Εμείς, εδώ,
προς τα ανατολικά της Ευρώπης,
για διαφόρους λόγους,
πολιτιστικούς, κοινωνικούς,
ιστορικούς, ίσως και πνευματικούς,
δεν θελήσαμε ποτέ
να κάνουμε Θεό μας
τον κανονισμό, τον Νόμο.
Του Ηλία Λιαμή, αρχισυντάκτη της ιστοσελίδας catichisis.gr
Θα έχεις παρατηρήσει, πως στην πατρίδα μας, ο κάθε νόμος, ο κάθε κανονισμός έχουν κοντή ζωή. Η κοινωνία μας πολλές φορές θυμίζει άναρχη αγέλη, όπου μικροί και μεγάλοι -κυρίως μεγάλοι- συναγωνίζονται κομπάζοντας για το ποιος θα βρει τα ευφυέστερα «παραθυράκια» για να αποφύγει όρια και συνέπειες.
Η αλήθεια είναι πως ολόκληρος ο εικοστός αιώνας για τον Δυτικό κόσμο, θεωρείται αιώνας ανατροπών πολλών «πρέπει» και πολλών περιορισμών. Αλήθεια είναι όμως πώς στις Δυτικές κοινωνίες, ο σεβασμός στους κανόνες είναι εμφανής και πως η κοινωνική συμπεριφορά αναγνωρίζεται από τον καθένα μας που ταξιδεύει σ΄ εκείνες τις χώρες.
Εμείς, εδώ, προς τα ανατολικά της Ευρώπης, για διαφόρους λόγους, πολιτιστικούς, κοινωνικούς, ιστορικούς, ίσως και πνευματικούς, δεν θελήσαμε ποτέ να κάνουμε Θεό μας τον κανονισμό, τον Νόμο. Αντίθετα, πολλές φορές, τον αντιμετωπίσαμε ως εχθρό, άλλοτε δίκαια, ως προερχόμενο από δυνάστες, που δυστυχώς γνωρίσαμε πολλούς, και άλλοτε προσχηματικά, μόνο και μόνο για να καλύψουμε τον ατομισμό και την κοινωνική μας αδιαφορία.
Υπήρξαν όμως και περίοδοι, όπου ως Έθνος οραματιστήκαμε μια πατρίδα δικαιοσύνης, ισονομίας, σεβασμού των νόμων, νόμων απ΄ τον λαό για τον λαό. Το σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου, στη διεκδίκηση του οποίου πρωτοστάτησε ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ένας απ΄ τους αγνότερους αγωνιστές του ΄21, φάνηκε να δίνει μια τέτοια προοπτική. Δυστυχώς, η πατρίδα πνίγηκε στα συμφέροντα των Μεγάλων, στην ανεπάρκεια των Ελλήνων πολιτικών και στα πάθη όλου του λαού μας. Και πέρα από όλες τις άλλες επιπτώσεις, χάθηκε και η ευκαιρία ενός κράτους με νομιμόφρονες πολίτες. Όταν από μέσα μας χάθηκε η εμπιστοσύνη στον νομοθέτη, αλλά και στον κρατικό εκτελεστή του νόμου, αυτός μεταβλήθηκε σε εξαναγκασμό, που αργά η γρήγορα θα αποτινάζαμε στη συνείδησή μας. Χωρίς αυτή την εμπιστοσύνη στο πνεύμα του νόμου, το κράτος γίνεται εχθρός, μαζί και οι νόμοι του. Αυτό δεν ακυρώνει την αναγκαιότητα του νόμου. Η παιδαγωγία του σήμερα είναι πιο χρήσιμη από ποτέ. Δεν παύει όμως να αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο στην πορεία προς τη διαμόρφωση μιας κοινωνίας, όπου η συνείδηση του σωστού, του ηθικού, του έντιμου, θα καθιστά τον νόμο περιττό, γιατί θα πηγάζει από μέσα μας.
Εμείς, εδώ, προς τα ανατολικά της Ευρώπης, για διαφόρους λόγους, πολιτιστικούς, κοινωνικούς, ιστορικούς, ίσως και πνευματικούς, δεν θελήσαμε ποτέ να κάνουμε Θεό μας τον κανονισμό, τον Νόμο. Αντίθετα, πολλές φορές, τον αντιμετωπίσαμε ως εχθρό, άλλοτε δίκαια, ως προερχόμενο από δυνάστες, που δυστυχώς γνωρίσαμε πολλούς, και άλλοτε προσχηματικά, μόνο και μόνο για να καλύψουμε τον ατομισμό και την κοινωνική μας αδιαφορία.
Υπήρξαν όμως και περίοδοι, όπου ως Έθνος οραματιστήκαμε μια πατρίδα δικαιοσύνης, ισονομίας, σεβασμού των νόμων, νόμων απ΄ τον λαό για τον λαό. Το σύνταγμα της 3ης Σεπτεμβρίου, στη διεκδίκηση του οποίου πρωτοστάτησε ο Στρατηγός Μακρυγιάννης, ένας απ΄ τους αγνότερους αγωνιστές του ΄21, φάνηκε να δίνει μια τέτοια προοπτική. Δυστυχώς, η πατρίδα πνίγηκε στα συμφέροντα των Μεγάλων, στην ανεπάρκεια των Ελλήνων πολιτικών και στα πάθη όλου του λαού μας. Και πέρα από όλες τις άλλες επιπτώσεις, χάθηκε και η ευκαιρία ενός κράτους με νομιμόφρονες πολίτες. Όταν από μέσα μας χάθηκε η εμπιστοσύνη στον νομοθέτη, αλλά και στον κρατικό εκτελεστή του νόμου, αυτός μεταβλήθηκε σε εξαναγκασμό, που αργά η γρήγορα θα αποτινάζαμε στη συνείδησή μας. Χωρίς αυτή την εμπιστοσύνη στο πνεύμα του νόμου, το κράτος γίνεται εχθρός, μαζί και οι νόμοι του. Αυτό δεν ακυρώνει την αναγκαιότητα του νόμου. Η παιδαγωγία του σήμερα είναι πιο χρήσιμη από ποτέ. Δεν παύει όμως να αποτελεί ένα ενδιάμεσο στάδιο στην πορεία προς τη διαμόρφωση μιας κοινωνίας, όπου η συνείδηση του σωστού, του ηθικού, του έντιμου, θα καθιστά τον νόμο περιττό, γιατί θα πηγάζει από μέσα μας.
Ίσως σου φανεί λίγο περίεργο, αλλά αυτές οι σκέψεις, χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία και πληρότητα, μου ήρθαν στον νου, διαβάζοντας την Αποστολική περικοπή της επόμενης Κυριακής. Κύριο θέμα της ο Νόμος. Ο Νόμος της Παλαιάς Διαθήκης. Πρώτα οι Δέκα Εντολές και κατόπιν όλες οι μικρότερες διατάξεις. Και όπως όλοι οι νόμοι, έτσι κι αυτός, αποτελεί ένα σύνολο από «πρέπει», από περιορισμούς. Κάθε νόμος, όπως είπαμε, είναι χρήσιμος σε ένα πρώτο στάδιο παιδαγωγίας. Προφύλαξε το ανθρώπινο είδος από την αλληλοεξόντωση, θωράκισε τον αδύνατο από την αρπακτικότητα του δυνατού, επέβαλε μία ελάχιστη ηθική για να μην κυριαρχήσουν τα άγρια ένστικτα. Πάντα όμως το μεγάλο του όπλο ήταν ο φόβος της ποινής. Γι΄ αυτό και όλοι οι νόμοι, όπως και ο Νόμος πριν τον Χριστό, όσο χρήσιμοι κι αν είναι, δεν παύουν να αποτελούν σκλαβιά. Αφορούν εξωτερικές συμπεριφορές, χωρίς όμως να έχουν τη δυνατότητα να επέμβουν στον εσωτερικό άνθρωπο. Έχουν τύπους , διατάξεις, υπακοή. Τον άνθρωπο όμως εκείνο που δεν έχει τη δυνατότητα να αποκτήσει έλεγχο του εαυτού του και να τον προσαρμόσει σ΄ έναν δρόμο μιας ανώτερης πνευματικότητας, της οποίας έκφραση θα αποτελεί η εξωτερική συμπεριφορά, ο κάθε νόμος τον διχάζει και τον κάνει να έχει κυριολεκτικά δύο εαυτούς.
Δεν είναι άραγε δίψυχος ο Φαρισαίος της γνωστής παραβολής, όταν εξωτερικά πασκίζει να πειθαρχήσει σε κάτι ανώτερο, όπως ο Νόμος του Θεού, εσωτερικά όμως παραμένει ένας δυστυχής και ανεπαρκής άνθρωπος, ο οποίος φωνάζει στο κέντρο του Ναού για να αποκρούσει την ανεπάρκεια του, που την αντιλαμβάνεται σε κάθε του βήμα; Και μάλιστα, μια ανεπάρκεια, που τον φέρνει διαρκώς ένοχο μπροστά στον Θεό; Πώς να αντέξεις έναν Θεό, που διαρκώς δικάζει και διαρκώς εκδίδει καταδικαστικές αποφάσεις; Πώς να γλυτώσεις από τη δικαιοσύνη Του; Αυτό συνειδητοποιεί ο Δαυίδ και παρακαλεί τον Θεό του: «μὴ εἰσέλθῃς εἰς κρίσιν μετὰ τοῦ δούλου σου, ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν σου πᾶς ζῶν» (Ψαλμ. 42, 2)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου