Τετάρτη 30 Νοεμβρίου 2016

Όταν ψάχνουμε «για ίχνη…και όχι για τον ίδιο τον Λέοντα»…!

leontas
του π. Αντωνίου Χρήστου
Εφημερίου Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Δικηγορικών Γλυφάδας
Όλοι λίγο πολύ, τουλάχιστον οι παλιότεροι στην ηλικία, θα θυμούνται ασφαλώς από τους μύθους του Αισώπου την διήγηση » Του δειλού κυνηγού και του ξυλοκόπου», που διδασκόμασταν στο σχολείο. Για όσους νεότερους που πιθανόν να μη την διδάχθηκαν υπενθυμίζουμε με συντομία τον Μύθο : Ήταν κάποτε ένας κυνηγός που έψαχνε τα χνάρια ενός λιονταριού. Στο δάσος που τα έψαχνε συνάντησε έναν ξυλοκόπο, τον οποίο ρώτησε αν είχε δει ίχνη λιονταριού και εάν γνώριζε πού ήταν η φωλιά του. «Και αυτό ακόμα το λιοντάρι να σου δείξω», του αποκρίθηκε ο ξυλοκόπος. Ο κυνηγός κιτρινίζοντας και ενώ χτυπούσαν τα δόντια του από τον φόβο είπε: «Μόνο τα σημάδια ζητώ, όχι το ίδιο το λιοντάρι».
Αυτή η διδακτική ιστορία, αφορά άμεσα την ζωή όλων μας στις μέρες μας. Όμως κατά την γνώμη μας, αφορά ιδιαίτερα και ταιριάζει απόλυτα σε μία μερίδα ανθρώπων που παρατηρείται να αρέσκονται με ζήλο να τρέχουν από ομιλία σε ομιλία, από ημερίδα σε ημερίδα, από συνέδριο σε συνέδριο, από ομιλητή σε ομιλητή, από εκδήλωση σε εκδήλωση, από Ενορία σε Ενορία. Οι ευκαιρίες πολλές και πυκνές, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ τα μέσα μαζικής μεταφοράς αρκετά εξυπηρετικά, όταν κάποιος δεν διαθέτει δικό του μέσο. Στις σύγχρονες μέρες μας όμως πολλές φορές για να ακούσει κανείς μια ομιλία, δεν απαιτεί πλέον την φυσική του παρουσία αφού οι ζωντανές ή εκ των υστέρων, ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές μεταδόσεις μέσω διαδικτύου με τα πολλά WB TV ή το Youtube, κάνουν πλέον παιχνιδάκι και υπόθεση μερικών κλικ, για να ακούσει κανείς κάποιον ομιλητή άνετα, όποτε θέλει και όσες φορές θέλει.

Το πρόβλημα φυσικά δεν είναι εδώ, ίσα-ίσα είναι ευχής έργο, να ακούμε και να αξιοποιούμε κάθε μέσο και ευκαιρία για να ακούσουμε κάτι καλό και πνευματικό και μάλιστα από χαρισματικούς και έμπειρους ομιλητές άλλων περιοχών και ιδιαίτερα για τις γυναίκες, από αγιορείτες πατέρες, καθώς ως γνωστόν λόγω του Αβάτου, δεν έχουν άλλη ευκαιρία για να τους δουν και τους ακούσουν.
Το πρόβλημα ξεκινά, όταν πολλοί άνθρωποι συστηματικά και πολλές φορές ασυνείδητα, δεν αντιλαμβάνονται ότι το κήρυγμα, η ομιλία, η πνευματική τροφή, δεν είναι αυτοσκοπός στην Εκκλησία μας. Η διδασκαλία και η συνειδητή καλλιέργεια της πίστης μας, είναι ασφαλώς πρωτογενής στοιχείο, όμως στα πλαίσια της βιώσεως, της συμμετοχής μας στην λειτουργική και εν γένη ενοριακή ζωή της Εκκλησίας μας. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που το κήρυγμα γίνεται κανονικά μετά τα αναγνώσματα κατά την Θεία Λειτουργία, αλλά πάμε και παρακάτω στην Αγία Αναφορά και στη συμμετοχή μας στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού μας. Αν μένουμε μόνο στο κήρυγμα, τότε ουσιαστικά μοιάζουμε στους ετεροδόξους Προτεστάντες, που έχουν κρατήσει την Θ. Λειτουργία απλά συμβολικά και έχει κυριαρχήσει το κήρυγμα και η διάλεξη στη «Λειτουργία τους».
Όμως δυστυχώς και στον Ορθόδοξο χώρο, κατά τη γνώμη μας, αρχίζει και φαίνεται αυτή η απόκλιση που εξελίσσεται και γίνεται μάστιγα στην σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα, , αν δεν λάβουμε έγκαιρα τα μέτρα μας. Έχουμε μια μερίδα ανθρώπων, που γίνονται συνεχώς «καταναλωτές κηρυγμάτων και ομιλιών», σε μια συνεχής κίνηση και μετακίνηση αριστερά και δεξιά από Ενορία σε Ενορία, χωρίς πολλές φορές να έχουν έναν πνευματικό εξομολόγο στη ζωής τους, να αγνοούν τους ιερείς της ίδιας τους της ενορίας και να μην φροντίζουν να έχουν ούτε καν τυπικές σχέσεις μαζί τους. Είναι σίγουρο, ότι όλοι αυτοί οι «ζηλωτές ακροατές» ότι δεν διαθέτουν τον απαραίτητο χρόνο αφομοίωσης και κυρίως υλοποίησης όλων αυτών που ακούγονται. Πολλές φορές επειδή δεν διαθέτουν και το κατάλληλο πνευματικό αλλά και θεολογικό γνωσιολογικό υπόβαθρο, να μην διακρίνουν και κατανοούν πλήρως αυτά που ακούν και αντί για ωφέλεια, να έχουν σύγχυση και αυτοπαραπληροφόρηση σε βασικά σημεία πίστεως και εφαρμογής της πνευματικής ζωής. Άλλωστε όλοι αυτοί συνήθως, φροντίζουν να μην έχουν καμία διακονία και υπευθυνότητα στην Ενορία τους, για να μην δεσμεύονται, κοπιούν και να έχουν τον χρόνο να τρέχουν σε ομιλίες και συνάξεις, που γνωρίζουν κόσμο, που κάνουν δημόσιες σχέσεις, που γεύονται κεράσματα, αλλά οι ίδιοι εκτός από τον χρόνο τους, δεν προσφέρουν τίποτα άλλο και πολλές φορές είναι ανεπαρκής στα οικογενειακά και συζυγικά τους καθήκοντα και έχουν την ψευδαίσθηση ότι κάνουν πνευματική ζωή…!
Ο Χριστός μας όμως δεν ήρθε στη γη να γίνει έστω και ο πιο χαρισματικός διδάσκαλος. Η Παναγία μας δεν μιλούσε καθόλου σε όλα τα θαυμαστά που βίωσε και κρατούσε όλα τα ρήματα στη καρδιά της…! Οι Απόστολοι και οι περισσότεροι Άγιοι βεβαίως κήρυξαν, αλλά κυρίως μαρτύρησαν με το αίμα τους και την ζωή τους, για την Σταύρωση και Ανάσταση του Χριστού μας. Γι αυτό αγίασαν, όχι γιατί άκουσαν πολλά κηρύγματα, αλλά γιατί η ζωή τους και η μετάνοιά τους, έγιναν οι ίδιοι «κήρυγμα» και «ομιλία», μέσω του Συναξάρι τους για όλους εμάς.
Κλείνοντας θα πρέπει όλοι να συνειδητοποιήσουμε, ότι όσο πιο πολλά ακούσουμε, τόσο πιο μεγάλη ευθύνη έχουμε να βιώσουμε και θα κριθούμε γι αυτό. Η πνευματική ζωή, δεν είναι μια στάση παθητική, δεν έχει να κάνει με πομπό και δέκτη, αλλά έχει να κάνει με άσκηση, με αγώνα, σε μια πορεία κάθαρσης-φωτισμού-θέωσης, τα οποία όμως κάποιοι έζησαν και ζουν και μας προτρέπουν να ακολουθήσουμε και όχι να ακούσουμε για να ακούσουμε, αλλά για να ζήσουμε, εφαρμόσουμε και μεταδώσουμε…! Ο Κύριος ας μας αξιώνει να γινόμαστε όχι μόνο ακροατές αλλά και ποιητές των Θείων Λόγων Του.
Άρθρο για Λογαριασμό της Εφημερίδας «Κιβωτός Ορθοδοξίας».

ΤΟ ΣΑΡΑΝΤΑΛΕΙΤΟΥΡΓΟ (γ)

π. Δημητρίου Μπόκου
Ἡ μεγαλύτερη εὐεργεσία γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὸν κόσμο ὁλόκληρο, εἶναι ἡ προσφορὰ ὑπὲρ αὐτῶν τῆς Θείας Λειτουργίας. Μιὰ προσφορὰ ποὺ δὲν μετριέται στὴ ζυγαριὰ τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ποὺ δὲν τὴ βλέπουν τὰ μάτια ὁλονῶν, μιὰ καὶ δὲν ἔχουμε ὅλοι μάτια ποὺ νὰ βλέπουν. Πολλοὶ ἀπὸ μᾶς ἀνήκουμε σ’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν κλείσει τὰ μάτια τους, «ἵνα βλέποντες βλέπωσι καὶ μὴ ἴδωσι» (Μάρκ. 4, 12). Ὑπάρχουν καὶ πράγματα ποὺ δὲν ζυγίζονται μὲ τὰ δικά μας δεδομένα. Γι’ αὐτὸ καὶ τὰ μάτια μας καλὸ εἶναι νὰ ἐξασκηθοῦν στὸ νὰ βλέπουν «τὰ μὴ βλεπόμενα. Τὰ γὰρ βλεπόμενα πρόσκαιρα, τὰ δὲ μὴ βλεπόμενα αἰώνια» (Β΄ Κορ. 4, 18). Καὶ ἡ ἀξία τῆς Θείας Λειτουργίας ἀνήκει στὰ μὴ βλεπόμενα, ποὺ ἔχουν ὅμως κέρδος αἰώνιο. Θὰ λέγαμε κιόλας πὼς εἶναι τὸ πιὸ σπουδαῖο ἀπὸ τὰ μὴ βλεπόμενα.
Καὶ αὐτό, γιατὶ μέσῳ τῆς Θείας Λειτουργίας ὁ Θεὸς μᾶς χορηγεῖ τὴν ἀληθινὴ τροφὴ γιὰ νὰ ζήσουμε αἰώνια. Τὴ Σάρκα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ, τὰ ὁποῖα εἶναι «βρῶσις καὶ πόσις ἀληθῶς» (Ἰω. 6, 55). Τὴ μόνη τροφὴ ποὺ ἐξασφαλίζει γιὰ πάντα τὴ ζωή, τὴ στιγμὴ ποὺ κάθε ἄλλη τροφὴ εἶναι ἁπλῶς μιὰ μικρὴ ἀναβολὴ στὴν ἐπέλευση τοῦ θανάτου (βλ. καὶ τὸ παραπλήσιο ἄρθρο μας «Τὸ σαρανταλείτουργο [β]»). Γι’ αὐτὸ καὶ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πρωτίστως τὸ νὰ τελεῖ τὴ Θεία Λειτουργία. Εἶναι ἐδῶ γι’ αὐτὸν τὸν σκοπό. Τρέφει, συντηρεῖ καὶ σώζει τὸν κόσμο τελώντας τὴ Θεία Λειτουργία. Τοῦ παρέχει τὴν ἀθάνατη τροφὴ καὶ τὸ ἀθάνατο νερὸ γιὰ νὰ ζήσει. Τὴ μόνη ἀληθινὴ τροφὴ ποὺ μᾶς ἄφησε πίσω του ὁ Χριστός, γιὰ νὰ πορευθοῦμε καὶ μεῖς «ἐν τῇ ἰσχύι τῆς βρώσεως ἐκείνης» (Γ΄ Βασ. 19, 8) μέχρι τὴ Βασιλεία του.
Ἡ στέρηση τῆς τροφῆς αὐτῆς δὲν ἀναπληρώνεται. Δὲν ὑπάρχει ὑποκατάστατο. Οἱ ἅγιοι τονίζουν ὁμόφωνα τὴ μοναδικὴ αὐτὴ ἀξία τῆς Θείας Λειτουργίας. Καὶ γιὰ τοὺς ζῶντες καὶ γιὰ τοὺς κεκοιμημένους. Ἰδιαίτερα αὐτοὶ οἱ δεύτεροι τὴ χρειάζονται πολὺ περισσότερο ἀπὸ τοὺς πρώτους. Καὶ τὴν περιμένουν σὰν δῶρο ἀπὸ ἐμᾶς, ἀφοῦ αὐτοὶ δὲν μποροῦν πλέον νὰ βοηθήσουν τὸν ἑαυτό τους. Καὶ ἡ Ἐκκλησία μὲ κάθε εὐκαιρία παρέχει τὴ δυνατότητα αὐτή. Σκορπίζει ἄφθονα τὴ μοναδικὴ αὐτὴ τροφὴ ποὺ ἔχουμε ἀνάγκη γιὰ νὰ ζήσουμε. Τὸ σαρανταλείτουργο εἶναι μιὰ τέτοια θαυμάσια εὐκαιρία, γιὰ μᾶς πρῶτα καὶ γιὰ τοὺς προσφιλεῖς κεκοιμημένους μας κατόπιν.
Γιὰ τὸν Θεὸ βέβαια δὲν ὑπάρχουν νεκροί. Δὲν εἶναι Θεὸς «νεκρῶν, ἀλλὰ ζώντων. Πάντες γὰρ ἐν αὐτῷ ζῶσιν» (Λουκ. 20, 38). Ὅμως, αὐτοὺς ποὺ ἔφυγαν ἀπὸ τὴν ἐπίγεια ζωή, μόνο ἐμεῖς μποροῦμε νὰ τοὺς βοηθήσουμε. Καὶ ἡ καλύτερη βοήθεια εἶναι νὰ προσφέρουμε γιὰ χάρη τους τὴ Θεία Λειτουργία. Καὶ ἡ καλύτερη εὐκαιρία γι’ αὐτὸ εἶναι τὸ σαρανταλείτουργο. Δὲν ἀπομένει παρὰ νὰ τὸ ἐκμεταλλευθοῦμε κατάλληλα. Πῶς γίνεται αὐτό; Συνήθως δίνουμε ἕνα χαρτάκι μὲ τὰ ὀνόματα τῶν δικῶν μας, ζώντων καὶ κεκοιμημένων, νὰ τὰ μνημονεύει ὁ παπάς. Καὶ τελειώνει ἐκεῖ ἡ ὑποχρέωσή μας. Μὰ αὐτὸ εἶναι τὸ λιγότερο ποὺ μποροῦμε νὰ κάνουμε. Σὰν νὰ μᾶς χαρίζουν χιλιάρικο καὶ μεῖς μίζερα νὰ παίρνουμε μόνο ἕνα δεκάρικο. Τί ἐπιπλέον χρειάζεται;
Ἡ ἐνεργὸς συμμετοχή μας. Δὲν λειτουργεῖ μόνος του ὁ ἱερέας. Χρειάζεται καὶ ἐμᾶς νὰ συμπροσευχόμαστε μαζί του. Καὶ ἀφοῦ τὸ σαρανταλείτουργο γίνεται (συνήθως) στὴν περίοδο τῆς (χριστουγεννιάτικης) νηστείας, μποροῦμε νὰ νηστεύουμε καὶ (προετοιμασμένοι κατάλληλα μὲ μετάνοια καὶ ἐξομολόγηση) νὰ κοινωνοῦμε συχνά. «Εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον». Ἡ δική μας προσφορά, ἡ μικρὴ θυσία γιὰ τὴ νηστεία, ἡ μετάνοιά μας καὶ ἡ μετάληψή μας, μποροῦν νὰ γίνονται καὶ ὑπὲρ τῶν κεκοιμημένων μας. Γιὰ τὴν ἄφεση τῶν δικῶν τους ἁμαρτιῶν, γιὰ τὴ δική τους ἀνάπαυση καὶ αἰώνια ζωή. Εἶναι καὶ αὐτοὶ παρόντες στὴ Θεία Λειτουργία, ὅπου μνημονεύονται τὰ ὀνόματά τους. Πάνω στὸ ἅγιο Δισκάριο συνωθοῦνται ζῶντες καὶ κεκοιμημένοι, ἡ Ἐκκλησία ὁλόκληρη, ἐπίγεια καὶ ἐπουράνια, γύρω ἀπὸ τὸν Ἀμνὸ τοῦ Θεοῦ ποὺ σφαγιάζεται καὶ προσφέρεται «εἰς βρῶσιν τοῖς πιστοῖς». Γύρω ἀπὸ τὴν ἀγαπημένη μας μητέρα, τὴν Παναγία. Γύρω ἀπὸ τοὺς ἄγρυπνους φύλακές μας, τοὺς ἀγγέλους. Γύρω ἀπὸ τοὺς φίλους τοῦ Θεοῦ, τοὺς ἀδελφούς μας ποὺ ἔγιναν εὐάρεστοι ἐνώπιόν του καὶ ἔχουν πιὰ τὸ δικαίωμα ὡς ἅγιοι νὰ πρεσβεύουν ὑπὲρ ἡμῶν. Ἡ πρωτοφανὴς αὐτὴ σύναξη τοῦ σύμπαντος κόσμου γίνεται, μέσα στὸ ἅγιο Ποτήριο, ἕνα μὲ τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ καὶ ἐν συνεχείᾳ μὲ ἐμᾶς ποὺ μεταλαμβάνουμε αὐτὴ τὴ Θεία Κοινωνία. «Ἵνα ὦσιν ἓν» οἱ πάντες καὶ τὰ πάντα (Ἰω. 17, 11).
Εἶναι νοητὸ λοιπὸν νὰ ἀπουσιάζουμε ἀπὸ τὴ μεγαλειώδη τράπεζα τοῦ Θεοῦ; Ἢ νὰ στεροῦμε στοὺς ἀγαπημένους μας μιὰ τέτοια βοήθεια; Ἡ προσευχή μας καὶ ἡ συμμετοχή μας στὴ Θεία Κοινωνία σώζει καὶ τοὺς κεκοιμημένους μας. Ἂς τὸ δοῦμε καλύτερα αὐτὸ μέσα ἀπὸ ἕνα παράδειγμα.
Ὁ π. Ἀντώνιος, ἡγούμενος τῆς μεγάλης ρωσικῆς μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος, διηγεῖται γιὰ τὸν καλλίφωνο διάκονο τῆς μονῆς, ὅτι λίγες ἡμέρες πρὶν τὴν πανήγυρη τῆς μονῆς ζήτησε ἄδεια νὰ πάει σπίτι του γιὰ κάποια δουλειά. Ἡ ἄδεια δόθηκε μὲ τὴν προϋπόθεση ὅτι θὰ ἐπέστρεφε ἐγκαίρως γιὰ τὴν πανήγυρη τῆς μονῆς. Τὴν παραμονὴ τῆς ἑορτῆς ὅμως ὁ διάκονος δὲν εἶχε ἐπιστρέψει ἀκόμη. Ὁ ἡγούμενος ἦταν σὲ μεγάλη ἀνησυχία καὶ στενοχώρια. Λίγο πρὶν ὅμως ἀπὸ τὴν ἀγρυπνία ὁ διάκονος ἦλθε καὶ ὁ ἡγούμενος τοῦ εἶπε: «Ἂν εἶσαι ἕτοιμος, ἔλα νὰ λειτουργήσεις». Ὁ διάκονος λειτούργησε, ἀλλά, κουρασμένος ὅπως ἦταν ἀπὸ τὸ μακρύ του ταξίδι, δὲν εἶχε τὴν πρώτη του καλλιφωνία. Μετὰ τὴ λειτουργία πήγαν στὴν τράπεζα. Ἐκεῖ κάποιος ἀδελφὸς πείραξε τὸν διάκονο γιὰ τὴ φωνή του, ποὺ δὲν ἦταν καλὴ ὅπως πρῶτα, λέγοντάς του: «Κάποιος πῆγε σπίτι του καὶ ἄφησε τὴ φωνή του ἐκεῖ»! Ὁ διάκονος πειράχτηκε καὶ ἄρχισε νὰ φιλονεικεῖ μὲ τὸν μοναχό. Γυρίζοντας στὸ κελλί του, πῆρε ἕναν κουβᾶ καὶ πῆγε νὰ πάρει νερό. Γέμισε τὸν κουβᾶ, ἀλλὰ ἐπιστρέφοντας, τὴ στιγμὴ ἀκριβῶς ποὺ ἄνοιγε τὴν πόρτα τοῦ κελλιοῦ του, ἔπεσε κάτω νεκρός. Ὁ ἡγούμενος Ἀντώνιος ταράχτηκε πολύ. Νόμισε ὅτι ὁ διάκονος πέθανε, ἐπειδὴ πιθανὸν ταλαιπωρήθηκε πολὺ στὸ ταξίδι τῆς ἐπιστροφῆς, γιὰ νὰ προλάβει τὴν πανήγυρη, σύμφωνα μὲ τὴν ἐντολή του. Ἄρχισε λοιπὸν νὰ προσεύχεται θερμὰ γιὰ τὴν ψυχή του καὶ μάλιστα ἔγραψε σὲ ὅλες τὶς ἐκκλησίες νὰ μνημονεύεται τὸ ὄνομά του στὴν Προσκομιδὴ καὶ στὴ Θεία Λειτουργία.
Τὴν παραμονὴ τῆς τεσσαρακοστῆς ἡμέρας ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ διακόνου, ἐνῶ κοιμόταν ὁ ἡγούμενος στὸ κελλί του, ἄκουσε ξαφνικὰ κάποιον νὰ τὸν πλησιάζει. Σηκώθηκε, ἄναψε τὸ φῶς καὶ βλέπει μπροστά του τὸν διάκονο. – «Ἦλθα νὰ σὲ εὐχαριστήσω», τοῦ εἶπε ἐκεῖνος. – «Γιατί;» – «Γιὰ τὶς προσευχές σου γιὰ μένα», τοῦ ἀπάντησε ὁ διάκονος. – «Δὲν προσευχήθηκα μόνος μου», τοῦ εἶπε ὁ ἡγούμενος. «Ὅλοι οἱ μοναχοὶ προσεύχονται γιὰ σένα. Ἔγραψα ἐντολὴ νὰ γραφτεῖ τὸ ὄνομά σου καὶ νὰ μνημονεύεται παντοῦ». – «Τὸ ὄνομά μου δὲν γράφτηκε πουθενά, οὔτε τὸ μνημόνευε κανεὶς ἄλλος», εἶπε ὁ διάκονος. (Ἀργότερα ὁ ἡγούμενος ἀνακάλυψε ὅτι ἀπὸ κάποιο λάθος ἡ ἐντολή του δὲν εἶχε ἐκτελεστεῖ). – «Πῶς πέρασες ἀπὸ τὰ τελώνια;» τὸν ρώτησε ὁ ἡγούμενος. – «Σὰν ἀστραπή», ἀπάντησε ὁ διάκονος. – «Πῶς ἔτσι;» – «Γιατὶ λίγο πρὶν πεθάνω, εἶχα λάβει τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Χριστοῦ». – «Τί εἶπες γιὰ τὴ φιλονεικία σου μὲ τὸν ἀδελφὸ στὴν τράπεζα;» – «Ὁ Κύριος δὲν μοῦ τὸ ὑπολόγισε».
Ἐκεῖνον τὸν καιρὸ εἶχε πεθάνει καὶ κάποια μοναχὴ ἀπὸ κάποιο Μοναστήρι καὶ ὁ ἡγούμενος ρώτησε τὸν διάκονο τί μερίδα ἔλαβε μετὰ τὸν θάνατό της. «Αὐτὴ εἶναι ψηλότερα ἀπὸ μένα», εἶπε ὁ διάκονος. Καὶ τὸ ὅραμα ἔσβησε ἐκεῖ. (http://themata-orthodoxias.blogspot.gr/2012/09/blog-post_7671.html).
Ἡ προσευχὴ ὑπὲρ τοῦ διακόνου καὶ ἡ μνημόνευσή του ἔστω καὶ ὑπὸ μόνου τοῦ ἡγουμένου, ἀλλὰ καὶ ἡ Θεία Μετάληψη ποὺ εἶχε λάβει κατὰ τὴν ἡμέρα τοῦ θανάτου του, καθόρισαν καίρια τὴ μετέπειτα πορεία του. Στὸ φετεινό μας σαρανταλείτουργο λοιπόν, μὲ τὴν προσευχή μας καὶ τὴ συχνότερη συμμετοχὴ στὴ Θεία Κοινωνία, ἂς βοηθήσουμε βέβαια ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους, ἀλλὰ κυρίως καὶ περισσότερο τοὺς κεκοιμημένους μας.
ΚΑΛΟ ΣΑΡΑΝΤΑΗΜΕΡΟ – ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ!
Σαρανταήμερο 2016



Ἀ ν τ ι ύ λ η
Ἱ. Ναὸς Ἁγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα
Τηλ. 26820-25861/23075/698-0898.504


Διαδίδω τὴν «Ἀ ν τ ι ύ λ η»

Ἐ­κτυ­πώνω/προ­ω­θῶ σὲ φι­λι­κά μου e-mails

Τρίτη 29 Νοεμβρίου 2016

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος, ο Πρωτόκλητος


Ημερομηνία εορτής: 30/11/2016Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος, ο Πρωτόκλητος
Τύπος εορτής: Σταθερή.
Εορτάζει στις 30 Νοεμβρίου εκάστου έτους.
Πολιούχος: Πάτρα
Άγιοι που εορτάζουν: Αγιος Ανδρεας Ο Αποστολος, Ο Πρωτοκλητος




Ἀντίστροφον σταύρωσιν Ἀνδρέας φέρει,
Φανεὶς ἀληθῶς οὐ σκιώδης ἀντίπους.
Σταυρὸν κακκεφαλῆς τριακοστῇ Ἀνδρέας ἔτλη.
Βιογραφία
Ο Ανδρέας, ψαράς στο επάγγελμα και αδελφός του Αποστόλου Πέτρου, ήταν από τη Βηθσαϊδά της Γαλιλαίας και τον πατέρα του τον έλεγαν Ιωνά. Επειδή κλήθηκε από τον Κύριο πρώτος στην ομάδα των μαθητών, ονομάστηκε πρωτόκλητος.

Ο Ανδρέας (μαζί με τον Ιωάννη τον ευαγγελιστή) υπήρξαν στην αρχή μαθητές του Ιωάννου του Προδρόμου. Κάποια μέρα μάλιστα, που βρισκόντουσαν στις όχθες του Ιορδάνη κι ο Πρόδρομος τους έδειξε τον Ιησού και τους είπε «ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου», οι δύο απλοϊκοί εκείνοι ψαράδες συγκινήθηκαν τόσο πολύ, που χωρίς κανένα δισταγμό κι επιφύλαξη αφήκαν αμέσως τον δάσκαλο τους κι ακολούθησαν τον Ιησού.

Η ιστορία της ζωής του Ανδρέα μέχρι την Σταύρωση, την Ανάσταση και την Ανάληψη, υπήρξε σχεδόν ίδια με εκείνη των άλλων μαθητών. Μετά το σχηματισμό της πρώτης Εκκλησίας, ο Ανδρέας κήρυξε στη Βιθυνία, Εύξεινο Πόντο (μάλιστα ο Απόστολος, είναι ο ιδρυτής της Εκκλησίας του Βυζαντίου αφού εκεί εγκατέστησε πρώτο επίσκοπο, τον απόστολο Στάχυ (βλέπε 31 Οκτωβρίου) κι αυτού διάδοχος είναι ο Οικουμενικός Πατριάρχης), Θράκη, Μακεδονία και Ήπειρο. Τελικά, κατέληξε στην Αχαΐα. 

Στην Αχαΐα, η διδασκαλία του καρποφόρησε και με τις προσευχές του θεράπευσε θαυματουργικά πολλούς ασθενείς. Έτσι, η χριστιανική αλήθεια είχε μεγάλες κατακτήσεις στο λαό της Πάτρας. Ακόμα και η Μαξιμίλλα, σύζυγος του ανθύπατου Αχαΐας Αιγεάτου, αφού τη θεράπευσε ο Απόστολος από τη βαρειά αρρώστια που είχε, πίστεψε στο Χριστό. Το γεγονός αυτό εκνεύρισε τον ανθύπατο και με την παρότρυνση ειδωλολατρών ιερέων συνέλαβε τον Ανδρέα και τον σταύρωσε σε σχήμα Χ. Έτσι, ο Απόστολος Ανδρέας παρέστησε τον εαυτό του στο Θεό «δόκιμον ἐργάτην» (Β΄ προς Τιμόθεον, 2: 15). Δηλαδή δοκιμασμένο και τέλειο εργάτη του Ευαγγελίου.

Οι χριστιανοί της Αχαΐας θρήνησαν βαθιά τον θάνατο του. Ο πόνος τους έγινε ακόμη πιο μεγάλος, όταν ο ανθύπατος Αιγεάτης αρνήθηκε να τους παραδώσει το άγιο λείψανο του, για να το θάψουν. Ο Θεός όμως οικονόμησε τα πράγματα. Την ίδια μέρα, που πέθανε ο άγιος, ο Αιγεάτης τρελάθηκε κι αυτοκτόνησε. Οι χριστιανοί τότε με τον επίσκοπο τους τον Στρατοκλή, πρώτο επίσκοπο των Πατρών, παρέλαβαν το σεπτό λείψανο και το 'θαψαν με μεγάλες τιμές.

Αργότερα, όταν στον θρόνο του Βυζαντίου ανέβηκε ο Κωνστάντιος, που ήταν γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου, μέρος του ιερού λειψάνου μεταφέρθηκε από την πόλη των Πατρών στην Κωνσταντινούπολη και κατατέθηκε στον ναό των αγίων Αποστόλων «ένδον της Αγίας Τραπέζης». Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου φαίνεται πως απέμεινε στην Πάτρα.

Όταν όμως οι Τούρκοι επρόκειτο να καταλάβουν την πόλη το 1460 μ.Χ., τότε ο Θωμάς Παλαιολόγος, αδελφός του τελευταίου αυτοκράτορας Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου και τελευταίος Δεσπότης του Μοριά, πήρε το πολύτιμο κειμήλιο και το μετέφερε στην Ιταλία. Εκεί, αφού το παρέλαβε ο Πάπας Πίος ο Β, το πολύτιμο κειμήλιο εναποτέθηκε στον ναό του αγίου Πέτρου της Ρώμης.

Τον Νοέμβριο του 1847 μ.Χ. ένας Ρώσος Πρίγκηπας, ο Ανδρέας Μουράβιεφ δώρησε στην πόλη της Πάτρας ένα τεμάχιο δακτύλου του χεριού του Αγίου. Ο Μουράβιεφ είχε λάβει το παραπάνω ιερό Λείψανο από τον Καλλίνικο, πρώην Επίσκοπο Μοσχονησίων, ο οποίος μόναζε τότε στο Άγιο Όρος.

Στην πόλη της Πάτρας, επανακομίσθηκαν και φυλάσσονται από την 26η Σεπτεμβρίου 1964 μ.Χ. η τιμία Κάρα του Αγίου και από την 19ην Ιανουαρίου 1980 μ.Χ. λείψανα του Σταυρού, του μαρτυρίου του. Η αγία Κάρα του Πρωτοκλήτου ύστερα από ενέργειες της Αρχιεπισκοπής Κύπρου μεταφέρθηκε και στην Κύπρο το 1967 μ.Χ. για μερικές μέρες κι εξετέθηκε σε ευλαβικό προσκύνημα.

Όπως αναφέρει μια Κυπριακή παράδοση, σε μια περιοδεία του, ο Απόστολος Ανδρέας, πήγε και στην Κύπρο. Το καράβι, που τον μετέφερε στην Αντιόχεια από την Ιόππη, λίγο πριν προσπεράσουν το γνωστό ακρωτήρι του αποστόλου Ανδρέα και τα νησιά, που είναι γνωστά με το όνομα Κλείδες, αναγκάστηκε να σταματήσει εκεί σ' ένα μικρό λιμανάκι, γιατί κόπασε ο άνεμος. Τις μέρες αυτές της νηνεμίας τους έλειψε και το νερό. Ένα πρωί, που ο πλοίαρχος βγήκε στο νησί κι έψαχνε να βρει νερό, πήρε μαζί του και τον απόστολο. Δυστυχώς πουθενά νερό. Κάποια στιγμή, που έφτασαν στη μέση των δύο εκκλησιών, που υπάρχουν σήμερα, της παλαιάς και της καινούργιας, που 'ναι κτισμένη λίγο ψηλότερα, ο άγιος γονάτισε μπροστά σ' ένα κατάξερο βράχο και προσευχήθηκε να στείλει ο Θεός νερό. Ποθούσε το θαύμα, για να πιστέψουν όσοι ήταν εκεί στον Χριστό. Ύστερα σηκώθηκε, σφράγισε με το σημείο του Σταυρού τον βράχο και το θαύμα έγινε. Από τη ρίζα του βράχου βγήκε αμέσως μπόλικο νερό, που τρέχει μέχρι σήμερα μέσα σ' ένα λάκκο της παλαιάς εκκλησίας κι απ' εκεί προχωρεί και βγαίνει από μια βρύση κοντά στη θάλασσα. Είναι το γνωστό αγίασμα. Το ευλογημένο νερό, που τόσους ξεδίψασε, μα και τόσους άλλους, μυριάδες ολόκληρες, που το πήραν με πίστη δρόσισε και παρηγόρησε. Και πρώτα-πρώτα το τυφλό παιδί του καπετάνιου.

Ήταν κι αυτό ένα από τα πρόσωπα του καραβιού που μετέφερε ο πατέρας. Γεννήθηκε τυφλό και μεγάλωσε μέσα σε ένα συνεχές σκοτάδι. Ποτέ του δεν είδε το φως. Δένδρα, φυτά, ζώα αγωνιζόταν να τα γνωρίσει με το ψαχούλεμα. Εκείνη την ήμερα, όταν οι ναύτες γύρισαν με τα ασκιά γεμάτα νερό κι εξήγησαν τον τρόπο που το βρήκαν στο νησί, ένα φως γλυκιάς ελπίδας άναψε στην καρδιά του δύστυχου παιδιού. Μήπως το νερό αυτό, σκέφτηκε, που βγήκε από τον ξηρό βράχο ύστερα απ' την προσευχή του παράξενου εκείνου συνεπιβάτη τους, θα μπορούσε να χαρίσει και σ' αυτόν το φως του που ποθούσε; Αφού με θαυμαστό τρόπο βγήκε, θαύματα θα μπορούσε και να προσφέρει. Με τούτη την πίστη και τη βαθιά ελπίδα ζήτησε και το παιδί λίγο νερό. Διψούσε. Καιγόταν απ' τη δίψα. Ο απόστολος, που ήταν εκεί, έσπευσε κι έδωσε στο παιδί ένα δοχείο γεμάτο από το δροσερό νερό. Όμως το παιδί προτίμησε, αντί να δροσίσει με το νερό τα χείλη του, να πλύνει πρώτα το πρόσωπο του. Και ω του θαύματος! Μόλις το δροσερό νερό άγγιξε τους βολβούς των ματιών του παιδιού, το παιδί άρχισε να βλέπει!

Κι ο απόστολος, που τον κοίταζαν όλοι με θαυμασμό, άρχισε να τους μιλά και να τους διδάσκει τη νέα θρησκεία. Το τέλος της ομιλίας πολύ καρποφόρο. Όσοι τον άκουσαν πίστεψαν και βαφτίστηκαν. Την αρχή έκανε ο καπετάνιος με το παιδί του, που πήρε και το όνομα Ανδρέας. Κι ύστερα όλοι οι άλλοι επιβάτες και μερικοί ψαράδες που ήσαν εκεί. Πίστεψαν όλοι στον Χριστό που τους κήρυξε ο απόστολος μας και βαφτίστηκαν. Φυσικά το θαύμα της θεραπείας του τυφλού παιδιού, ακολούθησαν κι άλλα, κι άλλα. Στο μεταξύ ο άνεμος άρχισε να φυσά και το καράβι ετοιμάστηκε για να συνεχίσει το ταξίδι του. Ο απόστολος, αφού κάλεσε κοντά του όλους εκείνους που πίστεψαν στον Χριστό και βαφτίστηκαν, τους έδωκε τις τελευταίες συμβουλές του και τους αποχαιρέτησε.

Αργότερα, μετά από χρόνια, κτίστηκε στον τόπο αυτόν που περπάτησε και άγιασε με την προσευχή, τα θαύματα και τον ιδρώτα του ο Πρωτόκλητος μαθητής, το μεγάλο μοναστήρι του Αποστόλου Ανδρέα, που με τον καιρό είχε γίνει παγκύπριο προσκύνημα. Κάθε χρόνο χιλιάδες προσκυνητές απ' όλα τα μέρη της Κύπρου, ορθόδοξοι και ετερόδοξοι κι αλλόθρησκοι ακόμη, συνέρεαν στο μοναστήρι, για να προσκυνήσουν τη θαυματουργό εικόνα του αποστόλου, να βαφτίσουν εκεί τα νεογέννητα παιδιά τους και να προσφέρουν τα δώρα τους, για να εκφράσουν τα ευχαριστώ και την ευγνωμοσύνη τους στον θείο απόστολο. Κολυμβήθρα Σιλωάμ ήταν η εκκλησία του για τους πονεμένους. Πλείστα όσα θαύματα γινόντουσαν εκεί σε όσους μετέβαιναν με πίστη αληθινή και συντριβή ψυχής.

Διαβάστε εδώ, μια Παράκληση στον Απόστολο Ανδρέα, ποίημα του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα)
Ἦχος δ’.
Ὡς τῶν Ἀποστόλων Πρωτόκλητος, καὶ τοῦ Κορυφαίου αὐτάδελφος, τῷ Δεσπότῃ τῶν ὅλων Ἀνδρέα ἱκέτευε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.
Τὸν τῆς ἀνδρείας ἐπώνυμον θεηγόρον, καὶ μαθητῶν τὸν πρωτόκλητον τοῦ Σωτῆρος, Πέτρου τὸν σύγγονον εὐφημήσωμεν· ὅτι ὡς πάλαι τούτῳ, καὶ νῦν ἡμῖν ἐκέκραγεν· Εὑρήκαμεν δεῦτε τὸν ποθούμενον.

Μεγαλυνάριον
Πρώτος προσπελάσας τω Ιησού, Πρωτόκλητος ώφθης, και ακρότης των Μαθητών, Ανδρέα θεόπτα, εντεύθεν διανύεις, παθών τας αναβάσεις της αναστάσεως.




Οπτικοακουστικό Υλικό
media
Ακούστε το απολυτίκιο!
media
Ακούστε το απολυτίκιο!




Διάφορα Αρχεία
Παράκληση στον Απόστολο Ανδρέα




Αγιογραφίες / Φωτογραφίες
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Julia Hayes© (www.ikonographics.net)
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Julia Hayes© (www.ikonographics.net)

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Μιχαήλ Χατζημιχαήλ© www.michaelhadjimichael.com
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Μιχαήλ Χατζημιχαήλ© www.michaelhadjimichael.com

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Αντρέι Ρουμπλιόβ 1408 μ.Χ.
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Αντρέι Ρουμπλιόβ 1408 μ.Χ.

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Φώτης Κόντογλου
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Φώτης Κόντογλου

Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Φώτης Κόντογλου
Άγιος Ανδρέας ο Απόστολος ο Πρωτόκλητος - Φώτης Κόντογλου

Η λειψανοθήκη του Απόστολου Ανδρέα στην Πάτρα
Η λειψανοθήκη του Απόστολου Ανδρέα στην Πάτρα

Το "χαμένο ευαγγέλιο" και η δήθεν "παντρειά" του Χριστού

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 28η Νοεμβρίου 2016 
ΤΟ «ΧΑΜΕΝΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ» ΚΑΙ Η ΔΗΘΕΝ «ΠΑΝΤΡΕΙΑ» ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ
     Έχει γίνει πια «καθεστώς» η τακτική των χριστιανομάχων να ρίχνουν τα φαρμακερά τους βέλη κατά του Θεανδρικού πρόσωπου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, παραμονές μεγάλων εορτών,
με ανιστόρητα και πολλές φορές παιδαριώδη και γελοία δημοσιεύματα. Σκοπός τους να σπείρουν την αμφιβολία στους ολιγόπιστους, να καταδείξουν την Εκκλησία μας ως δήθεν αναξιόπιστη, να μειώσουν την αξία των μεγάλων εορτών, κατά τις οποίες ο πιστός λαός του Θεού βιώνει τα σωτήρια γεγονότα της εν Χριστώ απολυτρώσεώς μας. Και προ πάντων να βεβηλώσουν το Θείο Πρόσωπο του Κυρίου μας Ιησού Χριστού.
    Παρουσιάζουν τις δήθεν ανακαλύψεις τους με τρόπο αληθοφανή. Αδιαφορούν, αν οι πηγές τους είναι αμφίβολες και σαθρές. Σχεδόν ποτέ δεν τις χαρακτηρίζουν ως αμφιλεγόμενες, ή αναξιόπιστες και σχεδόν ποτέ δεν παρουσιάζουν, ως έχει, την διδασκαλία της Εκκλησίας μας, την οποία τεχνηέντως προσπαθούν να υποβαθμίσουν και να διαστρέψουν. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που αφήνουν να πλανώνται ιδεολογήματα, ότι η δήθεν Εκκλησία διέστρεψε τα ιστορικά γεγονότα και παραχάραξε τα θεόπνευστα κείμενα της Αγίας Γραφής. Για να δώσουν κύρος στους ισχυρισμούς τους, ανασύρουν αρχαία αιρετικά, ή απόκρυφα κείμενα, τα οποία η Εκκλησία έχει καταδικάσει και τα έχει αποκλείσει από τον κατάλογο των θεοπνεύστων βιβλίων της, αξιολογώντας τα ως δήθεν αξιόπιστες πηγές και ανάγοντάς τα σε αυθεντίες. 
    Ένα τέτοιο κείμενο έκαμε την εμφάνισή του τις τελευταίες ημέρες, εν όψει, (όχι τυχαία), των αγίων Χριστουγέννων, το οποίο προσπαθεί να «αποδείξει» ότι ο Χριστός δεν ήταν αυτός, που μας διδάσκει η Εκκλησία, αλλά ένας κοινός άνθρωπος. Ένας διδάσκαλος ο οποίος παντρεύτηκε, είχε σεξουαλικές σχέσεις και απέκτησε παιδιά! Διαβάσαμε στο ιστολόγιο «ekklisiaonline.gr» είδηση με τίτλο: «‘Το Χαμένο Ευαγγέλιο’: Ο Ιησούς παντρεύτηκε, είχε σεξουαλικές σχέσεις και έκανε παιδιά!» και πραγματικά σαστίσαμε από την προχειρότητα και τον ερασιτεχνισμό του αγνώστου αρθρογράφου, αλλά και της εφημερίδος Star Press 1, η οποία φιλοξενεί το εν λόγω άρθρο. 
    Σύμφωνα με το δημοσίευμα: «Υπάρχουν πολλές θεωρίες που υποστηρίζουν ότι ο Ιησούς ήταν παντρεμένος… Ήταν, όμως, θεωρίες. Μέχρι που ο Simcha Jacobovici, ένας Ισραηλινοκαναδός σκηνοθέτης και ο Barrie Wilson, καθηγητής θρησκευτικών σπουδών στο Τορόντο, υποστηρίζουν τώρα πως ανακάλυψαν ένα αρχαίο κείμενο, που υποτίθεται πως τις επιβεβαιώνει! Πρόκειται για τη μεγάλη αποκάλυψη; Ο Simcha Jacobovici και ο Barrie Wilson, ισχυρίζονται πως ανακάλυψαν ένα χειρόγραφο που χρονολογείται από τον 6ο αιώνα μ. Χ., που γράφτηκε σε περγαμηνή στα Αραμαϊκά – τη γλώσσα δηλαδή που μιλούσε ο Ιησούς – και βρέθηκε στην Βρετανική Βιβλιοθήκη. Οι ερευνητές γράφουν στο βιβλίο τους με τίτλο “Το Χαμένο Ευαγγέλιο”, πως “σύμφωνα με το έγγραφο που αποκαλύψαμε, κάποια στιγμή ο Ιησούς παντρεύτηκε, είχε σεξουαλικές σχέσεις, και έκανε παιδιά….”.».
  Θεωρούμε ανάξιο λόγου να ασχοληθούμε ιδιαίτερα με τα αυθαίρετα συμπεράσματα του  Ισραηλινοκαναδού σκηνοθέτη και του καθηγητή των θρησκευτικώνΚατ’ αρχήν, εύλογα γεννάται το ερώτημα: Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ως σοβαρούς και αυθεντικούς ερευνητές και επιστήμονες χειρογράφων της Καινής Διαθήκης ένα σκηνοθέτη και ένα καθηγητή του μαθήματος των θρησκευτικών; Τι σχέση έχει το επάγγελμα του σκηνοθέτου και του καθηγητού των θρησκευτικών με τους ειδικούς εκείνους επιστήμονες, που αφιέρωσαν ολόκληρη τη ζωή τους πάνω στην  έρευνα των αρχαίων βιβλικών χειρογράφων; Πέραν τούτου, τα στοιχεία που μας δίδουν γύρω από το χειρόγραφο είναι ανεπαρκή. Δεν μας λέγουν τίποτε γύρω από τον συγγραφέα του, το περιεχόμενό του και από ποιες πηγές αντλεί το περιεχόμενο του «ευαγγελίου» του ο συγγραφέας του χειρογράφου. Επίσης ποιες είναι οι ομοιότητες και σε ποια σημεία διαφοροποιείται το «ευαγγέλιο» με τα ευαγγέλια της Καινής Διαθήκης. Και το σπουδαιότερο, δεν παραθέτουν επί λέξει την ακριβή διατύπωση, (από το ίδιο το χειρόγραφο), από την οποία συμπεραίνουν ότι ο Χριστός παντρεύτηκε και απέκτησε παιδιά. Όλες αυτές οι ελλείψεις, τι άλλο μπορεί να δείχνουν, παρά  προχειρότητα και ερασιτεχνισμό;
  Έπειτα, μπορούμε να θεωρήσουμε ένα συγγραφέα του 6ου αιώνος, δηλαδή ένα πρόσωπο που έζησε έξι αιώνες μετά την έλευση του Χριστού, ως αυθεντικό μάρτυρα της ζωής του Χριστού και της υποτιθέμενης συζυγικής του ζωής; Ποιοί είναι πιο αξιόπιστοι μάρτυρες, για να μας πληροφορήσουν για το θέμα αυτό: οι μαθητές του Κυρίου Ματθαίος και Ιωάννης, που έζησαν μαζί του τρία χρόνια και στη συνέχεια έγραψαν το κατά Ματθαίον και το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, ή ο άγνωστος συγγραφέας του 6ου αιώνος; Με τέτοιου είδους αόριστες πληροφορίες που μας δίδουν, έχουν τη αξίωση να μας πείσουν; Για τόσο αφελείς μας περνούν;  
   Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις από άλλα βλάσφημα αντιχριστιανικά δημοσιεύματα, τα οποία παρουσιάζουν κατά καιρούς τον Χριστό «παντρεμένο» και «οικογενειάρχη». Παλαιότερα, (11.4.2014), είχαμε ασχοληθεί με ένα τέτοιο δημοσίευμα της εφημερίδος «Καθημερινή» με τίτλο «Είναι γνήσιος ο πάπυρος περί συζύγου Ιησού» της καθηγήτριας της θεολογίας του Χάρβαρντ Κάρεν Κίνγκ. Εκεί μεταξύ των άλλων είχαμε επισημάνει ότι «ενώ από την πλευρά του αμφιλεγομένου αυτού σπαράγματος τίποτε δεν είναι σίγουρο σχετικά με την γνησιότητά του, αλλά ούτε και η ίδια η κ. Κάρεν, μπορεί με την ανακάλυψή της να μας βεβαιώσει ‘ότι ο Ιησούς ήταν νυμφευμένος’, από την άλλη πλευρά δεν υπάρχει ούτε μία ένδειξη, ή μαρτυρία περί συζύγου, ή γάμου του Κυρίου στους τρείς αρχαιότερους κώδικες της αγίας Γραφής, παγκοσμίως ανεγνωρισμένων εδώ και αιώνες τώρα, ως προς την γνησιότητα και αυθεντικότητά των, δηλαδή του Βατικανού Κώδικος (αρχές του 4ου αιώνος), του Σιναϊτικού (μέσα του 4ου αιώνος) και του Αλεξανδρινού (5ος αιώνας). Δεν υπάρχει επίσης η παρά μικρά νύξις περί γάμου και συζύγου στα άνω των 5000 μελετηθέντα χειρόγραφα μόνον του πρωτοτύπου (δηλαδή στην ελληνική γλώσσα)».
Με βάση τα παρά πάνω είναι ολοφάνερο ότι το «Χαμένο Ευαγγέλιο» των δύο αυτών «ερευνητών» ανήκει στην κατηγορία των «Ευαγγελίων» εκείνων, τα οποία η Εκκλησία κατόπιν επισταμένης ερεύνης και προσοχής, χαρακτήρισε ως νόθα και ψευδεπίγραφα και γι’ αυτό τα απέκλεισε από τον Κανόνα των θεοπνεύστων βιβλίων της. Πρόκειται για τα λεγόμενα «Απόκρυφα Ευαγγέλια», τα οποία έγραψαν άγνωστοι αιρετικοί συγγραφείς, οι οποίοι για να δώσουν κύρος στα αιρετικά τους συγγράμματα, τα ονόμαζαν  «Ευαγγέλια» και διέδιδαν ότι δήθεν τα είχαν συγγράψει ιερά πρόσωπα της Καινής Διαθήκης. Ο βαθύτερος στόχος των ως άνω «ερευνητών» είναι εμφανής: Να υποβαθμίσουν το κύρος των κανονικών Ευαγγελίων της Καινής Διαθήκης  και να αποδομήσουν το Θεανδρικό πρόσωπο του Κυρίου μας. Να το παρουσιάσουν, όχι ως τον ενανθρωπήσαντα Υιό και Λόγο του Θεού, ο Οποίος «σάρξ εγένετο»(Ιωάν.1,14) «ίνα σωθή ο κόσμος δι’ αυτού» (Ιωάν.3,17), «ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον» (Ιωάν.3,15), αλλ’ ως ένα κοινό άνθρωπο και καλό οικογενειάρχη. Ως έναν διακεκριμένο ιδρυτή θρησκείας, όπως τόσοι άλλοι, (Ορφέας, Βούδας, Κομφούκιος, Ζωροάστρης, Μωάμεθ, Κρίσνα, κλπ)! Θέλουν τον Χριστό «παντρεμένο», διότι έτσι τον «καθηλώνουν» περισσότερο ως μόνον άνθρωπο, με αδυναμίες και πάθη, τα οποία δε θα μπορούσε να έχει και ως Θεός.
    Βεβαίως, θα πρέπει να τονίσουμε ότι η παρθενία του Χριστού, ουδόλως σημαίνει απαξίωση του θεσμού του γάμου, ο οποίος, διά του Κυρίου μας καταστάθηκε όντως ιερός και επευλογήθηκε, με το πρώτο Του θαύμα στο Γάμο της Κανά. Ο Ίδιος δίδαξε ότι το αντρόγυνο είναι ευλογημένο από το Θεό και ότι δια του γάμου, γίνονται οι δύο «σάρξ μία» (Ματθ.19,5). Ο απόστολος Παύλος ονομάζει το γάμο «μυστήριο μέγα» ( Εφ.5,32) και η Εκκλησία μας τον ευλογεί, ως ευλογημένη ένωση, κατά την οποία παραμένει η «κοίτη αμίαντος». 
    Κλείνοντας, επισημαίνουμε, ότι ο Χριστός, ο «Νέος Αδάμ», ήρθε στον κόσμο, όχι για να γίνει «γενάρχης» ενός συγκεκριμένου αριθμού βιολογικών απογόνων, αλλά για να νυμφευθεί με άφθαρτο πνευματικό γάμο την Εκκλησία Του, την  οποία αγάπησε «και εαυτόν παρέδωκεν υπέρ αυτής» (Εφ.5,25), αλλά και με την ψυχή εκάστου πιστού, με την οποία είναι σφόδρα ερωτευμένος σύμφωνα με τον άγιο Νείλο τον Ασκητή. Ήρθε να μας εξαγοράσει από τη δουλεία του διαβόλου, να μας απαλλάξει από το νόμο του θανάτου και να μας κάνει «υιούς και κληρονόμους Θεού», «ίνα (δι’ Αυτού) την υιοθεσίαν απολάβωμεν»(Γαλ.4,5-7), δηλαδή να μας κάνει θεούς κατά χάριν! Αυτό ήταν το έργο του Λυτρωτή μας Χριστού, μυριάδες φορές ασύγκριτα μεγαλύτερο από την «παντρειά» του και τη δημιουργία φυσικών απογόνων Του! 
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών

2 σχόλια:

Kyprianos Christodoulides είπε...
« ... 11 εἰς τὰ ἴδια ἦλθεν, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον. 12 ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, 13 οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκὸς, οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρὸς, ἀλλ' ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν.»
Ανώνυμος είπε...
Δεν αντιλαμβάνομαι για ποιό λόγο να παριστάνουμε τους ανίδεους αντί να το πάρουμε οριστικά απόφαση πως είναι δεδομένο ότι κάποιοι κύκλοι θα προβαίνουν πάντοτε σε συγκεκαλυμμένες ή απροκάλυπτες επιθέσεις κατά της Μεσσιανικής ιδιότητος και χαρακτήρος του Χριστού, αφού μόνον με αυτόν τον τρόπο και κυρίως εάν πληγεί η Θεανθρώπινη υπόστασή Του μπορεί τότε να ανοίξει ο δρόμος για τον ερχομό και την εγκαθίδρυση ενός νέου κοσμικού και Αντίθεου ΄΄μεσσία ΄΄ και της ΄΄ βασιλείας ΄΄ του επί της γής; Μήπως σε παρεμφερή κατεύθυνση ή νοοτροπία δεν λειτουργεί και το Νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Μαθήματος των Θρησκευτικών ; Πως είναι δυνατόν να γίνει αποδεκτό Επιστημονικά , Διδακτικά και προπάντων Ηθικά ένα περιεχόμενο Μαθήματος - επικρατούσης μάλιστα Θρησκείας - το οποίο ευσχήμως να υποσκελίζει, παρακάμπτει, παραθεωρεί και ουσιαστικά να εξουδετερώνει την Ιστορικότητα του Χριστιανισμού, αντικαθιστώντας αυτήν με αποσπασματικά στοιχεία μερικής και επιλεκτικής γνώσης και εξισώνοντας αναιδώς τη Διδασκαλία περί Χριστού - που στην τελική είναι και η αρχή της Νομιμότητος - με τα άλλα Θρησκεύματα ; Είναι δυνατόν να γίνει ανεκτόν οι προοριζόμενες ώρες για τη διδασκαλία του Χριστιανικού μαθήματος να καταχρώνται, να τις εκμεταλλεύονται και να αναδιανέμονται σχεδόν ισόποσα με τα άλλα Θρησκεύματα ;

Ίσως να εννοούσε και αυτό Προφητικά η Καινή Διαθήκη και επιβεβαιώνεται τραγικά τώρα , στο ζήτημα του Μαθήματος : « διεμερίσαντο τὰ ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς, καὶ ἐπὶ τὸν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον, » Ιω. 19, 24 και παραλλήλως, για όσους εξ ημών αντιστάθηκαν ή αντιστέκονται ακόμη ή και θα αντισταθούν στο εγγύς μέλλον στην εφαρμογή κατ΄ επίφασιν Χριστιανικών αλλά κατά βάσιν Αντίχριστων Θρησκευτικών, ισχύουν τα λόγια του Ίδιου του Εσταυρωμένου : « Μακάριοι οἱ δεδιωγμένοι ἕνεκεν δικαιοσύνης, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, Μακάριοί ἐστε ὅταν ὀνειδίσωσιν ὑμᾶς καὶ διώξωσι καὶ εἴπωσι πᾶν πονηρὸν ῥῆμα καθ᾿ ὑμῶν ψευδόμενοι ἕνεκεν ἐμοῦ », Ματθ. 5,10-11 . Όσο για το τι το πρακτέον για το Μάθημα, η γνώμη μου ταυτίζεται με αυτή του Ιησού Χριστού : « Θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον » ( Ιωάν. ιστ' 33 ).


Παυλίδης Δημήτριος

Αντιπρόεδρος του Συλλόγου
Αδιορίστων Θεολόγων Ελλάδος 
πηγη

Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016

Τα θρησκευτικά μέσα από την ματιά ενός Θεολόγου

thrisk
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
«Τα Θρησκευτικά είναι η ώρα του παιδιού», λένε ειρωνικά κάποιοι. Υπονοούν ότι οι μαθητές δεν ενδιαφέρονται, κάνουν φασαρία, διαλύουν τη διδακτική ώρα. Μπορεί να υπονοούν ότι και οι θεολόγοι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στον κόσμο τους. Μιλούνε με γλώσσα ξύλινη, παρωχημένη, διδάσκουν το παρελθόν το οποίο η επιστήμη δήθεν έχει απορρίψει, ιδίως αναφορικά με τη δημιουργία του κόσμου και την ύπαρξη του Θεού. Και γι’ αυτό προτείνουν και θέλουν να επιβάλουν την αναδιάρθρωση του μαθήματος. Να είναι ανοιχτό στη σύγχρονη πραγματικότητα και στις άλλες θρησκείες. Να χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι διδάσκοντες, οι οποίοι κατά τα άλλα είναι στον κόσμο τους, νέες παιδαγωγικές τεχνικές, ώστε τα παιδιά και να ενδιαφέρονται και να συμμετέχουν. Να γίνουν τα Θρησκευτικά από ένα μάθημα που δεν ενδιαφέρει, ένα μάθημα πολιτισμού. Πώς αυτό θα ενδιαφέρει βέβαια παιδιά που συχνά δεν έχουν καθόλου διάθεση να μάθουν, είναι ένα ερώτημα στο οποίο το ευχολόγιο του νεωτερισμού δεν μπορεί να απαντήσει.
Όχι, δεν είναι τα Θρησκευτικά «η ώρα του παιδιού»! Είναι μία συνάντηση νέων ανθρώπων με έναν θεολόγο που όταν έχει επίγνωση του ότι είναι δάσκαλος, μπορεί να τους βοηθήσει να συναντήσουν στοιχεία ζωής που δεν τα βρίσκουν πλέον σε άλλα μαθήματα. Η αφήγηση, για παράδειγμα, σήμερα έχει περιοριστεί στο ελάχιστο. Στην Ιστορία, στη Λογοτεχνία, στα Αρχαία Ελληνικά από μετάφραση ο δάσκαλος δεν αφηγείται, δεν παρουσιάζει στους μαθητές ιστορίες με τρόπο που να τους προσελκύει το ενδιαφέρον. Εικόνες, τεχνικά στοιχεία, καμία επαφή με την πραγματική ζωή, καμία μεταφορά στις βαθύτερες υπαρξιακές ανάγκες του ανθρώπου. Κανένα περιθώριο για διαφωνία, κάτι που το μάθημα των θρησκευτικών προσφέρει ως την μέγιστη ευκαιρία, ο μαθητής να αισθάνεται την ελευθερία να ρωτήσει, να αμφισβητήσει, να παραπονεθεί, να μοιραστεί, να ακούσει.
Και ο δογματισμός; Έχουν την εντύπωση οι αρνητές του μαθήματος ότι η σημερινή νεολαία, αν ακούσει για τον Χριστό και την Ορθοδοξία, θα τρέξει κατ’ ευθείαν στην Εκκλησία. θα χάσει τη δυνατότητα να σκέφτεται ελεύθερα. Από την αντίθετη πλευρά, την ίδια αντίληψη έχουν και όσοι θεωρούν πως αν η Ορθοδοξία συζητήσει για τις άλλες θρησκείες, οι μαθητές θα γίνουν μουσουλμάνοι και βουδιστές. Το πρόβλημα δεν είναι ο διάλογος. Είναι αν γνωρίζουμε σε ποια βάση θα τον θέσουμε. Θέλει η πολιτεία να είμαστε Έλληνες; Θέλει τα συστατικά στοιχεία της ταυτότητάς μας, γλώσσα, θρησκεία, ιστορία, πολιτισμό; Ή θέλει να είμαστε ακόλουθοι του παγκοσμιοποιημένου πολιτισμού, αυτού που θεοποιεί το εγώ και μας κάνει να λειτουργούμε με γνώμονα όχι την αγάπη, αλλά τον φόβο και την ηδονή;
Το μάθημα των Θρησκευτικών είναι το τελευταίο ανάχωμα στην ισοπέδωση του ανθρωπίνου προσώπου. Στη σύγχυση που μας καθιστά άτομα χωρίς ταυτότητα και χωρίς κριτική σκέψη. Ακόμη κι αν κάποιοι θεολόγοι νομίζουν ότι πρέπει να κάνουν προπαγάνδα (αν και πολλοί διορίστηκαν χωρίς να έχουν καμία σχέση με την Εκκλησία), η αμφισβήτηση των μαθητών τους είναι αρκετή για να τους συνεφέρει. Τις ιδεοληψίες όμως όλων εκείνων που φαντασιώνονται ότι δημιουργώντας χάος, θα καταστήσουν ελκυστικότερο το μάθημα και που δεν ακούνε καμία κριτική, ποιος αλήθεια θα αντιμετωπίσει; Η απάντηση θα δοθεί από τους θεολόγους που θα επιμείνουν στο χτίσιμο σχέσης αγάπης, κριτικής και αυθεντικού προβληματισμού στις ψυχές των μαθητών.
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Ορθόδοξη Αλήθεια»

«Μεγάλωσες, ωρίμασες, σπούδασες, καιρός να παντρευτείς»

12583845_10153870019844814_418298570_n_mini
Του Γιώργου Μπάρλα
…῞Ενα ἄλλο ἐμπόδιο εἶναι ὅτι ὁ γάμος ταυτίζεται μέ τήν «καλή οἰκογένεια». ῾Η ἀφετηρία εἶναι προφανῶς λανθασμένη κι ἄν μείνεις ἐκεῖ, δέν κατάλαβες τίποτα γιά τό μυστήριο. Μᾶλλον πρέπει νά ἀρχίσουμε νά λέμε στά παιδιά μας ὅτι τό περιεχόμενο τοῦ μυστηρίου δέν εἶναι πρῶτα ἡ οἰκογένεια, ἀλλά ὁ Χριστός καί ἡ συμμετοχή στή ζωή Του, πράγμα πού μᾶλλον δέν ἀποτελεῖ πάντα ἐχέγγυο γι’ αὐτό πού ὁ κόσμος θεωρεῖ «καλή οἰκογένεια»… Εἰδωλοποιώντας τήν οἰκογένεια καί θεωρώντας ἱστορική ἀποστολή νά διατηρήσεις τό καλό της ὄνομα, σίγουρα δέν ἔφτασες στό σημεῖο γιά τό ὁποῖο μιλάει ὁ Σμέμαν· «῞Ενας γάμος πού δέν σταυρώνει ἀδιάκοπα τήν ἐγωπάθειά του, πού δέν ἀποθνήσκει γιά τόν ἑαυτό του, ὥστε νά ἀτενίσει πέρα ἀπό τόν ἑαυτό του, δέν εἶναι χριστιανικός γάμος».
Παράλληλα, ἡ εἰκόνα τοῦ γάμου ὡς ἑνός εἴδους βολέματος καί ἀψεγάδιαστης εὐτυχίας παίζει τόν ρόλο ψυχολογικοῦ συμπληρώματος στούς ἀναποφάσιστους ἤ ρομαντικούς, μακριά ἀπό κάθε ἔννοια μυστηρίου. ῾Η κοντόθωρη αὐτή νοητική σύλληψη γιά τόν γάμο, ἀπέναντι σέ μιά πραγματικότητα τόσο ρευστή καί ἀντιφατική, εἶναι μία ἀπό τίς κύριες αἰτίες διαζυγίου. «Μεγάλωσες, ὡρίμασες, σπούδασες, καιρός νά παντρευτεῖς, νά τακτοποιηθεῖς». ᾿Αλλά βολεμένος καί τακτοποιημένος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὅταν βρίσκεται ἀκόμη μέ τούς γονεῖς του, ποτέ ὅταν φύγει μακριά τους. ῞Υστερα, τό ἄνοιγμά σου στόν ῎Αλλο, μέσα στό μυστήριο τοῦ γάμου, καί τελικά στόν Θεό εἶναι ἀπαράδεκτο νά συρρικνώνεται στήν ἀναζήτηση ἑνός καθαρά κοσμικοῦ βολέματος, ἡ ὁποία τείνει νά ἀποκλείσει τόν Θεό ἀπό τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. «Κανείς ἀσφαλισμένος δέν μπορεῖ νά γνωρίσει τόν Θεό. Εἶναι προτιμότερη ἡ ἀποτυχία, παρά ἡ ἀσφάλεια. Στήν πρώτη ὑπάρχουν περιθώρια μετανοίας. ῞Οταν χάσεις τά πάντα, ὅταν «ἀποτύχεις» τελείως, μπορεῖς νά γνωρίσεις τόν Θεό. Καί σ’ αὐτό ἀκριβῶς συντείνει ἡ μή τακτοποιημένη ζωή τοῦ γάμου. ᾿Εδῶ πλέον φαίνεται ὅτι δέν ὑπάρχουν, τελικά, δικαιώματα. ῾Υπάρχουν μόνο ὑποχρεώσεις, ὄχι ἀπό αἴσθηση καθήκοντος, ἀλλά σέ μιά δυναμική προσπάθεια ἀγαπητικῆς πρόσληψης τοῦ ῎Αλλου. ῎Ετσι καλλιεργεῖται ἡ ἐλπίδα. Διαφορετικά, ὑπάρχουν μόνο συμβόλαια, πού ἀκόμα καί ἄν τηρηθοῦν, συντηροῦν μιά τελματώδη κατάσταση, καπηλευτική τῆς μυστηριακότητας τοῦ γάμου. Στόν γάμο δέν τηροῦνται συμβόλαια, διότι ἀποκαλύπτεσαι στόν ῎Αλλον, δέν μπορεῖς νά κρυφτεῖς. ῎Αν τό προσπαθήσεις, ζεῖς μιά κολασμένη ζωή. ῎Αν δέν δώσεις ὅ,τι καλύτερο μπορεῖς, ἄν ἀπαιτεῖς μόνο, ἄν μεθοδικά ἀποφεύγεις τόν σταυρό μέσα στόν γάμο, δέν θά γνωρίσεις ποτέ τήν ὄντως ἐλευθερία. ῎Ισως τό μόνο πού πρέπει νά σκεφτεῖς πρίν τόν γάμο εἶναι ἄν μπορεῖς νά ἀντέξεις τόν ῎Αλλο.
…῎Αλλωστε σκοπός τοῦ χριστιανικοῦ γάμου δέν εἶναι ἡ διαχείριση τῶν προβλημάτων πού ἀνακύπτουν ἀπό τή συνύπαρξη τοῦ ζευγαριοῦ οὔτε ἡ μαζοχιστική καρτερία, ἀλλά ἡ ἁγιότητα. ῾Ο Χριστός στόν γάμο τῆς Κανᾶ παρεμβαίνει ἰαματικά χωρίς νά πεῖ λέξη στούς νεόνυμφους. Κι ἀπό τότε κάνει τό ἴδιο σ’ ὅλους τούς γάμους ἕως σήμερα, μεταμορφώνοντας κάθε ζευγάρι πού θά τό θελήσει. Εἶναι σέ κάθε γάμο δίπλα μας, σιωπώντας καί ἀναμένοντας νά συμμετάσχουμε στή ζωή Του, στόν Σταυρό Του καί στήν ᾿Ανάστασή Του. ῎Ας τόν ἀφήσουμε τουλάχιστον νά ἐργαστεῖ, ὅπως ᾿Εκεῖνος ξέρει, γιά τή σωτηρία κάθε γάμου.
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο
«ΦΥΛΑΚΑΣ ΤΟΥ ΑΔΕΛΦΟΥ ΜΟΥ,
Κείμενα γιά τήν ἀγάπη καί τήν πίστη σήμερα»
τοῦ Γιώργου Μπάρλα,
ἀπό τίς ἐκδόσεις
(τηλ.: 210 9310605).

«ΕΠΙΣΤΟΛΗ-ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΠΕΡΙ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΥ».