on 16/08/2024
Εντυπώσεις από επίσκεψη στην Δασική περιφέρεια της Πάφου, τον Νοέμβρη του 2023.
Του Γιώργου Μαχαίρα,
Δασολόγου
Είναι από τις φορές εκείνες που ο τίτλος του κειμένου έρχεται αμέσως, μετά είναι τα δύσκολα που οι σκέψεις στο μυαλό προσπαθούν να μπουν σε σειρά και να αποκτήσουν ειρμό (όσο το δυνατό), ευτυχώς ακόμη στο χαρτί, το πληκτρολόγιο έπεται. Να ισορροπήσεις τον θαυμασμό με την θλίψη, την οργή με την απογοήτευση, που το έτος 2024 η Αττική, η περιοχή που φιλοξενεί τον μισό πληθυσμό της Ελλάδας βρίσκεται πια στα πρόθυρα της οικολογικής κατάρρευσης.
Τίτλος που συνειρμικά μάς γεμίζει πίκρα εμάς της γενιάς των πενήντα και, αλλά μήπως και για το ταξίδι εργασίας τριών (3) ημερών στην Κύπρο, έχοντας ακόμη στα μάτια την εικόνα του δάσους της Πάφου στην πτήση για τον γυρισμό, η ζυγαριά των συναισθημάτων δεν έγερνε προς την στεναχώρια;
Πρώτη φορά στην Κύπρο, πριν την αναχώρηση μια φευγαλέα αναζήτηση στο διαδίκτυο για το δάσος της Πάφου, τον προορισμό του ταξιδιού. Είχα την απορία, έχει η Κύπρος δάση; (!!) Πόσο με εκνεύριζε όταν μου έκαναν οι Σουηδοί την ίδια ερώτηση πριν από είκοσι τέσσερα χρόνια (άτιμε χρόνε), «Γιώργο έχει η Ελλάδα δάση;»
Δύο μέρες στο πλαίσιο του προγράμματος «Διατήρηση και διαχείριση του πληθυσμού του Σπιζαετού στην Ανατολική Μεσόγειο – Conservation & Management of the Bonelli’s eagle population in east Mediterranean LIFE Bonelli». Μία μέρα θεματικών παρουσιάσεων και μία μέρα (ας ήταν μήνας!!) στο πεδίο, στο Δάσος της Πάφου. Αν ο έρωτας υπάρχει με την πρώτη ματιά τότε ναι το δάσος της Πάφου το λάτρεψα μέσα στην μία αυτή μέρα. Εδώ θα περιαυτολογήσω.. μετά από είκοσι χρόνια δασικής εμπειρίας, ναι, μπορούσα να καταλάβω μέσα σε δύο μέρες την δουλειά που γίνεται εκεί πέρα. Με ένα Τμήμα Δασών εύρωστο και δασικούς υπαλλήλους γεμάτους όρεξη και πάθος για δουλειά. Παλαιοί Δασικοί Λειτουργοί και Ανώτεροι Συντηρητές Δασών (στην Κύπρο μιλούν και γράφουν τόσο όμορφα την ελληνική γλώσσα) να μεταλαμπαδεύουν με ζέση την πείρα και την γνώση τους στους νέους συναδέλφους.
Είχαμε την τύχη να μας ξεναγήσει μεταξύ άλλων στο Δάσος της Πάφου και ο Ανώτερος Δασικός Λειτουργός κ. Μιχάλης Μακρής, που αν και στην δύση της επαγγελματικής του σταδιοδρομίας, ο λόγος και το βλέμμα του ήταν αυτό του εφήβου. Μας μίλαγε για το έργο που συντελείται χρόνια τώρα και ταυτόχρονα να μιλά, να παροτρύνει αλλά και να ελέγχει τους συνεργάτες του για τις δουλειές που έτρεχαν και έπρεπε να γίνουν στο Δάσος της Πάφου το δεύτερο … όχι το πρώτο του σπίτι.
Δάσος Πάφου, ένα μοναδικό δασικό οικοσύστημα με κυρίαρχο είδος την τραχεία πεύκη έκτασης 700.000 στρ., διαχειριζόμενο και προστατευόμενο από αυτούς που ξέρουν και μπορούν, το Τμήμα Δασών Κύπρου και το άξιο προσωπικό του. Εκτεταμένα δάση τραχείας πεύκης, σαν αυτά που έχουμε στην Ρόδο και στον Έβρο, κομπιάζω.. είχαμε … οι μνήμες νωπές από ένα ακόμα καταστροφικό καλοκαίρι αυτό του 2023…
Μοιραία η σύγκριση, δύσκολα τα ερωτήματα, θα είχαμε αποφύγει αυτή την τεράστια καταστροφή που συντελείται εδώ και 26 χρόνια στην χώρα μας, αν την ευθύνη της δασοπυρόσβεσης την είχε η Δασική Υπηρεσία στελεχωμένη και ενισχυμένη με πόρους και μέσα. Και αν από την ανάποδη αν αυτό το συνονθύλευμα που ονομάζουμε Πολιτική Προστασία της Ελλάδας είχε την ευθύνη του δάσος της Πάφου… εδώ σταματώ τρομάζω μόνο με την σκέψη… όχι ευτυχώς τα δάση στην Κύπρο είναι σε καλά χέρια, είναι σε ανθρώπους που τα αγαπούν, τα νοιάζονται, που δουλεύουν σε αυτά, που θεσμικά έχουν την ευθύνη διαχείρισης και προστασίας τους και φυσικά της δασοπυρόσβεσης σαν αναπόσπαστο τμήμα της συνολικής διαχείρισης, παρότι υπάρχουν και εκεί καλοθελητές (ελπίζω να μην έχουν πολιτικά πρότυπα τον κ. Τζουμάκα και τον κ. Σημίτη).
Πήγα στην Κύπρο, ομολογώ, για να διαπιστώσω τα ίδια προβλήματα (που ασφαλώς θα υπάρχουν) που αντιμετωπίζουμε και εμείς σαν Δασική Υπηρεσία, αφού είχα διαβάσει πριν από χρόνια για το κλείσιμο του Δασικού Κολεγίου και την υποστελέχωση του Τμήματος Δασών. Η πρώτη μέρα στις παρουσιάσεις για την Διαχείριση των δασών, την Δασική Πολιτική και τον Στρατηγικό Σχεδιασμό του Τμήματος Δασών ήταν μια έκπληξη… οι φωτογραφίες από έργα διαχείρισης, προστασίας και ανάπτυξης των δασών ήταν πολύ όμορφες για να είναι αληθινές…
Το πρώτο σοκ ήρθε στο διάλειμμα των παρουσιάσεων. Βγήκα να απολαύσω το πρωινό τοπίο στην Δρούσεια ένα μικρό ημιορεινό χωριό… ολοκαίνουργια υπηρεσιακά αυτοκίνητα των υπαλλήλων με τα οποία την επόμενη μέρα επισκεφτήκαμε το Δάσος της Πάφου, εκεί που οι εκπλήξεις διαδέχονταν η μία την άλλη. Ακολουθεί πολύ συμπιεσμένη φωτογραφική τεκμηρίωση μερικών από αυτά που είδα και είδα πολλά…
Οχήματα πρώτης προσβολής και δασοπυροσβεστικά οχήματα κατάλληλα για κίνηση εντός δασών.. εμείς αγοράζουμε πυροσβεστικά για αστικές πυρκαγιές (πλήρως εξοπλισμένα με σκάλες, κ.λπ.) με κονδύλια της δασοπυρόσβεσης, που δεν είναι κατάλληλα για κίνηση εντός των δασών. Και φυσικά σταθμεύουν μέσα το δάσος, δίπλα στην υψηλά πυροφυλάκια που βρίσκονται πάνω σε αντιπυρική ζώνη.
Ο πυροφύλακας και στις τέσσερις πλευρές του πυροφυλακίου έχει έγχρωμη πανοραμική εικόνα του ορίζοντα της περιοχής που επιτηρεί
Η ίδια εικόνα υπάρχει και στον δασικό σταθμό ώστε όταν διαπιστώσει εκδήλωση πυρκαγιάς να μεταφέρει με ακρίβεια και σαφήνεια την θέση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Εξαιρετική απεικόνιση του ορίζοντα με τοποθετημένα τα τοπωνύμια (είχα την ατυχία να ακούσω ακόμα και πρόσφατα περιγραφή πυροφύλακα στο ασύρματο στην περιοχή του Δασαρχείου Λαυρίου… πλήρης σύγχυση στην περιγραφή)
Υψηλό πυροφυλάκιο με ανέσεις για τον πυροφύλακα αδιανόητες για τα δικά μας δεδομένα …σαν αυτά που είχαμε και έχουν γίνει έρμαια της εγκατάλειψης…
Διαχειριζόμενο δάσος τραχείας πεύκης και για παραγωγή ξυλείας, σαν αυτά που χάσαμε στην Ρόδο και τον Έβρο.
Γραφεία Δασικής Περιφέρειας Πάφου (εντός του δάσους όχι στην πόλη της Πάφου αλλά εκεί που πρέπει να είναι, στο φυσικό τους χώρο)
Βάρδια στον Δασικό σταθμό του Άκαμα. Οι δασοπυροσβέστες μετά το τέλος της αντιπυρικής περιόδου, ξεκινάνε εργασίες διαχείρισης στο δάσος. Το αυτονόητο δηλαδή (όχι στην Ελλάδα) να εργάζονται στο δάσος για το δάσος καθ’ όλη την διάρκεια του έτους.
Δασικές αντιπυρικές ζώνες, ναι στην Ελλάδα θέλουμε πλάτος πάνω από 50 γιατί όχι και 100 μέτρα… Το πως χρησιμοποιείται μια αντιπυρική ζώνη … αυτό αποτελεί άλυτο μυστήριο εδώ και 26 χρόνια!!
Αντί επιλόγου
Δύσκολο το τόλμημα να περιγράψεις τόσο σύντομα ένα μέρος αυτών που είδα. Με αφορμή την φετινή αντιπυρική περίοδο στην Ελλάδα τα ερωτήματα και οι διαπιστώσεις πολλές:
- Στην Κύπρο δεν έχουν κλιματική κρίση; Στην Κύπρο δεν έχουν λειψυδρία;
- Γιατί τείνουμε χείρα βοηθείας στους βόρειους γείτονές μας; Καλοί οι Τσέχοι και οι Ρουμάνοι πυροσβέστες αλλά τι σχέση έχουν τα Καρπάθια με την Αττική για παράδειγμα;
- Είναι εντυπωσιακό πως οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι δασικοί λειτουργοί της Κύπρου έχουν σπουδάσει στις ελληνικές δασολογικές και δασοπονικές σχολές. Η Κυπριακή πολιτεία τους εμπιστεύεται να διαχειρίζονται και να προστατεύουν τα κυπριακά δάση. Η Ελλάδα;
- Μετά από μία δασική πυρκαγιά, όμως μας έλεγαν, αφού κατασβηστεί, γίνεται αξιολόγηση της ζημίας και κοστολογούν πόσο τους στοίχησε η κατάσβεση! Εμείς στον αντίποδα έχουμε άπειρα και μυστικά (!!) κονδύλια να σπαταλήσουμε.
- Στην Κύπρο ο παράγοντας άνθρωπος είναι καθοριστικός στο πεδίο. Στην δασική πυρκαγιά ο απόλυτος συντονιστής είναι ο Ανώτερος Δασικός Λειτουργός της περιοχής που έχει και την ευθύνη (Τελεία)!. Οι δασικές πυρκαγιές δεν είναι βιντεοπαιχνίδια που παίζονται σε γιγαντοοθόνες πολυτελών κλιματιζόμενων γραφείων της λεωφόρου Κηφισίας. Δυστυχώς στη χώρα μας τα τελευταία 26 χρόνια με τα τόσα τραγικά έχουμε βιώσει, εξακολουθούμε αδιανόητα να στηρίζουμε το ίδιο κοστοβόρο και αποτυχημένο μοντέλο δασοπυρόσβεσης. Οι Κύπριοι ξέρουν κάτι παραπάνω που δεν το ξέρουμε εμείς; και αν δεν το ξέρουμε γιατί δεν τους καλούμε να μας πούνε τα … μυστικά τους;
Είναι τελικά τόσο μακριά η Κύπρος από την Ελλάδα;
Στο δασικό σταθμό του Άκαμα, με τον συνάδελφο Μιχάλη Μαρίνο, τον εξαίρετο Ανώτερο Δασικό Λειτουργό του Δάσους της Πάφου κ. Μιχάλη Μακρή (λευκό πουκάμισο) και τον Συντηρητή Δασών του δασικού σταθμού του Άκαμα (εκεί φοράνε εδώ και χρόνια στολή, εμείς το συζητάμε ακόμα)
———-
Υ.Γ.1: μιλάμε την ίδια γλώσσα με τους Κύπριους… όχι αυτοί την γλώσσα την σέβονται, τόσο πλούτο στην χρήση των λέξεων δεν είχα ξανακούσει… «εκεί στα όρη θα πάμε σήμερα» έλεγαν
Υ.Γ. 2: Νίκο Κάσινε, σε ευχαριστούμε όπως και όλους τους κύπριους συναδέλφους για την φιλοξενία
Υ.Γ. 3: Τυχεροί Κύπριοι…. όχι σε όλα.. «ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ»..
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου