Ο Χριστιανισμός στην υπηρεσία της Ελλάδας

Ο Χριστιανισμός στην υπηρεσία της Ελλάδας για την υπογραφή ΘΑΛΗΣ από το Περιοδικό «Ποιμήν» της Ι. Μητροπόλεως Μυτιλήνης Το έθνος μας υπήρξε ο πρό­δρομος του Χριστιανικού Πνεύματος, έδωκε ό,τι εκλεκτόν είχε στη Θρησκεία του Χριστού, υπηρέτησε σαν πρωτοπόρος και πρόμαχος του Χριστιανικού κινήματος αλλά και ο Χριστιανισμός υπηρέτησε και υπηρετεί επί 2.000 χρόνια την Ελλάδα και με την μεγαλοδύναμο και θαυματουργική παρουσία του συνετέλεσε ώστε τα μεγάλα ιδανικά της φυλής μας όχι μόνον δεν παρεσύρθησαν από τους καταρράκτες των αιώνων, αλλά και παρέμειναν αδιάσειστα, μάλιστα δε υψώθησαν δια του Χριστιανισμού. Ο μέγας ιστορικός μας Κ. Παπαρρηγόπουλος, πού είναι και ο άριστος μελετητής και βαθύ­τατος γνώστης του προχριστιανικού και μεταχριστιανικού Ελληνισμού στον πρόλογο του Β' τόμου του έργου του «Ιστορία του Ελληνικού Έθνους» γράφει τα εξής: «Ο Χριστιανισμός επηγγέλετο τα ευγενέστατα των θρησκευτικών και κοινωνικών δογμάτων, όσα ήλθον να εκπολιτίσωσι και να παραμυθήσωσι τον βίον της ανθρωπότητας. Άνευ του Χριστιανισμού το Ελληνικόν Έθνος δεν ήθελεν επιπλεύση εν τω κατακλυσμώ εν ω κατεποντίσθη άπαξ ο λοιπός της αρχαιότητος κόσμος... Το Ελληνικό Έθνος διεσώθη, τουλάχιστον δε διέσωσε την ιστορική αξία του ειμή δια της μετά του Χριστιανισμού συμμαχίας. Άλλ' εάν υπηρέτησε τον λόγο του Θεού, πολλαπλασίονα απήλαυσε παρ' αυτού ένεκα της διακονίας εκείνης την ανταμοιβή. Διότι δι' αυτού πρωτηγωνίστησεν εν τω μέσω αιώνι και δι' αυτού ιδίως ανεκαινίσθη εν τοις νεωτέροις χρόνοις...». Δεν παραλείπει δε ο Κ. Παπαρρηγόπουλος να τονίσει και το ότι ο Χριστιανισμός ανεκαινισε, ελάμπρυνε και αξιοποίησε τις πνευματικές, ηθικές και κοινωνικές δυνάμεις της Ελλάδος μας, λέγει δε τα εξής: «η φιλοσοφία και η ρητορική, οι προ καιρού αποβαλούσαι το πάλαι αξίωμα και κράτος ανεφαίνοντο νυν αύθις ζωηφόροι και λαμπραί, επί αμβώνων οίτινες διεδέχθησαν μεν το βήμα της αγοράς ανήρπασαν δε τα ακροατήρια των σοφιστικών εδρών». Είναι όμως αξία μεγίστης προσοχής και η σχετική γνώμη του διαπρεπέστατου Βυζαντινολόγου Καρόλου Ντήλ πού ανα­φέρει σε μια διάλεξή του με τίτλο: «Η Ελληνική Εκκλησία και ο Ελληνισμός». Σάν πόρισμα διατυπώνει τα εξής: «Επί δέκα αιώνες, δηλαδή έφ' όσον χρόνον διήρκεσε το Βυζάντιον, η Εκκλησία υπήρξεν η μεγάλη προστάτις του Ελληνισμού, ότε δε το Βυζάντιον έπεσε, η Εκκλησία παρέσχεν εις τον Ελληνισμόν υπηρεσίαν ακόμη ανωτέραν. Αυτή διεφύλαξεν ομού με την Θρησκείαν, την Ελληνικήν Εθνότητα και την Ελληνικήν Παιδείαν της». Και πραγματικά τα ευρήματα της αρχαιολογικής σκαπάνης, τα Μουσεία που περικλείουν τα αριστουργήματα της νεωτέρας τέχνης, τα αθάνατα έργα της γνήσιας, γνώμες των μεγαλυτέρων επιστημόνων όλου του κόσμου και το διάχυτο πνεύμα της συχρόνου ιστορίας, ταύτα πάντα μας πληροφορούν, ότι η ευγενεστέρα τέχνη, η νεωτέρα Ελληνική φιλοσοφία και η Εθνική μας Ενότης οφείλονται εις τον Χριστιανισμόν, στην άσβεστη δάδα της πίστεως πού εμεσουράνησε στα λαμπρά χρόνια της Βυζαντινής εποχής και που εφώτιζε εις όλους τους σκοτεινούς αιώνας της δουλείας την Ελληνική ψυχή. Και όσον αφορά την τέχνη, μια κοινή ομολογία ακούεται από όλους τους εμβριθείς και αριστείς επιστήμονες όλου του κόσμου: «Ο Χριστιανισμός υπήρξεν η πνοή της Ελληνικής Βυζαντινής τέ­χνης». Έπειτα από μία παύλα αιώνων πολλών τα κλασσικά χρόνια του Περικλέους ξαναζούν. Η αρχιτεκτονική, η ζωγραφική, η ποίησις και η μουσική αναπτύσσονται στη μεγάλη πρωτεύουσα του Χριστιανικού Βυ­ζαντίου στον ύψιστο βαθμό: Ο Κάρολος Ντήλ μας λέγει τα εξής: «Η Κων/πολις ήτο και θαυμασία πόλις τέχνης. Αί πλατείαι της, τα παλάτια της, οι ναοί της ήσαν πλήρεις από αριστουργήματα της αρχαίας τέχνης και της Βυζαντινής». Και δεν αμφισβητεί κανείς ότι το Χριστιανικό Βυζάντιο υπό την επίδραση του Χριστιανισμού μας αφήκε κληρονομιά πού υψώνει την Ελλάδα σε ποιο περίβλεπτη θέση από εκείνη της αρχαίας Ελληνικής εποχής. Ο Ιουστινιανός ανεφώνησε: «Νενίκηκά σε Σολωμών» όταν είδε τελειωμένον τον Ναό της του Θεού Σοφίας πού συνεδύαζε ό,τι άριστον είχε να παρουσίαση ο αρχαίος κόσμος. Η σμίλη και το πινέλο των Χριστιανών καλλιτεχνών ύψωσαν υψηλότερα από τα φυσικά οροθέσια την Ελληνική τέχνη. Η ποίησις και η μουσική λες και αντέγραψε τίς μελωδίες των αγγέλων, μας απαθανάτισαν δε μεγαλειώδη μέλη πού μόνον θεϊκή πνοή μπορούσε να εμπνεύσει και να εκφρασθεί. Έτσι ο Ελληνισμός χάρις στον Χριστιανισμό αποταμίευσε θησαυρούς αιωνίους ανυπολογίστου αξίας, τιμής και δόξης. Αλλά και την Ελληνική φιλοσοφία καθάρισε, εξύψωσε και ελάμπρυνε η Χριστιανική Θρησκεία. Στίς φλέβες του Ελληνικού πνευματικού οργανισμού έρευσε το καθάριο, το γνήσιο αίμα της αιωνίας αληθείας. Όπως λέγει και ο Απ. Παύλος, ο Ιησούς Χριστός «μας ήλθε σοφία από Θεού». Περισσότερα μας λέγει το γε­γονός της επιδράσεως του Χριστιανικού πνεύματος στα πνευματικώτατα εργαστήρια των Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων ή της συγγραφής των αθανάτων έργων των Ελλήνων Πατέρων της Εκκλησίας μας. Το πνευματικό πυρ του Χριστιανισμού καθάρισε την Ελληνική φιλοσοφία από τίς κηλίδες της απάτης, απήλλαξε την σκέψη από τίς σκιές, πού σαν σύννεφα εμαύριζαν και τις πιο φωτοβόλους εκλάμψεις του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος και ανέδειξε την φιλοσοφία των κατά Θεόν σοφών Πατέρων της Εκκλησίας μας, σε δευτέρα μετά την Αγία Γραφή αποκάλυψη του Θεού, σε αληθινή σοφία και αιωνία αλήθεια. Ακόμη και στον πρακτικό βίο της Ελλάδος, ο Χριστιανισμός εδημιούργησε νέους τρόπους ζωής. Ό,τι έψαλε ο Όμηρος εμπνεόμενος από την μούσα του δια την φιλοξενία και την φιλανθρωπία και ό,τι σαν ατομική πρωτοβουλία έκαναν οι αρχαίοι Έλληνες στους δυστυχείς, η Χριστιανική Θρησκεία το έκανε κοινή υπόθεση, γενική μέριμνα. Ή περίφημος Βασιλειάδα του Μ. Βασιλείου, στην Κων/πολι τα ευαγή ιδρύματα του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Ιωάννου του Ελεήμονος και άλλων της Εκκλησίας μας Πατέρων είναι καρπός της Χριστιανικής αγάπης. Ο εργάτης κατόπιν διατάγματος της Χριστιανής Βασιλίσσης Πουλχερίας ετιμήθη με τον αξιοζήλευτο τίτλο του κόμητος. Η δε Ελληνική νομοθετική μεγαλοφυΐα, όπως λέγει και ο διακε­κριμένος Γάλλος νομομαθής Τρολόν, «Δια του Χριστιανισμού ημαύρωσε την Ρωμαϊκήν» και έτσι μπορούμε να διακηρύττομε ότι σ' όλες τίς σχέσεις του ανθρώπου, ο Χριστιανισμός προσέφερε τίς πολυτιμότερες υπηρεσίες του στην Ελλάδα. Παράλληλα όμως προς τις ανεκτίμητες αυτές εκκλησιαστικές και πνευματικές διακονίες του ο Χριστιανισμός στην Πατρίδα μας εκαλλιέργησε και την Ιδέα της Εθνικής Ενότητας. Όπως λέγει ο Κάρολος Ντήλ: «Η Χριστιανική Εκκλησία διεφύλαξεν την Ελληνικήν Εθνότητα». Νεώτερος δε εκκλησια­στικός ρήτωρ γράφει, ότι ενώ «ο αρχαίος Ελληνισμός εξησθένιζε την ιδέαν της Εθνικής Ενότητος απέναντι του πατριωτισμού της ιδίας πόλεως... ο Χριστιανισμός δεχόμενος ότι ο θεός υπέρ τας γενεθλίους πόλεις εποίησεν έθνη και έταξεν όρια εθνών -όπως λέγει και ο απ. Παύλος- εδίδασκεν την ενότητα εκάστου Έθνους...». Και τούτο συμβαίνει κατά ένα ιδιαίτερο και θαυμαστό τρόπο στην Ελλάδα. Όσο περισσότερο η Ελλάς καλλιεργούσε την Χριστιανική ιδέα πού εβαπτίζετο στο γράμμα και στο πνεύμα της Χριστιανικής θρη­σκείας, τόσο εφρονηματίζετο κατά την φιλοπατρία και εγιγάντωνε πολυτρόπως την συνείδηση της εθνικής της Ενότητος. Και επειδή η Χριστιανική Πίστη, μάλιστα η Ορθόδοξος δι­δασκαλία και ζωή, έγινε ο Θόλος κάτω από τον οποίο έζησε και εμορφώθη κάθε Ελληνική ψυχή, δια τούτο «τα πεντακόσια σήμαντρα κι' οι εξήντα δυο καμπάνες» της αγίας Σοφίας μαζί με την πτωχή καμπάνα ή το ξύλινο σήμαντρο του απόμερου χωρίου έδιναν και δίνουν το σύνθημα της εθνικής ενότητος. Οι πολυάνθρωποι μουσικοί βυζαντινοί χώροι της Βασιλευούσης ή η παράφωνη τρεμουλιαστή φωνή του μοναδικού γέροντος ψάλτου στο ερημοκλήσι, όταν ψάλλουν το «Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια», το «Σώσον Κύριε τον λαόν σου» και άλλα εκκλησιαστικά τροπάρια, απηχούν την πίστη κάθε Έλληνος Χριστιανού, πού είναι έτοιμος δια την περιφρούρηση της Χριστιανικής και Εθνικής του Ενότητος να δώσει και αυτήν την ζωήν του. Αυτές, με λίγα λόγια, είναι οι υπηρεσίες πού προσέφερε ο Χρι­στιανισμός στην Ελλάδα. Και η Ελλάς αναγνωρίζει πάντοτε τις πολύτιμες υπηρεσίες πού της προσέφερε ο Χριστιανισμός. Η ευγνωμοσύνη της έχει χαραχθεί με Χρυσόβουλα γράμματα στην ιστορία μας και έχει εκδηλωθεί με τίς συνεχείς θυσίες της στο βωμό του καθήκοντος προς διατήρηση και καλλιέργεια των Ελληνοχρστιανικών ιδεών. αγωνιζόμενοι εναντίον των ξένων και ξενοδούλων εχθρών του Έθνους και του Χριστού. Πιστεύομε δε ότι η νίκη, η δόξα και η τιμή όπως πάντα πολύ σύντομα θα γίνουν κτήμα της χριστιανικής Ελλάδος, εφ όσον είχε και έχει στην υπηρεσία της όχι τις σκοτεινές δυνάμεις του υλισμού, του ατομισμού και του διαβόλου αλλά την παντοδύναμο βοήθεια του Χριστιανισμού. Σχόλιο Η ελληνοορθοδοξία είναι η ψυχή μας. Το σώμα μας είναι η πατρίδα μας. Δεν μπορεί να υπάρξει το ένα δίχως το άλλο.