Η ΑΓΑΠΗ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΧΘΡΟΥΣ

                Η σημερινή ευαγγελική περικοπή προέρχεται από τήν ομιλία που έκανε ο Κύριος σε έναν τόπο πεδινό, ενώπιον πολλού πλήθους ανθρώπων. Ο άγιος Θεοφύλακτος, ο αρχιεπίσκοπος Βουλγαρίας, σχολιάζοντας τα λόγια τής περικοπής αυτής παρατηρεί ότι ο Κύριος τα απευθύνει προς τούς μαθητές του. επειδή αυτοί επρόκειτο να σταλθούν στό κήρυγμα και ήταν αναμενόμενο να παρουσιασθούν πολλοί διώκτες και εχθροί του, υπήρχε ο κίνδυνος οι απόστολοι, αγανακτώντας από τόν διωγμό  και θέλοντας να αμυνθούν προς αυτούς που θα τους έθλιβαν, να σιωπήσουν και να παύσουν να διδάσκουν. Έτσι όμως θα έσβηνε ο ήλιος του Ευαγγελίου.

                Γι αυτό λοιπόν ο Κύριος, προλαβαίνοντάς τους, τούς συμβουλεύει να μην εκδικούνται τούς εχθρούς, αλλά να υπομένουν όλες τις θλίψεις με πολλή ανδρεία, έστω και αν αρκετοί τούς υβρίζουν και συμπεριφέρονται με τρόπο ασεβή. Έπειτα, για να μην έχουν οι απόστολοι να πουν ότι είναι αδύνατο να τηρηθεί μια τέτοια εντολή, δηλαδή το να αγαπούν τούς εχθρούς τους, τούς πείθει τόσο από τόν έμφυτο νόμο, όσο και από τήν αμοιβή που τούς αναμένει. Συγκεκριμένα, πρώτα τούς θυμίζει τον φυσικό νόμο που έχουν χαραγμένο μέσα τους όλοι οι άνθρωποι και ο οποίος επιτάσσει να συμπεριφερόμαστε στούς άλλους όπως θέλουμε να μας συμπεριφέρονται εκείνοι. Στήν συνέχεια υπογραμμίζει ότι με τήν αγάπη προς τούς εχθρούς ο άνθρωπος αξιώνεται να μοιάσει με τόν Θεό και να γίνει υιός του.

                Ο Κύριος φανερώνει το ουσιώδες γνώρισμα τής ζωής τού αληθινού χριστιανού, το οποίο τόν κάνει να διαφέρει από όλους εκείνους που είτε βρίσκονται σε ψευδείς θρησκείες είτε είναι δούλοι τής αμαρτίας. Αυτό είναι η ανιδιοτελής και ανυστερόβουλη αγάπη, η οποία αγκαλιάζει μέσα της όλους τούς ανθρώπους, και ιδιαίτερα τούς καλούμενους «εχθρούς». Αυτό σημαίνει ότι στίς άλλες θρησκείες και τά δόγματα η αγάπη προς τούς εχθρούς είτε δεν υπάρχει καθόλου ως διδασκαλία είτε είναι τελείως ανεπίτευκτη.

                Γι αυτόν τόν λόγο ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, ο οποίος βίωνε διά Πνεύματος Αγίου τήν χάρη αυτής τής αγάπης, ομολογούσε και διακήρυττε πώς τό γεγονός ότι στήν Ορθόδοξη Εκκλησία διδάσκεται και εφαρμόζεται η εντολή τής αγάπης προς τούς εχθρούς, αποτελεί σαφή απόδειξη ότι μόνο σ΄ αυτήν υπάρχει η αλήθεια και η αιώνιος ζωή. Από αυτήν τήν αγάπη δεν  υπάρχει σαφέστερο κριτήριο, για να διαπιστώσουμε αν κάποιος βρίσκεται στην αλήθεια ή όχι. Γι αυτό  και ο Κύριος αναφορικά με τούς πλανεμένους και τούς αιρετικούς λέει ότι μπορούμε να τούς ξεχωρίσουμε από τούς καρπούς τους. Διότι πραγματικά απουσιάζει από τήν ζωή τους η καθαρή και ατόφια αγάπη, τα γνωρίσματα τής οποίας μας περιγράφει το Ευαγγέλιο και οι άγιοι τής Εκκλησίας.

                Ο μακαριστός γέροντας Σωφρόνιος Σαχάρωφ σημειώνει ότι ο λόγος «αγαπάτε τούς εχθρούς υμών» είναι εκείνο τό πύρ το οποίο κατέβασε ο Κύριος στήν γή με τόν ερχομό του, εκείνο το άκτιστο φώς, το οποίο περιέλαμψε τούς αποστόλους στό Θαβώρ, εκείνες οι πύρινες γλώσσες, με τις οποίες κατέβηκε τό Άγιο Πνεύμα στούς αποστόλους στό υπερώο τής Σιών. Είναι η εντός ημών Βασιλεία τού Θεού, η «εληλυθυία εν δυνάμει», και ακόμη είναι η ολοκλήρωση τής ομοιώσεώς μας με τόν Θεό. Ως εκ τούτου, ικανός να αγαπά τούς εχθρούς είναι μόνο αυτός που , κατά τόν λόγο τού Χριστού είδε τήν Βασιλεία τού Θεού να έρχεται «εν δυνάμει». Αυτός που χάνει την ψυχή του ακολουθώντας τόν Χριστό.

                Η ίδια η σάρκωση τού Μονογενούς Υιού τού Θεού και όλη η επίγεια ζωή του αποτελεί αγάπη προς τούς εχθρούς. Γι αυτό και όποιος φθάσει στό σημείο να βιώσει τήν χαρισματική κατάσταση τής αμετάπτωτης αγάπης προς τούς εχθρούς, γίνεται όμοιος με τόν Χριστό και καθίσταται κατά χάριν υιός τού Υψίστου Θεού Πατρός. Με άλλα λόγια, στήν εντολή τής αγάπης προς τούς εχθρούς ο Κύριος μάς αποκαλύπτει τήν εικόνα τού ανθρώπου, όπως βρίσκεται στό δημιουυργικό νού τού Θεού προαιώνια.

               

                Πολλοί, όχι μόνο άπιστοι, αλλά και από αυτούς που ομολογούν τόν εαυτό τους χριστιανό, φοβούνται να ενεργούν σύμφωνα με τήν εντολή τής αγάπης προς τούς εχθρούς. Υποθέτουν ότι αυτό είναι επωφελές μόνο για τούς εχθρούς. Νομίζουν ότι οι εχθροί θα επωφεληθούν από τήν «αδυναμία» τους και θα απαντήσουν στήν αγάπη με μίσος και εκβιασμό, και τότε θα θριαμβεύσει τό κακό. Η σκέψη περί «αδυναμίας» τού χριστιανισμού είναι τελείως εσφαλμένη. Οι Άγιοι κατέχουν αρκετή δύναμη, για να κυριαρχούν πάνω στούς ανθρώπου, αλλά πορεύονται τήν αντίθετη οδό: Υποδουλώνονται στόν αδελφό τους και έτσι αποκτούν για τούς εαυτούς τους τέτοια αγάπη, η οποία κατά τήν ουσία της είναι άφθαρτη. Σε αυτήν τήν οδό πετυχαίνουν νίκη, η οποία μένει στούς αιώνες, ενώ η νίκη που αποκτιέται διά μέσου τής βίας ποτέ δεν είναι σταθερή, και αποτελεί μάλλον όνειδος τής ανθρωπότητος παρά δόξα της.

                Σε αυτήν τήν οδό τής αγάπης ας πορευόμαστε και εμείς, τήν οποία «πρόδρομος υπέρ ημών» βάδισε ο Κύριος, για να γίνουμε όμοιοί του και να αποκατασταθεί στό πρόσωπό μας τό κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση.

Αρχιμ. Π.Κ.