Έχει το σώμα προαίρεση ή θέληση;
Πρωτ. Στέφανος Στεφόπουλος
Στερείται το σώμα προαιρέσεως και θελήσεως κατά τον άγιο Συμεών το Νέο Θεολόγο.
Μεγάλη συζήτηση έχει γίνει, κι ακόμη καλά κρατεί, γύρω απ’ το αν η ομοφυλοφιλία είναι επιλογή ή όχι. Αν είναι γενετικό θέμα ή γονιδιακό ή αν συντρέχουν και άλλοι παράγοντες στο να διαφοροποιείται κάποιος από τα παραδεδομένα του φύλου του.
Προφανώς και ένα τόσο πολυσύνθετο κοινωνικοηθικό πρόβλημα δεν έχει μόνο ένα παράγοντα να το επηρεάζει αλλά πάντα υπάρχει και μιά βασική γενεσιουργός αιτία.
Στην περίπτωσή μας η αιτία ανάγεται στην ύπαρξη και λειτουργία της ψυχής που συμπαρασύρει ή μάλλον κινεί το σώμα κατά τους Πατέρες της Εκκλησίας και κυρίως τους Νηπτικούς.
Και όταν ο Πονηρός κυριαρχεί ορίζοντας εκείνος τις διαθέσεις της ψυχής και άρα τις κινήσεις του σώματος μετά μπορεί, προφανώς, να δημιουργεί πολλές άλλες αφορμές διά καταστάσεων, προσώπων, γεγονότων, κλπ.
Ας ρίξουμε, όμως, μιά ματιά στη θεολογία του θεόπνευστου αγίου Συμεών του Θεολόγου για να βρούμε απάντηση εκ του ασφαλούς. Γιά το λόγο αυτό θα στηριχθώ στις πανεπιστημιακές παραδόσεις του Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής Αθηνών κ. Χαραλάμπους Σωτηρόπουλου (“Νηπτικοί Πατέρες – 1- Συμεών ο Νέος Θεολόγος, Αθήναι 1986).
Ο άγιος Συμεών διδάσκει πως το “σώμα είναι μεταβλητό κατά τη φύση του, καθόσον είναι σύνθετο, αποτελούμενο εκ περισσοτέρων του ενός στοιχείων, αλλά κατά την ουσίαν του είναι ασταθές, καθόσον έχει κτισθεί από ύλη φθαρτή και ασταθή και συγκροτείται από στοιχεία, τα οποία είναι μεταξύ των αντίθετα… Αυτό το οποίον πρέπει να τονισθεί ιδιαιτέρως είναι ότι το σώμα στερείται τόσον προαιρέσεως όσον και θελήσεως”.
Εδώ ο Άγιος, όντας ο ίδιος ασφαλής γνώστης του θέματος ως Αγιοπνευματοδίδακτος, τονίζει μιά αλήθεια που λίγοι από εμάς καταλαβαίνουμε. Κι αν αναρωτηθεί κανείς γιά όσα φαίνονται να είναι επιθυμίες της σάρκας, ο άγιος Συμεών διευκρινίζει πως ακόμα κι αυτά, όπως η πολυφαγία, η ηδονή, ο πολύς ύπνος κλπ, “ουδέν άλλο είναι ει μη επιθυμία της ψυχής”.
Και συνεχίζει φανερώνοντας πως “το σώμα δεν επιζητεί ούτε επιθυμεί, όπως δεν επιζητεί και όταν είναι νεκρόν. Πάντα ταύτα επιζητεί η ψυχή διά του σώματος.
Δεν αφήνει, όμως, ο Άγιος “παραθυράκια” στην ερμηνεία της θεόπνευστης διδασκαλίας του. Προχωρεί αποκαλώντας την ψυχή “σύν“, δηλαδή χοίρον, ο οποίος κυλιέται μέσα στον βόρβορο ενώ, διευκρινίζει ο κ. Σωτηρόπουλος, πως αυτό συμβαίνει όταν “η κατάπτωσις της ψυχής και η συγκατάνευσίς της να μη ηγηθή αυτή του σώματος, αλλά να ακολουθήσει τις κινήσεις του σώματος, δηλαδή αυτή η ίδια, η οποία κινεί το σώμα, να πέση χαμηλά…να κινηθεί παρά φύσιν και όχι κατά φύσιν.
Επικαλείται δε και την μαρτυρία του Νικήτα Στηθάτου ότι ”όθεν ετοίμως άγεται το σώμα ημών προς αυτήν (την αμαρτίαν), ραθυμησάσης και καταπεσούσης της ψυχής προς τας ανέσεις αυτού και της προς τα θεία μελέτης εκουσίως αλογησάσης”.
Φαίνεται από τα παραπάνω αλλά και την γνώση περί της δημιουργίας του ανθρώπου πως το σώμα πλάστηκε να είναι καλό. Γι’ αυτό ο καθηγητής επικαλείται την διδασκαλία ενός άλλου μεγάλου Νηπτικού Πατέρα της Εκκλησίας μας, του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ο οποίος γράφει σχετικά πως “το σώμα είναι καλόν, διά τούτο και ο Θεός ενώκισε εις αυτό τον νουν. Κακόν είναι το σωματικό φρόνημα, το οποίον γεννά η αμαρτία”!
Στη συνέχεια διαβάζουμε στις παραπάνω πανεπιστημιακές σημειώσεις και τα μεταφέρουμε εδώ με απλό τρόπο.
Η Αγία Τριάδα έπλασε τον άνθρωπο “χουν λαβών από της γης” και τον τίμησε με το να τον τοποθετήσει στον Παράδεισο. Ο Αδάμ, ως ο πρώτος άνθρωπος επί της γης, ήταν άπνους. Χωρίς ζωή. Ταυτοχρόνως “εφύσησε” ο Θεός ζώσα πνοή, δηλαδή την ψυχή, η οποία ζωοποίησε το σώμα. Του έδωσε ζωή, κίνηση.
Έκτοτε η ψυχή στους Πρωτόπλαστους συνεργάζεται αρμονικά με το σώμα χωρίς κανένα ψεγάδι.
Αμέσως μετά έρχεται ο λογισμός δια του Πονηρού που προσέβαλε τις ψυχές των (καθώς το σώμα δεν έχει νουν όπως η ψυχή) και μετά την συγκατάθεσή των στον λογισμό πράττουν την παρακοή, την αμαρτία. Και τότε τι έγινε; Αμέσως, όπως μας πληροφορεί η Αγ. Γραφή ένιωσαν για πρώτη φορά τη γύμνια τους και ντράπηκαν. Γιατί πριν δεν αισθάνονταν τη γυμνότητα του σώματος; Γιατί η ψυχή τους ήταν καθαρή από λογισμούς αμαρτίας. Άρα, η κατάσταση της ψυχής και η “κίνησή” της στο παρά φύσιν της είναι που παρασύρει το σώμα σε πάθη.
Όταν η ψυχή “λειτουργεί” κατά φύσιν παραμένει καθαρή και το σώμα του ανθρώπου συνεργαζόμενο μαζί της καθίσταται όντως ναός του Αγ. Πνεύματος.
Οι Άγιοι, βεβαίως, δέχονται ότι και το σώμα από μόνο του έχει δικές του δυνάμεις, λειτουργίες και πάθη.
Όμως έμφαση δίνεται στο ρόλο της ψυχής, ως κινητήριας δύναμης του σώματος, καθώς δεν είναι εύκολο να ξεχωρίσει κανείς τα σωματικά από τα ψυχικά πάθη που επηρεάζουν άμεσα το σώμα.
Σύμφωνα με τον κ. Σωτηρόπουλο, ο άγιος Συμεών παρουσιάζει ως ένα ισχυρό αποδεικτικό στοιχείο, χωρία του Απ. Παύλου, όπως: Γαλ. 5,17 (περί πλήρους αντιθέσεως μεταξύ πνεύματος και σαρκός, “η γαρ σαρξ επιθυμεί κατά του πνεύματος, το δε πνεύμα κατά της σαρκός. Ταύτα δε αντίκειται αλλήλοις”), Ρωμ. 8,6 (περί φρονήματος σαρκός, “το γαρ φρόνημα της σαρκός θάνατος, το δε φρόνημα του πνεύματος ζωή και ειρήνη, διότι το φρόνημα της σαρκός έχθρα εις Θεόν”), Εφεσ. 2,3 κ.εξ. (περί επιθυμιών της σαρκός, ” εν οις και ημείς πάντες ανεστράφημεν ποτε εν ταις επιθυμίαις της σαρκός ημών, ποιούντες τα θελήματα της σαρκός και των διανοιών, και ήμεν τέκνα φύσει οργής, ως και οι λοιποί”).
Επί των ανωτέρω χωρίων ο αείμνηστος Π. Τρεμπέλας σχολιάζει : “ο όρος σαρξ αποδίδει τον σαρκικόν λογισμόν της ψυχής, ο όρος δε πνεύμα τον πνευματικόν λογισμόν. Και συνεχίζει διευκρινίζοντας πως υπ αυτήν την έννοια μπορεί να εκληφθεί και ο όρος “σαρξ της ψυχής” ως δηλούντος την επί τα χείρω της ψυχής ροπήν.
Όταν δε ο Απόστολος Παύλος ομιλεί περί “φρονήματος της σαρκός” αναφέρεται εις την παχυτέραν ορμήν της διανοίας, καθότι η σαρξ δεν έχει λογισμόν”!
Ώστε, λοιπόν, η ψυχή άνευ της οποίας το σώμα θα ήταν νεκρό, κινεί το σώμα και τούτο κινούμενο φαίνεται ότι έχει δικές του ορέξεις και επιθυμίες.
Όλα τα παραπάνω φανερώνουν πως όλα αυτά που ισχυρίζονται οι υπέρμαχοι της παρά φύσιν σεξουαλικότητας ως φυσικών και βιολογικά αναγκαίων ενεργειών, μάλλον πέφτουν στο κενό.
Ακόμα και οι ελάχιστες, στατιστικά επί του συνόλου του πληθυσμού, περπτώσεις ερμαφροδιτισμού ή άλλων γενετικών ανωμαλιών ουδόλως επιβάλλουν στην ψυχή των ανθρώπων την παρά φύσιν κίνησιν του σώματος. Είναι η ψυχή που δεν κινείται κατά φύσιν ώστε τη συνεργεία του Αγίου Πνεύματος να αξιωθεί και της θείας ελλάμψεως όπως την διδάσκει ο άγιος Συμεών, και συντρεχόντων άλλων παραγόντων όπως η ηθική και πνευματική ζωή των γονέων, κηδεμόνων, αναδόχων, πνευματικών πατέρων, κοινωνικών, μορφωτικών, κληρονομικών κλπ παραγόντων καταλήγει ο κάθε άνθρωπος να επιλέγει την δική του πορεία της ψυχής και συνεπώς και την κατάσταση του σώματός του.
Εκείνο που θλίβει, όμως, και προβληματίζει έντονα είναι αυτή η πονηρή και νοσηρή επιθυμία των “πρόθυμων” της δήθεν δημοκρατίας, της δήθεν ελευθερίας, των δήθεν ανθρώπινων δικαιωμάτων, της δήθεν δικαιοσύνης και ισότητας των πολιτών, της δήθεν ομοφοβίας (που και ως όρος, πάλι αδόκιμος είναι!) να περάσουν νέα ήθη, νέο “ευαγγέλιο”, νέο μισανθρωπισμό, νέο αλλοπρόσαλλο προοδευτισμό με το στανιό. Με το βούρδουλα του νόμου και με βασικό δόγμα “όποιος δεν είναι καλός μαθητής και δεν αφομοιώνει γρήγορα τη δαιμονική ύλη αποβάλλεται και εις πυρ βάλλεται”
Καταστρατήγησαν οι δύστυχοι τις παραδοσιακές ερμηνείες των όρων “δικαιοσύνη”, “δικαίωμα”, “Ευαγγέλιο”, “οικογένεια”, “γάμος”, “φύλο”, “γυναίκα”, “άνδρας”, κλπ και μας επέβαλαν διά” ξίφους” νέες μεταμοντέρνες “έννοιες” και “όρους” όπως “δικαιωματισμός”, ”διεμφυλικός”, “ΛΟΑΤΚΙ+”, “δυσφορία φύλου”, “φυλομετάβαση”, “ομοφοβία” και τόσα άλλα με μόνο σκοπό την σχετικοποίηση του Ευαγγελίου και της διδασκαλίας του καθώς και την άμβλυνση των κριτηρίων της χριστιανικής ηθικής του ορθοδόξου λαού ώστε υπό την σπάθη των μη συμφωνούντων με το Ελληνικό Σύνταγμα νόμων να δεχθούν την κυριαρχία του “παρά φύσιν”. Το οποίο ποτέ δεν μπορεί να οδηγήσει την ψυχή του ανθρώπου στο υπέρ φύσιν, δηλαδή στον Θεό.
Σύμφωνα και με την παραπάνω αγιοπνευματική διδασκαλία του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, θα έπρεπε αντί όλων αυτών των δαιμονικά ενορχηστρωμένων, προγραμματισθέντων και επικίνδυνων για την κοινωνία πρακτικών που εξαθλιώνουν και χρησιμοποιούν γιά πολλούς και όχι πάντα ηθικούς σκοπούς, όσους αισθάνονται ως “διαφορετικοί“, να μεταστρέφουν τους εαυτούς τους προς την ευλάβεια, την πίστη στον Άγιο Τριαδικό Θεό, την μετάνοια και την πνευματική ζωή.
Σκεφτόμαστε κάποτε τι ακριβώς έχει συμβεί στην κοινωνία μας και δεν μπορούμε να αφομοιώσουμε τα όσα προγραμματίζουν για μας, πριν από μας και χωρίς εμάς.
Ενώ είναι τόσο απλό.
Ακολουθούμε με πίστη και εμπιστοσύνη την ηθική που απορρέει από το ιερό Ευαγγέλιο, μελετούμε και δεχόμαστε πρώτα τον σωτηριώδη λόγο του Κυρίου αλλά και την Ιερά Παράδοσή μας, αγαπούμε με όλη μας την καρδιά και το νου τον Κύριό μας και την όντως διαφορετική ζωή που μας προτείνει και επιλέγουμε να ζούμε κατά Χριστόν εν τη ελευθερία μας ως προσώπων και με γνώση των συνεπειών όταν δεν επιλέγουμε τον Κύριο αλλά τον Διάβολο. Ελευθερία είπα;
Μεγάλο κεφάλαιο η εν Χριστώ ελευθερία αλλά είναι θέμα που πρέπει να αντιμετωπιστεί αυτοτελώς και ανεξαρτήτως από άλλα θέματα.
Κι αν επιμένει κανείς να ζήσει ως “διαφορετικός”, ντυμένος την “προβιά” του παρά φύσιν, ας το κάνει. Κεκλεισμένων όμως των θυρών ο καθένας. Στο “ταμείο” του. Και όχι δικαιωματιστικά, με την “πανοπλία” ενός καραμπινάτα αντισυνταγματικού νόμου, με πατερίτσες την “ομοφοβία” και την “δυσφορία” του φύλου και με τις πλάτες μιάς ολόκληρης Πολιτείας – λάστιχου.
Έτσι, άλλωστε, κάνει και ο υπόλοιπος κόσμος που κουβαλάει τα δικά του σαρκικά πάθη. Εν τω ταμείω, όχι εν τη τηλοψία!
Ο άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος, πάντως, οριοθέτησε αγιοπνευματικά και μένει σ’ εμάς μόνο να τον ακούσουμε. Πρώτα με τα αυτιά και μάτια της ψυχής μας, δηλαδή με τον νούν. Νούν Χριστού. Ή μήπως δεν έχουμε νούν;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου