Το αγαθό της Σιωπής.

«Μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις καὶ μάχας νομικὰς περιΐστασο· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι». Τίτον 3, 8-15


«Ν᾿ ἀποφεύγεις τὶς ἀνόητες συζητήσεις καὶ τὶς μυθολογίες καὶ ὅλες ἐκεῖνες τὶς φιλονικίες καὶ διαμάχες (γύρω ἀπὸ τὸν Ἰουδαϊκὸ νόμο). Εἶναι συζητήσεις ἄχρηστες καὶ μάταιες, δίχως καμμία ὠφέλεια». Μὲ τὰ λόγια αὐτὰ καταρτίζει καὶ ἐκπαιδεύει ὁ ἀπόστολος τῶν Ἐθνῶν Παῦλος τὸν μαθητή του Τίτο· κατέχει πολὺ καλὰ τοὺς κανόνες τῆς πολεμικῆς τέχνης καὶ ὡς στρατηγὸς, ὡς πνευματικὸς ἀγωνιστής, γνωρίζει τὰ μυστικὰ τῆς νίκης καὶ ἐνημερώνει τὸν Τίτο καὶ ὅλους ἐμᾶς· γιατὶ σήμερα, ἀδελφοί μου, μαζὶ μὲ τὸν ἀπόστολο Τίτο, μαθαίνουμε ὅλοι πὼς συζητήσεις καὶ ἔρευνες ποὺ ἀποβλέπουν μόνο στὴν ἀλαζονικὴ ἐπίδειξη πρέπει ν᾿ ἀποφεύγωνται, γιατὶ μὲ τέτοιες συζητήσεις οὔτε ὅσοι τὶς ἀκοῦνε οὔτε ὅσοι τὶς λένε ὠφελοῦνται· εἶναι μεγάλη σοφία νὰ γνωρίζη ὁ ἄνθρωπος καὶ μάλιστα ὁ χριστιανὸς πότε νὰ μιλᾶ καὶ τί νὰ λέει.

Πολλὰ λάθη καὶ ζημιὲς ἔχουν προέλευση τὴν γλῶσσα. Μόνον «ὅστις ἐν λόγῳ οὐ πταίει εἶναι τέλειος ἀνήρ», ὅπως μᾶς πληροφορεῖ ὁ ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος. Ὅμως ἐκ τῆς γλώσσης πόσα λάθη, πόσες πτώσεις, πόσα σφάλματα, πόσες μωρὲς κουβέντες, πόσες πληγές; «Βολὶς τιτρώσκουσα ἡ γλῶσσα» ἡ προπέτης (Ἱερ. 9-8). Ἔτσι παρατηρεῖται τὸ φαινόμενο, ἀδελφοί μου, ἄνθρωποι νὰ θέλουν νὰ μιλοῦν συνεχῶς· γιὰ ὅλους καὶ γιὰ ὅλα· χωρὶς νὰ περνοῦν τὰ λόγια τους ἀπὸ τὸ κόσκινο τοῦ μυαλοῦ· περιεργάζονται ξένες ὑποθέσεις, κρίνουν, κατακρίνουν, δικάζουν γνωστοὺς καὶ ἀγνώστους. Μιλοῦν αὐθεντικὰ γιὰ ζητήματα ποὺ δὲν εἶναι τῆς ἁρμοδιότητός τους· ἄλλοι «κνηθόμενοι τὴν ἀκοὴν» ἀπὸ μὲν τῆς ἀληθείας τὴν ἀκοὴν ἀποστρέφουσιν, ἐπὶ δὲ τοὺς μύθους ἐκτραπήσονται» (Β´ Τιμοθ. 4-4).

Στὴν Σοφία Σειρὰχ ἔχει γραφῆ: «Ὁ πλεονάζων λόγος, βδελυχθήσεται» (Σοφ. Σειρὰχ 20-8). Ἀκόμα δὲ μᾶς πληροφορεῖ ἡ Γραφὴ ὅτι «ἐκ πολυλογίας οὐκ ἐκφεύξῃ ἁμαρτίαν» (Παρ.10-19). Ἀδελφοί· νὰ προτιμοῦμε ν᾿ ἀκοῦμε, παρὰ νὰ μιλοῦμε· νὰ συγκρατοῦμε τὴ γλῶσσα μας, ὅταν ἡ καρδιά μας εἶναι ταραγμένη· ν᾿ ἀποφεύγουμε τὰ περιττὰ λόγια καὶ «μωρὰς δὲ ζητήσεις καὶ γενεαλογίας καὶ ἔρεις...· εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι». Ἀνώφελες καὶ μωρὲς κουβέντες οὔτε ἐμᾶς ὠφελοῦν οὔτε τοὺς ἄλλους, πολὺ δὲ περισσότερο δὲν συντελοῦν στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Γι᾿ αὐτὸ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος μᾶς προτρέπει: «κἂν μὴ τὶ εἰς δόξαν Θεοῦ γίνηται, μηδὲ γινέσθω, μηδὲ λεγέσθω παρ᾿ ἡμῶν».

Ἐπικίνδυνες εἶναι ἐπίσης οἱ φλυαρίες μὲ τοὺς αἱρετικοὺς· ἄσκοπες· συνήθως χωρὶς ἀποτέλεσμα, γιατὶ τοὺς τυφλώνει ὁ φανατισμὸς καὶ παραμένουν μὲ πεῖσμα στὴν πλάνη καὶ τὴν κακοδοξία. Καὶ εἶναι ἐπίκαιρη καὶ ἐδῶ ἡ προτροπὴ τοῦ θείου Παύλου· «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ». Στὴν ἐπιμονή τους ἂς ἀντιτάξουμε τὴν εὐγενικὴ σιωπή, ποὺ κάποτε εἶναι ὁ πιὸ καλὸς καὶ δυναμικὸς δάσκαλος.

Ἀδελφοί· μπορεῖ νἄμαστε σοφοὶ γι᾿ αὐτὸ καὶ μιλοῦμε· ὅμως εἴμαστε ἀντικειμενικὰ πιὸ σοφοί, ὅταν σιωποῦμε. Τὸ μάθημα τῆς σιωπῆς εἶναι δύσκολο, ἀλλὰ γεμᾶτο μεγαλεῖο. Ἡ μάχη τῆς σιωπῆς εἶναι μιὰ ἡρωϊκὴ μυστικὴ μάχη τῆς ψυχῆς. Εἶπε κάποιος στοχαστὴς σύγχρονος: «Εἶναι ἀνάγκη νὰ ὑπερασπιστοῦμε τὴν σιωπή, γιατὶ ἀπειλεῖται». Ἡ σιωπὴ εἶναι τὸ πιὸ εὐωδιαστὸ λουλούδι στὸ ἀπέραντο χωράφι τῶν ἀγκαθιῶν τῆς πολυλογίας· «εἰ ἔστι σοι σύνεσις, ἀποκρίθητι τῷ πλησίον· εἰ δὲ μή, ἡ χείρ σου ἔστω ἐπὶ στόματί σου» (Σοφ. Σειρ.5-12). Ὁ σοφὸς Ἐκκλησιαστὴς συμπληρώνει: «Καιρὸς τοῦ σιγᾶν καὶ καιρὸς τοῦ λαλεῖν» «Μὴ σπεῦδε ἐπὶ στόματί σου καὶ ... ἔστωσαν οἱ λόγοι σου ὀλίγοι» (Ἐκκλησ. 5-1).

Κοντολογῆς: οἱ μεγάλοι διδάσκουν πιότερο μὲ τὴ σιωπή τους παρὰ μὲ τὰ λόγια τους· μπορεῖ νἆναι δύσκολο τὸ μάθημα τῆς σιωπῆς, ἀλλ᾿ εἶναι ἀναγκαῖο γιὰ τὴν πνευματική μας πρόοδο. Ἡ σιωπὴ εἶναι ἀδελφὴ τῆς αὐτοσυγκέντρωσης καὶ θερμοκήπιο τῆς προσευχῆς· πότε ὅμως: ὅταν υἱοθετήσουμε τὴν τοῦ σοφοῦ Σειρὰχ ὑπόδειξη: «καὶ τοῖς λόγοις σου ποίησον ζυγὸν καὶ σταθμόν, καὶ τῷ στόματί σου ποίησον θύραν καὶ μοχλόν». Πᾶρε δηλαδὴ ζυγαριὰ καὶ ζύγισε τὰ λόγια σου καὶ στὸ στόμα σου βάλε πόρτα καὶ σύρτη. Ὅπως οἱ κλειδαριὲς καὶ οἱ σῦρτες εἶναι ἡ ἀσφάλεια τοῦ σπιτιοῦ, ἔτσι καὶ ἡ σύνεση καὶ ἡ σιωπὴ ἡ ἀσφάλεια τοῦ στόματος.

Ἀδελφοί μου,

Μακρυὰ ἀπὸ «μωρὰς ζητήσεις καὶ ἔρεις καὶ μάχας», «εἰσὶ γὰρ ἀνωφελεῖς καὶ μάταιοι». Ἂς μάθουμε πότε νὰ μιλοῦμε καὶ πότε νὰ σιωποῦμε· μὲ σοφία νὰ μιλοῦμε καὶ μὲ σοφία νὰ σιωποῦμε· σοφοὶ στὰ λόγια · σοφοὶ στὴν σιωπή·

Ἀμήν.

Πηγή: www.imml.gr