Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2014

«Χετταίοι και Έλληνες»


Παντελή Καρύκα : «Χετταίοι και Έλληνες»

Παντελής Καρύκας
Συγγραφέας
Ο θρυλικός Αγαμέμνων ήταν μάλλον ο πρώτος Έλληνας «αυτοκράτορας», η εξουσία του οποίου δεν περιοριζόταν στα σημερινά στενά σύνορα της ελληνικής επικράτειας.
Υπό την κυριαρχία του βρισκόταν το μεγαλύτερο τμήμα του Αιγαίου και τμήμα της μικρασιατικής ενδοχώρας. Η χώρα της «Μιλαβάντα» (Μίλητος) ανήκε, σύμφωνα με τα χιττιτικά αρχεία στον άρχοντα της χώρας Αχιγιάβα (Αχαΐας). Ο Χετταίος αυτοκράτορας μάλιστα, βάση των αρχείων, είχε απευθύνει διάβημα στον Αχαιό ηγέτη Αταρισίγια (Ατρέα ;), γιατί ο τελευταίος είχε εισβάλει στη χώρα του.

Τα χιττιτικά αρχεία κατατάσσουν το κράτος των Αχιγιάβα μαζί με τα κράτη της Αιγύπτου, της Ασσυρίας και των Χετταίων, ανάμεσα δηλαδή στις μεγάλες αυτοκρατορίες της εποχής. Όλα αυτά τα στοιχειά συνηγορούν στην εξαγωγή του συμπεράσματος ότι το η αχαϊκή Ελλάδα αποτελούσε αυτοκρατορία ισχυρή και επίφοβη ακόμα και για τον πανίσχυρο αυτοκράτορα των Χετταίων, ο οποίος εξουσίαζε όλη σχεδόν τη Μικρά Ασία, μέρος της Συρίας και της Μεσοποταμίας. Στα δυτικά του σύνορα όμως, το ναυτικό ελληνικό κράτος συνιστούσε απειλή που δεν ήταν δυνατόν να αγνοηθεί.
Η έλλειψη μάλιστα χιτιτικού στόλου μεγιστοποιούσε δυνητικά για τον αυτοκράτορα των Χετταίων, το μέγεθος της απειλής. Σύμφωνα πάντα με τα χιττιτικά αρχεία, ο Χετταίος αυτοκράτορας Μυρσίλος (ή Μυρσίλος) Β’(1334-1306 π.Χ.) ασθένησε και ζήτησε να τεθεί υπό την προστασία των ελληνικών θεοτήτων. Για τον σκοπό αυτό του στάλθηκαν τα ξόανα των θεών και θεραπεύτηκε. Ο διάδοχος του Μουβατάλις (1306-1282 π.χ.) είχε ζητήσει με επίσημο διάβημα του τη βοήθεια του αυτοκράτορα των Αχαιών για να αντιμετωπίσει σε διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο την αποστασία υποτελών του. Λίγο αργότερα ο Τουθαλίζας Δ’, σε κείμενο συνθήκης μεταξύ της χώρας του και της χώρας Αμορρού (χώρα των Αμορραίων, τμήμα της σημερινής Συρίας), αναφέρεται στον βασιλιά των Αχιγιάβα, θεωρώντας τον ισότιμο του ιδίου και των βασιλέων Αιγύπτου, Ασσυρίας και Βαβυλώνας, τοποθετώντας τον ίσως εγγυητή της συνθήκης.
Η σταδιακή κατάπτωση της Χιττικής Αυτοκρατορίας είχε ως αποτέλεσμα την επέκταση του πεδίου δραστηριοτήτων των Αχαιών. Επί αυτοκράτορα Αρνουάνδα Δ’ οι σχέσεις μεταξύ Χετταίων και Ελλήνων επιδεινώνονται. Είναι σε αυτή την περίοδο που ο Ατρέας, ο Αταρισίγια των χιττιτικών πινακίδων, θα εμπλακεί στις εσωτερικές διενέξεις της γειτονικής του αυτοκρατορίας και, με ορμητήριο τη Μίλητο θα ξεκινήσει επιδρομές στο εσωτερικό της μικρασιατικής ενδοχώρας. Έχει επίσης διασωθεί το κείμενο επιστολής του Χετταίου βασιλιά Μυρσίλου Β’ ή Μουβαττάλις , προς τον Έλληνα ομόλογο του , με την οποία διαμαρτύρεται για την υποστήριξη που παρείχε ο διοικητής της πόλης της Μιλήτου Ετεοκλής – γιος του βασιλιά του Βοιωτικού Ορχομενού Ανρεώς- προς τον επαναστάτη Πιζαμαράντους, ο οποίος είχε καταφύγει στη Μίλητο με 7.000 άνδρες.
Ο Χετταίος βασιλιάς με ύφος μάλλον παρακλητικό διαμαρτύρεται για τη παρασπονδία των Ελλήνων. «Είστε ενήμερος ότι υπό τις ευλογίες σας ο Πιζαμαράντους προτίθεται, αφού εξασφαλίσει την οικογένεια του, να χρησιμοποιήσει τους 7.000 άνδρες του κατά των κτήσεων μου ; Παρακαλώ πείτε του να ρυθμίσουμε τα ζητήματα ειρηνικά στη χώρα μου ή στη δική σας. Μην τον αφήσετε να χρησιμοποιήσει την Αχαΐα ως βάση επιχειρήσεων εναντίον μου. Εσείς και εγώ είμαστε φίλοι και δεν υπήρξε φιλονικία μεταξύ μας από τότε που ήρθαμε σε συμφωνία για τη Βιλούσα ( η ενδοχώρα της Τροίας). Το επεισόδιο εκείνο ήταν εξολοκλήρου σφάλμα μου και υπόσχομαι να μην συμβεί εκ νέου… Μπορώ να πω ότι έχω εκφέρει σκληρούς λόγους εναντίον σας και υποθέτω ότι το σφάλμα έγκειται όχι σε εμάς αλλά σε δολοπλοκίες των απεσταλμένων μας. Ας τους προσάγουμε λοιπόν σε δίκη, ας αποκόψουμε τις κεφαλές τους και ας πολτοποιήσουμε τα σώματα τους, ώστε στο εξής να ζήσουμε ειρηνικά», έγραφε ο Χετταίος μεγάλος αυτοκράτορας, τρέμοντας την οργή του Έλληνα ομολόγου του.
Όσον αφορά το επεισόδιο της Βιλούσα, σε αυτό θα μπορούσε ίσως να ανιχνευθεί ο θρύλος της πρώτης κατάληψης της Τροίας, του Ιλίου, από τον Ηρακλή. Γιατί όμως ο αυτοκράτορας των Χετταίων, του ισχυρότερου κράτους της εποχής έτρεμε τους Έλληνες και το κυριότερο, γιατί ο Αχαιός βασιλιάς δεν φοβόταν την τόσο ισχυρή γειτονική του αυτοκρατορία, η οποία ήλεγχε εκείνη την εποχή τη Μέση Ανατολή ; Η απάντηση στα ερωτήματα, έστω και αν φαντάζει δύσκολη, είναι τελικά απλή. Οι Έλληνες ήλεγχαν τις θάλασσες.
hellasforce.com
http://lithosfotos.blogspot.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: