Ο μεγάλος πατέρας και άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, του οποίου την μνήμη εορτάζει σήμερα η Εκκλησία, έδωσε μεγάλο αγώνα να επανέλθουν οι χριστιανοί στην ευλογημένη συνήθεια της συχνής προσέλευσης στο Άγιο Ποτήριο, συνήθεια που επί των ημερών του είχε ατονήσει. Για τον σκοπό αυτό μάλιστα συνέγραψε, μαζί με τον Άγιο Μακάριο Νοταρά Μητροπολίτη Κορίνθου, και το πόνημα "Περί της Συνεχούς Μεταλήψεως", το οποίο γνώρισε αρκετές επανεκδόσεις μέχρι σήμερα.
Η συνήθεια αυτή πολεμήθηκε και πολεμείται μέχρι της μέρες μας, με πρόφαση μια "ειδική" νηστεία, άνευ της οποίας τάχα δεν δικαιούται ο πιστός να λάβει ως έπαθλο την Θεία Κοινωνία, ασχέτως αν η διδασκαλία της Εκκλησίας είναι ξεκάθαρη στο ότι η Θεία Κοινωνία είναι φάρμακο προς θεραπεία και όχι έπαθλο των δήθεν "αξίων".
Στο πρόλογο της γ΄ εκδόσεως του παραπάνω εγχειριδίου, που έγινε από τον λόγιο μοναχό Κωνστάντιο Δουκάκη στην Αθήνα το 1895, διαβάζουμε το εξής γεγονός, που συνέβη στον μοναχό αυτόν, το οποίο αποτέλεσε μάλιστα αφορμή για την τρίτη έκδοση του πατερικού έργου:
"Ημέραν τινά Κυριακήν ετελείτο αγρυπνία εν τινι ενταύθα ιδιοκτήτω εκκλησιδίω του προφήτου Ελισσαίου. Παρευρεθείς και εγώ εν τη αγρυπνία, περί το τέλος της θείας λειτουργίας, ακούσας του ιερέως εκφωνήσαντος "μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε" προσήλθον όπως μεταλάβω των αχράντων μυστηρίων, προητοιμασμένος βεβαίως ων. Άλλ' ο εφημέριος ιδών με προσεγγίσαντα, ητοιμάσθη να στρέψει τα νώτα, ότε εγώ προλαμβάνω και λέγω "Δέσποτα μου, με προστάξατε να προσέλθω, και ιδού ήλθον, διά τί τώρα φεύγετε;". Λέγει ο ιερεύς: "τι σε επρόσταξα;". "Να προσέλθω να μεταλάβω" τω απεκρίθην. "Αυτός δε μοι λέγει, "ενήστευσες τρεις ημέρας από λάδι;". Τότε και εγώ απολέσας την υπομονήν, απεκρίθην μετά ψυχικής ταραχής: "Δεν με ερωτάς, δέσποτά μου, εάν εξωμολογήθην; δεν με ερωτάς αν έκλεψα, αν εμοίχευσα, αν εφόνευσα, αν εβλασφήμησα, αν επιώρκησα, αν εσυκοφάντησα, αν παρέβην τας εντολάς του Θεού, εν γένει, αλλά μοι λέγεις αν έφαγα λάδι. Συ δεν τρώγεις λάδι το Σάββατον ή την Κυριακήν;". "Εγώ είμαι, λέγει, παπάς και μη με εξετάζεις, αλλά σε, δεν σε μεταλαμβάνω!"".
Η ιστορία αυτή μου θύμισε την περίπτωση ενός καλού καγαθού πνευματικού στην επαρχία πριν μερικά χρόνια, την οποία μου διηγήθηκε ένας ευσεβής αδελφός και η οποία φανερώνει την άγνοια και την σύγχυση που υπάρχει ακόμη και σήμερα.
Μια Δευτέρα προσήλθε ένας πιστός για να κοινωνήσει. Ο ιερέας τον αγριοκοίταξε και σκύβοντάς κοντά του του είπε: "Νήστεψες χθες το λάδι;". Ο πιστός του απάντησε αρνητικά και τότε ο ιερέας του είπε: "Δεν νήστεψες το λάδι; Δεν σε μεταλαμβάνω!".
Μετά από λίγο καιρό προσήλθε ένας άλλος πιστός, πάλι ημέρα Δευτέρα για να μεταλάβει και η ερώτηση του ιερέως επαναλήφθηκε. Ο πιστός σε αυτήν την περίπτωση του απάντησε θετικά και τότε ο ιερέας του είπε: "Νήστεψες ημέρα Κυριακή; Δεν σε μεταλαμβάνω!".
Αντίδοτο σε τέτοιες περιπτώσεις είναι τόσο η μελέτη των πατερικών βιβλίων, όσο και ο σεβασμός στους πνευματικούς. Όταν ένας πιστός έχει ευλογία από τον πνευματικό του, καλό θα είναι να μην εμποδίζεται να κοινωνάει.
Αν και η αγία συνήθεια της συχνής προσελεύσεως έφθασε στο σημείο να χαρακτηρισθεί από τους πολεμίους της ως "αίρεση" και "μακρακισμός", οι Άγιοι Κολλυβάδες, διά στόματος του Αγίου Αθανασίου του Παρίου αποφάνθηκαν ότι "όντως αίρεσις και πλάνη εστί το διώκειν και κωλύειν τους πιστούς της θείας Τραπέζης ότε βούλοιντο".
Κλείνοντας και με αφορμή την μνήμη του Αγίου Νικοδήμου αναρτούμε την β΄ έκδοση του έργου του, προς ωφέλεια των Ορθοδόξων Χριστιανών.
Η συνήθεια αυτή πολεμήθηκε και πολεμείται μέχρι της μέρες μας, με πρόφαση μια "ειδική" νηστεία, άνευ της οποίας τάχα δεν δικαιούται ο πιστός να λάβει ως έπαθλο την Θεία Κοινωνία, ασχέτως αν η διδασκαλία της Εκκλησίας είναι ξεκάθαρη στο ότι η Θεία Κοινωνία είναι φάρμακο προς θεραπεία και όχι έπαθλο των δήθεν "αξίων".
Στο πρόλογο της γ΄ εκδόσεως του παραπάνω εγχειριδίου, που έγινε από τον λόγιο μοναχό Κωνστάντιο Δουκάκη στην Αθήνα το 1895, διαβάζουμε το εξής γεγονός, που συνέβη στον μοναχό αυτόν, το οποίο αποτέλεσε μάλιστα αφορμή για την τρίτη έκδοση του πατερικού έργου:
"Ημέραν τινά Κυριακήν ετελείτο αγρυπνία εν τινι ενταύθα ιδιοκτήτω εκκλησιδίω του προφήτου Ελισσαίου. Παρευρεθείς και εγώ εν τη αγρυπνία, περί το τέλος της θείας λειτουργίας, ακούσας του ιερέως εκφωνήσαντος "μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε" προσήλθον όπως μεταλάβω των αχράντων μυστηρίων, προητοιμασμένος βεβαίως ων. Άλλ' ο εφημέριος ιδών με προσεγγίσαντα, ητοιμάσθη να στρέψει τα νώτα, ότε εγώ προλαμβάνω και λέγω "Δέσποτα μου, με προστάξατε να προσέλθω, και ιδού ήλθον, διά τί τώρα φεύγετε;". Λέγει ο ιερεύς: "τι σε επρόσταξα;". "Να προσέλθω να μεταλάβω" τω απεκρίθην. "Αυτός δε μοι λέγει, "ενήστευσες τρεις ημέρας από λάδι;". Τότε και εγώ απολέσας την υπομονήν, απεκρίθην μετά ψυχικής ταραχής: "Δεν με ερωτάς, δέσποτά μου, εάν εξωμολογήθην; δεν με ερωτάς αν έκλεψα, αν εμοίχευσα, αν εφόνευσα, αν εβλασφήμησα, αν επιώρκησα, αν εσυκοφάντησα, αν παρέβην τας εντολάς του Θεού, εν γένει, αλλά μοι λέγεις αν έφαγα λάδι. Συ δεν τρώγεις λάδι το Σάββατον ή την Κυριακήν;". "Εγώ είμαι, λέγει, παπάς και μη με εξετάζεις, αλλά σε, δεν σε μεταλαμβάνω!"".
Η ιστορία αυτή μου θύμισε την περίπτωση ενός καλού καγαθού πνευματικού στην επαρχία πριν μερικά χρόνια, την οποία μου διηγήθηκε ένας ευσεβής αδελφός και η οποία φανερώνει την άγνοια και την σύγχυση που υπάρχει ακόμη και σήμερα.
Μια Δευτέρα προσήλθε ένας πιστός για να κοινωνήσει. Ο ιερέας τον αγριοκοίταξε και σκύβοντάς κοντά του του είπε: "Νήστεψες χθες το λάδι;". Ο πιστός του απάντησε αρνητικά και τότε ο ιερέας του είπε: "Δεν νήστεψες το λάδι; Δεν σε μεταλαμβάνω!".
Μετά από λίγο καιρό προσήλθε ένας άλλος πιστός, πάλι ημέρα Δευτέρα για να μεταλάβει και η ερώτηση του ιερέως επαναλήφθηκε. Ο πιστός σε αυτήν την περίπτωση του απάντησε θετικά και τότε ο ιερέας του είπε: "Νήστεψες ημέρα Κυριακή; Δεν σε μεταλαμβάνω!".
Αντίδοτο σε τέτοιες περιπτώσεις είναι τόσο η μελέτη των πατερικών βιβλίων, όσο και ο σεβασμός στους πνευματικούς. Όταν ένας πιστός έχει ευλογία από τον πνευματικό του, καλό θα είναι να μην εμποδίζεται να κοινωνάει.
Αν και η αγία συνήθεια της συχνής προσελεύσεως έφθασε στο σημείο να χαρακτηρισθεί από τους πολεμίους της ως "αίρεση" και "μακρακισμός", οι Άγιοι Κολλυβάδες, διά στόματος του Αγίου Αθανασίου του Παρίου αποφάνθηκαν ότι "όντως αίρεσις και πλάνη εστί το διώκειν και κωλύειν τους πιστούς της θείας Τραπέζης ότε βούλοιντο".
Κλείνοντας και με αφορμή την μνήμη του Αγίου Νικοδήμου αναρτούμε την β΄ έκδοση του έργου του, προς ωφέλεια των Ορθοδόξων Χριστιανών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου