ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ
Ο άνθρωπος, αγαπητοί μου, ο άνθρωπος εδώ στη γη είναι το πιο έξοχο δημιούργημα του Θεού. Αυτοί που λένε πως έτσι παρουσιάστηκε ο άνθρωπος, χωρίς θεϊκή επέμβαση, δεν ξέρουν τι λένε. Είναι σαν να λένε, πως ένα αεροπλάνο που πετάει στον ουρανό έτσι φύτρωσε, χωρίς την εργασία του ανθρώπου.
Το αεροπλάνο, το ρολόι, το αυτοκίνητο, ο πύραυλος γίνονται απ’ τον άνθρωπο. Αλλά τι είναι αυτά μπροστά στον ίδιο τον άνθρωπο, που ως σώμα μεν είναι ένα τέλειο εργοστάσιο εφοδιασμένο με πολύ λεπτά μηχανήματα, ως ψυχή δε είναι κάτι το καταπληκτικό; Ύλη και πνεύμα είναι ο άνθρωπος, κυρίως όμως πνεύμα. Έξοχο δημιούργημα του Θεού.
***
Ο άνθρωπος πλάστηκε απ’ το Θεό αθάνατος, αλλά με ένα όρο, να ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Αλλά δυστυχώς, όπως όλοι γνωρίζουμε, ο πρώτος άνθρωπος δεν τήρησε την πρώτη εντολή που του ’δωσε ο Θεός στον παράδεισο.
Ο Αδάμ παρέβη την εντολή, αυτός και η γυναίκα του η Εύα, αν και ήξεραν από σαφή προειδοποίηση του Θεού, πως αν παραβούν την εντολή του θα πεθάνουν.Αποτέλεσμα λοιπόν της παραβάσεως της εντολής του Θεού είναι ο θάνατος. Ο Θεός, ύστερα από την πτώση, είπε στον Αδάμ: «Γη ει και εις γην απελεύση» (Γεν. 3, 19).
Το σώμα σου, ω άνθρωπε, είναι κατασκευασμένο από ύλη. Ναι, από ύλη. Αν πάρει κανείς ένα σώμα ανθρώπου και το κάνει ανάλυση στο χημείο, θα δει πως το σώμα αποτελείται από νερό, λίπος, ασβέστη, σίδερο, φώσφορο… όπως λένε οι ειδικοί, απ’ τα υλικά του σώματος μπορείς να φτιάξεις λίγα σαπούνια, λίγα κουτιά σπίρτα, λίγα καρφιά και λίγο ασβέστη! Μη σας φαίνονται αυτά παράξενα.«Γη ει και εις γην απελεύση».
Οι επιστήμονες ξέρουν από τι υλικά είναι φτιαγμένο το σώμα του ανθρώπου. Εν τούτοις δεν μπορούν να ενώσουν τα διάφορα αυτά υλικά και να κάνουν ένα ζωντανό άνθρωπο. Μόνο η δύναμις του Θεού πήρε αυτά τα υλικά, τα ζύμωσε όπως η γυναίκα ζυμώνει το αλεύρι, και έγινε το θαύμα, έγινε το ανθρώπινο σώμα. Αυτά τώρα τα υλικά όταν πεθάνει ο άνθρωπος, δεν μπορούν να διατηρηθούν. Αρχίζουν να διαλύωνται και να σαπίζουν. Εκατομμύρια μικροοργανισμοί, ζωύφια του θανάτου, αναπτύσσονται, εργάζονται νύχτα μέρα, και μέσα σε μικρό διάστημα το σώμα κατατρώγεται. Μένουν μονάχα τα κόκκαλα. Αλλά κι αυτά, όταν ριχτούν στο χωνευτήρι, με τον καιρό διαλύονται και απ’ το ανθρώπινο σώμα δεν μένει παρά μια χούφτα στάχτη. Και βλέποντας ο άνθρωπος τη στάχτη θυμάται αυτό που ακούγεται στη νεκρώσιμη ακολουθία: «Εμνήσθην του προφήτου βοώντος· Εγώ ειμί γη και σποδός…». Θυμήθηκα λέει, τον προφήτη που έλεγε πως ο άνθρωπος είνε χώμα και στάχτη.
***
Ναι! Φθαρτό, λόγω της αμαρτίας, κατάντησε το σώμα. Αλλ’ η ψυχή που κατοικεί μέσα στο σώμα είνε αθάνατη. Αυτή με το θάνατο βγαίνει απ’ το σώμα εξακολουθεί να ζει σ’ έναν άλλο κόσμο, τον κόσμο των πνευμάτων, περιμένει τη δευτέρα παρουσία του Κυρίου, οπότε η ψυχή θα ντυθεί με το σώμα αλλά το σώμα εκείνο θα διαφέρει απ’ το πρώτο. Το νέο σώμα θα είνε άφθαρτο, όπως ήταν το σώμα του ανθρώπου προτού να αμαρτήσει.
Εφ’ όσον δε ο άνθρωπος είνε κυρίως ψυχή αθάνατη, μπορούμε να λέμε πως ο άνθρωπος ποτέ δεν πεθαίνει. Το σώμα πεθαίνει, αλλά ο άνθρωπος ως ψυχή ζει. Γι’ αυτό και ο Χριστός είπε πως ο Θεός δεν είνε Θεός νεκρών αλλά ζώντων. «Πάντες γαρ αυτώ ζώσιν» (Λουκ. 20, 38). Αυτοί που πέθαναν δεν έχουν έρθει στην ανυπαρξία, όπως λένε οι υλισταί και μαζί μ’ αυτούς οι χιλιασταί, αλλά ζουν κοντά στο Θεό. Πόσο μεγάλη, αλλά και πόσο παρήγορη είναι η αλήθεια αυτή της πίστεώς μας!Ο άνθρωπος ως σώμα πεθαίνει. Να μείνει άταφος; Είναι όχι μονάχα αμαρτία, αλλά και κίνδυνος υγείας. Στα παλιά χρόνια όταν βασίλευε η ειδωλολατρία, βαλσαμώνανε τους νεκρούς, γιατί νομίζανε ότι έτσι διατηρείται η ύπαρξίς τους. Αυτό έκαναν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, και μέχρι σήμερα σώζονται βαλσαμωμένα σώματα που λέγονται μούμιες.
Άλλοι δε λαοί, όπως οι Ρωμαίοι, έκαιγαν τα σώματα των νεκρών και τη στάχτη που έμενε τη φύλαγαν μέσα σε ειδικά δοχεία, που στην περίπτωση των πλουσίων ήταν κατασκευασμένες από πολύτιμα μέταλλα. Και σήμερα σε μεγάλες πόλεις της Αμερικής και της Ευρώπης εκτός απ’ την ταφή έχουν και την καύσι των νεκρών.
***
Η ορθόδοξος Εκκλησία δεν εγκρίνει την καύσι των νεκρών. Πιστή η Εκκλησία μας στο λόγο του Θεού «Γη ει και εις γην απελεύσι» (Γεν. 3, 19) ακολουθεί την αποστολική παράδοση. Οι νεκροί θάβονται αλλά ποια η διαφορά μεταξύ ειδωλολατρικής και χριστιανικής ταφής! Οι ειδωλολάτρες, που δεν πίστευαν στην αθανασία της ψυχής, έκλαιγαν απαρηγόρητα. Υπήρχε δε συνήθεια μαζί με τους νεκρούς άντρες να θάβονται και οι γυναίκες τους και οι δούλοι τους ζωντανοί! Φρικτές κηδείες. Καμία ακτίνα ελπίδας, καμία ακτίνα φως δεν φώτιζε το φοβερό σκοτάδι του τάφου. Θάνατος για τους ειδωλολάτρες σήμαινε εκμηδένιση, τελεία εξαφάνιση. Αλλ’ οι χριστιανοί, οι χριστιανοί των πρώτων αιώνων, με διαφορετικά συναισθήματα συνόδευαν του νεκρούς στους τάφους. Λυπούνταν μεν κι αυτοί που χωρίζονταν προσωρινά από τα αγαπητά τους πρόσωπα, αλλά και χαίρονταν γιατί ο άνθρωπός τους έφευγε απ’ τη ζωή αυτή, που είνε ζυμωμένη με τον πόνο και το δάκρυ, και πήγαινε σε μια άλλη ζωή ευτυχισμένη και αιώνια.
Και όπως σήμερα αποχαιρετούμε ένα αγαπητό μας πρόσωπο που μεταναστεύει στην Αμερική ή στην Αυστραλία για να ζήση καλύτερα, έτσι και οι χριστιανοί των πρώτων αιώνων αποχαιρετούσαν τους ανθρώπους τους, που με το θάνατο μετανάστευαν από τη γη στον ουρανό. Μετάστασις όχι εξαφάνισις ο θάνατος. Γι’ αυτό όσοι πέθαιναν με την πίστι στο Χριστό δεν ονομάζονταν νεκροί αλλά «κεκοιμημένοι», τα δε νεκροταφεία «κοιμητήρια». Ένας ύπνος θεωρείτο ο θάνατος. Πάνω στις πλάκες που σκέπαζαν τα σώματα των νεκρών μέσα στις κατακόμβες της Ρώμης δεν υπάρχει η λέξις «απέθανε», αλλά «εκοιμήθη εν Κυρίω».
***
Κοιμητήρια, λοιπόν, και όχι νεκροταφεία πρέπει να ονομάζονται οι τόποι που θάβονται οι νεκροί των χριστιανών.Οι νεκροί σε παλαιότερη εποχή θάβονταν μέσα στις εκκλησίες ή στον αυλόγυρο των εκκλησιών.
Οι χριστιανοί τότε δεν φοβούνταν το θάνατο. Η θύμισις του θανάτου ήταν γι’ αυτούς ένα ισχυρό κίνητρο για μια ανώτερη ζωή. Όπως λέει η Γραφή, να θυμάσαι το θάνατο και ποτέ δεν θ’ αμαρτήσεις.Για λόγους υγείας τα νεκροταφεία τώρα ορίσθηκε να βρίσκονται έξω απ’ τα χωριά και τις πόλεις.
Αλλ’ αυτό δεν σημαίνει πως τα νεκροταφεία πρέπει να μένουν απεριποίητα. Δυστυχώς υπάρχουν χωριά που τα νεκροταφεία βρίσκονται σε αθλία κατάσταση. Ενώ θα ’πρεπε να είναι περιποιημένα και να μοιάζουν με κήπο ωραίο, δεντροφυτεμένο, όπως συμβαίνει σε άλλα μέρη, εδώ τα νεκροταφεία ως επί το πλείστον παρουσιάζονται σε αθλία κατάσταση. Ούτε λουλούδια ούτε δέντρα αλλ’ ούτε και φράχτες. Χορτάρια και αγκάθια και φίδια εκεί. Αυτοί που πέθαναν άφησαν σπίτια και περιουσίες στα παιδιά τους, αλλ’ αυτά αχάριστα και άστοργα παιδιά, καμιά φροντίδα δεν δείχνουν για τους τάφους των γονιών τους.
Οι κοινότητες και οι δήμοι, στους οποίους έχουν περιέλθει τα νεκροταφεία με τελευταίο διάταγμα, έχουν ιερή υποχρέωση να φροντίσουν για τα νεκροταφεία, αν θέλουμε να λεγόμαστε πολιτισμένη και χριστιανική χώρα.
«ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΝΑΟΣ» ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΦΛΩΡΙΝΗΣ π. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΥ ΚΑΝΤΙΩΤΟΥ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου