Δρ Γεώργιος Καρέτσος
Δασολόγος
Μπορεί να είμαι συνταξιούχος πλέον αλλά η επαγγελματική «διαστροφή» δεν σου επιτρέπει να απέχεις από τα μείζονα προβλήματα που απασχολούν τον δασικό κόσμο. Από που να αρχίσεις βέβαια και που να τελειώσεις όταν καθημερινά αντικρίζεις μια Δασική Υπηρεσία που μαραζώνει και στέκεται ανίσχυρη να αντιμετωπίσει και σύγχρονα προβλήματα, πολύ πιο δύσκολα του παρελθόντος, που απαιτούν συστράτευση και κυρίως οικονομικούς πόρους; Θα σχολιάσει κανείς καλοπροαίρετα ίσως, ότι κυριαρχούν στην καθημερινότητα τα προβλήματα της επιβίωσης, της υγείας και της παιδείας και εσύ μας προσθέτεις επιπλέον άγχος με τα δάση και το περιβάλλον; Δεν αντιλέγω αλλά και θα συναινέσω με τις προτεραιότητες, αλλά «ο καθείς και τα όπλα του».
Αφορμή για το άρθρο μου δόθηκε από τον κίνδυνο αφανισμού των παραλιακών μας δασικών σχηματισμών των θαλασσόκεδρων (Juniperus macrocarpa) και την έξαρση εδώ και μερικά χρόνια, του πληθυσμού του ξυλοφάγου εντόμου Semanotus russicus, συνεπικουρούμενου και από το φλοιοφάγο Phloeosinus thujae, που έχουν προσβάλλει σε μεγάλη έκταση τις Κυκλάδες και τα νησιά της νοτιοανατολικής Κρήτης.
Το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων και το αντίστοιχο Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών Θεσσαλονίκης, από πολύ νωρίς έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά δυστυχώς η αδράνεια του δημοσίου (όχι μόνο της αδύναμης πλέον Δασικής Υπηρεσίας) μεγεθύνεται. Η πολυδιάσπαση και η συναρμοδιότητα των υπηρεσιών είναι τόσο περίπλοκη (Υπουργείο Περιβάλλοντος, Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης, Τοπική Αυτοδιοίκηση κ.λπ.), που οδηγούν σε απελπισία όλους όσους απασχολούνται τοπικά με το πρόβλημα. Φυσικά εμπλέκονται και ευτυχώς, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, που συστρατεύουν κατά τεκμήριο, τους πλέον ευαίσθητους πολίτες και προσπαθούν να κινητοποιήσουν αραχνιασμένες ίσως υπηρεσίες, που με τη σειρά τους μεταθέτουν το πρόβλημα στις υπόλοιπες.
Αναγνωρίζω βέβαια ότι το πρόβλημα είναι πολύπλοκο εξ αντικειμένου. Τα δάση αυτά μπορεί να μην έχουν το οικονομικό ενδιαφέρον για εκμετάλλευση (ξυλοπονία), αλλά είναι εξειδικευμένα να αναπτύσσονται με ευχέρεια σε πολλά παραλιακά αμμοθινικά μέτωπα, έχουν κληρονομηθεί από το βαθύτερο παρελθόν, προσδίδοντας μια ιδιαίτερη προσφιλή και σπάνια όψη του μεσογειακού τοπίου. Ότι δηλαδή πιο ακριβό έχουμε να προβάλλουμε ως χώρα. Τον επισκέπτη δεν τον έλκει μόνο το γαλάζιο θαλασσινό νερό. Τα τοπία που έχουν δημιουργηθεί, έλκουν χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και ιδιαίτερα τη θερινή περίοδο. Η δραστηριότητα αυτή δεν έχει αποτιμηθεί οικονομικά, αλλά η έλλειψή τους θα απογοητεύσει και τους επισκέπτες και τις μελλοντικές γενιές από την απώλεια. Δεν είναι τυχαίο που τα δάση αυτά έχουν χαρακτηριστεί ως οικότοπος προτεραιότητας (2250*) για την Ευρωπαϊκή Ένωση και η χώρα μας το έχει αποδεχτεί και προσυπογράψει και φυσικά έχει υποχρέωση να τα προστατέψει με κάθε δυνατό τρόπο.
Εν προκειμένω στη Νάξο, λαμβάνουν χώρα εργασίες κοπής και απομάκρυνσης των προσβεβλημένων ατόμων. Μια εργασία ομολογουμένως εξουθενωτική και υποτιμημένη, εφόσον η εκτίμηση της προσβολής επεκτείνεται στο 80% του σχηματισμού. Εκτός αυτού η χρήση μηχανικών μέσων δεν επιτρέπεται λόγω της εξαιρετικής ευαισθησίας των εδαφών όπου εδράζονται. Η καταστροφή των υπόλοιπων σχηματισμών έχει συντελεστεί ήδη με την οριστική κατάληψη των παραλιών με ομπρέλες και αναψυκτήρια, την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των επισκεπτών, την εναπόθεση σκουπιδιών και όλα αυτά τα συνεπακόλουθα της λοιμικής και κοντόφθαλμης εκμετάλλευσης που συντελείται στο σύνολο των Ελληνικών παραλιών. Η ελάχιστες φωνές διαμαρτυρίας, χάνονται μπροστά στην ασύδοτη ελευθερία που παραχωρεί παρανόμως και με αδιαφανείς διαδικασίες το Υπουργείο Οικονομικών, ως μόνος κάτοχος του αιγιαλού αν δεν κάνω λάθος, συνεπικουρούμενο από τοπικά συμφέροντα και πάσης φύσεως διαπλοκή σε καιρούς οικονομικής κρίσης, υποτέλειας της χώρας, νομικής ένδειας και φόβου. Κάθε μηχανισμός άμυνας έχει εξουδετερωθεί. Δεν είμαι βέβαιος αν το Υπουργείο Οικονομικών αντιλαμβάνεται τον όρο «προστασία περιβάλλοντος». Φοβάμαι ότι μόνον οικονομικά νούμερα το συγκινούν.
Το πρόβλημα όμως της προσβολής παραμένει, ο κίνδυνος αφανισμού αυτών των σπάνιων αμμοθινικών οικοσυστημάτων μεγεθύνεται και η πολιτεία αδρανεί ή παίρνει μέτρα (δυστυχώς ασθενικά) εκ των υστέρων και όταν η καταστροφή έχει συντελεστεί.
Χρειάζεται λοιπόν μεγαλύτερη προσπάθεια και εγρήγορση, ενίσχυση της έρευνας, αναζήτηση νέων και αξιοποίηση παλιών τεχνικών καταπολέμησης παράλληλα, ώστε να ελεγχθεί η πληθυσμιακή έκρηξη των εντόμων. Τα ποσά που έχουν εγκριθεί μάλλον είναι σταγόνα στον ωκεανό. Οι ειδικοί εντομολόγοι και φυτοπαθολόγοι υπάρχουν, κάποια χρήματα μπορούν να εξασφαλιστούν έστω για τις μετακινήσεις τους, αλλά η αδράνεια της πολιτείας είναι ασυγχώρητη.
Αναμένουμε τις πρώτες ή δεύτερες αντιδράσεις αυτών των υπηρεσιών «Δασικής Πολιτικής», όπως λέγονται, (ή πρόκειται για λεκτικές ακροβασίες), κατά πόσο γρήγορα θα αντιδράσουν, ως οι πλέον αρμόδιες. Ας μην αρχίσουν να ισχυρίζονται ότι δεν έχουν αρμοδιότητα, όπως στα ρέματα της Ραφήνας και του Κραυσίδωνα στο Βόλο, όπου συντελείται άλλη μια καταστροφή με τις κοπές των δήθεν «στρεβλών και καχεκτικών» δένδρων.
* Οι φωτογραφίες παραχωρήθηκαν από την Εταιρεία «GreenFox Έργα Πρασίνου» η οποία διενεργεί τις εργασίες κοπής και απομάκρυνσης των προσβεβλημένων ατόμων υπό την επίβλεψη του Δασονομείου Νάξου της Διεύθυνσης Δασών Κυκλάδων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου