Εἴμαστε πολύ προβληματισμένοι αὐτόν τόν καιρό. Δέν μποροῦμε νά διανοηθοῦμε, πώς φθάσαμε σ’ αὐτό τό ἔσχατο ὅριο τῆς φτώχειας. Ἀπό τή μία μέρα στήν ἄλλη ἀντιμετωπίζουμε κοσμογονικές ἀλλαγές. Ἡ κατάσταση ἔφθασε στό ἀπροχώρητο. Πῶς θά βγοῦμε ἀπό αὐτήν τή δοκιμασία; Τί θά πρέπει νά κάνουμε;
Ἄς καταθέσουμε μερικές σκέψεις γιά προβληματισμό ἤ σωφρονισμό ὅλων μας, κληρικῶν, πολιτικῶν, λαϊκῶν.
Τά τελευταία τριάντα χρόνια ἔχουμε μία ἄνευ ὅρων διαφθορά στόν τόπο μας. Εἴμαστε ἀπό τούς πρώτους, σχεδόν σέ παγκόσμια κλίμακα. Καθημερινά ἀπό τά Μ.Μ.Ε. ἀκοῦμε τίς φράσεις «οἰκονομικό ἔγκλημα», «βρώμικο χρῆμα», «συναλλαγή στίς δημόσιες ὑπηρεσίες», «φοροδιαφυγή», «ρουσφέτι», «φακελάκι», κ.ο.κ.
Γιά τό ρεζίλι αὐτό ὅλοι μας φταῖμε, λίγο ἤ πολύ. Τό πρόβλημα εἶναι ἡ ἔκπτωση τῶν ἀξιῶν, ἡ κατασπατάληση τοῦ δημοσίου χρήματος, ἡ νοοτροπία νά...θεωρεῖται «ἔξυπνος» ἐκεῖνος πού ἐξαπατᾶ τούς ἄλλους, γιά νά πλουτίσει ὁ ἴδιος σέ βάρος τῶν ἄλλων. Βεβαίως τό μεγαλύτερο μέρος τῆς εὐθύνης πέφτει στούς πολιτικούς. Οἱ τρόποι πού χρησιμοποιήθηκαν γιά ν’ ἁρπάξουν τήν ἐξουσία εἶναι ἀθέμιτοι, πονηροί, εὐκαιριακοί καί ἀπατηλοί. Συμπεριφέρθηκαν μέ ἀνευθυνότητα. Ὅλοι ἔχουν μερίδιο εὐθύνης γιά τό κατάντημα τῆς Ἑλλάδος καί γιά τήν προδοτική τους συμπεριφορά στήν χρεοκοπία τῆς πατρίδος μας. Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάξει ἀπό δῶ καί πέρα…. Ἀλλά καί οἱ πολίτες δέν εἶναι ἀθῶοι. Ὁ δημοσιογράφος Σταῦρος Λυγερός ἐπισημαίνει ὀρθά: «Ἀνάμεσα στό πολιτικό σύστημα καί στούς πολίτες ὑπάρχει καθεστώς συναλλαγῆς. Οἱ παραδοσιακές πελατειακές σχέσεις μέ σκοπό τήν ψηφοθηρία ἔχουν μεταλλαχθεῖ σέ μία εὐρύτερη συναλλαγή, πού ἔχει διαμορφώσει κλίμα ἑκατέρωθεν ἀνοχῆς – συνενοχῆς».
2. Ἐμεῖς οἱ κληρικοί ὀφείλουμε νά σταθοῦμε στό ὕψος τῶν περιστάσεων:
Ἡ ἀποστολή μας, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή, εἶναι δύσκολη καί μαρτυρική. Ἔχουμε χρέος, Ἐπίσκοποι καί κληρικοί, νά ἀφήσουμε τήν καλοπέραση, νά στηρίξουμε τούς νέους πού μαστίζονται ἀπό τήν ἀνεργία, νά ἐνισχύσουμε τό φιλανθρωπικό ἔργο, νά μιμηθοῦμε τήν πτωχεία τοῦ Ἰησοῦ.
Νά πάψουμε νά προκαλοῦμε μέ τήν πολυτέλεια, τήν σπατάλη, μέ τήν ἀντιεκκλησιαστική μας συμπεριφορά.
Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος προτρέπει «Ποιμάνατε τό ἐν ὑμῖν τοῦ Θεοῦ, ἐπισκοποῦντες μή ἀναγκαστῶς, ἀλλ’ ἑκουσίως, μηδέ αἰσχροκερδῶς ἀλλά προθύμως, μηδ’ ὡς κατακυριεύοντες τῶν κλήρων, ἀλλά τύποι (παραδείγματα ἀρετῆς) γινόμενοι τοῦ ποιμνίου» (Α΄ Πετρ. 5.2.) Πολύ δέ περισσότερο νά θωρακίσουμε τούς χριστιανούς μας ἀπό τίς σκοτεινές δυνάμεις, τίς αἱρέσεις καί πλάνες, τόν παπισμό καί προτεσταντισμό, τίς παραθρησκευτικές ὀργανώσεις, πού θέλουν νά πλήξουν τό ὀρθόδοξο φρόνημα.
Μακάρι ἡ πολιτική καί ἡ ἐκκλησιαστική ἡγεσία νά συνεργασθοῦν γιά τήν ἐξυγίανση τή δική τους καί τῆς κοινωνίας μας, ὥστε νά βγοῦμε ἀπό τό λαβύρινθο στόν ὁποῖο ἔχουμε μπεῖ.
3. Τά ἐθνικά θέματα:
Σέ ὅλους τους τόνους αὐτές τίς ἡμέρες ἀκοῦμε ὅτι μέ τήν προσφυγή μας στό Δ.Ν.Τ. καί τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση χάσαμε τήν Ἐθνική μας κυριαρχία.
Τί σημαίνουν τά λόγια αὐτά; Μήπως πρέπει νά κάνουμε ὑποχωρήσεις στά μεγάλα ἐθνικά θέματα; Στό Κυπριακό, στή Θράκη, στό Αἰγαῖο, στό ὄνομα Μακεδονία καί σέ ἕνα σωρό ἀξιώσεις, πού ἐγείρουν κάθε φορά οἱ γείτονές μας καί οἱ ἄλλες μεγάλες Δυνάμεις, πού ἀπεργάζονται ἀνέκαθεν τήν καταστροφή τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους; Γιατί εἴμαστε τόσο δέσμιοι καί δέν ἐκμεταλλευόμαστε τόν ὀρυκτό πλοῦτο π.χ. ὑδρογονάνθρακες, οὐράνιο, πετρέλαιο κ.ο.κ. Ποιοί δέν μᾶς ἀφήνουν;
Μήπως αὐτές τίς ἡμέρες πρέπει νά θυμηθοῦμε τά λόγια τοῦ μισέλληνα τέως ὑπουργοῦ τῶν ἐξωτερικῶν τῶν Η.Π.Α. Χένρι Κίσινγκερ ὅτι ὁ Ἑλληνικός λαός εἶναι σκληροτράχηλος καί πρέπει νά τόν πλήξουμε στήν ἱστορία του, τήν γλώσσα του καί τή θρησκεία του;
Ἐκεῖνο τό ὁποῖο θά πρέπει ἰδιαίτερα νά μᾶς προβληματίζει εἶναι ἡ ἀξίωση τῆς Γερμανίας νά τούς δώσουμε κάποιο ἀπό τά νησιά μας π.χ. τήν Κέρκυρα γιά νά πληρώσουμε τό χρέος μας. Ἐδῶ φαίνεται κατά πόσο ἀλληλέγγυα εἶναι τά κράτα μέλη τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως.
Θά μείνουν στήν Ἱστορία ὡς στυγνοί καί σκληρόκαρδοι.
Ἀλλά τό πρόβλημα τῶν μεταναστῶν δέν εἶναι ἄνευ σημασίας. Ἡ πατρίδα μας ἔγινε ξέφραγο ἀμπέλι. Οἱ ταγοί τῆς πολιτείας δέν γνωρίζουν πόσοι εἶναι ἀκριβῶς οἱ μετανάστες μέ ἀποτέλεσμα νά ὑπάρχει πλήρη ἀσυδοσία ἀπό μέρους τῶν μεταναστῶν.
4. Μετάνοια – Τιμιότητα – Ἄσκηση:
Ἄν θέλουμε νά ὀρθοποδήσουμε ὡς ἔθνος, ὀφείλουμε νά μετανοήσουμε γιά ὅλα τά σφάλματα τοῦ παρελθόντος. Κυρίως γιατί δώσαμε τό δικαίωμα στούς ξένους νά μᾶς χλευάζουν καί βέβαια, γιατί δέν τιμήσαμε τούς προγόνους μας, οἱ ὁποῖοι μᾶς παρέδωσαν μία Ἑλλάδα ὑπερήφανη καί σεβαστή ἀπ’ ὅλους τούς λαούς τῆς γῆς.
Νά ζητήσουμε συγγνώμη ἀπό τόν Θεό, διότι δέν σταθήκαμε στό ὕψος τῶν περιστάσεων. Νά ποῦμε ἱκετευτικά στόν Θεό: «Ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν ἐνώπιόν Σου».
Νά ἀναδείξουμε στίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες τό προτέρημά μας, πού εἶναι τό φιλότιμο. Νά ἐργασθοῦμε συλλογικά γιά νά ἀνταποκριθοῦμε στό μεγάλο χρέος μας. Οἱ πολιτικοί ἄς κάνουν πρῶτοι τίς θυσίες πού ἀπαιτοῦνται γιά νά δώσουν τό καλό παράδειγμα. Κυρίως ἄς μάθουμε νά ἀσκούμαστε στή ζωή μας. Νά ἀγαπήσουμε τήν ἐγκράτεια, τή λιτοδίαιτη ζωή, τήν κακοπάθεια.
Νά πολεμήσουμε τή φιλαργυρία, ἡ ὁποία εἶναι εἰδωλολατρία.
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι στήν ἐποχή μας, ἀφοῦ ἐγκαταλείψουμε τόν Θεό, τό Εὐαγγέλιο, τίς ἠθικές ἀξίες καί ἀρχές, θεοποιήσαμε τό χρῆμα. Δώσαμε ἔμφαση στήν ὕλη καί ὄχι στό πνεῦμα. Τά ἀποτελέσματα εἶναι ζοφερά. Γι’ αὐτό ὅλες οἱ συζητήσεις γιά τή διαφθορά δέν θά μᾶς ὠφελήσουν, ἄν δέν ἀγωνισθοῦμε.
Ἡ ἐκκλησία, πού εἶναι τό πνευματικό θεραπευτήριο, ἐγγυᾶται τήν κάθαρσή μας ἀπό τά πάθη.
Κυρίως, ἄς ἐνδιαφερθοῦμε γιά τόν συνάνθρωπό μας. Ἄς ἀποκτήσουμε τήν βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, τήν ἀγάπη, καί ἄς προσευχηθοῦμε νά φυλάξει ὁ Θεός τή νεολαία μας ἀπό κάθε δοκιμασία. Ἄς μή χάσουμε τήν πίστη μας στόν Θεό καί τήν αἰσιοδοξία. «Ἡ Ἑλλάδα ποτέ δέν πεθαίνει» ἀρκεῖ νά βροῦμε τόν σωστό προσανατολισμό μας.
Ἔχουν μεγάλη ἀξία οἱ συμβουλές καί οἱ προτροπές τοῦ γέροντος Παϊσίου. «Στά θέματα τῆς πατρίδος μας δέν ἤθελε οἱ Χριστιανοί νά εἶναι ἀδιάφοροι. Πολύ λυπόταν, πού ἔβλεπε κομματικούς ἀνθρώπους νά ἐπιζητοῦν νά βολευτοῦν οἱ ἴδιοι καί νά μήν ἐνδιαφέρονται γιά τήν πολιτεία. Ὁ καημός καί ἡ ἀπορία του ἦταν πώς οἱ ὑπεύθυνοι δέν ἀντιλαμβάνονται πού ὁδηγούμαστε. Ὁ ἴδιος ἀπό παλαιά διέβλεπε τή σημερινή κατάσταση καί ἀνησυχοῦσε, ἀλλά δέν διέσπειρε τίς ἀνησυχίες του στόν κόσμο. Ἔλεγε: «Ἀπό τό κακό πού ἐπικρατεῖ σήμερα θά βγεῖ μεγάλο κακό». Γενικῶς συμβούλευε ὅλους νά ἔχουν σεβασμό καί ἀγάπη πρός τήν πατρίδα, νά ἐνεργοῦν γιά τό κοινό καλό εὐσυνείδητα καί νά μήν παρασύρονται ἀπό τό γενικό πνεῦμα τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ἰσοπεδώσεως, τοῦ βολέματος, τῆς καταχρήσεως» (Ἱερομονάχου Ἰσαάκ. Βίος Γέροντος Παϊσίου σέλ. 703).
Πηγή
Ἄς καταθέσουμε μερικές σκέψεις γιά προβληματισμό ἤ σωφρονισμό ὅλων μας, κληρικῶν, πολιτικῶν, λαϊκῶν.
1. Ἡ διαφθορά στόν δημόσιο βίο:
Τά τελευταία τριάντα χρόνια ἔχουμε μία ἄνευ ὅρων διαφθορά στόν τόπο μας. Εἴμαστε ἀπό τούς πρώτους, σχεδόν σέ παγκόσμια κλίμακα. Καθημερινά ἀπό τά Μ.Μ.Ε. ἀκοῦμε τίς φράσεις «οἰκονομικό ἔγκλημα», «βρώμικο χρῆμα», «συναλλαγή στίς δημόσιες ὑπηρεσίες», «φοροδιαφυγή», «ρουσφέτι», «φακελάκι», κ.ο.κ.
Γιά τό ρεζίλι αὐτό ὅλοι μας φταῖμε, λίγο ἤ πολύ. Τό πρόβλημα εἶναι ἡ ἔκπτωση τῶν ἀξιῶν, ἡ κατασπατάληση τοῦ δημοσίου χρήματος, ἡ νοοτροπία νά...θεωρεῖται «ἔξυπνος» ἐκεῖνος πού ἐξαπατᾶ τούς ἄλλους, γιά νά πλουτίσει ὁ ἴδιος σέ βάρος τῶν ἄλλων. Βεβαίως τό μεγαλύτερο μέρος τῆς εὐθύνης πέφτει στούς πολιτικούς. Οἱ τρόποι πού χρησιμοποιήθηκαν γιά ν’ ἁρπάξουν τήν ἐξουσία εἶναι ἀθέμιτοι, πονηροί, εὐκαιριακοί καί ἀπατηλοί. Συμπεριφέρθηκαν μέ ἀνευθυνότητα. Ὅλοι ἔχουν μερίδιο εὐθύνης γιά τό κατάντημα τῆς Ἑλλάδος καί γιά τήν προδοτική τους συμπεριφορά στήν χρεοκοπία τῆς πατρίδος μας. Ὁ Θεός νά μᾶς φυλάξει ἀπό δῶ καί πέρα…. Ἀλλά καί οἱ πολίτες δέν εἶναι ἀθῶοι. Ὁ δημοσιογράφος Σταῦρος Λυγερός ἐπισημαίνει ὀρθά: «Ἀνάμεσα στό πολιτικό σύστημα καί στούς πολίτες ὑπάρχει καθεστώς συναλλαγῆς. Οἱ παραδοσιακές πελατειακές σχέσεις μέ σκοπό τήν ψηφοθηρία ἔχουν μεταλλαχθεῖ σέ μία εὐρύτερη συναλλαγή, πού ἔχει διαμορφώσει κλίμα ἑκατέρωθεν ἀνοχῆς – συνενοχῆς».
2. Ἐμεῖς οἱ κληρικοί ὀφείλουμε νά σταθοῦμε στό ὕψος τῶν περιστάσεων:
Ἡ ἀποστολή μας, περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή, εἶναι δύσκολη καί μαρτυρική. Ἔχουμε χρέος, Ἐπίσκοποι καί κληρικοί, νά ἀφήσουμε τήν καλοπέραση, νά στηρίξουμε τούς νέους πού μαστίζονται ἀπό τήν ἀνεργία, νά ἐνισχύσουμε τό φιλανθρωπικό ἔργο, νά μιμηθοῦμε τήν πτωχεία τοῦ Ἰησοῦ.
Νά πάψουμε νά προκαλοῦμε μέ τήν πολυτέλεια, τήν σπατάλη, μέ τήν ἀντιεκκλησιαστική μας συμπεριφορά.
Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος προτρέπει «Ποιμάνατε τό ἐν ὑμῖν τοῦ Θεοῦ, ἐπισκοποῦντες μή ἀναγκαστῶς, ἀλλ’ ἑκουσίως, μηδέ αἰσχροκερδῶς ἀλλά προθύμως, μηδ’ ὡς κατακυριεύοντες τῶν κλήρων, ἀλλά τύποι (παραδείγματα ἀρετῆς) γινόμενοι τοῦ ποιμνίου» (Α΄ Πετρ. 5.2.) Πολύ δέ περισσότερο νά θωρακίσουμε τούς χριστιανούς μας ἀπό τίς σκοτεινές δυνάμεις, τίς αἱρέσεις καί πλάνες, τόν παπισμό καί προτεσταντισμό, τίς παραθρησκευτικές ὀργανώσεις, πού θέλουν νά πλήξουν τό ὀρθόδοξο φρόνημα.
Μακάρι ἡ πολιτική καί ἡ ἐκκλησιαστική ἡγεσία νά συνεργασθοῦν γιά τήν ἐξυγίανση τή δική τους καί τῆς κοινωνίας μας, ὥστε νά βγοῦμε ἀπό τό λαβύρινθο στόν ὁποῖο ἔχουμε μπεῖ.
3. Τά ἐθνικά θέματα:
Σέ ὅλους τους τόνους αὐτές τίς ἡμέρες ἀκοῦμε ὅτι μέ τήν προσφυγή μας στό Δ.Ν.Τ. καί τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση χάσαμε τήν Ἐθνική μας κυριαρχία.
Τί σημαίνουν τά λόγια αὐτά; Μήπως πρέπει νά κάνουμε ὑποχωρήσεις στά μεγάλα ἐθνικά θέματα; Στό Κυπριακό, στή Θράκη, στό Αἰγαῖο, στό ὄνομα Μακεδονία καί σέ ἕνα σωρό ἀξιώσεις, πού ἐγείρουν κάθε φορά οἱ γείτονές μας καί οἱ ἄλλες μεγάλες Δυνάμεις, πού ἀπεργάζονται ἀνέκαθεν τήν καταστροφή τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους; Γιατί εἴμαστε τόσο δέσμιοι καί δέν ἐκμεταλλευόμαστε τόν ὀρυκτό πλοῦτο π.χ. ὑδρογονάνθρακες, οὐράνιο, πετρέλαιο κ.ο.κ. Ποιοί δέν μᾶς ἀφήνουν;
Μήπως αὐτές τίς ἡμέρες πρέπει νά θυμηθοῦμε τά λόγια τοῦ μισέλληνα τέως ὑπουργοῦ τῶν ἐξωτερικῶν τῶν Η.Π.Α. Χένρι Κίσινγκερ ὅτι ὁ Ἑλληνικός λαός εἶναι σκληροτράχηλος καί πρέπει νά τόν πλήξουμε στήν ἱστορία του, τήν γλώσσα του καί τή θρησκεία του;
Ἐκεῖνο τό ὁποῖο θά πρέπει ἰδιαίτερα νά μᾶς προβληματίζει εἶναι ἡ ἀξίωση τῆς Γερμανίας νά τούς δώσουμε κάποιο ἀπό τά νησιά μας π.χ. τήν Κέρκυρα γιά νά πληρώσουμε τό χρέος μας. Ἐδῶ φαίνεται κατά πόσο ἀλληλέγγυα εἶναι τά κράτα μέλη τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως.
Θά μείνουν στήν Ἱστορία ὡς στυγνοί καί σκληρόκαρδοι.
Ἀλλά τό πρόβλημα τῶν μεταναστῶν δέν εἶναι ἄνευ σημασίας. Ἡ πατρίδα μας ἔγινε ξέφραγο ἀμπέλι. Οἱ ταγοί τῆς πολιτείας δέν γνωρίζουν πόσοι εἶναι ἀκριβῶς οἱ μετανάστες μέ ἀποτέλεσμα νά ὑπάρχει πλήρη ἀσυδοσία ἀπό μέρους τῶν μεταναστῶν.
4. Μετάνοια – Τιμιότητα – Ἄσκηση:
Ἄν θέλουμε νά ὀρθοποδήσουμε ὡς ἔθνος, ὀφείλουμε νά μετανοήσουμε γιά ὅλα τά σφάλματα τοῦ παρελθόντος. Κυρίως γιατί δώσαμε τό δικαίωμα στούς ξένους νά μᾶς χλευάζουν καί βέβαια, γιατί δέν τιμήσαμε τούς προγόνους μας, οἱ ὁποῖοι μᾶς παρέδωσαν μία Ἑλλάδα ὑπερήφανη καί σεβαστή ἀπ’ ὅλους τούς λαούς τῆς γῆς.
Νά ζητήσουμε συγγνώμη ἀπό τόν Θεό, διότι δέν σταθήκαμε στό ὕψος τῶν περιστάσεων. Νά ποῦμε ἱκετευτικά στόν Θεό: «Ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν ἐνώπιόν Σου».
Νά ἀναδείξουμε στίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες τό προτέρημά μας, πού εἶναι τό φιλότιμο. Νά ἐργασθοῦμε συλλογικά γιά νά ἀνταποκριθοῦμε στό μεγάλο χρέος μας. Οἱ πολιτικοί ἄς κάνουν πρῶτοι τίς θυσίες πού ἀπαιτοῦνται γιά νά δώσουν τό καλό παράδειγμα. Κυρίως ἄς μάθουμε νά ἀσκούμαστε στή ζωή μας. Νά ἀγαπήσουμε τήν ἐγκράτεια, τή λιτοδίαιτη ζωή, τήν κακοπάθεια.
Νά πολεμήσουμε τή φιλαργυρία, ἡ ὁποία εἶναι εἰδωλολατρία.
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι στήν ἐποχή μας, ἀφοῦ ἐγκαταλείψουμε τόν Θεό, τό Εὐαγγέλιο, τίς ἠθικές ἀξίες καί ἀρχές, θεοποιήσαμε τό χρῆμα. Δώσαμε ἔμφαση στήν ὕλη καί ὄχι στό πνεῦμα. Τά ἀποτελέσματα εἶναι ζοφερά. Γι’ αὐτό ὅλες οἱ συζητήσεις γιά τή διαφθορά δέν θά μᾶς ὠφελήσουν, ἄν δέν ἀγωνισθοῦμε.
Ἡ ἐκκλησία, πού εἶναι τό πνευματικό θεραπευτήριο, ἐγγυᾶται τήν κάθαρσή μας ἀπό τά πάθη.
Κυρίως, ἄς ἐνδιαφερθοῦμε γιά τόν συνάνθρωπό μας. Ἄς ἀποκτήσουμε τήν βασίλισσα τῶν ἀρετῶν, τήν ἀγάπη, καί ἄς προσευχηθοῦμε νά φυλάξει ὁ Θεός τή νεολαία μας ἀπό κάθε δοκιμασία. Ἄς μή χάσουμε τήν πίστη μας στόν Θεό καί τήν αἰσιοδοξία. «Ἡ Ἑλλάδα ποτέ δέν πεθαίνει» ἀρκεῖ νά βροῦμε τόν σωστό προσανατολισμό μας.
Ἔχουν μεγάλη ἀξία οἱ συμβουλές καί οἱ προτροπές τοῦ γέροντος Παϊσίου. «Στά θέματα τῆς πατρίδος μας δέν ἤθελε οἱ Χριστιανοί νά εἶναι ἀδιάφοροι. Πολύ λυπόταν, πού ἔβλεπε κομματικούς ἀνθρώπους νά ἐπιζητοῦν νά βολευτοῦν οἱ ἴδιοι καί νά μήν ἐνδιαφέρονται γιά τήν πολιτεία. Ὁ καημός καί ἡ ἀπορία του ἦταν πώς οἱ ὑπεύθυνοι δέν ἀντιλαμβάνονται πού ὁδηγούμαστε. Ὁ ἴδιος ἀπό παλαιά διέβλεπε τή σημερινή κατάσταση καί ἀνησυχοῦσε, ἀλλά δέν διέσπειρε τίς ἀνησυχίες του στόν κόσμο. Ἔλεγε: «Ἀπό τό κακό πού ἐπικρατεῖ σήμερα θά βγεῖ μεγάλο κακό». Γενικῶς συμβούλευε ὅλους νά ἔχουν σεβασμό καί ἀγάπη πρός τήν πατρίδα, νά ἐνεργοῦν γιά τό κοινό καλό εὐσυνείδητα καί νά μήν παρασύρονται ἀπό τό γενικό πνεῦμα τῆς ἀδιαφορίας, τῆς ἰσοπεδώσεως, τοῦ βολέματος, τῆς καταχρήσεως» (Ἱερομονάχου Ἰσαάκ. Βίος Γέροντος Παϊσίου σέλ. 703).
Πηγή