Η ΣΥΓΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΣΚΛΗΡΟΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Η ΣΥΓΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ Η ΣΚΛΗΡΟΚΑΡΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Ο Χριστός για άλλη μια φορά μας αποκαλύπτει ότι ο Θεός είναι πατέρας που μας συγχωρεί, επειδή μας αγαπά πραγματικά, γι αυτό σε τελική ανάλυση μας αποδέχεται και μας κατανοεί. Αυτόν οφείλουν να μιμούνται οι άνθρωποι, που λένε ότι εμπιστεύονται την αλήθειά Του, αν θέλουν να δείξουν πιστότητα στην αποκάλυψή Του.

Με την εικόνα της σημερινής παραβολής καλούμαστε να συνειδητοποιήσουμε και να αναλογισθούμε το χρέος μας απέναντι στον Θεό, αφού κάθε άνθρωπος είναι οφειλέτης σε Εκείνον. Γιατί η ύπαρξή μας δεν είναι μόνο δώρο του Θεού σε εμάς, αλλά, ταυτόχρονα, είναι το χρέος και η οφειλή μας απέναντί Του. αυτή η εξόφληση του χρέους μας απέναντι στον Θεό γίνεται, όπως μας λέει σήμερα το Ευαγγέλιο, κάθε φορά που μαθαίνουμε να ζητούμε και να προσφέρουμε την συγνώμη μας. Έτσι, η σκέψη μας στρέφεται αυθόρμητα σε μια βαθιά ανάγκη και επιθυμία, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από το αίτημα της Κυριακής προσευχής: «και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέται ημών». Είναι η φωνή της συνείδησής μας που ξυπνά και ζητά να απελευθερωθεί από το δυσβάστακτο βάρος της ενοχής. Είναι η ανάγκη της ύπαρξής μας να απαλλαγεί από τα χρέη της και τις οφειλές της. Ένας σύγχρονος Μητροπολίτης επισημαίνει εύστοχα την πραγματικότητα αυτή, όταν γράφει: «Διερωτηθήκαμε ποτέ τι χρωστάμε στον Θεό; Ποια είναι τα «οφειλήματά» μας απέναντί Του; Του χρωστάμε την ύπαρξή μας, που μας την χάρισε Εκείνος και εμείς τον ξεχάσαμε και τον περιφρονήσαμε. Και, ακόμη, η ενοχή μας προχωρεί πολύ βαθύτερα. Γιατί ο Θεός δεν μας χάρισε μόνο τον κόσμο και την ύπαρξή μας, αλλά μας χάρισε τον ίδιο τον εαυτό Του». Από την εμπειρία της συγκλονιστικής αγάπης του Θεού, που εκδηλώνεται ως θυσία και συγχώρηση για τον αμαρτάνοντα άνθρωπο, πηγάζει αυτό που λέμε και ζούμε στην Εκκλησία ως λύτρωση. Η συναίσθηση της λύτρωσης οδηγεί στην ευγνωμοσύνη στον Θεό και στην συγχωρητικότητα μεταξύ μας. Όταν βρίσκουμε την δύναμη να συγχωρούμε, απελευθερωνόμαστε από τα δεσμά του εαυτού μας. Εδώ δεν βρίσκουμε μόνο την προϋπόθεση της χριστιανικής ζωής, αλλά και το συστατικό στοιχείο της «καινής διδαχής» και της «καινής εντολής», της αγάπης του Θεού.

Η καρδιά του Θεού δεν μοιάζει με την καρδιά του ανθρώπου. Ο Θεός διαλύει το χρέος των αμαρτιών μας, όταν μετανοήσουμε ειλικρινά. Η θεολογία της Εκκλησίας ερμηνεύει την αδυναμία μας να συγχωρούμε, όταν τονίζει ότι η αμαρτία «ειδωλοποιεί» τον άνθρωπο. Αυτό σημαίνει ότι η αμαρτία διαστρέφει σε αρρωστημένο εγωισμό ακόμη και αυτό το δώρο της συγχώρησης και της άφεσης των αμαρτιών, που μας προσφέρει ο Θεός. Γι αυτό βλέπουμε τόσο συχνά τον άνθρωπο να κρατά για τον εαυτό του αυτό που ο Θεός του έδωσε, για να το προσφέρει και αυτός με την σειρά του στους άλλους. Έτσι, ενώ ζητάμε από τον Θεό συγγνώμη για τον εαυτό μας, εμείς δεν την προσφέρουμε στους άλλους. Δεσμεύουμε τις αμαρτίες μας και, έτσι, δεν αφήνουμε την θεία χάρη να μας απαλλάξει από το βάρος της ενοχής που διαπερνά την ύπαρξή μας. Όταν δεν συγχωρούμε, υποφέρουμε συνεχώς για όλα όσα μας είπαν και μας έκαναν, κουβαλώντας μέσα μας τις αιτίες της εσωτερικής μας ταραχής και αναστάτωσης. Τότε η χριστιανική μας συνείδηση γίνεται επικίνδυνα εγωκεντρική, γι αυτό και τελικά αυτοαναιρείται και ακυρώνεται. Είναι τραγικό να διαπιστώνουμε φαινόμενα υποκρισίας και «πνευματικής σχιζοφρένειας» από ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι ζητούν και βιώνουν την αγάπη του Θεού σαν συγχώρηση και άφεση αμαρτιών, αλλά δεν την αντανακλούν, τουλάχιστον ως μακροθυμία και κατανόηση, στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Όταν βλέπουμε να λείπουν, από εκεί όπου θα έπρεπε κατεξοχήν να υπάρχουν, πράξεις αγάπης, συμπεριφορές ανεκτικότητας και διάθεση συγχωρητικότητας, απογοητευόμαστε για τον εαυτό μας και τους άλλους, και, έτσι,
«αλλήλους προκαλούμενοι», διαψεύδουμε την χριστιανική μας μαρτυρία.

Αγαπητοί αδελφοί, κάθε φορά που συναισθανόμαστε την σκληρότητα της καρδιάς μας, συνειδητοποιούμε πόσο πεσμένη είναι η ανθρώπινη φύση μας. Γι αυτό, ας προσπαθούμε και ας ζητούμε το έλεος του Θεού, για να ζούμε την θεραπεία της ανόρθωσης και το «θαύμα της συγχώρησης». Αμήν.

Αρχιμ. Ν.Κ.