσή μας, για όλα τα προκύπτοντα θέματα και, αφετέρου, επιδεικνύοντας έμπρακτα την καλή σας διάθεση, θα λάβετε υπόψη τα αιτήματα – προτάσεις μας, σχετικά με το μάθημά μας.

Τέλος, σας προτείνουμε να ορίσετε, άμεσα, εξ αποστάσεως σύγχρονη συνάντηση, με το ΔΣ της Ένωσής μας, λόγω των συνθηκών που επικρατούν, εξαιτίας της πανδημίας, ώστε να συζητήσουμε όλα τα παραπάνω θέματα.

Μετά τιμής,

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων

               Ο Πρόεδρος                                                          Ο Γενικός Γραμματέας

          

             Ηρακλής Ρεράκης                                             Παναγιώτης Τσαγκάρης

   Καθηγητής Θεολογίας ΑΠΘ                                       Υπ. Δρ. Θεολογίας