ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ: 200 χρόνια Γραικικών Επιτροπών (ή ο αρχαιο-χριστιανικός «Προπομπός» και η άγνοια της Γιάννας)

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2020

200 χρόνια Γραικικών Επιτροπών (ή ο αρχαιο-χριστιανικός «Προπομπός» και η άγνοια της Γιάννας)

Posted on 03/10/2020

Κάποιοι έκριναν ότι η εξάλειψη του Σταυρού από την 200ετή επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης (δεξιά) μπορεί να εξισορροπηθεί από μια «χριστιανικότερη» ερμηνεία του -συμβολικού- ιστορικού συμβιβασμού των μέσων του 19ου αιώνα (αριστερά). Όμως εκεί ετεροχρονισμένα εικονίζεται μια πλαστή ενότητα που απαλείφει το συγκρουσιακό παρελθόν των δυο αντίπαλων πλευρών.

Στέργιος Π. Ζυγούρας

Προβάλλοντας επί μέρους σύμβολα και όχι το σύνολο, η Επιτροπή «Ελλάδα 2021» έδωσε στη δημοσιότητα πριν λίγες μέρες το συλλεκτικό μετάλλιο «ΠΡΟΠΟΜΠΟΣ» με το οποίο άνοιξε αυλαία του Νομισματικού της Προγράμματος. Η Επιτροπή είπε ότι απεικονίζεται μια Ελλάδα αρχαία αλλά και χριστιανή. Υπονόησε δηλαδή, ότι η αρχαιοπρέπεια διίσταται της χριστιανικότητας σε όλους τους πρωταγωνιστές του 1821. Εξήγησε τον Φοίνικα, αλλά παρέλειψε να κατονομάσει τους εκπροσώπους της στο 21. Παρέλειψε και την Αθηνά αλλά και τη σχέση Ρήγα-Κοραή. Πρόκειται για άγνοια; Για βιασύνη; Για προσπάθεια εξισορρόπησης έναντι των προβληματικών δηλώσεων του Αρ. Χατζή για τον Καποδίστρια; Όπως και να έχει, η γνωστή απεικόνιση της ανορθούμενης Ελλάδας ξαναήρθε στο προσκήνιο. Ποια είναι η εξήγησή της;

Ως υδατογράφημα δευτερεύουσας σημασίας παρουσιάζεται η Αθηνά. Πώς εξηγείται τότε η κατάργηση της Αθηνάς και η επαναφορά του Φοίνικα από τον Καποδίστρια το 1829; Πώς εξηγείται ο χλευασμός του Φοίνικα από τους κοραϊστές;

Η κοραϊστική μονομέρεια της Επιτροπής ήταν απολύτως αναμενόμενη. Παρόλο που η Επιτροπή προσπαθεί να κρύβει την μονομέρεια, αυτό είναι αδύνατο. Ίσως να επιχείρησε κάτι τέτοιο στην περίπτωση του μεταλλίου. Ως προς τους συμβολισμούς που ο Θεόφιλος αναπαρήγαγε, δεν υπήρχαν περιθώρια. «Μετά το πεπρωμένον ανίσταμαι» λέει κάτω από τον αναγεννώμενο Φοίνικα. Ενώ οι δυο ιστορικές πλευρές μέχρι σήμερα διαφωνούν αν το «έθνος» αναγεννήθηκε ή γεννήθηκε το 1821, η «Ελλάδα 2021» έδειξε ποια πλευρά κήρυξε την Επανάσταση. Πρόκειται για την «αναγέννηση» του Καποδίστρια και όχι την «γέννηση» του Κοραή. Η μεταξύ τους διαφορά έγκειται στη σχέση κράτους-χριστιανικής πίστης. Το σημείο στο οποίο ιστορικά επιχειρήθηκε σύμπτωση και συσπείρωση ήταν η αρχαία Ελλάδα. Το 1814 οι νεωτερικοί συμφώνησαν με τους παραδοσιακούς ότι με την Επανάσταση θα αναγεννηθεί το αρχαίο πνεύμα. Τα χάλασαν όμως αμέσως. Διαφώνησαν πριν την Επανάσταση, τόσο στην εθνική ταυτότητα που θα δηλωθεί όσο και στο πολίτευμα που θα λειτουργήσει. Με ελιγμούς και τεχνάσματα οι καποδιστριακοί κήρυξαν την Επανάσταση, σε πείσμα των κοραϊστών που δεν την ήθελαν, επειδή δεν μπορούσαν προκαταβολικά να την ελέγξουν στον επιθυμητό βαθμό. Αυτό χρειάζεται πολλά στοιχεία για να αποδειχθεί.

Ακόμα και οι σημερινοί υπερασπιστές του Καποδίστρια παρουσιάζουν ασχολίαστα την κυβερνητική του υπογραφή δίπλα στη σφραγίδα που ήταν υποχρεωμένος να ανεχθεί ως την Δ΄ Εθνοσυνέλευση

Αντίθετα, το ότι ο Φοίνικας ήταν η καποδιστριακή-υψηλαντική Εταιρεία που κήρυξε την Επανάσταση, δεν χρειάζεται απόδειξη, μόνο διερεύνηση. Εκείνο που έχει επιμελώς κρυφτεί επί δυο αιώνες είναι η υπόγεια μάχη Καποδίστρια-Κοραή, ελάχιστο τμήμα της οποίας έχουμε δει, κι αυτό, πλημμελώς ερμηνευμένο. Στην πραγματικότητα, η Εταιρεία της Αθηνάς «συνεργαζόταν» εξαρχής με τον Φοίνικα στο επαναστατικό παρασκήνιο, δημιουργώντας τις κρίσεις του 1818, του 1824-25 και του 1829-32. Τα πραγματικά γεγονότα έχουν συσκοτιστεί, ιδίως από τους καποδιστριακούς. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες με εκκίνηση τις συμφωνίες του 1814 στη Βιέννη. Όμως η συσκότιση παγιώνεται μετά την -προφανή- παρασκηνιακή συμφωνία των δυο πλευρών, τμήμα της οποίας απεικονίζεται στην λιθογραφία (του 1840-50 λέει η Επιτροπή) την οποία ζωγράφισε με το δικό του μοναδικό τρόπο ο Θεόφιλος στις αρχές του 20ου αιώνα.

Είναι άγνωστο πότε ακριβώς έγινε αυτή η παρασκηνιακή συμφωνία, όμως η ταραγμένη περίοδος 1838-43, οι προς τον Ξάνθο αφόρητες πιέσεις, ή ένδειξη υπαναχώρησης του Φιλήμονα, δείχνουν ότι στη συνέχεια άνοιξε ο δρόμος για την «ενωτική» παρουσίαση του 21 από τον Κ. Παπαρρηγόπουλο. Το «ελληνικό έθνος» πήρε άδεια να ενοποιήσει την ιστορία «αρχαίας-μέσης και νέας Ελλάδας». Εξασφαλίστηκε ότι το ελληνικό βασίλειο θα μεγαλώσει, η Δύση δέχτηκε ότι δεν απελευθερώθηκαν όλοι οι Έλληνες και συμφωνήθηκε να παρουσιαστούν ως αρμονικά συνταιριασμένοι επαναστάτες οι παραδοσιακοί με τους νεωτερικούς. Στη λιθογραφία ο Φοίνικας εκπροσωπείται από τον Ρήγα, η Αθηνά από τον Κοραή. Επί πλέον στην πλευρά του Ρήγα διακρίνεται η νεκροκεφαλή, σύμβολο του Ιερού Λόχου, ενώ στην αντίπερα όχθη βλέπουμε μάλλον την κουκουβάγια. Όλοι συνυπάρχουν υπό την ουράνια, χριστιανική παρουσία.

Πρώτο στοιχείο συγκάλυψης είναι το γεγονός ότι όλοι είναι χριστιανοί, πράγμα απολύτως ανακριβές. Δεύτερο, άγνωστο και δυσερμήνευτο για πολλούς σημείο είναι ότι ο Ρήγας παίρνει τη θέση του –αναγκαστικά απόντος από το 1814 και αυτοεξαιρούμενου– Καποδίστρια. Η ανάγκη να κατευναστούν τα πάθη και να προχωρήσει το έθνος μέσω του προκύψαντος κράτους υπερισχύει της ανάγκης να γραφτεί η πραγματική ιστορία. Ενώ είναι πασίγνωστη η επίθεση την οποία υπέστη ο Καποδίστριας από τη στιγμή που επανέφερε ως σύμβολο του έθνους τον Φοίνικα στη θέση της Αθηνάς, με περισσή αναίδεια οι οπαδοί του Κοραή στον 20ο αιώνα θα δηλώνουν απορία για τον ενωτικό συμβιβασμό του 19ου. Θα τοποθετήσουν στο 1819 την «νεωτερική υποχώρηση», θα αποσιωπήσουν την κρίση του 1818 στην Κων/πολη, την παρουσία του Καποδίστρια στην Κέρκυρα και τις συνθήκες υπό τις οποίες ο Υψηλάντης ανεδείχθη Εθνάρχης. Αναίσχυντα θα επιχειρήσουν να παρουσιάσουν τον Ρήγα ως κοραϊστή και τον Καποδίστρια ως σφετεριστή της «Επανάστασης του Κοραή». Θα το καταφέρουν σε μεγάλο βαθμό, αφού στο μεταξύ, πέρα από την σιωπή του Καποδίστρια, είχε γίνει αποδεκτή και η εισχώρηση του Ξάνθου στην «ιδρυτική Οδησσό». Ο μόνος που μετά το 1843 συνέχισε την καλυμμένη παρουσίαση του πραγματικού 21 ήταν ο Ι. Φιλήμων. Η μεταβολή του 1862 (έξωση του Όθωνα) θα οδηγήσει και τον Φιλήμονα στη σιγή. Το έργο της περιόδου 1859-61 θα μείνει στην αφάνεια. Από το 1864 η Ελλάδα του Καποδίστρια ανήκει πλέον αποκλειστικά στη Δύση. Το πρωτόκολλο της Πετρούπολης και η Συνθήκη του Λονδίνου (1826-27) δεν έχουν καμία ισχύ. Όμως τα γεγονότα δεν παραγράφονται.

200 ΧΡΟΝΙΑ ΓΡΑΙΚΙΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΓΕΡΣΗ – 200 YEARS OF GREEK COMMITTEES AFTER THE HELLENIC UPRISE

Με οξύτητα ή ηπιότητα η Επιτροπή συνεχίζει το κοραϊκό της σλάλομ προς ένα «ενωτικό 2021». Τι προκύπτει από τις δηλώσεις της Γ. Αγγελοπούλου της 27/4/2020; Ότι παρά την προτίμησή της για ένα κοραϊκό κράτος, η ίδια, χωρίς να το θέλει, δηλώνει ότι δεν αντέχει να ταυτιστεί με τον Κοραή. Ο τελευταίος ανάλωσε όλες του τις δυνάμεις για την πολιτική-βιολογική εξόντωση του Καποδίστρια, την μετά θάνατον δυσφήμηση και η ίδια έγραψε πως απεχθάνεται όποιον δεν αντέχει να υπάρχουν στον πλανήτη και άλλα πλάσματα, πέρα από το είδωλο στον καθρέφτη του. Αυτό είναι το τίμημα της ανάληψης μιας θέσης χωρίς τις απαιτούμενες γνώσεις ενός γεγονότος πολύπλοκου και συγκαλυμμένου από τους ίδιους του τους πρωταγωνιστές.

Η επίκληση ενός οραματιστή & πηδαλιούχου Κοραή από την Γιάννα Αγγελοπούλου προϋποθέτει ότι ο Αδαμάντιος ήταν βασικός συντελεστής της Επανάστασης. Αν κάποιος επιχειρούσε να δείξει αυτό το πραγματικό γεγονός, θα σκόνταφτε αμέσως πάνω στον Ιωάννη και στην καποδιστριακή Φιλική Εταιρεία, της οποίας το μόνο «ευδιάκριτο» αποτύπωμα υπήρξε η διαμάχη του Αναγνωστόπουλου με τον Ξάνθο. Θα επιχειρήσει η Επιτροπή να ανακατέψει και την Οδησσό στην υπόθεση; Άγνωστο. Σε κάθε περίπτωση, η σημερινή Επιτροπή θα μείνει στην ιστορία με το ερωτηματικό που συνόδευε την αντίστοιχη «των δανείων της ανεξαρτησίας»: Γιατί το 1824 δεν βρέθηκε ούτε ένας Φιλογραικός της London Greek Committee να διαμαρτυρηθεί όταν τον χαρακτήριζαν Φιλέλληνα; Γιατί η Επιτροπή του Κυριάκου Μητσοτάκη απέφυγε την ονομασία HELLAS 2021; Μήπως με τις απαντήσεις θα προσεγγίσουμε καλύτερα και το ερώτημα «ποια πλευρά του 1821 ήταν ειλικρινής ως προς την αναγέννηση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος; του Κοραή ή του Καποδίστρια;»