Ανάλυση του Αποστολικού Αναγνώσματος Α΄ Νηστειών, Εβραίους ια΄24-26, 32-40

«Δια πίστεως... είργάσαντο δικαιοσύνην... έσβεσαν δύναμιν πυρός,... έλιθάσθησαν, έπρίσθηααν, έν φόνω μαχαίρας άπέθανον...»

Λαμπρόν και βαρύτιμον το στέμμα, αγαπητοί, πού φορεί σήμερα με ξεχωριστήν άκτινοβολίαν ή Εκκλησία μας. Το έκέρδισε μέ πολλούς αγώνας. Έχει χαλκευθή μέσα στη φωτιά καί το μαρτύριον. Έχει στολισθή μέ αδάμαντας, πού άπετελέσθησαν από σταγόνας αίματος αγίων και ηρώων. Δι' αυτό ή λάμψις του σκεπάζει το φώς τού ηλίου.Ή Εκκλησία εορτάζει σήμερον την νίκην της κατά των ποικιλώνυμων εχθρών της. Κατά τών εξωτερικών, πού ηθέλησαν μέ τήν σπάθην και τα θηρία να πνίξουν εις το αίμα τήν νέαν πίστιν του Χριστού. Κατά τών εσωτερικών, πού επεχείρησαν μέ τον δόλον καί τήν πλάνην καί την αλυσίδα τών αφέσεων να μολύνουν τήν καθαράν πηγήν, νά θολώσουν τήν όρθήν πίστιν, να διαστρέψουν τήν άλήθειαν, νά βεβηλώσουν τα άγια τών άγιων της Εκκλησίας μας. Όρθή, λοιπόν, ή Όρθόδοξος Εκκλησία είς τό πνευματικόν στερέωμα, μέ το στέμμα της νίκης, στέκεται σάν σύμβολο, προβάλλει σαν φωτεινό μετέωρο, πού ρίχνει δέσμες φωτός στό δοξασμένο παρελθόν, κι ανοίγει κάποιους δρόμους εις τό μέλλον. Είναι ένα παρελθόν, πού τό έθεμελίωσεν ο αγώνας ό σκληρός. Κι είναι ένα μέλλον, πού θα κερδηθή πάλιν μέ τον άλύγιστον αγώνα. Ας μελετήσωμεν βαθύτερα τις δύο αυτές ιδέες.

1. Παληές σελίδες αίματος καί νίκης.

Είναι, φαίνεται, κλήρος καί άπόφασις του Θεού, ή αλήθεια και ή αρετή να πολεμώνται. Άπό τότε πού υπάρχει άνθρωπος στην γη παρατηρείται το φαινόμενον αυτό. Εις το σημερινόν άποστολικόν ανάγνωσμα μέ συναρπαστικήν όντως περιγραφήν, εξιστορούνται τα φρικτά μαρτύρια και οί σκληροί αγώνες των ανθρώπων του Θεού κατά της απιστίας και της πλάνης, πρίν ή ακόμη εμφανισθή ο Χριστός είς την γην.

Ότι φωτεινόν έδημιουργήθη, είναι καρπός θυσιών άπροσμετρήτων. Είδικώτερα μάλιστα, από της εμφανίσεως τού Χριστού και μετά σκληραί μάχαι συνήφθησαν κατά ποικίλων εχθρών. Αφάνταστοι θυσίαι χάριν της αληθείας. Ποταμοί αίματος έπότισαν το δένδρον της Εκκλησίας. Έτσι έγινε το σημερινό δοξασμένο στέμμα, πού ακτινοβολεί ηρωισμούς και μεγαλείον. Και οί ηρωισμοί αυτοί, πρίν γίνουν μεγαλείον, ήκολούθησαν τα τρία καθιερωμένα στάδια, δηλαδή τήν πίστιν, τήν ζωήν, την θυσίαν. Νά τα άναλύσωμεν περισσότερον.

α) Π ί στ ι ς.

Η βαθειά πίστις εις τήν άλήθειαν της διδαχής τού Χριστού, είναι το θεμέλιον. Η πεποίθησις ότι δέν υπάρχει άλλος δρόμος. Η πληροφορία της καρδίας, ότι μόνον κοντά στον Θεό είναι θεμελιωμένη ή ευτυχία και ή γαλήνη. Χωρίς αυτά ή ψυχή δέν μπορεί νά προχωρήση. Είναι αναιμική, ανάπηρη. Αυτήν τήν πίστιν τήν είχαν οί άγωνισταί της Εκκλησίας. Καμμία δύναμης αντίθετη δέν ημπορούσε νά σβήση αυτή τήν φλόγα. Είχε πυρακτώσει τά πάντα καρδιά, νου, θέλησι, πόθους, προσδοκίες. Καμίνι μέσα, πού έλυωνε κάθε αμφιβολία, κάθε δισταγμό. Έτσι, μιά τέτοια πίστις, ήταν αδύνατον νά μή δημιουργήση, εν συνεχεία, άγία και φωτεινή ζωή

β) Ζωή.

Φωτεινό παράδειγμα. Πλήρης συμμόρφωσις τού βίου των μέ το θέλημα του Θεού. Δέν ήξεραν τί θά πει συμβιβασμός ένοχος, ελιγμός αμαρτωλός. «Όσα αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά... ταύτα πράσσετε» (Φιλιπ. δ', 8,9), συμβουλεύει ό Απ. Παύλος. Και οί άγιοι τής Εκκλησίας μας εφήρμοσαν εις τήν ζωήν των μέχρι κεραίας τον νόμον της αρετής. Και δέν περιωρίσθησαν μόνον εις τους εαυτούς των. Έζήτησαν να έξαγιάσουν και τους άλλους. Νά τους οδηγήσουν στον δρόμο της νίκης. Γιά νά άλλάξη ή κοινωνία. Νά γίνη καλύτερη. Δικαιότερη. Φωτεινότερη.

Άλλά... Κρίμα! Προσέκρουσαν είς την ώργανωμένην άντίδρασιν. Ώρθώθηκε μπροστά των ή ώπλισμένη κακία. Τό ξίφος, ή φωτιά, τά θηρία. Ανελέητη ή καταδίωξες. Αμείλικτο το δίλημμα. Η προδοσία της πίστεως των, ή θυσία της ζωής των. Και χωρίς δισταγμόν προτιμήθηκε ή θυσία.

γ) Θυσία.

Χωρίς πάθος χωρίς καμμίαν διάθεσιν μίσους δια τους δήμιους με έκπληκτικήν καρτερίαν και θαυμαστών ψυχικόν μεγαλείον, έπροχωρούσαν προς το μαρτύριον οί ανυπέρβλητοι αυτοί ήρωες της πίστεως. Επάνω εις τά λευκά των κόκκαλα έστηρίχθη ή Εκκλησία. Μέ το αίμα των έτράφησαν τά ιδανικά. Με την θυσίαν των ήγιάσθησαν αι κατακόμβαι. Οι μάρτυρες αυτοί είναι οί αγνότεροι φρουροί των ιδεωδών τού κόσμου. 11.000.000 -τόσοι είναι οί γνωστοί μόνον μάρτυρες- υψώνουν προσευχάς προς τον άρχηγόν δια την Έκκλησίαν Του επί της γης. Μέ τά άγια χέρια των έπλεξαν το στέμμα της νίκης, το οποίον σήμερα ή Εκκλησία φορεί μέ άγαλλίασιν.

Ημέρα, λοιπόν, έπινίκιος ή σημερινή. Από το βάθος τού παρελθόντος αναπηδά ακτινοβολούσα ή δόξα της Εκκλησίας, πού δημιουργεί όμως νέα καθήκοντα και χρέη.

2. Θλιβερές διαπιστώσεις.

Αλλοίμονον! Ή γενεά μας δέν φαίνεται άξια τού φωτεινού αυτού παρελθόντος. Την έποχήν έκείνην τών ηρωισμών, της αρετής, της θυσίας, την διεδέχθη σήμερον ή εποχή της ύλης, της φθοράς, τού μαρασμού. Οί χριστιανοί, πρέπει νά το όμολογήσωμεν, δεν έχομε μέσα μας πάντοτε πνευματική ζωή. Ή παγωνιά της αμαρτίας, ό λίβας τού συμφέροντος έχουν κάψει και έχουν ξηράνει τά παλαιά εκείνα φύτρα τών ιδανικών και τών σκιρτημάτων. Στήν παλαιά εκείνη φλόγα τώρα μόνον καπνός ύπαρχει, και στους χείμαρρους τού παρελθόντος σήμερα ευρίσκει κανείς συνήθως φτωχές πηγές, πού στάζουν λιγοστό νερό. Δεν είναι, υπερβολές αυτά πού σημειώνονται. Πραγματικότης είναι. Έτσι βλέπει κανείς νά ύπάρχη σήμερα :

α) Μ ι ά πίστις π ρ ο δ ο μ έ ν η.

Δεν την .προδίδουν μόνον οί αιρετικοί και οί πράκτορες της πλάνης, πού έχουν πλημμυρίσει τον τόπον μας. Δέν την προδίδουν μόνοι οί άπιστοι, πού δεν έχουν δοκιμάσει ποτέ μέσα των τό φτερούγισμα και την πνευματική άγαλλίασι. Τήν προδίδομεν και ημείς οί Χριστιανοί, όταν ζούμε στην κοινωνία μέ τέτοιο τρόπο, πού οί άλλοι δέν μπορούν νά καταλάβουν αν πιστεύωμεν ή όχι. Έχομε συχνά μιά πίστι ξηρά, τυπική, άψυχη, πεθαμένη. Περιορίζεται μόνον σέ εκδηλώσεις εξωτερικές, εντελώς ξέψυχες. Δέν κρατάει σε συναγερμό τον όλον άνθρωπον. Δέν τον ηλεκτρίζει. «Πλην ο Υιός τού ανθρώπου έλθών άρα εύρήσει την πίστιν επί της γης;» Αλήθεια τί θα βρη αν έλθη; Θά βρη — κρίμα! — μίαν έτοιμοθάνατον πίστιν.

β) Αναιμική ζωή.

Φυσικόν είναι μέ μίαν τέτοιαν πίστιν και ή ζωή τών συνεχιστών τού έργου τών μαρτύρων νά είναι αναιμική. Και χωρίς αίμα, ό οργανισμός είναι ανίσχυρος, ευπαθής, ετοιμόρροπος. Αυτό έπάθαμε. Μας λείπει, ή ζωντάνια, ή ρωμαλέα ψυχή, ή δύναμις πού ανυψώνει τόν άνθρωπον, πού τον ενισχύει εις τόν αγώνα. Είμεθα τά δένδρα πού έχουν τόν φλοιόν άκέραιον, άλλα μέσα τό σκουλήκι κατατρώγει ύπουλα τά πάντα. Στόν βοριά, στον σεισμό, στην πλημμύρα τό δένδρο δέν θά άνθέξη, θα πέση. Αυτό παθαίνομεν και ημείς. Στούς πειρασμούς της ζωής λυγίζομε. Δέν υπάρχει μέσα μας ορμή αντιστάσεως. Πέφτομε. Συχνά. Και άσχημα. Και μεγάλοι και μικροί. Και αξιωματούχοι και απλοϊκοί. Και κάποτε πέφτουν πολύ βαθειά άνθρωποι, πού, λόγω θέσεως, έπρεπε νά είναι ορθοί. Χωρίς όμως αίμα και πίστιν, πώς νά μένουν ορθοί;

Μέ μιαν τέτοιαν έξέλιξιν είναι φυσικόν νά ύπάρχη όχι.

γ) Θυσία, αλλά αναισθησία.

Έτσι γίνεται. Απέναντι στούς ηρωισμούς και τάς θυσίας των μαρτύρων ορθώνεται ή ιδική μας αναισθησία. Ομιλούμεν δια τους ήρωας. τους κάνομε εικόνας λαμπράς. Στήνομεν εμπρός των καντήλας ολόχρυσους καί καίομεν ευώδη θυμιάματα. Όργανώνομεν πανηγυρικάς Θ. Λειτουργίας. Καί έπειτα; "Επειτα;... τίποτε. Μένομεν οι ίδιοι. Χωρίς βαθυτέρας συγκινήσεις.. Χωρίς μίμησιν τού παραδείγματος των. Χωρίς αγώνα. Καί περνούν έτσι αί ημέραι. Οί μέν άγιοι είναι στα εικονοστάσια καθηλωμένοι, ημείς δέ εις τήν φυλακήν τών συμβιβασμών. Καμμιά επαφή μεταξύ μας. Καί αν ήταν δυνατόν νά επιστρέψουν σήμερα εις τήν γην οί μάρτυρες, καί νά ιδούν πως κατήντησαν οί σημερινοί παστοί, θα μας έλεγαν «Γι’ αυτό "ημείς έδώσαμε το αίμα μας; Για νά σβήσετε σεις τον πυρσόν, πού άναψεν ή ιδική μας θυσία; Κρίμα! Έπροδώσατε τον αγώνα. Απεδείχθητε ανάξιοι νά κρατήσετε την δόξαν τού παρελθόντος!»
Αλήθεια, αδελφοί, τί άπάντησιν θά έδίδαμε τότε;

3. Ανάγκη αναβαπτίσεως.

Πρέπει νά είμεθα ειλικρινείς μέ τον εαυτόν μας. Δεν πάμε καλά. Κάτι πρέπει νά άλλάξη. Δύο ενέργειαι είναι επιβεβλημέναι! 1)Η κάθαρσις. Πρέπει νά άναβαπτισθώμεν μέσα εις τήν δεξαμενήν, πού είναι γεμάτη από τά αίματα των μαρτύρων της πίστεως. Εκεί μέσα νά λουσθώμεν, νά έξαγνισθώμεν, νά καθαρθώμεν άπό τάς κηλίδας του παρελθόντος. Μικροί καί μεγάλοι. Καί 2) «Αναλάβετε τήν πανοπλίαν του Θεοΰ. Στήτε ούν περιζωσάμενοι τήν οσφύν υμών εν αλήθεια... Επί πάσιν άναλαβόντες τον θυρεόν της πίστεως... Καί τήν περικεφαλαίαν του σωτηρίου δέξασθε, καί τήν μάχαιραν τού Πνεύματος...» (Έφεσ. στ', 13-17). Αυτά μας συμβουλεύει ό Απ. Παύλος.

Δέν είναι πλέον έπιτρεπτόν νά έμφανιζώμεθα άοπλοι, άψυχοι, ηττοπαθείς, όταν εμπρός μας ύπάρχη ή ήρωϊκή καί γενναία φάλαγξ τών αγωνιστών της πίστεως. Δέν ειμπορεί ή Εκκλησία νά ζη μόνον μέ τάς αναμνήσεις τού παρελθόντος Νέοι άγιοι χρειάζονται. Νέα στεφάνια... Ή Εκκλησία είναι τό έργαστήριον αυτά τών αγίων. Όλων τών εποχών. Όλων τών αιώνων. Επομένως καί της εποχής μας.

Αγαπητοί,

Την 9ην Μαρτίου εορτάζωμεν τήν μνήμην των 40 Μαρτύρων, πού έμαρτύρησαν εις τήν λίμνην της Σεβαστείας.

Τους έζητήθη να αρνηθούν τον Χριστόν. Αλλά αυτοί έμειναν σταθεροί Τους έρριψαν γυμνούς εις τήν παγωμένην λίμνην. Το φρόνημα των όμως έμεινεν άκλόνητον. Φρικτόν το μαρτύριον άπό το ψύχος. Έλκυστικόν απέναντι εις τήν όχθην τό θάλπος της αναμμένης πυράς. Αλλ' οι μάρτυρες δεν λυγίζουν «Δριμύς ό χειμών, άλλα γλυκύς ο Παράδεισος» αναφωνούν. Όλοι σταθεροί. Πιστοί εις τον όρκον των. Πλην... ενός. Αυτός έκάμφθη. Ένικήθη. Δέν πείθεται εις τάς μετά δακρύων παρακλήσεις τών αδελφών του. Προδίδει τόν αγώνα. Λιποτακτεί. Και — τρομερόν! — μόλις φθάνει εις τον θερμόν της όχθης λουτρώνα, αποθνήσκει, λόγω της αποτόμου θερμότητος.

Τήν θέσιν του τήν παίρνει ό ειδωλολάτρης φύλαξ Άγλάϊος, πού παρακολουθεί τήν σκηνήν. Πιστεύει καί προχωρεί προς το μαρτύρων. Δια να αναπληρώση τον λιποτάκτην.

Τήν άλλην ήμεραν οι μάρτυρες είχαν αποθάνει. Τα σώματα των έρρίφθησαν εις τήν φωτιάν. Ή φλόγα έφώτισε τον κόσμον. Οι άγγελοι έστεφάνωσαν τους ήρωας με το δοξασμένο στεφάνι. Άλλοίμονον μόνον είς τον λιποτάκτην, πού τό έχασε.

Αδελφέ,

Ή Εκκλησία πανηγυρίζει σήμερα τήν νίκην κατά τών εχθρών της. Έκερδήθη όμως με τήν θυσίαν τών μαρτύρων. Πολλοί. βεβαίως, την έπρόδωσαν. Όπως καί σήμερα επίσης τήν προδίδουν.

Άλλοι έμειναν πιστοί. Μέχρι τέλους. Καί ή Εκκλησία τους έδόξασε. Αυτό γίνεται πάντα. Οι γνήσιοι χριστιανοί δίδουν καί παίρνουν. Δίδουν κόπους, άγάπην, πίστιν, ιδρώτα, κυρίως αίμα. Καί παίρνουν δόξαν καί αιώνιο στεφάνι... Τό αίμα στή γη.

Στόν ουρανό τό στεφάνι!

"Φως ταις τρίβοις μου" αειμνήστου Επισκόπου Γεωργίου Παυλίδη

Από το www.gonia.gr