Λόγος εις το Άγιον Πάσχα

Α. «Αναστάσεως ημέρα, και η αρχή δεξιά, και λαμπρυνθώμεν τη πανηγύρει, και αλλήλους περιπτυξώμεθα· είπωμεν αδελφοί, και τοις μισούσιν ημάς, όχι μόνο σ΄ εκείνους οι οποίοι από αγάπη μας έχουν ευεργετήσει, ή έχουν ευεργετηθή από εμάς: ας συγχωρήσωμε τα πάντα τη Αναστάσει». Ας δώσωμε συγχώρησι ο ένας προς τον άλλον, και εγώ ο οποίος έχω τυραννηθή από την αγάπη σας - αυτό σας το ομολογώ τώρα - και σεις οι οποίοι έχετε ασκήσει την καλήν αυτή τυραννία, εάν με κατηγορήτε για την αργοπορία μου, επειδή αυτή η αργοπορία είναι οπωσδήποτε τιμιωτέρα ενώπιον του Θεού από την βιασύνη κάποιων άλλων. Διότι είναι καλό και να διστάζωμε προς στιγμήν να δεχθούμε την κλήσι του Θεού, όπως παλαιά ο Μωϋσής και αργότερα ο Ιερεμίας, αλλά και να είμεθα έτοιμοι να τρέξωμε προς αυτόν, όταν μας καλή, όπως ο Ααρών και ο Ησαΐας, αρκεί να τα κάνωμε και τα δύο ευσεβώς· το ένα εξ αιτίας της αδυναμίας μας και το άλλο εξ αιτίας της δυνάμεως εκείνου ο οποίος μας καλεί.

Μυστήριο με εκάλεσε, και ενώπιον του μυστηρίου εδίστασα για λίγο, προκειμένου να συγκεντρωθώ στον εαυτό μου. Με την ευκαιρία μυστηρίου παρουσιάζομαι πάλι, λαμβάνοντας ως καλήν σύμμαχο της δειλίας και της αδυναμίας μου την εορτήν, ώστε αυτός που ανέστη σήμερα από τον κόσμο των νεκρών να ανακαινίση και ΄μένα με το Πνεύμα, και αφού με ενδύση με τον νέον άνθρωπο, να με παραδώση στην καινή κτίσι, σ΄ εκείνους δηλαδή που γεννώνται κατά Θεόν, ως καλόν αναπλαστή και διδάσκαλο, ο οποίος προθύμως νεκρώνεται και ανίσταται μαζί με τον Χριστό.

Χθες εσφάζετο το αρνίον και εχρίοντο τα ανώφλια των θυρών και εθρήνησεν η Αίγυπτος τα πρωτότοκα και μας επροσπέρασεν ο εξολοθρευτής χωρίς να μας πειράξη, επειδή η σφραγίς ήταν φοβερά και σεβαστή, αφού είχαμε περιτειχισθή από το τίμιον αίμα. Σήμερα εφύγαμε εντελώς από την Αίγυπτο και έχουμε πλέον απαλλαγή από τον τρομερόν ηγεμόνα, τον Φαραώ, και τους σκληρούς επιστάτες και από τον πηλό και την ενασχόλησί μας με τους πλίνθους. Τώρα κανείς δεν θα μας εμποδίση να πανηγυρίσωμε προς δόξαν του Κυρίου και Θεού μας γι΄ αυτή την έξοδο, της οποίας ο ίδιος μας έγινε πρόξενος με την Ανάστασί του· και θα εορτάσωμε «ουκ εν ζύμη παλαιά κακίας και πονηρίας, αλλ΄ εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας», χωρίς να φέρωμε μαζί μας ούτε ίχνος από τον άθεο Αιγυπτιακόν προζύμι.

Χθες είχα σταυρωθή μαζί με τον Χριστό, σήμερα συνδοξάζομαι, χθες είχα νεκρωθή μαζί του, σήμερα συζωοποιούμαι· χθες είχα ταφή μαζί του, σήμερα συνεγείρομαι. Ας προσφέρωμε όμως τους καρπούς μας σ΄ αυτόν ο οποίος έπαθε προς χάριν μας και ανέστη. Ίσως νομίσετε ότι εννοώ να προσφέρωμε χρυσόν ή άργυρον ή υφάσματα ή διαυγείς και πολυτίμους λίθους, ρευστά υλικά της γης που παραμένουν μονίμως εδώ κάτω, και των οποίων το μεγαλύτερο μέρος το κατέχουν οι κακοί, οι δούλοι των γηίνων και του κοσμοκράτορος. Ας προσφέρωμε ως καρπούς τους ιδίους τους εαυτούς μας, το πολυτιμώτερο και οικειότερο στον Θεό κτήμα· ας αποδώσουμε στην εικόνα το «κατ΄ εικόνα», ας γνωρίσωμε την αξία μας, ας τιμήσωμε το πρωτότυπον, ας κατανοήσωμε την δύναμι του μυστηρίου και για ποίον λόγον απέθανεν ο Χριστός. Ας γίνωμε όπως είναι ο Χριστός, επειδή και ο Χριστός έγινεν όμοιος με εμάς· ας γίνωμε γι΄ αυτόν Θεοί, επειδή και εκείνος έγινε για μας άνθρωπος. Προσέλαβε το ευτελέστερο για να μας δώση το καλλίτερον· επτώχευσε για να πλουτήσωμε εμείς με την πτωχεία του· έλαβε μορφήν δούλου για να απολαύσωμε εμείς την ελευθερία· κατήλθε για να υψωθούμε. Υπέμεινε πειρασμούς, για να νικήσωμε· ητιμάσθη, για να μας δοξάση· απέθανε, για να μας σώση· ανήλθε από τον τάφο, για να μας ελκύση προς τον εαυτό του, επειδή η αμαρτία μας είχε καταντήσει κυριολεκτικώς πτώματα. Ας του δώσουμε τα πάντα, ας προσφέρη ο καθένας τα πάντα σ΄ αυτόν ο οποίος έδωσε τον εαυτό του ως λύτρον και αντάλλαγμα προς χάριν μας. Και το καλλίτερο που έχει να δώση είναι ο ίδιος ο εαυτός του, ο οποίος θα έχη συλλάβει το μεγαλείο του μυστηρίου και θα έχη γίνει προς χάριν εκείνου όλα όσα έγινεν εκείνος προς χάριν μας.

Β. Σήμερα είναι η κατάλληλη στιγμή να αναφωνήσωμε όλοι εκείνο που είχεν ειπεί ο μακάριος Δαυΐδ· «Τις λαλήσει τας δυναστείας (την θαυμαστή δύναμι) του Κυρίου, ακουστάς ποιήσει πάσας τας αινέσεις αυτού (θα ημπορέση να τον ανυμνήση επαξίως);» Έφθασε η ποθητή και σωτήριος εορτή, η αναστάσιμος ημέρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, η προϋπόθεσις της ειρήνης, η αφορμή της συμφιλιώσεως, η κατάργησις των πολέμων, η κατάλυσις του θανάτου, η ήττα του διαβόλου. Σήμερα οι άνθρωποι ανεμείχθησαν με τους αγγέλους και οι ενσώματοι αναπέμπουν πλέον τις υμνωδίες μαζί με τις ασωμάτους δυνάμεις. Σήμερα καταλύεται η τυραννική εξουσία του διαβόλου· σήμερα ελύθησαν τα δεσμά του θανάτου, ηφανίσθη η νίκη του Άδου. Σήμερα επίσης είναι η κατάλληλη στιγμή να ειπούμε τα προφητικά εκείνα λόγια· «Που σου, θάνατε το κέντρον (το κεντρί); Που σου, άδη, το νίκος;» Σήμερα ο Δεσπότης Χριστός συνέτριψε τις χάλκινες πύλες και εξηφάνισε την ιδία την μορφή του θανάτου.

Αλλά τι λέγω την μορφή; Αφού άλλαξε το όνομά του· διότι δεν λέγεται πλέον θάνατος, αλλά κοίμησις και ύπνος· επειδή πριν από την έλευσι του Χριστού και την οικονομία του Σταυρού, και μόνο το όνομα του θανάτου ήταν φοβερό. Και ο πρώτος άνθρωπος, όταν εδημιουργήθη, με αυτήν την τιμωρία ήκουσε ότι θα καταδικασθή, εάν παρακούση· «Η δ΄ αν ημέρα φαγή, θανάτω αποθανή». Αλλά και ο μακάριος Ιώβ με αυτό το όνομα τον απεκάλεσε, λέγοντας· «Θάνατος ανδρί ανάπαυσις». Και ο Προφήτης Δαυΐδ έλεγε· «θάνατος αμαρτωλών πονηρός». Και όχι μόνον θάνατος εκαλείτο ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, αλλά και Άδης. Άκουσε τον Πατριάρχην Ιακώβ που λέγει· «Κατάξετε (θα κατεβάσετε) το γήρας μου μετά λύπης εις άδου»· και πάλιν ο Προφήτης· «Έχανεν (άνοιξε) ο άδης το στόμα αυτού»· και άλλος Προφήτης έλεγε: «Ρύσεταί με (θα με απαλλάξη) εξ άδου κατωτάτου» και σε πολλά σημεία της Παλαιάς Διαθήκης θα εύρης να ονομάζεται η αναχώρησις από την ζωήν αυτή θάνατος και μετάστασις. Από τότε όμως που ο Χριστός, ο Θεός μας, προσεφέρθη ως θυσία και έγινεν η Ανάστασις, ο φιλάνθρωπος Δεσπότης κατήργησε αυτές τις ονομασίες και εισήγαγε στον βίο μας ένα νέον και πρωτοφανή τρόπο ζωής· και η αναχώρησις από την παρούσα ζωή, αντί θάνατος, λέγεται πλέον κοίμισις και ύπνος.

Και από πού γίνεται φανερόν αυτό; Άκουσε τον ίδιο τον Χριστό που λέγει· «Λάζαρος ο φίλος ημών κεκοίμηται, αλλά πορεύομαι εξυπνήσαι αυτόν». Όπως δηλαδή είναι εύκολο σ΄ εμάς να εξυπνήσωμε και να σηκώσωμε από το κρεββάτι αυτόν που κοιμάται, έτσι και στον κοινόν Δεσπότη, τον Κύριον όλων μας, είναι εύκολο το να αναστήση νεκρό. Επειδή όμως αυτό που είπα ήταν κάτι το νέο και παράδοξον, ούτε οι μαθηταί του το κατάλαβαν, εώς ότου συγκαταβαίνοντας στην αδυναμία τους το είπε πιο καθαρά. Αλλά και ο διδάσκαλος της οικουμένης, ο μέγας Παύλος, γράφει προς τους Θεσσαλονικείς· «Ου θέλω υμάς αγνοείν περί των κεκοιμημένων, ίνα μη λυπήσθε, ως και οι λοιποί οι μη έχοντες ελπίδα». Και πάλι· «Ημείς οι ζώντες οι περιλειπόμενοι ου μη φθάσωμεν τους κοιμηθέντας». Και έπειτα λέγει· «Ει γαρ πιστεύομεν ότι Ιησούς απέθανε και ανέστη, ούτω και ο Θεός τους κοιμηθέντας άξει (θα τους πάρη) συν αυτώ».

Είδες ότι παντού ο θάνατος ονομάζεται πλέον κοίμησις και ύπνος; Και ότι εκείνος του οποίου και η θέα προηγουμένως ήταν φοβερά, τώρα μετά την Ανάστασιν έγινε ευκαταφρόνητος; Αυτή μας έφερε μύρια αγαθά· με αυτήν κατηργήθη η απάτη των δαιμόνων· με την δύναμιν αυτής περιγελούμε τον θάνατο· αυτή μας κάνει να θεωρούμε ασήμαντη την παρούσα ζωήν, αυτή μας κάνει να επειγώμεθα προς την επιθυμία των μελλόντων αγαθών· με αυτήν, ενώ φορούμε σώμα, δεν έχουμε τίποτε λιγώτερο από τις ασωμάτους δυνάμεις, εάν θελήσωμε. Σήμερα έγιναν τα λαμπρά μας νικητήρια· σήμερα ο Κύριός μας, αφού έστησε το κατά του θανάτου τρόπαιον και κατέλυσε την τυραννικήν εξουσία του διαβόλου, μας εχάρισε δια της Αναστάσεως τον δρόμο που οδηγεί στην σωτηρία. Να χαιρώμεθα λοιπόν όλοι, να χορεύωμε, να αγαλλώμεθα. Διότι αν και ο Κύριός μας ενίκησε και έστησε το τρόπαιον, αλλά η χαρά και η ευφροσύνη είναι κοινή και για μας. Διότι όλα τα έκαμε για την ιδική μας σωτηρίαν, και με τα μέσα εκείνα που μας επολέμησε ο διάβολος, με τα ίδια τον κατενίκησε ο Χριστός.

Τα ίδια όπλα έλαβε, και με αυτά τον κατετρόπωσε· και άκουσε πως. Παρθένος και ξύλο και θάνατος έγιναν τα σύμβολα της ήττης μας. Πράγματι η Εύα ήταν παρθένος, αφού όταν εξηπατήθη δεν είχε γνωρίσει ακόμη άνδρα. Ξύλο ήταν το δέντρο, και θάνατος το επιτίμιο κατά του Άδου. Είδες πως τα σύμβολα της ήττης μας ήταν παρθένος και ξύλο και θάνατος; Κοίταξε τώρα πως αυτά τα ίδια έγιναν πάλι αίτια της νίκης μας. Αντί της Εύας η Μαρία· αντί του ξύλου της γνώσεως του καλού και του κακού, το ξύλο του Σταυρού· αντί του θανάτου του Αδάμ, ο θάνατος του Δεσπότου. Είδες ότι με τα μέσα που μας ενίκησε, με τα ίδια ενικήθη; Κάτω από το δέντρο κατενίκησε τον Αδάμ ο διάβολος· κάτω από τον Σταυρό κατετρόπωσε τον διάβολο ο Χριστός. Και εκείνο μεν το ξύλον έστελνε στον Άδη, ενώ αυτό, το ξύλο του Σταυρού, επανέφερε πάλιν από τον Άδη και τους αποθαμένους. Και εκείνον μεν έκρυψε τον νικημένον ωσάν αιχμάλωτο και γυμνόν, ενώ αυτό έδειξε σε όλους τον νικητή γυμνόν και καρφωμένον υψηλά. Και του μεν Αδάμ ο θάνατος ήταν καταδίκη και για τις επόμενες γεννές, ο θάνατος όμως του Χριστού ανέστησεν αληθώς και εκείνους που έζησαν πριν από αυτόν. «Τις λαλήσει τας δυναστείας του Κυρίου, ακουστάς ποιήσει πάσας τας αινέσεις αυτού;» Είχαμε υποδουλωθή στον θάνατο και τώρα εγίναμε αθάνατοι, είχαμε πέσει και αναστηθήκαμε, είχαμε νικηθή και τώρα είμεθα νικηταί.

Αυτά είναι του Σταυρού τα κατορθώματα, αυτά αποτελούν την μεγαλύτερη απόδειξι της Αναστάσεως. Σήμερα σκιρτούν οι άγγελοι και όλες οι ουράνιες δυνάμεις αγάλλονται, συμμετέχοντας στην χαρά όλου του ανθρωπίνου γένους. Πράγματι, εάν «επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι χαρά γίνεται εν ουρανώ και επί γης», πολύ περισσότερο για την σωτηρία της οικουμένης. Σήμερα ο Κύριος ηλευθέρωσε την ανθρωπίνη φύσιν από την τυρρανικήν εξουσία του διαβόλου και την επανέφερε στην προηγούμενη αξία της. Όταν λοιπόν αντικρύσω την εκλεκτή μας προσφορά να έχη υπερνικήσει κατά κράτος τον θάνατο, δεν φοβούμαι πλέον, δεν τρέμω τον πόλεμο, ούτε βλέπω την αδυναμία μου, αλλά βασίζομαι στην ανέκφραστο δύναμι εκείνου που μέλλει να μου συμπαρασταθή στην μάχη. Διότι αυτός που κατέβαλε την εξουσία του θανάτου και αφήρεσε όλην του την δύναμι, τι δεν θα κάμη για το όμοιόν του γένος, την μορφήν του οποίου από πολλή φιλανθρωπία δεν απηξίωσε να λάβη και να παλέψη δι΄ αυτής με τον διάβολο; Σήμερα επεκράτησε η χαρά σε όλη την οικουμένη και η ευφροσύνη η πνευματική. Σήμερα οι στρατιές των αγγέλων και ο χορός των ουρανίων δυνάμεων αγάλλονται για την σωτηρία των ανθρώπων.

Αναλογίσου λοιπόν, αγαπητέ, πόσο μεγάλη είναι η χαρά, αφού και οι ουράνιες δυνάμεις συνεορτάζουν με μας, διότι χαίρονται και αυτές με τα ιδικά μας αγαθά. Αν και εμάς αφορά η δωρεά του Δεσπότου, η ικανοποίησις όμως είναι και δική τους. Γι΄ αυτό δεν το θεωρούν εντροπή να εορτάσουν μαζί μας. Και τι λέγω, ότι οι σύνδουλοί μας δεν εντρέπονται να εορτάσουν μαζί μας; Ο ίδιος ο Κύριος των αγγέλων και των ανθρώπων δεν εντρέπεται να συνεορτάση με μας. Και γιατί είπα δεν εντρέπεται; Και μάλιστα επιθυμεί να συνεορτάση μαζί μας. Από πού φαίνεται αυτό; Άκουσε τι λέγει ο ίδιος· «Επιθυμία επεθύμησα τούτο το Πάσχα φαγείν μεθ΄ υμών». Εάν επεθύμησε να φάγη μαζί μας το Πάσχα, είναι φανερόν ότι επεθύμησε και να εορτάση μαζί μας. Όταν λοιπόν βλέπης ότι όχι μόνον οι άγγελοι και όλη η φύσις των ουρανίων δυνάμεων, αλλά και ο ίδιος ο Κύρος των αγγέλων εορτάζει μαζί μας, τι άλλο χρειάζεσαι για να πλημμυρίσης από χαρά; Κανείς λοιπόν ας μην είναι κατηφής σήμερα για την πτωχεία του, διότι η εορτή είναι πνευματική.

Κανείς πλούσιος ας μη καυχάται για τον πλούτο του· διότι δεν ημπορεί να προσφέρη τίποτε στην εορτήν αυτήν από τα χρήματά του. Βεβαίως στις κοσμικές εορτές όπου γίνεται μεγάλη επίδειξις και της εξωτερικής περιβολής και της πολυτελείας των γευμάτων, δικαιολογημένα εκεί ο πτωχός θα είναι κατηφής και στενοχωρημένος, και ο πλούσιος χαρούμενος και ευχαριστημένος. Γιατί όμως; διότι ο μεν πλούσιος φορά λαμπρήν ενδυμασία και παραθέτει πλουσιώτερο γεύμα, ενώ ο πτωχός εμποδίζεται από την πτωχεία του να δείξη την ίδια γενναιοδωρία. Εδώ όμως τίποτε παρόμοιο δεν συμβαίνει, αλλά έχει απομακρυνθή αυτός ο κακός διαχωρισμός· ένα είναι το τραπέζι και για τον πλούσιο και για τον πτωχό, και για τον δούλο και για τον ελεύθερο. Διότι η χάρις είναι του Θεού, και δεν γνωρίζει διαφορά προσώπων...

Τοιαύτα είναι τα δώρα τα πνευματικά· δεν διαιρούν την κοινωνίαν ανάλογα με τα αξιώματα, αλλά ανάλογα με την προαίρεσι και την διάθεσι του καθενός. Και ένα είναι το ένδυμα της σωτηρίας για όλους, όπως βοά ο Παύλος, λέγοντας· «Όσοι εις Χριστός εβαπτίσθητε, Χριστόν ενεδύσασθε». Ας μην προσβάλωμε λοιπόν την τοιαύτην εορτή παρακαλώ, αλλ΄ ας αποκτήσωμε φρόνημα αντάξιο των δωρημάτων που μας έφερε η χάρις του Χριστού. Ας μην παραδοθούμε στην μέθη και την πολυφαγία, αλλ΄ αφού αναλογισθούμε την γενναιοδωρία του Κυρίου μας, και ότι ετίμησεν ομοίως και τους πλουσίους και τους πτωχούς, και τους δούλους και τους ελεύθερους, και προσέφερε την δωρεάν κοινώς προς όλους, ας αμείψωμε τον ευεργέτη για την εύνοιά του προς εμάς. Και αμοιβή αρκετή του είναι ο αρεστός σ΄ αυτόν τρόπος της ζωής μας και ψυχή που νήφει και ευρίσκεται σε εγρήγορσι. Αυτή η εορτή και πανήγυρις δεν χρειάζεται χρήματα, ούτε έξοδα, αλλά μόνο προαίρεσι και καθαρό νου. Τίποτε το υλικό δεν έχουμε να κερδήσωμε από εδώ, αλλά όλα τα πνευματικά· την ακρόασι των θείων λόγων, τις ευχές των Πατέρων, τις ευλογίες των ιερέων, την κοινωνία των θείων και απορρήτων μυστηρίων, την ειρήνη, την ομόνοια και όλα τα δώρα τα πνευματικά και άξια της γενναιοδωρίας του ευεργέτου.

Ας εορτάσωμε λοιπόν την εορτήν αυτή κατά την οποίαν ανέστη ο Κύριος. Διοτι ανέστη και μαζί του ανέστησε την οικουμένην. Και αυτός μεν ανέστη συντρίβοντας τα δεσμά του θανάτου, ανέστησε δε και εμάς διαλύοντας τις αλύσεις των αμαρτιών μας. Ο Αδάμ ημάρτησε και απέθανε· ο Χριστός δεν ημάρτησε, και απέθανε. Πρωτάκουστο και παράδοξον· εκείνος ημάρτησε και απέθανε, ενώ αυτός δεν ημάρτησε και όμως απέθανε. Για ποίον λόγο και για ποίον σκοπό; Για να ημπορέση εκείνος που ημάρτησε και απέθανε να ελευθερωθή από τα δεσμά του θανάτου δια μέσου αυτού που δεν ημάρτησε και απέθανε. Το ίδιο γίνεται πολλές φορές και σ΄ εκείνους που οφείλουν χρήματα. Οφείλει κάποιος σ΄ έναν άλλο και δεν έχει να του τα επιστρέψη, και γι΄ αυτό φυλακίζεται. Κάποιος τρίτος που δεν οφείλει και έχει την δυνατότητα να καταβάλη την οφειλή, τα καταθέτει και ελευθερώνει τον υπεύθυνο. Έτσι έγινε με τον Αδάμ και τον Χριστό. Χρεωστούσε ο Αδάμ τον θάνατον και εκρατείτο στην φυλακή. Ο Χριστός δεν χρεωστούσε τίποτε, ήταν ελεύθερος· ήλθε και κατέθεσε τον θάνατό του προς χάριν του φυλακισμένου, ούτως ώστε να τον απολύση από τα δεσμά του θανάτου. Είδες τα κατορθώματα της Αναστάσεως; είδες την φιλανθρωπία του Δεσπότου; Είδες το μέγεθος της κηδεμονίας του; Ας μη γινώμεθα λοιπόν αχάριστοι προς τον τόσο μεγάλον ευεργέτη, ούτε να γίνωμε πιο ράθυμοι επειδή επέρασε η νηστεία· αλλά τώρα ας επιμεληθούμε την ψυχή μας περισσότερο από πριν, ώστε να μη γίνη πιο αδύνατη από την πάχυνσι του σώματος, και έτσι παρεμελήσωμε την οικοδέσποινα φροντίζοντας την δούλη. Ποίο είναι το όφελος, ειπέ μου, να κινδυνεύη να διαρραγή η κοιλία από την άμετρη τροφή; Αυτό και το σώμα καταστρέφει και την ευγένεια της ψυχής προδίδει. Μήπως όμως εμποδίζω την απόλαυσι της τροφής και την άνεσι των ημερών αυτών; Δεν εμποδίζω αυτό, αλλά συμβουλεύω να περιοριζώμεθα στα αναγκαία και να περικόπτωμε την πολλή τροφή και να μην υπερβαίνωμε το μέτρον καταστρέφοντας την υγεία της ψυχής. Διότι εκείνος που υπερβαίνει τα όρια της ανάγκης, ούτε ευχαρίστησι θα απολαύση· το γνωρίζουν αυτό πολύ καλά εκείνοι που το έχουν δοκιμάσει, αφού προξένησαν από αυτό μύρια είδη νοσημάτων στον εαυτό τους και έφθασαν να αισθάνωνται αηδίαν. Αλλά ότι θα πεισθήτε στις παραινέσεις μου δεν το αμφιβάλλω, διότι γνωρίζω την υπακοή σας.

Γι΄ αυτό, αφού σταματήσω εδώ τις παραινέσεις αυτές, θέλω να στρέψω τον λόγο προς εκείνους οι οποίοι ηξιώθησαν σήμερα να λάβουν την δωρεά του θείου Βαπτίσματος, προς αυτά τα καλά φυτά της Εκκλησίας, τα άνθη τα πνευματικά, τους νέους στρατιώτες του Χριστού. Προχθές ο Κύριος ευρίσκετο επάνω στον Σταυρό, αλλά τώρα έχει αναστηθή· έτσι και αυτοί, μέχρι προχθές ήσαν υποδουλωμένοι στην αμαρτία, αλλά τώρα ανεστήθησαν μαζί με τον Χριστό· εκείνος απέθανε και ανέστη σωματικώς, αυτοί ήσαν νεκροί από την αμαρτία, και ανεστήθησαν από τον θάνατο της αμαρτίας. Και η μεν γη κατά τον καιρόν αυτό της ανοίξεως μας προσφέρει ρόδα και μενεξέδες και άλλα άνθη· τα ύδατα όμως μας επαρουσίασαν σήμερα λιβάδι πιο όμορφο από αυτό της γης.

Και μην απορήσης, αγαπητέ, εάν από τα ύδατα ανεδείχθησαν ανθισμένα λιβάδια· επειδή και η γη στην αρχή δεν εβλάστησε την διακόσμησι των φυτών με τρόπο φυσικόν, αλλά υπακούοντας στο πρόσταγμα του Κυρίου. Αλλά και τα ύδατα έδωσαν τότε ζώα κινούμενα, επειδή ήκουσαν «εξαγαγέτω τα ύδατα ερπετά ψυχών ζωσών», και το πρόσταγμα έγινε έργον· από την άψυχο φύσι προήλθε ζωή. Έτσι και τώρα το ίδιο πρόσταγμα έκαμε τα πάντα. Τότε είπεν· «Εξαγαγέτω η γη ερπετά ψυχών ζωσών», τώρα όμως ανέδειξε όχι ερπετά, αλλά πνευματικά χαρίσματα· τότε τα ύδατα εξήγαγαν αλόγους ιχθύς· τώρα όμως εγέννησαν ιχθύς λογικούς, οι οποίοι ηλιεύθησαν από τους Αποστόλους. Διότι είπε· «Δεύτε οπίσω μου, και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων». Νέος όντως ο τρόπος αυτής της αλιείας· επειδή όταν οι αλιείς εκβάλλουν από τα ύδατα τους ιχθύς, τότε τα αλιευόμενα νεκρώνονται· εμείς όμως τα εμβαπτίζουμε στα ύδατα και οι αλιευόμενοι ζωογονούνται.

Είδες μέγεθος δωρεάς; Ακούσετε σεις που την νύκτα αυτήν εγίνατε πολίτες της άνω Ιερουσαλήμ, και φυλάξετε τις δωρεές δίδοντας προσοχήν αντάξια του μεγέθους των, ώστε να εξασφαλίσετε και αφθονωτέρα χάρι· διότι η ευγνωμοσύνη που δεικνύουμε για όσα ήδη έχουμε λάβει, προκαλεί την γενναιοδωρία του Δεσπότου. Δεν σου επιτρέπεται, αγαπητέ, να ζης στο εξής διαφορετικά· αλλά όρισε στον εαυτό σου νόμους και κανόνες, ώστε όλα να γίνωνται με ακρίβεια, και να επιδεικνύης πολλήν προσοχή και σ΄ αυτά που θεωρούνται από άλλους αδιάφορα.

Ας έχη λοιπόν ο οφθαλμός περιορισμούς και κανόνες, ώστε να μην κατευθύνωνται επερίσκεπτα προς οτιδήποτε συναντήσουν· και η γλώσσα ας περιφραχθή, ώστε να μην προτρέχη της διανοίας. Πράγματι, γι΄ αυτό εδημιουργήθησαν και τα δόντια και τα χείλη εκεί, για να ασφαλίζουν την γλώσσα, ώστε να μην ανοίξη ποτέ τις θύρες και εξέλθη απερίσκεπτα, αλλ΄ αφού πρώτα τακτοποιήση καλά τα ιδικά της, τότε να προχωρήση με κάθε κοσμιότητα και να προσφέρη λόγια τέτοια, ώστε να ευχαριστήση αυτούς που ακούουν, και να λέγη εκείνα που συντελούν στην οικοδομή των ακροατών. Και τον άτακτο γέλωτα πρέπει να τον αποφεύγωμε εντελώς, και να έχωμε ήρεμο και ήσυχο βάδισμα και σεμνή ενδυμασία· και γενικώς, αυτός που εισήλθε στο στάδιο της αρετής, οφείλει όλες τις εκδηλώσεις της ζωής του να τις ρυθμίζη· διότι η ευταξία των εξωτερικών μελών μας είναι μία εικόνα της καταστάσεως της ψυχής.

Εάν από την αρχή συνηθίσωμε να ζούμε έτσι, θα πορευώμεθα στο εξής τον δρόμο μας με ευκολία και θα επιτύχωμε όλες τις αρετές χωρίς να χρειασθή να κοπιάσωμε πολύ, και θα προσελκύσωμε μεγάλην βοήθειαν από τον Θεό. Έτσι θα ημπορέσωμε και τα κύματα της παρούσης ζωής να περάσωμε με ασφάλεια και αφού εξουδετερώσωμε τις παγίδες του διαβόλου, να επιτύχωμε τα αιώνια αγαθά, «χάριτι και φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, μεθ΄ ου (μετά του οποίου) τω Πατρί άμα τω Αγίω Πνεύματι, δόξα, κράτος, τιμή, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.»


A. Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου

B. Aγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

http://www.imsamou.gr/