ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Για την Παναγία, που σήμερα γιορτάζουμε την κοίμησή Της, τα Ευαγγέλια δεν αναφέρουν παρά μόνο λίγες φράσεις, όπως αυτές που διασώζει η σημερινή ευαγγελική περικοπή: «Μακαρία η κοιλία η βαστάσασά σε και μαστοί ούς εθήλασας», ευτυχισμένη η μάνα που σε γέννησε και σε θήλασε. Και όμως, για Εκείνη μίλησαν οι Προφήτες και κήρυξαν οι Απόστολοι, για Εκείνη θεολόγησαν οι Πατέρες της Εκκλησίας και δογμάτισαν οι Οικουμενικές Σύνοδοι, εμπνεύσθηκαν οι υμνωδοί και οι αγιογράφοι και μελέτησαν οι στοχαστές. Την Παναγία τιμά η ορθόδοξη ευσέβεια των πιστών, αφού Αυτή κατέχει κεντρικό και θεμελιώδη ρόλο στο σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου. Το ιερό πρόσωπό Της το ανακαλύπτουμε μέσα στην ζωή της Εκκλησίας, γι αυτό μόνο με την πίστη και την αγάπη μπορούμε να το πλησιάζουμε. Γιατί μόνο η πίστη και η αγάπη μας φανερώνουν κρυμμένες αλήθειες, που οι άλλοι δεν βλέπουν και δεν γνωρίζουν, επειδή δεν εμπιστεύονται και δεν αγαπούν.

Τα Ευαγγέλια σκέπασαν με την σιωπή τους όχι μόνο την ζωή, αλλά και τον θάνατο της Παναγίας. Ό,τι γνωρίζουμε για το γεγονός του θανάτου Της είναι διάφορες παραδόσεις της αρχέγονης Εκκλησίας που διατηρήθηκαν ζωντανές στην χριστιανική πίστη και ευλάβεια. Αυτό δεν πρέπει να μας παραξενεύει, αφού έρχεται να μας υπενθυμίσει ότι η Παναγία, με την ταπεινή, σιωπηλή και αθόρυβη παρουσία Της, έμεινε διακριτικά στο περιθώριο της δημόσιας δράσης του Χριστού. Εξαφάνιση την ατομικότητά Της, για να φανεί το φώς του Χριστού. Έγινε ο προβολέας που φωτίζει το κέντρο της ζωής και της ύπαρξής μας, την αιτία και τον μοναδικό σκοπό των πάντων. Κάθε λόγος για το πρόσωπό Της είναι εγκωμιαστικός και δοξολογικός, βαθύτατα θεολογικός, πυκνός και δυσερμήνευτος. Η Παναγία διέσωσε την εικόνα του Θεού μέσα στην ανθρώπινη φύση, γι αυτό και το πρόσωπό Της είναι η πραγματική εικόνα του ανθρώπου.

Όταν επιχειρούμε να εμβαθύνουμε με φόβο Θεού, δέος και προσευχή στο μυστήριό Της, επαληθεύουμε τον λόγο του υμνωδού: «πάντα υπέρ έννοια, πάντα υπερένδοξα». Ο θάνατός Της υπερβαίνει την έννοια του θανάτου, ώστε να μην μπορεί να ονομάζεται θάνατος, αλλά «κοίμηση», «μετάσταση», «εκδημία ή ενδημία προς Κύριον». Αλλά και αν ακόμη τον ονομάσουμε θάνατο, τότε είναι θάνατος ζωηφόρος, είναι αρχή μιάς δεύτερης ύπαρξης, της αιώνιας. Γιατί δεν μπορεί να ονομάζονται νεκροί οι Άγιοι, πόσο μάλλον η Παναγία, οι οποίοι αποτελούν τα ζωντανά μέλη του Σώματος του Χριστού, αφού η Κεφαλή και η Απαρχή τους, ο Χριστός, είναι όχι μόνο ζωντανός, αλλά και ζωοδότης. Το βιολογικό τέλος της επίγειας ζωής της Παναγίας δεν είναι χωρισμός, αλλά ένωση. Δεν προκαλεί οδύνη, αλλά χαρά, δεν είναι απελπιστική διάλυση, αλλά ελπίδα και βεβαιότητα άφθαρτης ζωής.

Γι αυτό τα δάκρυα και ο δυνατός πόνος τους προσωρινού χωρισμού του θανάτου, η πικρή αίσθηση της φυσικής απουσίας των ανθρώπων που αγαπάμε, όταν φεύγουν από κοντά μας, στην περίπτωση του θανάτου της Παναγίας μεταβάλλονται στην μεγάλη χαρά της ζωντανής παρουσίας Της ανάμεσά μας, αφού γνωρίζουμε ότι «εν τη κοιμήσει τον κόσμον ου κατέλιπες, Θεοτόκε». Στο πρόσωπο της Παναγίας οι μεγάλοι πατέρες, θεολόγοι και υμνωδοί της Εκκλησίας βλέπουν ό,τι πιο εκλεκτό, λαμπερό, καθαρό και όμορφο έχει να παρουσιάσει η ανθρώπινη φύση μπροστά στον Θεό. Όμως, παρόλο το μεγαλείο της αγιότητας και της θείας χάριτος που ακτινοβολεί, δεν παύει να είναι και Εκείνη ένας άνθρωπος από εμάς. Όταν, λοιπόν, ατενίζουμε την εικόνα Της, δεν ελπίζουμε μόνο στον Θεό, αλλά και στον άνθρωπο. Γιατί η μορφή Της μας λέει ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνο πτώσεις, πάθη, λάθη, ενοχές, αδιέξοδα και αμαρτίες. Είναι και πάλη για ανόρθωση και ανακαίνιση, προσπάθεια για κάθαρση και αρετή, αγώνας για διόρθωση και τελείωση, πείνα και δίψα για αλήθεια, αγάπη και ζωή. Γι αυτό, ας συνειδητοποιούμε ότι ζούμε σε ένα δαιμονικό ψέμα, κάθε φορά που παραμορφώνουμε αυτό που είμαστε και ξεχνάμε αυτό που πρέπει να γίνουμε.

Αγαπητοί αδελφοί, η ύπαρξη και η ζωή της Παναγίας αποδεικνύει ότι στο σχέδιο της σωτηρίας ο Θεός θέλει και ο άνθρωπος μπορεί να συνεργασθεί μαζί Του. όταν ο άνθρωπος αφεθεί στην αγάπη του Θεού και απελευθερωθεί από τα βασανιστικά ερωτήματα για το πώς και το γιατί, πλησιάζει την ερχόμενη βασιλεία του Θεού. αμήν.

Αρχιμ. Ν.Κ.