«Εγώ σε εδόξασα επί της γής…». Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής των Αγίων Πατέρων διαβάζουμε ένα απόσπασμα της συγκλονιστικής προσευχής του Χριστού στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μετά τον Μυστικό Δείπνο. Σ’ αυτήν την προσευχή, η οποία είναι ένας διάλογος του Υιού με τον Πατέρα, ακούμε μεταξύ άλλων ότι ο Χριστός δόξασε τον Θεό και αποκάλυψε το όνομά Του στους ανθρώπους: «εγνώρισα αυτοίς το όνομά σου και γνωρίσω».
Πολλές φορές μέσα στην Αγία Γραφή γίνεται λόγος για την δόξα του Θεού. Ποια όμως, άραγε, είναι η έννοια αυτής της δόξας; Η απάντηση είναι σαφής και κατηγορηματική. Έστω και αν η δημιουργική κυριαρχία του Θεού και η απόλυτη παντοδυναμία Του αποτελούν στοιχεία της δόξας Του, αυτή κορυφώνεται στην υπέρτατη προσφορά της αγάπης Του. η κατεξοχήν δόξα Του βρίσκεται στην σταυρική Του θυσία. Το απόλυτο μεγαλείο Του στις τραγικές και οριακές στιγμές του Πάθους. Το ύψος της ταπείνωσής Του στις ώρες του έσχατου εξευτελισμού στην κορυφή του Γολγοθά. Ένας σύγχρονος θεολόγος υπογραμμίζει ότι «η δόξα του Θεανθρώπου Κυρίου είναι η εκ μέρους του ανθρώπου αποδοχή της αγάπης του Θεού και, επομένως, η κοινωνία και η ένωσή του με τον Θεό, δηλαδή η σωτηρία». Γι αυτό και οι πιστοί καλούμαστε στον αγώνα της σωτηρίας σε μια άλλου είδους δόξα.
Η τάση του ανθρώπου για την δόξα είναι έμφυτη, αφού όλοι είμαστε πλασμένοι γι αυτή. Όμως η αμαρτία, ως διεστραμμένη κατεύθυνση ύπαρξης και ζωής, μας οδηγεί σε εσφαλμένο δρόμο. Έτσι, λοιπόν, αναζητούμε την καταξίωση της προσωπικής και της κοινωνικής μας ζωής με αθέμιτα μέσα, καταδικασμένοι στην ματαιότητα και το κενό. Η επιδίωξη της αναγνώρισης και της επιβεβαίωσή μας από τους άλλους είναι ματαιοφροσύνη, αφού αποδεικνύεται, αν όχι ψεύτικη, σίγουρα, όμως, σχετική και φευγαλέα. Ο λόγος του Χριστού επιμένει να ανατρέπει την λογική μας. Μας λέει ότι υψωνόμαστε κάθε φορά που θυσιαζόμαστε. Δοξαζόμαστε κάθε φορά που μαθαίνουμε να υπομένουμε πειρασμούς, συκοφαντίες, αδικίες. Καταξιωνόμαστε κάθε φορά που συγχωρούμε, κάθε φορά που σταυρώνουμε τον εαυτό μας και τα πάθη του.
«Εφανέρωσά σου το όνομα τοις ανθρώποις». Για τους Ιουδαίους η κυρίαρχη έννοια του Θεού ήταν εκείνη του Δημιουργού και Παντοκράτορος. Ο Χριστός αποδεικνύεται Υιός του Θεού και έτσι φανερώνει τον Θεό Πατέρα Του. ο Πατέρας δοξάζεται διά του Υιού. Η φανέρωση του ονόματος του Θεού Πατέρα είναι η φανέρωση στον κόσμο του μυστηρίου του Τριαδικού Θεού. Το μυστήριο της κοινωνίας και της αγάπης των προσώπων, που οδηγεί στην σωτηρία μας. Αυτό το μυστήριο διατύπωσαν με προσευχή και υπερασπίσθηκαν με αγώνες και δάκρυα οι Πατέρες της πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, που σήμερα τιμούμε.
Ο Θεός είναι ο Ών, ο κατεξοχήν υπάρχων. Τα πάντα υπάρχουν και παίρνουν πνοή ζωής από Αυτόν. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε αυτοί που υπάρχουμε «κατ’ εικόνα» Εκείνου που είναι το πρωτότυπο. Είμαστε αυτοί που αντλούμε δύναμη από την χάρη Του. είμαστε παιδιά Του, υιοί και θυγατέρες Του, «κεκλημένοι» να ζήσουμε και να πορευθούμε στην καινούργια ζωή της χάριτος του Χριστού, ώστε «εν κοινότητι ζωής περιπατήσωμεν». Κάθε φορά που γνωρίζουμε το όνομα του Θεού, γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Απαντάμε στο ερώτημα ποιοι είμαστε και γιατί υπάρχουμε. Το όνομα του Θεού φανερώνει το αληθινό πρόσωπο του ανθρώπου. Αφού ο Θεός είναι Μυστικός, αυτό σημαίνει ότι και ο άνθρωπος έχει μυστικά βάθη. Δεν είναι ο άνθρωπος η αρχή και το τέλος της ύπαρξής του, αλλά ο Θεός είναι το Α και το Ω της οντότητάς του. Αφού ο Θεός είναι ένας στην φύση αλλά τριαδικός στα πρόσωπα, έχει δηλαδή κοινωνία προσώπων, αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς κοινωνία, σχέση, επικοινωνία και αγάπη.
Αγαπητοί αδελφοί, η γνώση και η επίκληση του ονόματος του Θεού δεν είναι ένα εξωτερικό καθήκον ή μια θρησκευτική δοξασία. Είναι θεμελιώδης αλήθεια ύπαρξης και νοήματος ζωής που μας φανέρωσε ο Χριστός και πρέπει να εμπιστευόμαστε. Ας μην ξεχνάμε το όνομα του Θεού Πατέρας μας, γιατί τότε ξεχνάμε το αληθινό μας πρόσωπο, και έτσι, άγνωστοι για τον ίδιο μας τον εαυτό, χανόμαστε στα δαιδαλώδη μονοπάτια του κόσμου και στον λαβύρινθο των ποικίλων θεωριών και αδιεξόδων του.
Αρχιμ. Ν.Κ.
Πολλές φορές μέσα στην Αγία Γραφή γίνεται λόγος για την δόξα του Θεού. Ποια όμως, άραγε, είναι η έννοια αυτής της δόξας; Η απάντηση είναι σαφής και κατηγορηματική. Έστω και αν η δημιουργική κυριαρχία του Θεού και η απόλυτη παντοδυναμία Του αποτελούν στοιχεία της δόξας Του, αυτή κορυφώνεται στην υπέρτατη προσφορά της αγάπης Του. η κατεξοχήν δόξα Του βρίσκεται στην σταυρική Του θυσία. Το απόλυτο μεγαλείο Του στις τραγικές και οριακές στιγμές του Πάθους. Το ύψος της ταπείνωσής Του στις ώρες του έσχατου εξευτελισμού στην κορυφή του Γολγοθά. Ένας σύγχρονος θεολόγος υπογραμμίζει ότι «η δόξα του Θεανθρώπου Κυρίου είναι η εκ μέρους του ανθρώπου αποδοχή της αγάπης του Θεού και, επομένως, η κοινωνία και η ένωσή του με τον Θεό, δηλαδή η σωτηρία». Γι αυτό και οι πιστοί καλούμαστε στον αγώνα της σωτηρίας σε μια άλλου είδους δόξα.
Η τάση του ανθρώπου για την δόξα είναι έμφυτη, αφού όλοι είμαστε πλασμένοι γι αυτή. Όμως η αμαρτία, ως διεστραμμένη κατεύθυνση ύπαρξης και ζωής, μας οδηγεί σε εσφαλμένο δρόμο. Έτσι, λοιπόν, αναζητούμε την καταξίωση της προσωπικής και της κοινωνικής μας ζωής με αθέμιτα μέσα, καταδικασμένοι στην ματαιότητα και το κενό. Η επιδίωξη της αναγνώρισης και της επιβεβαίωσή μας από τους άλλους είναι ματαιοφροσύνη, αφού αποδεικνύεται, αν όχι ψεύτικη, σίγουρα, όμως, σχετική και φευγαλέα. Ο λόγος του Χριστού επιμένει να ανατρέπει την λογική μας. Μας λέει ότι υψωνόμαστε κάθε φορά που θυσιαζόμαστε. Δοξαζόμαστε κάθε φορά που μαθαίνουμε να υπομένουμε πειρασμούς, συκοφαντίες, αδικίες. Καταξιωνόμαστε κάθε φορά που συγχωρούμε, κάθε φορά που σταυρώνουμε τον εαυτό μας και τα πάθη του.
«Εφανέρωσά σου το όνομα τοις ανθρώποις». Για τους Ιουδαίους η κυρίαρχη έννοια του Θεού ήταν εκείνη του Δημιουργού και Παντοκράτορος. Ο Χριστός αποδεικνύεται Υιός του Θεού και έτσι φανερώνει τον Θεό Πατέρα Του. ο Πατέρας δοξάζεται διά του Υιού. Η φανέρωση του ονόματος του Θεού Πατέρα είναι η φανέρωση στον κόσμο του μυστηρίου του Τριαδικού Θεού. Το μυστήριο της κοινωνίας και της αγάπης των προσώπων, που οδηγεί στην σωτηρία μας. Αυτό το μυστήριο διατύπωσαν με προσευχή και υπερασπίσθηκαν με αγώνες και δάκρυα οι Πατέρες της πρώτης Οικουμενικής Συνόδου, που σήμερα τιμούμε.
Ο Θεός είναι ο Ών, ο κατεξοχήν υπάρχων. Τα πάντα υπάρχουν και παίρνουν πνοή ζωής από Αυτόν. Εμείς οι άνθρωποι είμαστε αυτοί που υπάρχουμε «κατ’ εικόνα» Εκείνου που είναι το πρωτότυπο. Είμαστε αυτοί που αντλούμε δύναμη από την χάρη Του. είμαστε παιδιά Του, υιοί και θυγατέρες Του, «κεκλημένοι» να ζήσουμε και να πορευθούμε στην καινούργια ζωή της χάριτος του Χριστού, ώστε «εν κοινότητι ζωής περιπατήσωμεν». Κάθε φορά που γνωρίζουμε το όνομα του Θεού, γνωρίζουμε τον εαυτό μας. Απαντάμε στο ερώτημα ποιοι είμαστε και γιατί υπάρχουμε. Το όνομα του Θεού φανερώνει το αληθινό πρόσωπο του ανθρώπου. Αφού ο Θεός είναι Μυστικός, αυτό σημαίνει ότι και ο άνθρωπος έχει μυστικά βάθη. Δεν είναι ο άνθρωπος η αρχή και το τέλος της ύπαρξής του, αλλά ο Θεός είναι το Α και το Ω της οντότητάς του. Αφού ο Θεός είναι ένας στην φύση αλλά τριαδικός στα πρόσωπα, έχει δηλαδή κοινωνία προσώπων, αυτό σημαίνει ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς κοινωνία, σχέση, επικοινωνία και αγάπη.
Αγαπητοί αδελφοί, η γνώση και η επίκληση του ονόματος του Θεού δεν είναι ένα εξωτερικό καθήκον ή μια θρησκευτική δοξασία. Είναι θεμελιώδης αλήθεια ύπαρξης και νοήματος ζωής που μας φανέρωσε ο Χριστός και πρέπει να εμπιστευόμαστε. Ας μην ξεχνάμε το όνομα του Θεού Πατέρας μας, γιατί τότε ξεχνάμε το αληθινό μας πρόσωπο, και έτσι, άγνωστοι για τον ίδιο μας τον εαυτό, χανόμαστε στα δαιδαλώδη μονοπάτια του κόσμου και στον λαβύρινθο των ποικίλων θεωριών και αδιεξόδων του.
Αρχιμ. Ν.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου