Ο ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ

Μοναχικός ατομικισμός ή «μοναχισμός νέου τύπου»


Είναι πολύ παλιός, ήδη από τον 11 αι.

«Η τάση αυτή προς τον μοναστικό ατομικισμό συνοδευόταν προφανώς από χαλάρωση της πειθαρχίας. Ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης επιτιμούσε τους μοναχούς που ενέδιδαν στους πειρασμούς του κόσμου, κατηγορώντας τους ότι είχαν θυσιάσει την κόμη τους και τίποτε περισσότερο. Αν εξαιρέσει κανείς το ξυρισμένο κεφάλι τους, έγραφε ο Ευστάθιος, κατά τα άλλα παρέμεναν λαϊκοί: συναλλάσσονταν, έτρεφαν ζώα, δούλευαν στα αμπέλια. Οι ηγούμενοι μιλούσαν στους μοναχούς λιγότερο για θεολογικά ζητήματα και περισσότερο για το πως θα φροντίζουν τα κτήματα. Οι μοναχοί ήταν αγράμματοι και υποκριτές. Ανακατεύονταν με το πλήθος, έβριζαν στην αγορά, πήγαιναν με γυναίκες. Αντί να καλύπτουν το πρόσωπό τους, όπως στο παρελθόν, οι μοναχοί είχαν το νου τους σε κάθε είδους προστυχιές.

Ανάλογοι ήταν και οι χαρακτηρισμοί του Ψελλού για έναν μοναχό Ηλία, τον οποίο γνώριζε. Δεν ήταν μόνο κοιλιόδουλος, αλλά σύχναζε και σε όλα τα πορνεία της Κωνσταντινούπολης. Παράλληλα όμως, ο Ηλίας ήταν μορφωμένος, πολυταξιδεμένος και είχε κλίση προς τη φιλοσοφία. Κατά τον Ψελλό, υπηρετούσε εξίσου τις Μούσες και τις Χάριτες. Ήταν ένας μοναχός “νέου τύπου”.»

Από το βιβλίο της Αμαλίας Κ. Ηλιάδη “Σημειώσεις και παρατηρήσεις στην ιστορία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας απ΄ τον 11ο ως τον 15ο αι. Τα αγιολογικά κείμενα της περιόδου. Συμβολή στη μελέτη των βίων των αγίων ως ιστορικών πηγών”. Τρίκαλα 2006

Σχόλιο


Σήμερα έχουμε "κοινοβιακό μοναχισμό νέου τύπου". Μοναχοί με τζίπ, κινητά, τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, υπολογιστές, μετοχές, βίλες, μουσικά συγκροτήματα. Μοναστήρια με αιρκοντίσιον, καλοριφέρ, τζακούζι, πολυθρόνες μασάζ. Ντροπιάζουν την Εκκλησία που τους ανέχεται αντί να τους ξεχωρίζει – αφορίζει – από τις τάξεις της. Νέα εποχή, νέα ήθη.