Γιαννιώτικο αποκριάτικο έθιμο, που κρατά από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ξεκινά το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής με το άναμμα μεγάλης φωτιάς σε κάθε γειτονιά των Ιωαννίνων και συνεχίζεται γύρω από τις φλόγες μέχρι το πρωί της Καθαράς Δευτέρας, με χορούς, τραγούδια, άφθονα κεράσματα και ζεστή φασολάδα.

Η προετοιμασία ξεκινάει τρεις μέρες νωρίτερα, ώστε στην κάθε συνοικία να φτάσουν τα ξύλα -προσφορά του Δήμου Ιωαννιτών- και να διαμορφωθεί κατάλληλα ο χώρος για το μεγάλο ξεφάντωμα. Συχνά υπάρχει ανταγωνιστική διάθεση ανάμεσα στις γειτονιές για το ποια θα κάνει την καλύτερη και πιο φανταχτερή γιορτή.

Το έθιμο της Τζαμάλας έρχεται από τα βάθη των αιώνων και σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση στηρίζεται στην αρχέγονη πίστη της δύναμης που έχει η φωτιά να «ξορκίζει» το κακό. Πρόκειται για μια ιεροτελεστία εξαγνισμού, η οποία ανάλογα με τις καταστάσεις της κάθε εποχής, αποκτά και συμβολισμό. Έως το 1913, οπότε απελευθερώθηκαν από το Τουρκικό ζυγό τα Ιωάννινα, η φωτιά που σιγόκαιγε στις γειτονιές εξέφραζε την επιθυμία των σκλαβωμένων για λευτεριά. Μάλιστα, για την τέλεση του εθίμου, έπρεπε να δοθεί ειδική άδεια από την Τουρκική διοίκηση της πόλης.

Η λέξη «τζαμάλα» παραμένει ανερμήνευτη. Άλλοι τη θέλουν αρβανίτικη και άλλοι τουρκική.