Περί Ιερωσύνης

Τί είναι χριστιανισμός; Πολλοί τον κατατάσουν στο είδος της φιλοσοφίας. Πάρα πολλοί τον κατατάσουν στο χώρο της θρησκείας. Τελικά ο χριστιανισμός δεν  είναι ούτε ένα είδος φιλοσοφίας, ούτε μια άλλη θρησκεία.

Είναι Εκκλησία. Ποιο είναι το έργο του χριστιανισμού ως Εκκλησία, μας το λέει ο Χριστός στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη, την οποία ερμηνεύοντας ο ιερός Χρυσόστομος λέει: « Ο άνθρωπος που κατέβαινε από την Ιεριχώ προς την Ιερουσαλήμ και έπεσε στη παγίδα των ληστών, του διαβόλου και των δυνάμεων αυτού, είναι ο εκεπεσών από της θείας καταστάσεως άνθρωπος. Όλο το Αδαμιαίο γένος. Οι πληγές που του επέφεραν, είναι οι αμαρτίες και τα πάθη. Ο ιερέας και ο λευίτης που τον προσπέρασαν είναι ο τύπος της τυπικής ιερωσύνης της Π. Διαθήκης, η οποία ήταν ανύμπορη να σώσει το ανθρώπινο γένος. Ο καλός Σαμαρείτης που τελικά ευσπλαχνίσθηκε τον πληγωμένο άνθρωπο, είναι ο Χριστός. Ο οποίος και επεριποιήθηκε τα τραύματα «επιχέων έλαιον και οίνον». Δηλαδή λέει ο ιερός Χρυσόστομος «σμίξας στο Άγιο Πνεύμα το αίμα του» ο Χριστός. Στην συνέχεια ανέβασε τον άνθρωπο «επί το ίδιον κτήνος». Εφόρεσε δηλ. ο Λόγος την ανθρώπινη φύση και την οδήγησε στο μέγα και ευρύχωρο πανδοχείο θεραπευτήριο, την Εκκλησία. Εκεί στον πανδοχέα, που είναι ο Παύλος και όλοι οι έχοντες την νέα ιερωσύνη του Χριστού, έδωσε εντολή να θεραπεύσει εντελώς τον άνθρωπο, δίνοντας στον πανδοχέα δύο δηνάρια. Την Παλαιά και Καινή Διαθήκη δηλαδή. Η Αγία Γραφή περιέχει την θεραπευτική αγωγή, διά της οποίας ο άνθρωπος θεραπεύεται, καθαρίζεται από τις πληγές, τις αμαρτίες και τα πάθη». Βάση λοιπόν της παραβολής του καλού Σαμαρείτη, η Εκκλησία είναι το θεραπευτήριο, στο οποίο ο πεπτωκός άνθρωπος, δια του θεραπευτού ιερέας, καθαρίζεται από τις αμαρτίες και τα πάθη. Όπως γράφει ο επίσκοπος Ναυπάκτου: «Σκοπός του ανθρώπου είναι το καθ’ ομοίωσιν, το οποίο ταυτίζεται με την θέωση. Την μετοχή, δηλ. του ανθρώπου στην άκτιστη ενέργεια της θείας Χάριτος και δι Αυτής στη θέα του Θεού, ως άκτιστο φως. Για να μην γίνει όμως αυτή η θέα φωτιά που θα τον κατακαύσει, αλλά φως που θα τον ζωοποιήσει, απαιτείται προηγουμένως η κάθαρση της καρδιάς από την αμαρτία και τα πάθη. Αυτή η κάθαρση, που είναι και η θεραπεία, είναι έργο της Εκκλησίας διά της ιερωσύνης. Γιατί χριστιανισμός χωρίς κάθαρση – θεραπεία, είναι ουτοπία».

Η Εκκλησία λοιπόν είναι το Νοσοκομείο μέσα στο οποίο τελείται η θεραπεία – σωτηρία του ανθρώπου. Αυτός που τελεί την θεραπεία – σωτηρία, είναι ο Χριστός διά του ιερέα, που φέρει την χάρη της ιερωσύνης του Χριστού. Με πιο απλά λόγια, ο ιερέας είναι ο θεραπευτής, ο οποίος διά της θείας Χάριτος και της Αγίας Γραφής , θεραπεύει τον άνθρωπο. Βασικό στοιχείο της θεραπείας είναι η ελεύθερη βούληση του ανθρώπου, για να θεραπευτεί.

Την εικόνα του ιερέα – ιατρού, μας την δίνει ο άγιος Ιωάννης της κλίμακος, στον λόγο του «εις τον ποιμένα». Γράφει ο άγιος Ιωάννης: «Ποιμήν στην κυριολεξία είναι εκείνος που μπορεί να αναζητήσει και να θεραπεύσει τα απολωλότα λογικά πρόβατα με την ακακία του, τον ζήλο του και την προσευχή του. Ιατρός είναι εκείνος που έχει αποκτήσει σωματική και ψυχική ανοσία και δεν χρειάζεται κανένα φάρμακο για την υγεία του». Συνήθως παρατηρείται, πολλοί από τους ανθρώπους να θεωρούν τον ιερέα ως μάγο και τα μυστήρια, τις ακολουθίες και τις ευχές ως μαγικά. Τότε ο χριστιανισμός χάνει την ουσία του, που είναι η θεραπεία, η θέωση του ανθρώπου. Ο ιερέας πρωτίστως είναι πνευματικός ιατρός και τα Μυστήρια και γενικώς η λατρεία πρέπει να τα δούμε ως θεραπευτική μέθοδο και αγωγή. Γράφει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος: «Απόκτησε και σύ, ω θαυμάσιε (ιερέα), έμπλαστρα, ιατρικά υγρά, ξυράφια, κολλύρια, σπόγγους, φλεβότομα, θερμοκαυτήρες, αλοιφές, υπνωτικά, μαχαίρι, επιδέσμους και αυτό που λέγεται «αναυσία»΄(δηλαδή να μην σε πίανει ναυτία και αηδία από την δυσωδία των πληγών, δηλ. των αμαρτιών και των παθών). Αν δεν τα διαθέτουμε αυτά πως θα ασκήσουμε την επιστήμη μας; Δεν υπάρχει τρόπος. Διότι όχι με λόγια, αλλά με έμπρακτη επέμβαση ωφελούν οι ιατροί τους ασθενείς. Έμπλαστρο είναι η θεραπεία των παθών που φαίνονται εξωτερικά, δηλ. των σωματικών. Ιατρικό υγρό είναι η θεραπεία των εσωτερικών παθών και το άδειασμα της εσωτερικής ακαθαρσίας που δεν φαίνεται. Ξυράφι είναι ο εξευτελισμός που δαγκώνει, αλλά καθαρίζει την σαπίλα της υπερηφανείας. Κολλύριο είναι το καθάρισμα του ψυχικού οφθαλμού, του νου, ο οποίος θολώθηκε και ταράχθηκε από τον θυμό. Κολλύριο είναι η επίπληξη που πικραίνει αλλά ύστερα από λίγο θεραπεύει. Φλεβότομο είναι το σύντομο άδειασμα κρυμμένης ακαθαρσίας και δυσωδίας. Φλεβότομο είναι κυρίως, έντονη και απότομη επέμβαση προς σωτηρία τν ασθενών (αμαρτωλών). Σπόγγος είναι η μετά την φλεβοτομία και την εγχείρηση θεραπεία και το δρόσισμα του ασθενούς με τα γλυκά και ήπια λόγια του ιατρού. Θερμοκαυτήρ είναι ο κανόνας και τα επιτίμια που δίνονται με αγάπη για ορισμένο χρόνο στον αμαρτήσαντα για την μετάνοιά του. Αλοιφή είναι η μετά τον καυστηριασμό ανακούφιση που προσφέρεται στον ασθενή με κάποιο λόγο ή με άλλη μικρή παρηγοριά. Επίδεσμος είναι να στεριώνεις μέχρι θανάτου και να δένεις σφιχτά με την υπομονή τους παραλελυμένους και αποχαυνωμένους από την κενοδοξία. Και τέλος μαχαίρι είναι το μέτρο και η απόφαση για την αποκοπή (αφορισμό) ενός σώματος που νεκρώθηκε ψυχικά και ενός μέλους που σάπισε, ώστε να μη μεταδώσει και στους υπολοίπους την δική του ασθένεια». Είναι ξεκάθαρο ότι κατά τον άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, ο ιερέας είναι ο ιατρός που ασκώντας την Ορθόδοξη θεραπαυτική μέθοδο και αγωγή, ως άλλος Μωυσής οδηγεί τον άνθρωπο, από την σκλαβιά στον νοητό Φαραώ, τον διάβολο, στην χώρα της ελευθερίας, στην ένωση δηλ. με τον Θεό και την θέωση.

Σκοπός της Εκκλησίας είναι να οδηγήσει τον άνθρωπο στο «καθ’ομοίωσιν» και σημαντικότατο ρόλο σ’ αυτό επιτελεί η ιερωσύνη. Διότι ο ιερέας είναι ο Μωυσής. Όπως χωρίς τον Μωυσή δεν ελευθερωνόταν ο Ισραήλ, έτσι χωρίς την ιερωσύνη δεν φθάνει ο άνθρωπος στη θέωση. Ο όσιος Πέτρος ο Δαμασκηνός λέγει: «Το Άγιο Βάπτισμα και η αγία Μετάληψη χωρίς ιερωσύνη δεν γίνονται».

Μέχρι τώρα δείξαμε ότι ο ιερέας είναι ο θεραπευτής του ανθρώπου από την ασθένεια της αμαρτίας. Πως πρέπει να είναι ο ιερέας, μας το λέει ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος: «Εγώ δεν είμαι άξιος να είμαι ιερέας, αλλά γνωρίζω ακριβώς πως πρέπει να είναι εκείνος που μέλλει να ιερουργεί ενώπιον του Θεού. Πρέπει λοιπόν εν πρώτοις να είναι αγνός όχι μόνο στο σώμα, αλλά και στην ψυχή, και ακόμη να είναι αμέτοχος από κάθε αμαρτία. Δεύτερον, να είναι ταπεινός στην εξωτερική διαγωγή και στην εσωτερική στάση της ψυχής. Κατόπιν, όταν στέκεται μπροστά στην ιερή και αγία Τράπεζα, οφείλει, βλέποντας αισθητά τα άγια Δώρα που είναι μπροστά του, να βλέπει νοερά την θεότητα, χωρίς να έχει καμιά αμφιβολία. Όχι δε μόνο αυτό, αλλά και Αυτόν τον Κύριο που είναι παρών στα Τίμια Δώρα αοράτως, οφείλει να τον έχει ένοικο μέσα στην καρδιά του ενσυνείδητα, για να μπορεί με παρησία να προσφέρει τις ικετευτικές ευχές, και μιλώντας σαν φίλο προς φίλο, να λέει: «Πάτερ ημών εν τοις ουρανοίς αγιασθήτω το όναμά σου», σε τρόπο ώστε η προσευχή αυτή να φανερώνει πως τον φύση Υιό του Θεού, τον έχει ένοικο μέσα του μαζί με τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Τέτοιοι λοιπόν, καθώς γνωρίζω, πρέπει να είναι οι πρεσβύτεροι». Και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος λέει προς τον ιερέα: «Καθαρθήναι δη πρώτον, είτα καθάραι, σοφισθήναι και ούτω σοφίσαι, γενέσθαι  φως και φωτίσαι, εγγίσαι Θεώ και προσαγαγείν άλλους, αγιασθήναι και αγιάσαι». Στα πρώτα εκκλησιαστικά χρόνια, όπως μας λέει ο άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίης, στο έργο του «Περί Εκκλησιαστικής ιεραρχίας», οι μεν διάκονοι επιλέγονταν από αυτούς που είχαν περάσει το στάδιο της κάθαρσης, οι πρεσβύτεροι από όσους ήσαν στο στάδιο του φωτισμού και οι επίσκοποι από αυτούς που ήσαν στο στάδιο της θέωσης. Ο ιερέας θεραπευτής λοιπόν πρέπει να έχει θεραπευτεί ο ίδιος για να θεραπεύσει τους άλλους. Εάν δεν έχει θεραπευτεί ο ίδιος ΄τότε πρέπει να παραιτηθεί από την ιερωσύνη.

Ο όσιος Θεόγνωστς γράφει περί ιερωσύνης: «Αν αξιωθείς την θεία και σεβάσμια ιερωσύνη, έχεις χρέος να θυσιάσεις τον εαυτό σου με την νέκρωση των παθών και των ηδονών και έτσι να πλησιάζεις τη ζωοποιό και φρικτή θυσία, αν δεν θέλεις σαν έφλεκτο υλικό, να κατακαείς από τη θεϊκή φωτιά. Γιατί αν το Σεραφείμ δεν τόλμησε να πιάσει τον θεϊκό άνθρωκα χωρίς λαβίδα (Ησ.6,6), πως θα τον εγγίσεις εσύ χωρίς την απάθεια; Αν ζεις εμπαθώς για την σάρκα και τον κόσμο, τότε να ετοιμάζεσαι να περάσεις μέσω του θανάτου σε τιμωρία αθάνατη, αν δεν σταματήσεις θεληματικά πριν τον θάνατό σου να ιερουργείς την αναίμακτη θυσία. Ο ιερωμένος πρέπει βέβαια να είναι καθαρός από όλα τα πάθη, ιδιαίτερα όμως, από την πορνεία, την υπερηφάνεια και την μηνησικακία, να μην έχει ούτε ψιλή φαντασία».

Όσο όμως και αμαρτωλός να είναι ένας ιερέας, τα Μυστήρια που τελεί είναι έγκυρα, γιατί τα τελεί η ιερωσύνη, η θεία Χάρις και όχι ο ιερέας ως άνθρωπος. Γι αυτό όταν κάποιος χριστιανός επιλέγει ιερέα και λέει θα κοινωνήσω από αυτόν το ιερέα γιατί είναι καθαρός ή θα καλέσω τον τάδε ιερέα να μου κάνει το ευχέλαιο κ.α. τότε αυτός ο χριστιανός αμαρτάνει γιατί υποτιμά τα Μυστήρια και δη το Μυστήριο της ιερωσύνης. Και ο πιο αμαρτωλός ιερέας να τελεί την θεία Ευχαριστία, ο άρτος και το κρασί μεταβάλλονται σε Σώμα και Αίμα Κυρίου, γιατί την μεταβολή την κάνει ο Τριαδικός Θεός. Ο Πατήρ δια του Υιού εν Πνεύματι Αγίω, καθώς και όλα τα μυστήρια. Μόνο στην περίπτωση του πνευματικού, πρέπει να ψάξουμε να βρούμε καθαρμένο, φωτισμένο και ει δυνατόν θεωμένο ιερέα για να μας οδηγήσει στον Θεό εκ του ασφαλούς. Και όχι να ψάχνουμε να βρούμε πνευματικό που θα μας χαϊδεύει τα αυτιά. Είθε Θεός να μας ελεήσει όλους μας.

http://euxh.gr/theologia/katixitika/peri-ierosynis