του Κίμωνα Γεωργακάκη
lavrov_athinaΌπως είναι φυσικό η συνεχής γεωπολιτική άνοδος της Ρωσίας δεν θα μπορούσε να αφήνει εσαεί ασυγκίνητες τόσο την Ελλάδα όσο και την Ευρώπη. Η επίσκεψη Λαβρόφ στην Αθήνα έγινε σε πολύ καλό κλίμα για τις δύο χώρες και για πρώτη φορά ακούστηκε καθαρά από επίσημα χείλια ότι «η Ελλάδα είναι μεν μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ, παράλληλα όμως έχει έντονη την συνείδηση της ιστορικής συμμετοχής στην μεγάλη οικογένεια των ορθοδόξων λαών». Ανήκει δηλαδή και στην Ανατολή και την Δύση.
Η συγκεκριμένη δήλωση, έστω και αν έγινε εξ ανάγκης, δείχνει με τον καλύτερο τρόπο την αλλαγή συγκυριών στο παγκόσμιο γίγνεσθαι, η οποία συμπαρασύρει εκ των πραγμάτων και την ελληνική παραδοσιακά δυτικίζουσα ρητορική. Από ένα ενδεχόμενο σοβαρό άνοιγμα στην Ρωσία έχουν να βγουν πολλά κέρδη και για τις δύο πλευρές. Αρκεί να υπάρχει σοβαρότητα, οργάνωση και αποφασιστικότητα και όχι κάθε φορά που οι Αμερικανοί «φωνάζουν», ο «ραγιάς» να κάνει πίσω. Ούτε επίσης να επαναληφθεί η προ καιρού συμπεριφορά της τωρινής κυβέρνησης Κύπρου, η οποία δεν έδειξε καμία διάθεση διαπραγματεύσεως με την Μόσχα (το ταξίδι του Κύπριου ΥΠΟΙΚ έγινε για το θεαθήναι, ενώ έπρεπε να είχε ταξιδέψει ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αυτοπροσώπως) και τα ΜΜΕ στην Ελλάδα έριξαν το φταίξιμο στους «κακούς Ρώσους που δεν μας βοηθούν ποτέ», λες και είναι υποχρεωμένοι και μάλιστα χωρίς ανταλλάγματα.
Σε μία σοβαρή και εντός κλίματος ελληνό-ρωσική προσέγγιση τα οφέλη θα είναι πολλά και για τους δύο.Άλλωστε ο Αντώνης Σαμαράς έκανε λόγο, κατά την συνάντηση με τον Λαβρόφ, για μια στρατηγική σχέση η οποία, όπως είπε, είναι πολύ σημαντική και για τις δύο πλευρές. Ζεστό ρωσικό χρήμα αναμένεται να φτάσει στα ελληνικά ταμεία με τις μόνες σοβαρές επενδυτικές προτάσεις για τον ΟΣΕ και τον Οργανισμό Λιμένος Θεσσαλονίκης. Το ρωσικό ενδιαφέρον είναι έντονο. Άλλωστε τον Σεργκεί Λαβρόφ συνόδευσε στην Ελλάδα ο επικεφαλής των Ρωσικών Σιδηροδρόμων, Βλαντιμίρ Γιακούνιν. Η Αθήνα δεν μπορεί να αγνοεί διαρκώς το γεγονός ότι η Ρωσία κάνει τις ωφελιμότερες προσφορές από άλλους ανταγωνιστές σε τομείς ιδιωτικοποιήσεων.
Επίσης κατά τις συνομιλίες Ελλήνων και Ρώσων αξιωματούχων υπογραμμίστηκαν όχι μόνο οι οικονομικοί αλλά και οι αμυντικοί δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών. Γιατί να μην ενεργοποιηθεί η συμφωνία για προμήθεια ρωσικού αμυντικού εξοπλισμού που πάγωσε  λόγω… ΔΝΤ; Εξάλλου οριστικοποιήθηκε η πρώτη δοκιμαστική βολή των ρωσικών αντιαεροπορικών συστημάτων S-300 στην Κρήτη. Η συνεργασία με την Ρωσία και στο γεωστρατηγικό κομμάτι, δίχως να παραβλεφθεί η θέση μας στο ΝΑΤΟ (ούτως ή άλλως οι Δυτικοί είναι περίεργοι να πάρουν μια έστω μικρή γεύση από τα ρωσικά οπλικά συστήματα), αποτελεί μαξιλάρι έναντι των Τούρκων, καθώς η Ρωσία του Πούτιν, όπου διατηρεί βάσει συμφωνιών σταθερά συμφέροντα υψίστης σημασίας για την στρατηγική της, δεν χαρίζεται εύκολα (βλ. Συρία, Γεωργία).
 Στην πολιτική όμως τίποτα δεν γίνεται δωρεάν! Τι θέλουν οι Ρώσοι από την Ελλάδα; Η Μόσχα βλέπειστην ομόδοξη Ελλάδα έναν σημαντικό εταίρο στην προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεών της με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Είναι αυτό που εδώ και καιρό τόνιζα σε άρθρα μου, την ανάληψη δηλαδή πρωτοβουλιών από την Ελλάδα σε σχέση με την προώθηση ευρώ-ρωσικής συνεργασίας. Επιπλέον οι Ρώσοι αδυνατούν να απορρίψουν, όσες φορές κι αν η Ελλάδα «ψήφισε» στο τέλος την «αστερόεσσα», την γεωστρατηγική θέση της χώρας μας, η οποία προσφέρει ασφαλή πρόσβαση στα νερά της Μεσογείου. Η ατζέντα της επίσκεψης Λαβρόφ περιείχε άλλωστε μια σειρά διευκολύνσεων που έχει ζητήσει η Ρωσία από την Ελλάδα σε ότι αφορά τα αγκυροβόλια και τις μετακινήσεις αεροναυτικών δυνάμεων της προς την Μέση Ανατολή.
Επίσης οι Ρώσοι, σύμφωνα με τοποθετήσεις αξιωματούχων, δεν ξεχνούν την περίπτωση της ΔΕΠΑ, όπου η Ελλάδα δέχτηκε σφοδρές πιέσεις να αρνηθεί τελευταία στιγμή, κάτι που είχε αφήσει να εννοηθεί τότε και ο Αντώνης Σαμαράς. Το Κρεμλίνο δείχνει επιπλέον να «ανησυχεί» για την πιθανή αλλαγή των ενεργειακών συσχετισμών στην Ευρώπη, με βάση τις εξελίξεις στο θέμα των κοιτασμάτων στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.
Τέλος, για να μην μακρηγορώ, η Ρωσία δίνει μεγάλο βάρος στο να βρίσκει στον δρόμο της ισχυρές ορθόδοξες χώρες, καθότι, άπαξ και αποδυναμωθούν, δεν θα μπορεί η Ρωσία να χρησιμοποιεί το «όπλο» της Ορθοδοξίας για να προσεγγίζει τα Βαλκάνια και να προχωράει στην Μέση Ανατολή. «Η Ρωσία θέλει την Ελλάδα ισχυρή», δεν δίστασε να δηλώσει ο Λαβρόφ.
Γι” αυτό οι Αμερικανοί στον αντίποδα 1. σιγοντάρουν τόσα χρόνια την επικράτηση του μουσουλμανικού στοιχείου στα Βαλκάνια προς αποδυνάμωση των ορθοδόξων κρατών, κάτι που έσπευσε να το εκμεταλλευτεί η νέο-οθωμανική Τουρκία (Βοσνία, Κόσοβο, Αλβανία, μουσουλμάνοι Βουλγαρίας και Θράκης)2. στην Μέση Ανατολή ρίσκαραν με την υποστήριξη φανατικών ισλαμιστών που στόχο είχαν την εξόντωση των Ορθοδόξων και 3. «ενεργοποίησαν» προσφάτως τον Οικουμενικό Πατριάρχη και φιλοατλαντιστή Βαρθολομαίο να ξεκινήσει «καμπάνια» κατά της ρωσικής Εκκλησίας με αρχή το Άγιον Όρος και την υπόθεση Βατοπαιδίου, όπου εμπλέκεται έντονα ο ρωσικός παράγοντας.
Εν κατακλείδι η ελληνό-ρωσική προσέγγιση κρύβει οφέλη και για τις δύο χώρες. Την αξιοποίηση των τεραστίων δυνατοτήτων που ανοίγονται στην συνεργασία των δύο κρατών, υπογράμμισε ο Λαβρόφ και στον Αλέξη Τσίπρα, σε περίπτωση που είναι ο επόμενος πρωθυπουργός. Η Ελλάδα δεν μπορεί να παραβλέπει άλλο την ρωσική ανάμειξη. Πρέπει επιτέλους να κατανοήσουμε πως δεν ζούμε στην εποχή της απόλυτης αμερικανικής επικράτησης και να κινηθούμε επιτέλους πολυδιάστατα, αξιοποιώντας προσεκτικά τις συγκυρίες.
Κίμων Γεωργακάκης, Πολιτικός Επιστήμων