Δευτέρα 10 Ιουνίου 2024

“Οι αιματοβαμμένοι Γραικοί ιερείς”. Οι μαχόμενοι ιερείς του Βυζαντίου

 

June 9, 2021  Έρευνα / ResearchΙστορία / History

Του Γεώργιου Ε. Γεωργά, προπονητή Ξιφασκίας, εκπαιδευτή ενόπλου Παμμαχου και Οπλομαχίας

Ευχαριστώ τον αγαπητό φίλο της σχολής
κ. Αλέξανδρο Δρόσο για την βιβλιογραφία που μου παρείχε για την συγγραφή του άρθρου.

Η Βυζαντινή ιστορία είναι γεμάτες εκπλήξεις. Στις μέρες μας κυριαρχεί η άποψη ότι οι ορθόδοξοι ιερείς των μεσαιωνικών χρόνων δεν πολεμούσαν. Φυσικά η άποψη αυτή έχει κυριαρχήσει από τους κανόνες της Ορθόδοξης εκκλησίας που απαγορεύει στους ιερείς να πολεμούν και φυσικά να αφαιρούν ζωή. Μάλιστα μετά από αυτή την πράξη δεν μπορούν να τελέσουν Θεία Λειτουργία. Επίσης πληροφορίες έχουμε και απο τα ιστορικά κείμενα που έχουν διασωθεί όπου αναφέρουν με πόσο κακό μάτι έβλεπαν οι ορθόδοξοι ιερείς και μοναχοί τους Δυτικούς που είχαν φτιάξει στρατιωτικά μοναστικά τάγματα. Τα πιο πολλά όμως αυτά έγγραφα έρχονταν από την Βασιλεύουσα που οι συγγραφείς ήταν πολύ μακριά από τις ακριτικές περιοχές όπου συνέχεια υπήρχαν επιδρομές από Άραβες και αργότερα από Τούρκους. Σε μερικά ωστόσο από αυτά αναφέρονται κάποιοι ιερείς και μοναχοί που πήραν τα όπλα , όπως για παράδειγμα η περίπτωση του μοναχού Ιλαρίωνα που βλέποντας τους Τούρκους όχι μόνο να νικούν τους λίγους Προνοιαριους στρατιώτες αλλά να καταστρέφουν ολόκληρα χωριά. Ο Ιλαρίων εκπαίδευσε στα όπλα τους χωρικούς και αντιμετώπισε τους Τούρκους με μεγάλη επιτυχία, μέχρι που ο ηγούμενος της μονής που υπηρετούσε το έμαθε και τον κάλεσαν στην Κωνσταντινούπολη για να περάσει εκκλησιαστικό δικαστήριο. Ή την περίπτωση του παπά Θέμελη σύμφωνα με τον Σκυλίτση ,ο οποίος για να προστατεύσει το ποίμνιο του πήρε ένα μεγάλο ξύλο και σκότωσε πολλούς Άραβες διώχνοντας τους επιδρομείς. Όταν όμως το έμαθε ο επίσκοπος τον τιμώρησε έτσι αυτός πήγε στους Άραβες ,έγινε μουσουλμάνος και έγινε αρχηγός μιας ομάδες που έκανε επιδρομές στην Αυτοκρατορία.
Με βάση αυτά νομίζαμε ότι ήταν λίγα αυτά τα περιστατικά. Όμως όπως αναφέραμε αρχικά η Βυζαντινή ιστορία είναι γεμάτη εκπλήξεις.
Ένας περιηγητής και χρονικογράφος από την Ιταλία ο οποίος ήταν και διερμηνέας στην αυλή του Αυτοκράτορα Μανουήλ Κομνηνού , και ονομάζονταν Leo Tuscus γράφει στο βιβλίο του ότι σε πολλά μέρη οι Γραικοί ιερείς είναι άνθρωποι του αίματος, δηλαδή είναι μαχόμενοι. Μάλιστα γράφει ότι το φαινόμενο αυτό, δηλαδή τους μαχόμενους Έλληνες ιερείς, τους είδε με τα μάτια του στην περιήγηση του Αυτοκράτορα Μανουήλ στην Καππαδοκία κοντά στα Βυζαντινό Τουρκικά σύνορα.
Όμως οι εκπλήξεις δεν σταματούν εδώ. Είναι λογικό να νομίζουμε ότι αυτά θα γίνονταν από κατώτερους ιερείς που δεν θα είχαν υπακούσει στις διαταγές των αρχιερέων. Στο βιβλίο με τίτλο The Byzantine Lists: Errors of the Latins της Tia.M.Kolbada κάνοντας αναφορά στα έργα του Βαλσαμων που έζησε τον 12ο μΧ αιώνα και του Βλάσταρις που έζησε τον 14ο μΧ αιώνα, γράφουν ότι επί Αυτοκράτορα και Αγίου της Ορθόδοξης εκκλησίας Νικηφόρου Φωκά, κατά την διάρκεια της συνόδου, αρκετοί ιερείς και τουλάχιστον ένας επίσκοπος ομολόγησαν ότι είχαν λάβει μέρος σε μάχες και είχαν αφαιρέσει ζωές των εχθρών.
Προφανώς αυτά τα φαινόμενα δεν εμφανίζονταν στην Βασιλεύουσα και στις περιοχές που υπήρχε μακροχρόνια ασφάλεια. Στα Ακριτικά Θέματα οι κανόνες δεν ακολουθούνταν κατά γράμμα όπως φαίνεται και φυσικά ανάλογα την περίοδο. Μάλιστα δεν είναι τυχαίο που πολλά μεσαιωνικά μοναστήρια ήταν σαν μικρά φρούρια. Φυσικά σε αυτά υπήρχε φρουρά από τον Θεματικό στρατό, όταν όμως η φρουρά δεν επαρκούσε τότε και οι μοναχοί και οι ιερείς έπαιρναν τα όπλα.

Στη φωτογραφία Αναβιωτης της Ακαδημίας Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών Λέοντες

https://byzantineoplomachia.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: