«Οἱ ἀσθένειες τῆς εὐδαιμονίας»

Δέν εἶναι μόνον ἡ Ἑλλάδα, πού δείχνει συμπτώματα κοινωνικῆς ἀποσύνθεσης, ὅπως τά ζοῦμε στήν καθημερινότητά μας καί ὅπως τά προβάλλουν τά Μέσα Μαζικῆς Ἐνημέρωσης (Μ.Μ.Ε.) καί τά Μέσα Κοινωνικῆς Δικτύωσης (Μ.Κ.Δ.).  Εἶναι ὅλη ἡ λεγόμενη πολιτισμένη Δύση. Μπορεῖ οἱ χῶρες της καί μόνον αὐτές, ὡς ἐπί τό πλεῖστον νά ἔχουν δημοκρατικά καθεστῶτα, ὅμως στήν πραγματικότητα εἶναι ἕνα πολυτελές καί μέ πολύτιμους ἐντός του θησαυρούς οἰκοδόμημα, πού εἶναι ὑπό κατάρρευση. 

 Τόν Μάρτιο τοῦ 2020 οἱ γαλλικές ἐκδόσεις PUF ἐξέδωσαν τό πόνημα τοῦ Hugues Lagrange (Χουγκς Λαγκράντζ), ἐπ. Διευθυντοῦ Ἐρευνῶν τοῦ CNRS ( Ἐθνικοῦ Γαλλικοῦ Κέντρου Ἐπιστημονικῶν Ἐρευνῶν) «Οἱ ἀσθένειες τῆς εὐδαιμονίας» (Les maladies du Bonheur). Σέ αὐτό ὁ συγγραφέας περιγράφει τήν κατάσταση τῆς νεωτερικῆς πραγματικότητας στή Δύση. Ἡ κύρια διαπίστωσή του εἶναι πώς ἡ κοινωνική – συλλογική ζωή σβήνει στίς χῶρες της ὡς μία «ἀσθένεια» πού ἀνήκει στό παρελθόν, ὅπως οἱ ἄλλοτε θανατηφόρες ἀσθένειες (φυματίωση, ἐλονοσία, κ.λ.π.). 

 Μέσα στόν πολυτελῆ κλωβό πού ζεῖ ὁ νεωτερικός ἄνθρωπος βλέπει μόνο τίς ἀσθένειες πού ἔχει ἀντιμετωπίσει, βλέπει ὑπερηφάνως πώς ὁ μέσος ὅρος ζωῆς ἔχει αὐξηθεῖ καί ἀγνοεῖ τίς ἀσθένειες πού τόν βασανίζουν, ὅπως εἶναι ὁ καρκίνος, τά καρδιαγγειακά προβλήματα, ἡ παχυσαρκία, μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται, καί κυρίως τά ψυχικά νοσήματα – ἄγχος, κατάθλιψη, πανικός, ἀνία, αἴσθημα μοναξιᾶς – καί ἡ ἐξάρτηση ἀπό τά ναρκωτικά. Σημειώνεται ὅτι, ὅταν ἔγραψε τό βιβλίο ὁ Λαγκράντζ, δέν εἶχε ἐμφανιστεῖ ἡ πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ... 

Ὡς αἰτία τῶν ψυχικῶν νοσημάτων τοῦ νεωτερικοῦ ἀνθρώπου ὁ Γάλλος ἐπιστήμονας ἐντοπίζει στό πόνημα - μελέτη του τήν ἀλλαγή στόν τρόπο τῆς ζωῆς τοῦ νεωτερικοῦ ἀνθρώπου. Συγκεκριμένα, ἀναφέρει ὅτι ἡ ἀστική ἀνωνυμία, ἡ κοινωνική ἀδιαφορία, ἡ ἀποξένωση, ἡ χαλάρωση τῶν οἰκογενειακῶν δεσμῶν, τά διαζύγια, ἡ διάλυση τοῦ θρησκευτικοῦ ὁρίζοντος, εἶναι συμπτώματα ἰδιαίτερα ἐπιβλαβῆ στήν ψυχή τοῦ σύγχρονου δυτικοῦ ἀνθρώπου. Παλαιότερα ζοῦσε στό ἀσφαλές περιβάλλον μιᾶς μεγάλης καί ἑνωμένης οἰκογένειας, μιᾶς κοινωνίας με ἀλληλεγγύη τῶν μελῶν της, μιᾶς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας μέ ἀγάπη καί ἐνδιαφέρον τοῦ ἑνός πρός τόν ἄλλον. Ἡ ἔλλειψή τους συμβαίνει γιά πρώτη φορά στήν ἱστορία τοῦ ἀνθρώπου καί οἱ ἐπιπτώσεις φαίνονται ἤδη. Τώρα τό σύστημα περιορίζει τίς ἐλευθερίες τοῦ ἀνθρώπου, τόν ἀπομονώνει, τόν βγάζει ἀπό τήν ἀσφάλεια τοῦ κοινωνικοῦ περιγύρου, κωδικοποιεῖ τή ζωή του καί τόν αὐτονομεῖ ἀπό τόν Θεό. Ἡ ἀποξένωση ἀπό τόν συνάνθρωπο, ἡ ὑποβάθμιση τῆς ζωῆς καί ἡ αὐτονόμηση ἀπό τόν Θεό ὁδηγοῦν τή Δύση στήν κατάρρευση. Ἡ Κίνα καί τό Ἰσλάμ περιμένουν. 

Γιῶργος Ν. Παπαθανασόπουλος

περιοδικό ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ τεῦχος 551