ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ

                Η Παλαιά Διαθήκη μας πληροφορεί ότι από τον αρχαίο παράδεισο της Εδέμ πήγαζαν ποταμοί που τον πότιζαν και εξαπλώνονταν πάνω στην γή. Στην Καινή Διαθήκη ο Κύριος και Θεός μας ήλθε για να μας αναδημιουργήσει και φύτευσε την Βασιλεία του όχι πάνω σε κάποιον τόπο της γής, ώστε να την παρατηρεί κάποιος με γυμνούς τους οφθαλμούς, αλλά μέσα στις καρδιές των ανθρώπων που πιστεύουν στον Κύριο Ιησού ορθά – δηλαδή που πιστεύουν όπως διδάσκει η Αγία Γραφή –και διψούν για την αλήθεια και την αιώνια ζωή. Η Βασιλεία του Θεού, όπως σημειώνει ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής ερμηνεύοντας την φράση της Κυριακής προσευχής «ελθέτω η Βασιλεία σου», είναι το Άγιο Πνεύμα. Όποιος λοιπόν πιστεύει ορθά στον Ιησού Χριστό και βαπτίζεται στο όνομά του, δέχεται μέσα στην καρδιά του το Άγιο Πνεύμα –την Βασιλεία του Θεού, που γίνεται γι αυτόν πηγή από την οποία ρέουν ανεξάντλητοι ποταμοί χαρισμάτων του Θεού.

                Την αλήθεια αυτή δήλωσε ο Κύριος, όταν την εβδόμη και τελευταία ημέρα της εορτής της σκηνοπηγίας δίδασκε τα πλήθη των Εβραίων, λέγοντας: «Εάν κάποιος διψά, ας έρχεται σε μένα και ας πίνει. Όποιος πιστεύει σε μ ένα έτσι όπως διδάσκει η Γραφή, από την κοιλιά του θα ρεύσουν ποταμοί ζωντανού ύδατος». Αυτό το ύδωρ από το οποίο πηγάζουν ποτάμια θείας χάριτος, μας εξηγεί ο ευαγγελιστής Ιωάννης, είναι το Άγιο Πνεύμα. Ως «κοιλία» συχνά εννοείται στην Γραφή η καρδιά του ανθρώπου. Γι αυτό ο προφήτης Δαυίδ έλεγε σε έναν ψαλμό: «Θεέ μου, θέλησα να κάνω το θέλημά σου και να τηρήσω το νόμο σου «εν μέσω της κοιλίας μου», δηλαδή «με όλη την καρδιά μου». Επίσης, ο προφήτης Ιερεμίας βλέποντας τα κακά που έμελλαν να έρθουν για την αμετανοησία των ανθρώπων του λαού του έλεγε: «την κοιλίαν μου, την κοιλίαν μου αλγώ», εκφράζοντας το φοβερό πόνο που αισθανόταν στην καρδιά του λόγω της θλίψεώς του.

                Ο ευαγγελιστής Ιωάννης παρατηρεί ότι όταν έλεγε αυτά τα λόγια ο Ιησούς, δεν είχε δοθεί ακόμη το Άγιο Πνεύμα, επειδή ο Ιησούς δεν είχε ακόμη δοξασθεί. Ως δόξα του Ιησού νοείται ο σταυρός του, επειδή με τον σταυρό του ο Κύριος κατέβαλε τον τύραννο διάβολο και βασίλευσε σε όλη την οικουμένη. Αφού ο Κύριος γεύθηκε τον σταυρικό θάνατο, αναστήθηκε και αναλήφθηκε στους ουρανούς, έστειλε πρώτα στους μαθητές του το Άγιο Πνεύμα την ημέρα της Πεντηκοστής, σύμφωνα με την υπόσχεσή του, και κατόπιν σε όλους όσοι πιστεύουν σε αυτόν και βαπτίζονται στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, σύμφωνα με την πρόρρησή του και την εντολή του.

                Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονισθεί ότι το Άγιο Πνεύμα είναι πρόσωπο. Είναι το τρίτο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος. Είναι «Εκείνος» που εκπορεύεται προαιωνίως από τον Πατέρα και δίνει την μαρτυρία του για τον σαρκωθέντα Υιό του Θεού. ομιλεί δια των προφητών, δίνει εντολές, αποστέλλει ανθρώπους για να κηρύξουν και διαμοιράζει τα θεία χαρίσματα στον κάθε άνθρωπο «καθώς βούλεται».

                Σχετικά με την χορήγηση του Αγίου Πνεύματος στο άγιο βάπτισμα, ο αββάς Μάρκος ο Ασκητής στο έργο του «Περί του θείου βαπτίσματος», κάνει μεταξύ άλλων τις ακόλουθες παρατηρήσεις. Στο άγιο βάπτισμα με μυστικό τρόπο συνθαπτόμαστε μαζί με τον Χριστό και συνεγειρόμαστε και ανεβαίνουμε στους ουρανούς και καθόμαστε μαζί του στα δεξιά του Θεού Πατρός. Επίσης, λαμβάνουμε πλήρη και τέλεια την χάρη του Αγίου Πνεύματος και ελευθερωνόμαστε από την τυραννία της αμαρτίας και του θανάτου. Γι αυτό ήδη από το βάπτισμα λαμβάνουμε εντελώς δωρεάν την δικαίωση και την σωτηρία μας.

                Ωστόσο όμως, δεν μπορούμε να μείνουμε μέσα στα όρια της ελευθερίας και της Βασιλείας του Θεού, αν δεν τηρούμε τις εντολές. Με την τήρηση των εντολών ο βαπτισμένος πιστός παραμένει μέσα στην απολυτρωτική χάρη που έλαβε. Δεν τηρούμε λοιπόν τις εντολές για να σωθούμε, αλλά για να διατηρήσουμε την σωτηρία που λάβαμε δωρεάν με το μυστήριο του βαπτίσματος. Με άλλα λόγια, όσο ηθικός και αν είναι κάποιος, δεν μπορεί να βρεί την σωτηρία του, δίχως την ορθή πίστη και το βάπτισμα της Εκκλησίας. Η σωτηρία και ο αγιασμός δεν είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης προσπάθειας. Δεν εξαγοράζεται με καλά έργα και ηθική ζωή. Παρέχεται δωρεάν δια του Αγίου Πνεύματος στο βάπτισμα και την διατηρεί ο πιστός, όταν συμμορφώνει την ζωή του με το φρόνημα του Κυρίου Ιησού Χριστού. Επομένως, όλος ο αγώνας και ο ιδρώτας μας ως βαπτισμένοι και δικαιωμένοι χριστιανοί που είμαστε, είναι να διαφυλάξουμε ακέραιη μέσα μας την χάρη που λάβαμε στο βάπτισμα, έως ότου εξέλθουμε από τον παρόντα φθαρτό και ευμετάβλητο βίο. Τότε η θεία χάρη θα καταστεί αναφαίρετη κληρονομιά μας εις τους αιώνες των αιώνων.

Αρχιμ. Π.Κ.