ΣτΕ 1901/2024: Μη νόμιμη αδειοδότηση αιολικού σταθμού πλησίον ιστορικού τόπου

 

By dasarxeio on 14/12/2024

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την απόφαση 1901/2024, έκρινε ως μη νόμιμη την αδειοδότηση αιολικού σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ΑΣΠΗΕ), πλησίον του ιστορικού τόπου του οικισμού Διστόμου, λόγω μη τήρησης των προβλεπόμενων αποστάσεων και έλλειψης εξειδικευμένης κρίσης από τη Διοίκηση.

Σύμφωνα με το Ειδικό Πλαίσιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), οι αιολικές εγκαταστάσεις πρέπει να τηρούν συγκεκριμένες αποστάσεις από χαρακτηρισμένα μνημεία και ιστορικούς τόπους. Ειδικότερα:

• Η ελάχιστη απόσταση καθορίζεται στα επτάπλασια της διαμέτρου της ανεμογεννήτριας ή τουλάχιστον 500 μέτρα.
• Για μνημεία μείζονος σημασίας ή ιστορικούς τόπους, η ελάχιστη απόσταση αυξάνεται στα 3.000 μέτρα.

Οι κανόνες αυτοί έχουν στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από οπτική ή άλλη περιβαλλοντική επιβάρυνση, λαμβάνοντας υπόψη την ιδιαίτερη σημασία κάθε μνημείου ή τοποθεσίας.

Η υπόθεση του Διστόμου

Η αδειοδότηση αφορούσε την εγκατάσταση ανεμογεννήτριας σε απόσταση 1.658 μέτρων από τον χαρακτηρισμένο ως ιστορικό τόπο του Διστόμου, παραβιάζοντας την απαιτούμενη απόσταση των 3.000 μέτρων για μνημεία μείζονος σημασίας. Ωστόσο, η Διοίκηση θεώρησε ότι η αυξημένη ελάχιστη απόσταση δεν εφαρμόζεται, επειδή ο τόπος δεν είχε χαρακτηριστεί με προηγούμενη διοικητική πράξη ως “μείζονος σημασίας”.

Το ΣτΕ έκρινε ότι, αν και δεν υπάρχει εκ των προτέρων κατάλογος για μνημεία ή τόπους μείζονος σημασίας, η Διοίκηση όφειλε να προβεί σε εξειδικευμένη κρίση για το εάν ο ιστορικός τόπος του Διστόμου εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία, λαμβάνοντας υπόψη την υπουργική απόφαση που τον χαρακτηρίζει ως ιστορικό τόπο εθνικής σημασίας.

Σύμφωνα με την απόφαση του ΣτΕ, η Διοίκηση παραβίασε τις εφαρμοστέες διατάξεις καθώς:

1. Δεν προέβη σε εξειδικευμένη κρίση για το καθεστώς του Διστόμου ως ιστορικού τόπου μείζονος σημασίας.
2. Εξέδωσε άδεια αιολικού σταθμού με ανεμογεννήτρια ορατή από τον ιστορικό τόπο, σε απόσταση μικρότερη των 3.000 μέτρων, παραβιάζοντας τους κανόνες προστασίας.

Το ΣτΕ ακύρωσε την απόφαση αδειοδότησης και αναπέμπει την υπόθεση στη Διοίκηση, καλώντας την να αξιολογήσει με εξειδικευμένη κρίση τη σημασία του Διστόμου, με βάση την υπάρχουσα νομοθεσία και τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν για τον χαρακτηρισμό του.

Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει την ανάγκη τήρησης των διατάξεων για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και την ευθύνη της Διοίκησης να λαμβάνει εξειδικευμένες κρίσεις όταν πρόκειται για θέματα μείζονος σημασίας. Το ζήτημα της τοποθέτησης ανεμογεννητριών κοντά σε ιστορικούς τόπους παραμένει σημαντικό, ιδιαίτερα σε περιοχές με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, όπως η Ελλάδα.