ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΦΑΝΕΡΩΣΗ

                Η μεγάλη ημέρα τών Θεοφανείων, που σήμερα εορτάζει η Εκκλησία μας, προβάλλει στους ανθρώπους τήν φανέρωση τού Τριαδικού Θεού, όπως ψάλλεται στό Απολυτίκιο τής εορτής, «η τής Τριάδος εφανερώθη προσκύνησις». Είναι η απάντηση τής Εκκλησίας στήν εναγώνια αναζήτηση τού Θεού εκ μέρους τού ανθρώπου διά μέσου τών αιώνων. Μόνον οι πρωτόπλαστοι, πρίν εξορισθούν  από τόν παράδεισο, είχαν τό προνόμιο να επικοινωνούν συνεχώς με τόν αληθινό Θεό και Δημιουργό τους. Δεν είχαν ανάγκη να τον αναζητούν και να τόν ψάχνουν. Βρίσκονταν σε θεοφανή αδιάκοπη σχέση μαζί Του. Από τήν πτώση τους και μετά άρχισε ο άνθρωπος να ψάχνει ξανά τόν Θεό Του γιατί η αμαρτία τού στέρησε τήν χάρη και τό φώς Του. Αυτό βεβαιώνει και ο απ. Παύλος όταν γράφει ότι «πάντες ήμαρτον και υστερούνται τής δόξης τού Θεού».

                Βλέποντας ο Θεός ότι ο άνθρωπος, όσο κι αν Τον αναζητούσε δεν κατάφερνε να Τον βρεί, φανερώθηκε ο Ίδιος σ’ αυτόν. «φανερώθηκε με τήν χάρη Του για να σώσει όλους τούς ανθρώπους» μάς λέει ο Απόστολος. Και η φανέρωση αυτή έγινε με τήν παρουσία τού Ιησού Χριστού στόν κόσμο. Η οικονομία τής θείας ενανθρώπισης τού Ιησού είναι το γεγονός τής Επιφάνειας τής χάριτος τού Θεού, όπως ερμηνεύει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Γι αυτό και στήν αρχή η εορτή τών Θεοφανείων συνεορταζόταν με τά Χριστούγεννα σε μια κοινή εορτή με τήν ονομασία «Επιφάνεια».

                Η φανέρωση τού Τριαδικού Θεού στήν ζωή τών ανθρώπων με τήν παρουσία τού Χριστού επηρέασε και διαμόρφωσε τήν ζωή τών ανθρώπων, ιδιαίτερα βέβαια αυτών που αποδέχθηκαν τόν αληθινό Θεό στήν προσωπική τους ζωή. Άρχισε η αποστροφή τής αμαρτίας και τής ασέβειας και η μεταστροφή και συμμόρφωση τής σκέψης και τού ήθους με τήν κατά Θεό ευσέβεια. Έγινε η απόρριψη τής αφροσύνης και τής αδικίας και καλλιεργήθηκε η σωφροσύνη και τό αίσθημα τού δικαίου. Και όλη αυτή η χριστιανική διαγωγή ήταν απόρροια τής καλοσύνης και τής φιλανθρωπίας τού ίδιου τού Θεού, ο Οποίος για χάρη τών ανθρώπων έστειλε τόν Μονογενή του Υιό στόν κόσμο «ίνα πάς ο πιστεύων εις αυτόν μη απώληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον».

                Ο άνθρωπος από μόνος του δεν μπορούσε να κάνει αυτήν τήν αλλαγή. Οποιαδήποτε ανθρώπινη αρετή δεν αρκούσε για να αναπλάσει τόν άνθρωπο. Εκείνος μάς έλουσε μέσα στήν χάρη τού αγίου Βαπτίσματος και μας ξαναγέννησε πνευματικά και σωματικά με την ανακαινιστική δύναμη τού Αγίου Πνεύματος. Αυτό φανερώθηκε στήν Βάπτισή Του «εν είδει περιστεράς» και σε μας δόθηκε διά τού αγίου Χρίσματος, που είναι «σφραγίς δωρεάς Πνεύματος Αγίου».

                Και μάς δικαίωσε με την χάρη Του ώστε να γίνουμε κληρονόμοι αιώνιας ζωής. Αυτή είναι η προσδοκία και η ελπίδα τής σωτηρίας μας. Όπως λέει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, με τό άγιο βάπτισμα αναπλάθεται η εικόνα τού Αρχετύπου Τριαδικού Θεού μέσα στήν ψυχή μας μέσω τής τριπλής καταδύσεώς μας στήν κολυμβήθρα. Και βρίσκουμε, ψηλαφούμε και ζούμε τά επιφάνεια και τα θεοφάνεια τής Αγίας Τριάδος, όπως το ψάλλουμε στο πέρας τής θείας Λειτουργίας: «εύρομεν πίστιν αληθή, αδιαίρετον Τριάδα προσκυνούντες».

                Πολλοί άνθρωποι συνεχίζουν, ακόμη και μετά τήν θεία Του Επιφάνεια στόν κόσμο, να τόν ψάχνουν, να τόν αναζητούν αλλού που όμως δεν τόν βρίσκουν. Αλλά και όσοι νομίζουν ότι τόν βρήκαν σε κάποια άλλη θρησκεία ή φιλοσοφική διδασκαλία ή σε κάποια προσωπική του ιδεοληψία δεν μπορούν οι ίδιοι να το επιβεβαιώσουν. Τούς λείπει η μαρτυρία τής χάριτος τού Παρακλήτου όπως σοφά ψάλλουμε στό Απολυτίκιο τών Θεοφανείων: «Και τό πνεύμα εν είδει περιστεράς εβεβαίου τού λόγου το ασφαλές». Ας θυμηθούμε και τήν απάντηση που έδωσε ο Χριστός στήν αγία μητέρα Του, όταν δωδεκαετή τόν αναζητούσαν στήν Ιερουσαλήμ και απόρησαν όταν τόν βρήκαν στόν ναό να συζητά με τούς νομομαθείς τού ιερού: «Δεν ξέρετε ότι πρέπει να βρίσκομαι στό σπίτι τού Πατέρα μου;».

                Με άλλα λόγια, δεν αρκεί να αναζητούμε τόν Θεό, αλλά και να ξέρουμε πώς και πού πρέπει να τον ψάξουμε. Ο απ. Παύλος προέτρεψε τούς Αθηναίους τής εποχής του να αναζητήσουν τόν αληθινό Θεό μήπως και τόν αγγίξουν και τόν βρούν τελικά, «ει άρα γε ψηλαφήσειαν και εύροιεν». Εκείνος είναι πολύ κοντά μας, «ου μακράν από ενός εκάστου ημών υπάρχοντα», αλλά εμείς ίσως δυσκολεύουμε τόν τρόπο αναζήτησής Του. Εγγύηση ότι θα τόν βρούμε είναι αν Τον ψάξουμε στα ρείθρα τού Ιορδάνου, στον ναό Του, στήν Εκκλησία Του. Εκεί φανερώνεται συνεχώς «η τής Τριάδος προσκύνησις».

Αρχιμ. Χ.Ν.

>4 Οταν όμως εφανερώθηκε η αγαθότης και η φιλανθρωπία του σωτήρος ημών Θεού, 5 όχι από τα έργα της δικαιοσύνης που τάχα εκάμαμε ημείς, αλλά σύμφωνα με το άπειρον έλεός του μας έσωσε δια μέσου του βαπτίσματος, του λουτρού αυτού της αναγεννήσεως και δια του ξεκαινουργώματος, που χαρίζει το Αγιον Πνεύμα, 
 6 το οποίον ο Θεός έχυσε και έδωσεν εις ημάς πλουσίως δια του Ιησού Χριστού, του Σωτήρος μας. 7 Και τούτο, δια να δικαιωθώμεν με την σωτήριον χάριν Εκείνου και να γίνωμεν κληρονόμοι της αιωνίου ζωής, σύμφωνα με την χαρμόσυνον ελπίδα, που ο ίδιος μας έχει δώσει.