Το ηθικό πλεονέκτημα του κρατισμού

Ναπολέων Λιναρδάτος

Ο κ. Τσίπρας προσπαθώντας να δικαιολογήσει την διατήρηση του ΕΝΦΙΑ που θα καταργούσε, είπε ότι ο ΕΝΦΙΑ, σε ό,τι αφορά την μεγάλη ιδιοκτησία, δεν είναι ένας άδικος φόρος. «Η μεγάλη ιδιοκτησία με κάποιον τρόπο αποκτήθηκε» πρόσθεσε με υπονοούμενο. Η ιδέα ότι η συσσώρευση πλούτου συνδέεται με διαφθορά και εκμετάλλευση δεν ανήκει μόνο στον κ. Τσίπρα, αλλά σε ένα μεγάλο, αν όχι το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας.

Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κάποιος πως μια χώρα με τόση περιορισμένη ιδιωτική οικονομία να έχει τέτοια προκατάληψη για την οικονομία της ελεύθερης αγοράς. Η απάντηση βρίσκεται στην ερώτηση. Έχουμε μια ακραία προκατάληψη εναντίον της ελεύθερης αγοράς γιατί απλούστατα δεν είναι κάτι που γνωρίζουμε και βιώνουμε.  Στην Ελλάδα η δημιουργία πλούτου πάρα πολλές φορές είναι το αποτέλεσμα παρανομίας η διαφθοράς. Από το από το αυθαίρετο, τον διορισμό με πλαστό πτυχίο, την πανάκριβη εργολαβία, τα τυχερά από την είσπραξη «γρηγορόσημου», η πλειονότητα των περιπτώσεων παράνομου πλουτισμού σχετίζονται με το κράτος.

Δεν μας ενδιαφέρει η μέθοδος του πλουτισμού, αλλά η ύπαρξη του πλούτου και μόνο υποδηλώνει ότι κάποια απάτη έχει προηγηθεί. Ο πλούτος του Τσοχατζόπουλου απάτη, αλλά και ο πλούτος του Jeff Bezos της Amazon επίσης απάτη. Αυτό συμβαίνει γιατί καταρχάς κρίνουμε εξ ιδίων τα αλλότρια. Επειδή στο δικό μας κρατικιστικό σύστημα η κοινωνική και οικονομική ανέλιξη σχετίζονται με την διαφθορά και την κομπίνα, νομίζουμε ότι οπουδήποτε αλλού συναντούμε πλούτο θα συμβαίνει το ίδιο πράγμα.

Ο δεύτερος και πιο σημαντικός λόγος είναι ότι θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο πλούτος είναι απαραιτήτως προϊόν αθέμιτων μέσων. Γιατί αν αυτό δεν συνέβαινε τότε όλα τα πνευματικά εφόδια παραγοντισμού, διαφθοράς και διαπλοκής που έχουμε αποκτήσει μπορεί και να αποδειχθούν άχρηστα στο μέλλον, και κανείς δεν επιθυμεί απαρχαιωμένες δεξιότητες. Η πιθανότητα να μπορεί κάποιος να δημιουργεί πλούτο παρέχοντας προϊόντα ή υπηρεσίες που οι συμπολίτες ελεύθερα επιλέγουν μας τρομάζει σαν ιδέα. Έχουμε ως κοινωνία συνηθίσει στα δανεικά, τα ΕΣΠΑ και γενικώς το εύκολο χρήμα, και κάτι που θα καταδείκνυε την ηθική και οικονομική παρακμή αυτού του συστήματος δημιουργεί υπαρξιακούς φόβους.

Αν όχι η πλειοψηφία, τουλάχιστον ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας πιστεύει τον κ. Τσίπρα ή πολιτικούς σαν το Τσίπρα όχι γιατί δεν καταλαβαίνει ότι λένε συνεχώς ψέματα, αλλά γιατί τα ψέματα τους εμπεριέχουν τις βαθύτερες «αλήθειες» της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Αυτό είναι το ηθικό πλεονέκτημα του κρατισμού, και ειδικότερα της αριστεράς. Και αν στον έβδομο χρόνο της κατάρρευσης αυτού του πλεονεκτήματος η λεγόμενη κεντροδεξιά δεν έχει καταφέρει να κερδίσει ούτε ένα ιδεολογικό πόντο είναι γιατί αυτές οι βαθύτερες «αλήθειες» είναι και το δικό της δόγμα.