Μέγας Βασίλειος: ἀπό τήν Καισαρεία καί ὄχι ἀπό τό «Νιου Γιορκ».
Δημήτρης Νατσιός, δάσκαλος-Κιλκίς
Ὅσοι δάσκαλοι «ἀπομείναμε πιστοί στήν παράδοση, ὅσοι δέν ἀρνηθήκαμε τό γάλα πού βυζάξαμε, ἀγωνιζόμαστε, ἄλλος ἐδῶ, ἄλλος ἐκεῖ, καταπάνω στήν ψευτιά. Καταπάνω σ’ αὐτούς πού θέλουνε τήν Ἑλλάδα ἕνα κουφάρι χωρίς ψυχή, ἕνα λουλούδι χωρίς μυρουδιά». (Κόντογλου).
Ἔχω τήν εἰκόνα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν στήν αἴθουσα. Ἀπό τότε πού διορίστηκα, τήν ἀγόρασα, τήν κουβαλῶ καί τήν ἀναρτῶ σε κάθε τάξη. Ὅταν ξεκινᾶ ἡ σχολική χρονιά, τό πρῶτο μάθημα εἶναι γι’ αὐτούς τούς τρεῖς μεγίστους φωστῆρες τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Γένους τῶν Ρωμιῶν. Γιά νά κατανοήσουν τά παιδιά τήν… ἱερότητα καί τήν σοβαρότητα τοῦ ἔργου πού μᾶς περιμένει, τούς λέω ὅτι ἐνῶ οἱ ἄλλοι κλάδοι τῶν ἐργαζομένων ἔχουν ἕναν συνήθως ἅγιο προστάτη, ἐμεῖς, δάσκαλοι καί μαθητές, ἔχουμε τρεῖς. Καί μάλιστα τούς πιό μορφωμένους ὅλων τῶν ἐποχῶν, πρό Χριστοῦ καί μετά Χριστόν. Κι ἄς μοῦ συγχωρεθεῖ τό πρῶτο πρόσωπο, δέν περιαυτολογώ, «ἕν οἴδα ὅτι οὐδέν εἰμί», στούς τοίχους τῆς αἴθουσας ἀναρτῶ καί καμμιά δεκαριά κάδρα ἡρώων του Εἰκοσιένα, τοῦ Παύλου Μελά καί τό δῶρο ἑνός φίλου ζωγράφου, τήν ζωγραφιά τοῦ Ἀλέξανδρου Διάκου, τοῦ πρώτου πεσόντος ἀξιωματικοῦ κατά τήν ἐποποιία τοῦ 1940.
Ἡ αἴθουσα δέν εἶναι προέκταση τοῦ παιδικοῦ δωματίου οὔτε κακέκτυπο τοῦ διαδικτύου. Εἶναι χῶρος μάθησης καί κυρίως σύνδεσης μέ τό παρελθόν, ἔνταξης στόν πολιτισμό πού δημιούργησαν ὅσοι προηγήθηκαν. Ὅταν τό σχολεῖο καλλιεργεῖ μῖσος ἤ γελοιοποιεῖ τό παρελθόν, τήν μνήμη, αὐτοακυρώνεται. Τό πιό ἰσχυρό ἀμυντήριο πού διαθέτουμε εἶναι ἡ μνήμη μας. Τό πιό δυνατό ὅπλο. Αὐτό μᾶς κράτησε στούς αἰῶνες, ὅταν τηγανιζόμασταν ἀπό ποικίλους ἐπίβουλους καί ἐχθρούς. Εἶναι το «ἐμεῖς» τοῦ πατριδοφύλακα στρατηγοῦ Μακρυγιάννη. Ἀποστολή τοῦ σχολείου εἶναι νά ὑπερασπίζεται τήν ἐλευθερία καί τήν ἀλήθεια. Ἀλήθεια σημαίνει, ἀπό τό «ἅ» τό στερητικό καί τήν «λήθη», αὐτό πού δέν ξεχνιέται, τό ἀκίβδηλο, τό ἀγέραστο.
Ὅταν πλησιάζουν τά Χριστούγεννα, διδάσκω στά παιδιά, ὄχι τίς μαγαρισιές τῶν βιβλίων τύπου «Φρικαντέλλα ἡ μάγισσα πού μισοῦσε τά κάλαντα», στήν Ε’ Δημοτικοῦ, ἀλλά τά καλούδια τῶν τρανῶν λογοτεχνῶν μας.
(Κατά τό κείμενο, ἡ κακιά μάγισσα, ὅταν πῆγαν «κάτι σκουπιδόπαιδα» – ἔτσι ἀκριβῶς τά ἀποκαλεῖ- νά τῆς ποῦν τά κάλαντα, ὀργίστηκε καί μέ τό μαγικό ραβδί της, τά μεταμόρφωσε σέ βατραχάκια, γατοῦλες, κατσίκια, παπάκια καί λοιπά ζωντανά. Τέλος πάντων, μέ τά πολλά ἠρέμησε ἡ μέγαιρα καί ἄκουσε τά κάλαντα. Ἐρωτῶ: Ἡ νεοελληνική λογοτεχνία κοσμεῖται ἀπό ἀπαράμιλλης ὀμορφιᾶς κείμενα γιά τά Χριστούγεννα, γραμμένα ἀπό ἐπιφανεῖς τοῦ λόγου καί τοῦ πνεύματος -Καρκαβίτσας, Μωραϊτίδης, Κόντογλου, Παπαδιαμάντης -αὐτό τό κουρελούργημα βρῆκαν νά βάλουν; Τά Χριστούγεννα εἶναι γιορτή Ὀρθόδοξη, γιορτή ἀρωματισμένη ἀπό τήν παράδοση τοῦ Γένους μας, τί δουλειά ἔχουν σκύβαλα γιά κακόψυχες μάγισσες στά σχολεῖα; Ποῦ νά καταλάβουν οἱ βέβηλοι ὅτι ἡ παράδοσή μας εἶναι ἡ βασιλική ὁδός γιά νά ἐπιβιώσουμε στήν σακάτικη ἐποχή μας; Ἡ παράδοσή μας καί τό ἐξ αὐτῆς ἀπορρέον ρωμαίικο ἦθος, μᾶς ἔδωσαν ἥρωες τῆς πίστεως καί τῆς πατρίδας σάν τόν Πατροκοσμά καί τόν Μακρυγιάννη, πού ἄκουγαν καί διάβαζαν «Χριστοῦ τή θεῖα γέννηση νά πῶ στ’ ἀρχοντικό σας», καί ὄχι γιά μάγισσες πού μισοῦν τά κάλαντα).
Ὅταν γίνεται λόγος γιά τόν Ἅγιο Βασίλειο, τούς δείχνω τήν εἰκόνα καί τούς ἐξηγῶ ποιός ἦταν ὁ οὐρανοφάντωρ ἅγιος. Οὔτε παχύσαρκος οὔτε μέλος τῶν ἑπτά νάνων οὔτε κουβαλοῦσε ταγάρι μέ κινητά καί λάπτοπ ἤ κοκακόλες. Δέν φοροῦσε τά ροῦχα τῆς κοκκινοσκουφίτσας οὔτε ἔβγαζε ἄναρθρες κραυγές σάν πίθηκος. Αὐτές οἱ κρανιοκενείς ἀνοησίες εἶναι γιά τούς Δυτικούς πού περιορίζουν καί ταυτίζουν τά Χριστούγεννα, μέ τά δῶρα τοῦ σαντακλάους κι ἔχουν ἐξορίσει ἀπό τήν ζωή τους τό ταπεινό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ. Ὅταν δέν σοῦ λείπει τίποτε πῶς νά καταλάβεις αὐτόν πού δέν εἶχε τίποτε, «ποῦ τή κεφαλήν κλίνη». Καί ἐκπλήσσονται εὐχάριστα τά παιδιά, γιατί βλέπουν ἕναν ἅγιο ἐντελῶς διαφορετικό ἀπό τήν τηλεοπτική εἰκόνα. Πού ἔκτισε τήν πιό πρωτότυπη πόλη ὅλων τῶν ἐποχῶν, πού τήν ὀνόμασαν Βασιλειάδα, γιατί φιλοξενοῦσε καί περιποιόταν ὅλα τά «πάθια καί τούς καημούς τοῦ κόσμου», ὅπως θά ἔλεγε ὁ Παπαδιαμάντης . Ὁ ἅγιος πού ἔλεγε κάτι καταπληκτικό. «Ὥστε τοσούτους ἀδικεῖς ὅσοις παρέχειν ἐδύνασο». Καί ἦταν ἀρχοντόπουλο. Τίποτε δέν κράτησε ἀπό τήν περιουσία του. Μόνο τό ράσο του… Καί σπούδασε ὅλες τίς ἐπιστῆμες τοῦ καιροῦ του, πανεπιστήμονας, ὁ πιό μορφωμένος ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς του. Καί ἦταν Ἕλληνας, δικός μας, καί καμαρώνουμε. Καί στό τέλος ἐρωτῶ: Τί δουλειά ἔχουμε ἐμεῖς οἱ Ρωμιοί μέ τά χαζοχαρούμενα μηνύματα πού μᾶς σερβίρει ἡ ἀρρωστημένη ἀφθονία τῆς Δύσεως, πού βλέπει τά πορτοφόλια τῶν γονέων σας καί ὄχι τίς καρδιές σας; Τί θέλετε νά σᾶς λέω τήν ἀλήθεια ἤ ψέματα; Σοφότερα, πολλές φορές, τά παιδιά ἀπό τούς μεγάλους, ἐπιλέγουν τήν ἀλήθεια.
Ἀκούω ἀπό συναδέλφους ὅτι κάποιοι γονεῖς διαμαρτύρονται, ὅταν διδάσκουν γιά το ποιός εἶναι ὁ Μέγας Βασίλειος, ὁ δικός μας, πού ἔρχεται, ὄχι ἀπό τό «Νιου Γιόρκ», ἀλλά ἀπό τήν Καισαρεία. Μέ «τά γράμματα πού διαβάζουνε οἱ ἀγράμματοι κι ἁγιάζουνε» καί ὄχι τό ξωτικό τῆς «κοκακόλας».
Κατ’ ἀρχάς παρατυπούν οἱ γονεῖς λόγῳ Συντάγματος καί τοῦ ἐν ἰσχύ ἀκόμη ἄρθρου 16, 2 πού προβλέπει «ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης», τῆς Ὀρθόδοξης καί ὄχι τῆς φράγκικης.
Ἀκόμη ὑπάρχει τό ταλαιπωρημένο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Στό πλαίσιο τοῦ μαθήματος ὀφείλεις νά παρουσιάσεις στούς μαθητές σου τόν ἀληθινό βίο τοῦ ἀσκητικοῦ καί φιλανθρώπου ἁγίου. Ἄλλο τό σπίτι καί ἄλλο ἡ αἴθουσα. Ἄλλο ὁ γονέας καί ἄλλο ὁ δάσκαλος. Ἄς τό καταλάβουν αὐτό οἱ γονεῖς. Τό σπίτι εἶναι τό παλάτι μας -«καλήν ἡμέρα ἄρχοντες»- μέ τά παιδιά ἀρχοντόπουλα. Μιά ἀνθοδέσμη ἀγάπης καί χαρᾶς.
Τό σχολεῖο εἶναι τό παλάτι τῆς γνώσεως, τῆς μαθητείας, τῆς ὑπακοῆς, τοῦ σεβασμοῦ γιά τήν πνευματική κληρονομιά μας. Εἶναι θεσμός συντήρησης καί μετάδοσης στούς νεότερους τοῦ πολιτισμοῦ τῶν προγόνων. Τήν ἀλήθεια δηλαδή συντηρεῖ. Ἄν αὔριο-μεθαύριο καταργήσουν οἱ ποικιλώνυμοι «δικαιωματιστές» τίς εὐχές «καλά Χριστούγεννα» ἤ «καλή Ἀνάσταση», γιατί θίγονται ἀλλόθρησκες μειοψηφίες, θά ὑπακούσουμε; Ὄχι. Στό σπίτι οἱ γονεῖς εἶναι ἐλεύθεροι νά μεταδίδουν στά παιδιά τους ὅ,τι πιστεύουν. Στό σχολεῖο, κατά τήν συνταγματική ἐπιταγή, μέ σεβασμό στήν διαφορετική ἀντίληψη, τήν Πίστη τῶν ἁγίων Πατέρων μας.
Τό ἔργο τοῦ δασκάλου σήμερα, ἐν, ἕν μέσῳ τῆς περιρρέουσας παράνοιας, εἶναι ἱερό. Καί μιά ἀθώα ψυχή νά σώσουμε κερδίζουμε πολλά ἐλαφρυντικά. Δέν εἴμαστε λίγοι. Ὑπάρχουν πολλοί ἀφανεῖς, ἀληθινοί συνάδελφοι, πού ἀγωνίζονται. Εἶναι πολύ σπουδαῖο, ὅταν θά βλαστήσει ὁ καλός σπόρος πού ρίχνουμε, νά ἔχουμε τήν συμμαρτυρία τῶν μαθητῶν μας, ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί Ἕλληνες δάσκαλοι, ἐνώπιον τοῦ Χριστοῦ μας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου