ΤΟ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΗΘΟΣ

                Ο απόστολος Παύλος καλεί όλους τούς χριστιανούς να συμπεριφερόμαστε σε όλους ανεξαιρέτως τούς ανθρώπους με καλοσύνη· «τό επιεικές υμών γνωσθήτω πάσιν ανθρώποις». Η καλωσύνη ως έκφραση συμπάθειας, επιείκειας, κατανόησης και συμπαράστασης προς τόν πλησίον είναι ένδειξη χριστιανικού ήθους. Διότι πηγάζει από τήν καλλιέργεια τής πίστεώς μας στόν Χριστό, που είναι Ελεήμων και Φιλάνθρωπος. Είναι η κοινή αρετή τού χριστιανικού χαρακτήρα που έχει παιδαγωγηθεί μέσα στίς αρετές τού Ευαγγελίου. Είναι δείγμα εκκλησιαστικού ήθους.

          Όπως αναφέρει ο Μέγας Βασίλειος «η ρίζα τών ενεργειών μας που εκφράζονται με τις κινήσεις και τις πράξεις τού σώματος είναι η βουληση που έχουμε μέσα στήν καρδιά». Δηλ. η διάθεση, η πρόθεση και η επιθυμία τής καρδιάς προσδιορίζει τήν συμπεριφορά μας ως χριστιανών. Αν εμπνέεται και κατευθύνεται από τήν χάρη τού Αγίου Πνεύματος τότε ο καρπός θα είναι αγαθός. Αν παρασύρεται από τήν φλόγα και τήν επιθυμία τών παθών τότε ο καρπός θα είναι κακός. Επειδή το περιεχόμενο τής καρδιάς μολύνει ή αγιάζει τήν συμπεριφορά μας.

          Για να στηριχθεί τό χριστιανικό ήθος χρειάζεται να επιδιώκουμε βασικές αρετές, όπως τις προσδιορίζει ο απ. Παύλος. Πρώτη επιδίωξη είναι: «Όσα αληθή». Όπως ερμηνεύει ο άγ. Νικόδημος, η κακία είναι ψεύδος, επειδή προέρχεται από τόν πατέρα τού ψεύδους, τόν διάβολο. Ενώ η αρετή τής καλοσύνης προέρχεται από τό Πνεύμα τής αλήθειας, που είναι ο Θεός. Για τόν λόγο αυτόν πρέπει να ομολογούμε τήν αλήθεια και να προβάλλουμε τις δραστηριότητές μας με γνώμονα τήν αλήθεια. Να μην υποκρινόμαστε και ψευδολογούμε για να γίνουμε αρεστοί στούς άλλους. Διότι δεν γινόμαστε συνεργοί τού Θεού, αλλά τού διαβόλου.

          Δεύτερη επιδίωξη είναι: «Όσα σεμνά». Η απρεπής συμπεριφορά και τήν χάρη τού Θεού διώχνει και τούς άλλους προσβάλλει και απωθεί. Οι άσεμνες κινήσεις, τα αισχρά λόγια, η έλλειψη σεβασμού δεν στηρίζουν τό χριστιανικό ήθος αλλά προέρχονται από ασεβή τρόπο ζωής. Τουναντίον η σεμνή συμπεριφορά μαρτυρεί ψυχή που σέβεται τόν Θεό και τόν συνάνθρωπο. Μια τέτοια συμπεριφορά καλλιεργείται στόν χώρο τής θείας λατρείας από τούς πιστούς μετά φόβου, πίστεως και αγάπης. Και διοχετεύεται στήν κοινωνία.

          Τρίτη επιδίωξη είναι: «Όσα αγνά». Αγνά είναι τα έργα τής σωφροσύνης, η άσκηση τής εγκράτειας τών αισθήσεων και η θεομίμητη αρετή τής παρθενίας. Ο Μ. Βασίλειος τονίζει ότι η αγνότητα ξεκινά από τόν καθαρό νού. Όταν οι λογισμοί μας είναι ευσεβείς, τότε και η καρδιά ακολουθεί και βουλεύεται τό αγαθό και ο άνθρωπος πράττει τό αγαθό. Επ’ αυτού ο απ. Παύλος λέει «ταύτα λογίζεσθε… ταύτα πράττετε». Εάν σκεπτόμαστε με αλήθεια, με σεμνότητα και με αγνότητα, τότε θα πράττουμε με τόν ίδιο τρόπο. Διότι ρίζα καλών ή κακών πράξεων είναι ο λογισμός τού ανθρώπου· δηλ. η επιθυμία τής καρδιάς και ο λογισμός τού νού διαμορφώνουν το χριστιανικό ήθος.

          Τέταρτη επιδίωξη: «Όσα προσφιλή». Μόνο τά προσφιλή στόν Θεό έργα είναι ευάρεστα ενώπιόν Του και αναπαύουν τήν συνείδηση τού πιστού. Διότι περιέχουν τήν χάρη τού Αγίου Πνεύματος. Και τί προσφιλέστερο στόν Θεό από τό Ευαγγέλιό Του, αφού εκεί καταγράφεται τό θέλημα τού Θεού. Δηλ. εάν εναρμονίζουμε τόν τρόπο συμπεριφοράς μας με τήν διδασκαλία τού Ευαγγελίου, τότε με τήν χάρη τού Αγίου Πνεύματος γινόμαστε και εμείς προσφιλείς, δεκτοί από τόν Θεό. Ο Χριστός είναι η ευδοκία τού Πατρός που προτρέπει να Τόν ακούμε: «αυτού ακούετε».

          Εάν επιζητούμε να διαμορφώσουμε τήν ζωή μας αντίθετη προς τό θέλημα τού Θεού, τότε θα έχουμε σύγκρουση τόσο με τήν συνείδησή μας όσο και με τούς άλλους. Αλλά και με τόν ίδιο τόν Θεό. Τα πολλά «γιατί Θεέ μου»  πολλές φορές δεν βρίσκουν τήν απάντησή τους. Χρειάζεται να εναρμονισθούμε περισσότερο στό θείο θέλημα. Το κριτήριο τού Θεού για τό τι είναι πράγματι καλό, μόνο Εκείνος τό γνωρίζει πολύ περισσότερο από μας. Πάντοτε να έχουμε στον νού μας τό «ούχ ως εγώ θέλω, αλλ’ ως σύ» που είπε ο Χριστός στήν προσευχή Του προ τού πάθους Του. Με τήν φράση αυτή ο Κύριος διαμόρφωσε τό ήθος τής Εκκλησίας, τό χριστιανικό ήθος. Ήθος που είναι συνδεδεμένο με τήν αγαθή προαίρεση, τήν αίσθηση τής δικαιοσύνης και τής θυσίας.

Αρχιμ. Χ.Ν.