Η αγία Ελένη,
αγαπητοί αδελφοί, μητέρα τού επίσης αγίου αυτοκράτορος Κωνσταντίνου τού Μεγάλου,
μετέβη στα Ιεροσόλυμα με σκοπό να βρεί τον Τίμιο Σταυρό. Η είδηση τής εύρεσης
τού πανσεβάσμιου Ξύλου περιέτρεξε όλη τήν επικράτεια και από παντού οι πιστοί
κατέφθαναν για να προσκυνήσουν και να λάβουν τήν ευλογία Του. Στό σημείο τού
φρικτού Γολγοθά κτίστηκε κατόπιν διαταγής τού Μεγάλου Κωνσταντίνου πανέμορφος ο
ναός τής Αναστάσεως, όπου ο πατριάρχης Μακάριος ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό στις 14
Σεπτεμβρίου τού 335, ημέρα τών εγκαινίων τού ναού. Αυτήν τήν Ύψωση εορτάζει η
Εκκλησία μας σήμερα.
Το 614
πάλι, οι Πέρσες επέδραμαν στα Ιεροσόλυμα και έκαναν μεγάλες καταστροφές. Πήραν
τήν μεγάλη λειψανοθήκη, μέσα στήν οποία η αγία Ελένη είχε τοποθετήσει τον Τίμιο
Σταυρό, και έσυραν αιχμαλώτους τον πατριάρχη Ζαχαρία και πολλούς πιστούς. Ύστερα
από 14 χρόνια ο αυτοκράτωρ Ηράκλειος εκστράτευσε εναντίον τών Περσών, τούς
κατανίκησε, πήρε πίσω τον Τίμιο Σταυρό και ελευθέρωσε τον πατριάρχη Ζαχαρία και
όσους πιστούς υπήρχαν τότε και επέστρεψε στήν Κωνσταντινούπολη. Κατέβηκε μετά
στα Ιεροσόλυμα, κι εκεί ο πατριάρχης Ζαχαρίας ύψωσε τον Τίμιο Σταυρό πάλι στις 14
Σεπτεμβρίου τού 625.
Ο Σταυρός είναι
τό κέντρο τής ζωής μας, είναι το κέντρο και τής λειτουργικής μας ζωής. Είναι αμέτρητες
οι φορές που τον σχηματίζουμε στήν διάρκεια τής θείας Λειτουργίας. Η πορεία μας
και η λατρεία μας είναι αναστάσιμες και γι αυτό σταυρικές.
Ο Νίκος
Πεντζίκης θεωρεί τον Σταυρό «γεωγραφία τών οριζόντων του», όπως λέει με
χαρακτηριστικό τρόπο. Στα τέσσερα σημεία τού ορίζοντα, διευκρινίζει, ο άνθρωπος
προσηλώνεται και πάσχει, αναζητώντας τήν δυνατότητα να υπερβεί τον θάνατο. Οι λόγοι
τού Πεντζίκη περί οριζόντων μας θυμίζουν σε πολλούς από εμάς τον τρόπο με τον
οποίο οι παλιοι καλοί μας δάσκαλοι, στην Πατριδογνωσία τής τρίτης Δημοτικού μας
σήκωναν στόν πίνακα απέναντι από τον χάρτη τής πατρίδας μας και μας παρότρυναν
να σχηματίζουμε σωστά τον σταυρό μας, αναφέροντας με τήν σειρά μέτωπο – Βορράς,
κοιλιά – Νότος, δεξιός ώμος – Ανατολή, αριστερός ώμος – Δύση. Αμέσως μετά ανακοινώναμε
ότι προσανατολιστήκαμε. Ασύλληπτη παιδαγωγική μέθοδος, η οποία με πολύ σωστό τρόπο
μας σύναπτε διά τού Σταυρού στον κόσμο!
Πραγματικά,
ο Σταυρός αναδεικνύεται ζωογόνο και ζωοποιό σύμβολο για τούς Ορθοδόξους
χριστιανούς, φάρμακο αναιρετικό τού θανάτου και τής αμαρτίας και επιπλέον ασφαλής
θύρα προς τήν Ανάσταση και τήν Ζωή. Κάθε άλλο παρά είδωλο αποτελεί για εμάς ο
Σταυρός τού Χριστού: μας επιτρέπει να περνάμε στην ζωή τού ουρανού, ή μάλλον με
τήν χάρη τού Χριστού που έχει, φέρνει την ζωή τού ουρανού στήν δική μας ζωή,
καλλύνοντάς την, λαμπρύνοντάς την, ομορφαίνοντάς την, κάνοντας κι εμάς ωραίους
ανθρώπους, που σημαίνει «τής ώρας», ώριμους πνευματικά, συνόμιλους τών Αγίων τής
πίστεώς μας, όμοιους με εκείνους κατά τό σταυρικό φρόνημα.
Είναι, μάλιστα,
ευκαιρία η σημερινή μέρα, η οποία θυμίζει τήν μεγάλη Παρασκευή με τήν νηστεία
και το ευαγγελικό ανάγνωσμα, να προσευχηθούμε στον εσταυρωμένο Θεό να μας δώσει
τήν πνευματική γεύση αυτού τού σταυρικού φρονήματος.
Η υμνολογία
τής ημέρας μας προτρέπει να ασπαστούμε και να προσκυνήσουμε τον Σταυρό τού
Χριστού με χαρά και με φόβο. Χαρά, γιατί ο Σταυρός σήμανε τήν σωτηρία για μας, όσο
αμαρτωλοί και αν είμαστε· και φόβο, για τό πλήθος τών ανομημάτων μας και τών
ακατονόμαστων παθών που μας ταλανίζουν, τίς αποτυχίες στην ζωή μας, όπως και φόβο,
λύπη, όταν φέρνουμε στόν νου τό τί υπέστη και υπέφερε στόν Σταυρό ο αναμάρτητος
Χριστός για χάρη μας. Η χαρά και ο φόβος στήν καρδιά σηματοδοτούν τήν πνευματική
εκείνη κατάσταση που οι Πατέρες μας ονομάζουν χαρμολύπη. Είναι η χαρακτηριστική
εκείνη διάθεση τού νού και τής καρδιάς κατ’ επέκταση και όλων εκείνων που αγωνίζονται
σωστά εν Χριστώ.
Κάνοντας σωστά
το σημείο τού Σταυρού, δηλαδή σωστά σχηματίζοντάς ο πάνω στό σώμα μας, εκφράζουμε
ακριβώς αυτήν τήν χαρμολύπη. Όπως τονίζει και ο άγιος Σιλουανός δεν μένουμε
απογοητευμένοι από τίς αρνητικές καταστάσεις μέσα μας και γύρω μας, γιατί ο
Σταυρός μας χαρίζει δύναμη και ελπίδα. Ο σχηματισμός του πάνω στό σώμα μας είναι
ταυτόχρονα θεία Του επέμβαση στην ζωή μας, ανάκαμψη και ανάρρωση. Αυτήν τήν έννοια
άλλωστε έχει και η φράση «κράτα τον νού σου στόν Άδη και μην απελπίζεσαι» τού
Αγίου: πνευματικά ο άνθρωπος να έχει γευτεί τα έγκατα τού Άδη και τής κόλαση διά
τού Σταυρού και ο αναστάς Κύριος, η χάρη Του, που δεν μπορεί να κατανοηθούν ξέχωρα
από τον Σταυρό, να τον έχουν «εξαγάγει» σε ανάψυξη, ανακούφιση και παρηγοριά. Έτσι
καταλαβαίνει κανείς πόσο βάθος πνευματικού νοήματος περικλείει η φράση από το
γνωστό εξαποστειλάριο «ο Σταυρός πιστών τό στήριγμα».
Αρχιμ. Ε.Τ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου