Ορθόδοξη ησυχαστική και ασκητική παράδοση

Του Μόσχου Εμμανουήλ Λαγκουβάρδου 

"Τίς δε συγκατάθεσις Θεού μετά ειδώλων; Υμείς γαρ
ναός Θεού εστέ ζώντος, καθώς είπεν ο Θεός."
(Β΄Κορ.ΣΤ΄23-28)

Κάθε ορθόδοξος χριστιανός είναι μέρος της ορθόδοξης ησυχαστικής και ασκητικής παράδοσης.Για τους μοναχούς λέγεται ότι κάθε μοναχός είναι όλη η ησυχαστική και ασκητική παράδοση. Αν χαθούν όλα τα συγγράμματα της ορθόδοξης ησυχαστικής και ασκητικής παράδοσης, ένας μοναχός είναι σε θέση να τα ξαναγράψει.

Δεν είναι ανάγκη λοιπόν να γνωρίζει ο ορθόδοξος χριστιανός , τί είναι η ορθόδοξη ησυχαστική και ασκητική παράδοση για να μιλήσει γι΄ αυτήν. Φτάνει να γνωρίζει τον εαυτό του και να μετέχει της μυστηριακής ζωής της Εκκλησίας. Όταν μας ρωτούν τί είναι ορθόδοξη ησυχαστική και ασκητική παράδοση είναι σαν να μας ρωτούν ποιοι είμαστε ή τί είναι η ζωή μας ή τί είναι Εκκλησία. Η απάντηση είναι "έρχου και ίδε".

Όταν ρώτησαν τον άγιο Νείλο, τί είναι θεολογία; απάντησε. Θεολογία είναι να προσεύχεσαι σωστά. Όταν προσεύχεσαι σωστά είσαι θεολόγος. Ο άγιος Πατέρας σωστή προσευχή εννοεί την προσευχή του Ονόματος του Ιησού,την νοερά προσευχή. Στην νοερά προσευχή η προσοχή μας είναι στραμμένη στις λέξεις "Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό", τις οποίες επαναλαμβάνουμε με το νου μας αδιαλείπτως.

Μια φορά ο Άγιος Αντώνιος είδε τις παγίδες του διαβόλου ανοιχτές παντού κι αναρωτήθηκε, ποιος θα σωθεί; Άκουσε τότε μια φωνή να του λέει, πάρε τις παγίδες και κανείς δεν σώζεται.

Οι άγιοι, χιλιάδες χρόνια πριν από σήμερα, γνώριζαν ότι μετέχοντας στη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, η σκοτεινή νύχτα μέσα μας γίνεται πιο φωτεινή από μέρα.

Όταν είμαστε παιδιά ,από ένα μέχρι εφτά ή οχτώ χρονών, μπαίνουμε σ΄ ένα λαβύρινθο και την υπόλοιπη ζωή μας προσπαθούμε να βγούμε από αυτόν.Αυτό γίνεται γιατί ως παιδιά δεν έχουμε ακριβή αντίληψη των πραγμάτων. Είναι σαν να βλέπουμε αντί τα ίδια τα πράγματα, τις σκιές τους στον τοίχο. Η γάτα μοιάζει με τρομερή τίγρη που μας φοβίζει. Έτσι ο εσωτερικός μας κόσμος γεμίζει στα παιδικά μας χρόνια με τρομερά τέρατα. Η κριτική σκέψη δεν μπορεί να ρίξει φως και να δείξει στον άνθρωπο που φοβάται να κοιτάξει ότι οι φόβοι του είναι αστήρικτοι.

Η Εκκλησία έχει την πειθώ να δείξει ότι αυτό που μέσα μας φαίνεται λιοντάρι και μας τρομάζει δεν είναι παρά ένα μυρμήγκι, ένας μυρμηγκολέων, όπως λέγεται στην εκκλησιαστική γλώσσα ο εχθρός του ανθρώπου, ο διάβολος. Δεν είμαστε εμείς δυνατοί. Δυνατός είναι ο Ιησούς που μας αγαπάει.

Η ενδοσκόπηση κι η αυτοπαρατήρηση ονομάζεται στην εκκλησιαστική γλώσσα "νήψη". Η λέξη "νήψη" προέρχεται από το ρήμα "νήφω" που σημαίνει "είμαι νηφάλιος". Οι νηπτικοί πατέρες της Εκκλησίας με την ενδοσκόπηση και τη διαρκή νοερά προσευχή πέτυχαν την καρδιακή κάθαρση, το φωτισμό και την ένωση με το Θεό.

Ο απώτερος σκοπός κάθε ορθοδόξου χριστιανού είναι η απόκτηση του Αγίου Πνεύματος. ΔΕν μπορεί κανείς να πει Κύριε Ιησού χωρίς να το πει το Άγιο Πνεύμα μέσα του. Το Άγιο Πνεύμα μέσα μας προσεύχεται αδιαλείπτως. Η καρδιά μας πρέπει να είναι καθαρή για να μη διώχνει τη θεία χάρη και να μη διακόπτεται η προσευχή.

Θα μου πείτε μπορούμε να προσέχουμε τις λέξεις της νοεράς προσευχής, όταν είμαστε απασχολημένοι με τις φροντίδες της καθημερινής ζωής. Ο νους του ανθρώπου είναι αεικίνητος. Δεν στέκεται πουθενά. Ακόμα κι όταν είμαστε απασχολημένοι με τις φροντίδες της καθημερινής ζωής ο νους δεν είναι εκεί όπου είμαστε και σ΄ αυτό που κάνουμε. Η νοερά προσευχή φέρνει το νου μας εκεί όπου βρισκόμαστε και σ΄ αυτό που κάνουμε.

Η ορθόδοξη ησυχαστική και ασκητική παράδοση της καρδιακής κάθαρσης, του φωτισμού και της ένωσης με το Θεό, που ίσχυε επί χιλιάδες χρόνια, διεκόπη επί Βαυαρών. Η ησυχαστική μελέτη και η άσκηση διώχθηκαν και εξευτελίστηκαν. Ήδη όμως τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται μια καινούρια άνθηση της ορθόδοξης ησυχαστικής και ασκητικής παράδοσης από τότε που τα έργα των νηπτικών πατέρων, ιδίως η Φιλοκαλία μεταφράστηκε στο εξωτερικό.

Πολλοί που δεν ακολουθούν την ησυχαστική και ασκητική παράδοση μέσα στην Εκκλησία συγχέουν την νοερά προσευχή με άλλες παραδόσεις, οι οποίες δεν έχουν καμία σχέση με την Ορθοδοξία και μόνον επιφανειακή ομοιότητα έχουν σε κάποια στοιχεία της Ορθόδοξης Παράδοσης, όπως είναι η γιόγκα π.χ. Στην γιόγκα επαναλαμβάνουν κάποια λέξη (μάντραμ) ή κάποιον ήχο (ομ)ώσπου φθάνουν σε μια κατάσταση έκστασης, την οποία θεωρούν ως φώτιση (σατόρι).

Πρόκειται για μέθοδες αυτοτελείωσης και αυτοσωτηρίας, που θυμίζουν την πτώση του εωσφόρου, ο οποίος αρνήθηκε την ευλογία του Θεού και λάτρεψε τον εαυτό του ως θεό.
Όλες αυτές οι μορφές αυτονομίας, όπως κάθε αίρεση, προέρχονται απ΄ τον εγωισμό ο οποίος μεταβάλει τον εαυτό του σε είδωλο και αρνείται την εξάρτησή του απ΄ το Θεό και την Θεία Χάρη. Όσοι παρασύρονται και ακολουθούν αυτές τις πλάνες, απλώς δεν γνωρίζουν την δωρεά του Θεού! Ισχύουν γι΄ αυτούς τα λόγια "δεν ηθέλησαν την ευλογία και απομακρύνθηκε από αυτούς. Ιδού ο οίκος αυτών αφίεται έρημος."

O ορθόδοξος χριστιανός εκζητεί ταπεινά το έλεος του Θεού και εναποθέτει τις ελπίδες του στον Κύριο σύμφωνα με τα λόγια του 32ου ψαλμού:"Γένοιτο, Κύριε, το έλεός σου εφ΄ ημάς. Αγαλλιάσθε δίκαιοι εν Κυρίω."

Στην Ορθοδοξία δεν περιμένουμε να δικαιωθούμε από τον εαυτό μας. Όσοι δικαιώνουν τους εαυτούς τους επαναλαμβάνουν την πτώση του εωσφόρου. Ο Ίδιος ο Κύριός μας είναι το πρότυπο της ταπείνωσης.

http://moschoblog.blogspot.gr/2012/08/blog-post_15.html